Atuagagdliutit - 05.04.1993, Page 11

Illoqarfik tipittorsuaq
Odda-mi innuttat 8.200t aatsitassanik tunisassiorfissuit
pingasuusut ajunngitsut ajortullu atorlugit
najugaqatigisariaqaraat
ODDA(KK) - Nalunaaqut-
tap akunneri sisamat qaq-
qakkut innaaqisukkut aq-
qusinertigut amitsutigut,
i tersar taqaqisutigut apute-
qaqisutigullu bidereerlutik
peqqinnissamut avatangiisi-
nullu naalakkersuisoq Ove
Rosing Olsen Norgemi illo-
qarfinnguit ilaannut Har-
danger-viddarip alianaaqi-
sup ilaaniittumut Hauge-
sundimut akunnereernermi
kingoma apuuppoq.
Naalakkersuisoq anillak-
kami tipersuarmik narlann-
gunaannartumik nalaanne-
qarpoq: Sørfjordenimut
anngissimavoq, taannalu
tusarniikkaluaqisumik
»Nunarsuarmi kangerlun-
nit allanit mingutsinneqar-
nerpaasimasutut« taane-
qartarpoq. Tassani inissisi-
mapput aatsitassanik tuni-
sassiorfiit angisuut pinga-
sut, Ove Rosing Olsenilu
Odda Smelteværkip pujoor-
fianit iku allassaatisunner-
suarmik narlanngunaan-
nartumik naapinneqarpoq.
Takornariarfiullunilu
sullffissuaqarfik
Ukiut untritillit nikinnerisa
missaanni Odda takomaria-
qarfissuusimagaluarpoq.
Odda taaneqartarsimavalu-
arpoq »Europap ilamerna
tuluttut, tyskisut franski-
sullu oqaaseqarfiusoq«. Ty-
skit kejserii ukiut tamaasa
Oddamut aasarsioriartor-
tarsimagaluarput. Massak-
kulli taamaattoqassaarsi-
mavoq.
Ukiut untritiliusut aallar-
tinneranni norskit emgup
nukinga atorlugu nukissior-
feqameq nassaaraat, taa-
manili teknikki atorlugu in-
naallagissamik avammut
tuniniaanissaq periarfissa-
qarsimanngilaq. Taamaam-
mallu aatsitassamik tuni-
sassiorfiit innaallagissamik
pisariaqartitsisut nukissior-
fiit eqqaannnut inissinne-
qartariaqartarsimapput,
Oddamilu erngup nukinga
annertooq pissarsiassaasi-
mavoq. Akuiaavissuit pinga-
sut, Norzink og Tinfos, Ti-
tan & Iron aamma aatsitsi-
s arfik Odda Smelteværk
namminneq nukissiorflssa-
minnik Tysse lsalimi s an aar-
torsimapput.
Tunisassiorfissuit taakku
pingasut pilersinneqarnerat
peqatigalugu Oddamut siu-
ariartorneq annguppoq, ki-
siannili aamma mingutsitsi-
neq anngulluni. Ullumikkut
suliffissuarni pingasuusuni
inuit l.lOOt sulisuupput,
taamaalillutillu kommunia-
rannguami tassani 8.200nik
inoqartumi aalajangiisuul-
luinnartuullutik.
Oddali ullumikkut pisari-
neqarsimavoq. Suliffissuit
taakku pingasuullutik Sør-
fjorden mingutsissimavaat,
tassanilu uumassusillit ta-
marluinnaasa toqussimallu-
git, aam m alu illoqarfik su-
liffissuarnit tipeqaqisunit
sunnerneqarluinnarsimal-
luni, kisiannili sulifflssua-
qanngippat illoqarfik atana-
vianngjlaq. Illoqarfiullu su-
liffissuit taakku pingasut
ukiut 50it mingutsiteriuar-
simanerisa kingunerisaanik
saleeqqusimagaluarpai, ki-
siannili sulifllssuarnik pi-
Illoqarfik Odda suliffissuit
pingasuusut kaajallallugu
alliartorsimavoq.
Byen Odda er opstået om-
kring tre store industrivirk-
somheder.
ginnittut fabrikkinik matu-
sinissaminnik qunusaarere-
ersimapput, taamaattoqas-
sappallu Oddami inuit suli-
assaarulluinnassapput, illo-
qarflllu toqusivinneqassal-
luni.
Taamaammat suliffissuit
illoqarflllu tamarmik inger-
laannarniarlutik arlaatigut
aaqqissutissamik nassaar-
niarsaripput.
Isikkivik
- Avatangiisit tassaapput
avatitsinnittut akunnitsin-
niittullu, taakkualu ingerla-
teqqitassatut pissarsiarisi-
mavagut.
Taamatut taalliortorpa-
laartigisumik Oddap kom-
muniata miljøchefla Rolf
Bøen Ove Rosing Olsen ava-
tangiisit pillugit oqaloqatigi-
neranik oqarpoq. Rolf Bøe-
nillu suna oqaluuseralugu
nalunngilluinnarpaa. Ta-
mannami Odda rådhusiani
allaffimminit itsuaannarlu-
ni takusinnaavaa. Aqquser-
nup illuatungaaniippoq Od-
da Smelteværk, taannalu il-
loqarflmmut isikkivimmi
tamani qasertorsuulluni
tipeqalunilu ersarUluinnar-
poq.
Odda Norgemi kommuni-
nit allanit siullersaalluni
1973imi avatangiisit naliler-
sorpai. Taamatullu naliler-
suinikkut kommunip ineri-
artorneq malinnaafTigillu-
arsinnaasimavaa, naak ta-
maani inuit kræfteqalersar-
nerat anersaartorflkkullu
nappaateqalersarnerat suli
misissuifflgineqalinngikka-
luartut.
Akerlianilli kommunimi
avatangiisit pillugit suliniu-
tit aallartissimapput, sulil-
luarnersaasimappullu sulif-
fissuarni taakkunani pinga-
suusuni sulisut, mingutsit-
sinermik ilisimannittut.
Ammanerulerneq
- Nutaamik sulifflssualior-
nissamut akuersisussann-
goraluaruit qanoq iliuuse-
qassagaluarpit? Ove Rosing
Olsen aperivoq.
- Illoqarfimmi innuttaa-
sunut oqartussaagaluaru-
ma aammalu kommunimi
nutaamik suliffissualiorto-
qalissagaluarpat sanaartor-
toqalinnginnerani pilersin-
neqarnissaanut arlalinnik
piumasaqaateqassagaluar-
punga, Rolf Bøen oqarpoq.
- Silaannarmi, nunami,
kangerlummi tatsinilu tara-
joqanngitsuni avatangiisit
qanoq inneri misissuiffigis-
sagaluarpakka. Peqqinnis-
sap tungaatigut innuttat
anersaartorfikkut nappaa-
teqalersinnaanerat sapiga-
qalersinnaanerallu paasillu-
arniarlugit misissuiffigissa-
galuarpakka.
- Avatangiisit innuttallu
peqqinnissaat tunuliaquta-
ralugit sulifflssuartaassap
ukiumoortumik misissorne-
qartarnissaa piumasaqaati-
gissagaluarpara, suliflis-
suup aallartinneraniit pine-
qartuni taakkunani ineriar-
torneq nialinnaafilginiarlu-
gu-
AallarnisalerneraniiUx
suleqatigiissitamik illoqar-
fmni nunallu immikkoor-
tortaani avatangiisit pillugit
suliniaqatigiifflnneersunik
ilaasortaqartumik pilersitsi-
niassagaluarpunga, suliflls-
suarnik suleqateqamermik-
kut illoqarfimmi avatangii-
sit soqutigisallu nalingin-
naasut pillugit ammasumik
suliniuteqartussamik.
- Avatangiisit pillugit su-
leqatigiissitaq tunisassior-
nerulli aallartinneranit
ataavartumik suliaqassaaq,
pifflssani aalajangersimasu-
ni avatangiisini pissutsit pil-
lugit oqalliseqartassalluni.
- Oddami sulifllssuartaas-
saq Statens Forureningstil-
synimut akuersissummik
qinnuteqaqqaassaaq, kisi-
annili qinnuteqaat tusarni-
aatissatut Oddap kommuni-
ani avatangiisit peqqinnis-
sarlu pillugit allafreqarfim-
mut nassiunneqassaaq, taa-
matullu Norges Natur-
vernsforbundip illoqarfim-
mi immikkoortuanut, ava-
tangiisit pillugit illersuinia-
qatigiit Bellonamut, Aktion
Ren Fjordimut, nunateqar-
neq pillu gu allaffeqarfun-
mut, Odda Jag- og Fiskeri-
foreningimut aammalu
Hordalandip amtiani aali-
sarnermut akisussaasunut
tusarniaatissatut nassiun-
neqassalluni.
- Statens Forureningstil-
synip sulifflssuup »inunn-
gornerminit toqunissami
tungaanut« uppernarsaa-
nissaanik piumasaqarflgis-
savaa, aammalu mingutsit-
sinissaamut tunngasunik
piumasaqarfigissaUugu.
TaamaalUluta sulifflssuup
aallarnisarneqarnerani, tu-
nisassiomerani taamaatin-
nialemeranilu nuanniitsu-
nik tupaallatsitsisoqarnis-
saata pinngitsoortinneqar-
nissaa qulakkeersinnaavar-
put.
Ove Rosing Olsenip tu-
paallaatigaa aallaqqaam-
mullu akerliunerli aallar-
timmat suleqataasimasut
taamatut annertutigisumik
suliamut ilanngutsinneqas-
sammata, taamaalillutillu
periusissatut pilersinneqar-
tussamut ilaaqataalersus-
saallutik.
- Isuma soqutiginaatilik,
oqamivoq. Tamatumami
takutippaa Nuummi piler-
sitsinissamut ammasumik
iliuuseqarnissaq aammalu
zinkimik akuiaaviliornissa-
mut soqutigisallit tamarmik
aalajangiinermut ilaatinne-
qarnissaat qanoq pingaaru-
teqartigisoq.
OQARTDSSAAQATAANEQ