Atuagagdliutit - 17.11.1994, Blaðsíða 10

10
Nr. 89 • 1994
INUIAQATIGIITTUT AVIISI
1861-imi tunngavilerneqartoq
Partiilersuulluni politikkimut
aningaasaqarnikkullu immikkut
arlaannaanulluunniit atanngitsoq
GRØNLANDS NATIONALE AVIS
Grundlagt 1861
Uafhængig af partipolitik
og økonomiske særinteresser
Naqlterlsltsisoq
Udgiver
Suliffeqarfik imminut pigisoq:
Den selvejende institution
Atuagagdliutit/
Grønlandsposten
Aqqusinersuaq 4,
Postbox 39,3900 Nuuk,
Tlf.: 2 1 0 83 Fax: 2 54 83
Fax: 2 31 47
Slulersuisut
Bestyrelse
Arqalo Abeisen
(siulittaasoq/formand)
Agnethe Nielsen
(siulittaasup tullia/næstform.)
Ib Kristiansen
Juaaka Lyberth
Hans Anthon Lynge
Jens Carsten Nielsen
Egon Sørensen
Miki Larsen
Allattoqarfik
Administration
Jan H. Nielsen (forretningsfører),
Jørgen Olsen
Inge Nielsen
Allaffiup ammasarfia/Kontortid:
Mandag-fredag: Kl. 9-12 og 13-16
Aaqqissuisuuneqarfik:
Chefredaktion:
Laila Ramlau-Hansen (akis./ansv.)
Martha Labansen (adm.)
Aaqqlssulsoqarfik
Redaktion
Kurt Kristensen
John Jakobsen
Pouline Møller
Jens Brønden
Frederik Lund
Malene Lynge Andersen
Aleqa Kleinschmidt (nuts./tolk)
Larséraq Nielsen (nuts./tolk)
Knud Josefsen (ass./fot.)
Ilanngutassiortortaavut
Korrespondenter
Nanortalik: Klaus Jakobsen,
Qaqortoq: Paulus Simonsen
Narsaq: Johan Egede,
Paamiut: Karl M. Josefsen,
Manlitsoq: Søren Møller,
Sislmiut: Magdaline Fontain,
Kangaatsiaq: Lone Madsen,
Aasiaat: Oluf Ostemann,
Kangaatsiaq: Lone Madsen,
Qeqertarsuaq: Hans Peter
Grønvold,
Upernavik: Knud II Kristiansen,
Uummannaq: Thorkild Nielsen,
Emil Kristensen, •
Qaanaaq: Hans Karlsen,
Taslilaq: Simon Jørgensen,
Ittoqqormilt: Jonas Brønludn,
Annoncet
Annoncer
Laila Bagge Hansen
(annoncechef).
Tlf. (009 299) 2 10 83
Fax: (009 299) 2 31 47
Telefontid: KI.09-12 og 13-16.
(Danmark: Kl. 13-16 og 17-20).
Svend Aage Svalberg
Tlf. (009-299) 2 50 46
Fax. (009-299) 2 50 47
Ullut tunniusslffissaq kingulleq:
Marlun. aviisimut: Talliman. nal. 10.
Sisiman. aviisimut: Ataasin. nal. 10.
Sidste Indleveringsfrist for:
Tirsdagsavisen: Fredag kl. 10.
Torsdagsavisen: Mandag kl. 10.
Pisartagaqarneq
Abonnement
Ukiup affaanut: kr. 675,-
Ukiup affaanut Politiken Weekly
ilanngullugu: kr. 857,-
Ataasiakkaarlugit
plsiarinerini: kr. 15,-
1/2 årligt abonnement kr. 675,-
1/2 årligt abonnement
m/p.w. kr. 857,-
Løssalgspris: kr. 15,-
Giro 9 06 85 70.
Nuna-Bank: 120-00-26973
Grønlandsbanken: 150-424-7
Sullarinnlttut
Produktion
David Petersen (Tekn. Dir.),
Miki Larsen (Grafik),
Naqiterneqarfla
Tryk_____________________
Kujataata naqiterivia/
Sydgrønlands Bogtrykkeri
Nlssik
Reklame
Silvana Maqe Nielsen
Lis Stender
Box 929.3900 Nuuk
Fax 2 31 47
Kiisami nassaarpunøa
Oqarfigereerrannimi naalan-
nermit ataasiarluniluunniit
tunginnut saariaallanngilaq.
Taamaalillunilu sikeqqeria-
rami nilliuaarluni nilliuaalu-
ni kingumut morsukkiartu-
lerpoq kinguninngualu ili-
vermut nungoqqilluni. Nu-
ngukkiartornera ilutigalugu
issiaffigisara sajukulasartor-
suuvoq, morsulluariarlunilu
taamaaliorunnaarlunilu.
Tusaamasakka malillugit
paasivara tamakku iluamik
toornaviunngikkaluartut, an-
gakkunillu atorneqarlutik
»toqungasuumminnik« taa-
neqartartut. Taamaaltorli u-
jarneqartuartarput, toornavi-
unngikkaluarlutik toornatul-
li piginnaassuseqarnerminni
toornanit allanit ersinarner-
saammaata.
Nikallortutut nuannaa-
jummertutullu misigisarnik-
ka akulikinnerujartuinnartu-
mik paarlagaattuarput. Ujar-
lernera ilungersunarsiartor-
tippara, kiisa allaat pinialun-
niarnera mikinerulersillugu.
Maannamut ikiortissarse-
qaangami, toornarpassuaqa-
lerpunga. Sulili amigarsi-
mapput, tassami taama misi-
gisaqarama.
Taamaalluni aasaagami u-
kiassariartulerpoq. Maanga
saqiinnarneq ajorpunga, tas-
sali ujarlerujunnermit. Aa-
siit ilaanni saqigaluarlunga,
piniarlunnera taamaatiinnar-
lugu nunamut timmukaler-
punga, Kuussuarmut, Sa-
vanganiip kangiani. Tulak-
kama nioriarlunga qajara
qullartiterluarpara, eqqar-
saammerama sivisuumik
mulussallunga. Piareerlu-
ngalu qummut majualerpun-
ga, kuuk sinerlugu, pisarnit-
tut eqqarsarujukkattaallu-
nga-aasiit. Aanami eqqar-
saatinnaara arlaleriarlugulu
oqaatigisartagara: Anaana-
ma anniartitaasarsimanerani
qangali toqoreeraluartoq,
mannali tikillugu taamaner-
nilli anniaqataasutut misigi-
uarama, akiniutissamik ta-
matumunngarpiaq naleqqut-
tumik nassaarumallunga.
Maannamulli suli pissarsisi-
manngilanga, r.aammattuu-
isimanngilanga. Oqareerpu-
nga toornarpassuaqalerlun-
ga, tamakkulu tamatumin-
nga aperisaraluarpakka, ki-
sianni akisarput nalullutik.
Akiniarnissannut uangalu i-
summannut naleqquttumik
ajoqersuussinnaananga.
Tamakkuninnga eqqarsaa-
GRØNLANDSPOSTEN
- V H (T j Æ i i. O
« U 6 S 1 3 r
L O r £ O 5 T
l L D £ R G 3 R 3
E n L LL G E R
G D < A b f G i> O V fT «
G c 1. A f. ' i s K å G E
G s 0 M M r 1. r G r p K L
5 e f i G r 11 Y O R d
r T li O H G R O G 6
ii M A G r: f- A R E
0 A N O R p l) A Kl E R
V A N 0 s K A D E C G ^4 C
Y T G 1 N G T R
P A T R 1 A R R E N 1
(l K V T K A G U D
M O S G R S E A V G R
M 0 D E O G L T A G G R E
G R A E E N e G 6 N J
S C R G T r E 5 M l G C R T U e
M A O R i G A L E E 3 6 R
f- A- L L G 5 b A N (y
R E K O 5 O L
5 K 0 R G L A R G E
e 5 T O L A O
teqaqalunga kuuk sinerlugu
majuarpunga. Tasertaa tike-
riarlugulu sinersulerpara ta-
maanga oqquata tungaanut,
asulu tasertaa angilaartutsia-
kasik. Sinerniarlugu taman-
nalu qinertarlugu kiisami ta-
kusaqalerpunga, kujataa-tu-
ngaani timmiaasorilerlugu,
kisianni suli ungasimmat su-
narpiaasoq suli nalunarluni.
Takullugulu ima eqqarsaria-
taarpunga-aa: Maani taku-
neqarneq ajortumik inum-
mik-aasiit takuniarsaarlunga
tamaanga ingerlasunga, aa-
siit timmissamik takulermi-
unga, immaqa aana taama-
nisut aamma una uannik i-
nerterneqarnermik kingune-
qartussaq.
Taama isumaliornera suli
inerianngikkiga kiisa taaka
ilisarnaqaaq, qaqqaqqaartor-
palulerami, takullugulu ta-
maana tatsip qaavatigut
paartorluni aallartoq. Piniar-
nissaanik isumaliorfigisi-
mannginnakku taqissorniar-
simanngilara, taamaattumil-
lu suli ungasiaraluartunga
takoreersimavaanga. Takul-
lugulu taamaaliortoq isum-
merpunga: Immaqaana li-
nginialerami taamaaliortoq.
Qanorlu pinnanga uniinnar-
lunga isiginnaalerpara. Suli
paartorluni tatsip isua tikeri-
aramiuk taannaqa nerngaal-
laakkiartulerpoq. Suli qa-
ngattarnani paartuinnarluni
nerngaallaallunilu asuuna
tungaannannut ingerlaler-
soq, aana inummut qimaal-
luni-aasiit ungasilliartuin-
narnissaa eqqarsaatigigiga.
Isigiinnarpara aggersoq, ag-
gersoq, kiisa tikilluinnaler-
paanga. Qanilluinnalerlu-
ngalu oqarpallappoq: »I-
nuussutsit iluatiginagu tatsip
sinaanut pallorniarit. Toqu-
navianngitsutit, toornisale-
ruit ikiortassagikkit.«
Sumillu oqaaseqarfigi-
nagu oqaasii naalaannarlugit
tatsip sinerpiannguanut pal-
lorpunga. Pallorlunga agger-
nera isiginnaarlugu, soorlu-
mi qanilliartorlunilu sukka-
junnaariartortoq. Aggersoq,
aggersoq, isigiinnariga, uu-
nga qanillilluinnartortaaq
periarpara, tamanna imeq
paartorfiata ataa aappaluttu-
innaasoq-una. Tupigutsaati-
galugu misissorlualeriarlugu
takulerpara eqimigul aam-
mik kuisoq, timmiaq taanna,
tamannalu imermut kuserlu-
ni aappaluttunngortitsisoq,
tassalu una tungaannavinnut
suli ingerlalluni, kisianni
sukkajunnaavilluni. Tikillu-
innaraangalu suli isiginiarlu-
gu assulli ersiummerlunga
meqqutiluallappungaalaa
(qupinnguallattuusivoq),
taamaalillungalu tassa ilisi-
majunnaarlunga.
Qanoq sivisutigisumik i-
lisimasimananga nalulluin-
narpara. Ilisimmariaierpu-
nga taassuma tasersuup qu-
litsiaani qimminnguulallu-
nga, sumut tamaanga arpal-
lunga aallaqattaarlunga, su-
naaffami ilisimanangalu qi-
maaniaqattaarsimagaluartu-
nga ersisimagaluarnermit.
Paasillunga unillungalu
timmiaq taanna periarniar-
para, takullugulu taqqavu-
nga iniminut peqqissima-
soq-una. Takullugulu alla-
mik eqqaasaqanngilanga,
taamaallaat aatsaannguum-
mat oqaaserisai. Taqqava-
niittoq takoriarakku allamil-
lu misigisaqannginnama a-
ngerlariartorniarlunga taseq
aterfigeqqippara. Tikillugu-
lu siniallallugulu ammut a-
allarialissallunga pileriallar-
para taavaana kingumut tik-
ittareeraanga. Qupinngual-
lattuuseqqissasoralunga qu-
noriarniartunga pilerpaanga:
»Erngaap ilaanik aapannia-
rit, taamaaliunngikkuit, aa-
panngikkuit inuussulsit
maangaannartissavat. Er-
ngaap ilaanik aapanniarit!
Qiliniuummik (anguvigaq)
ikilerneqaruit kanit (aat) i-
lummut kanuarpat (aanaar-
pat) inuunavianngitsutit, aa-
tsaat erngaap ilaanik aapak-
kuit, aatsaat kanit ilummul
kanuartassanngitsoq.«
Naalattaannarsimagama
taama oqariarmat inooru-
sunnermillu pallorlunga ta-
tsimit oqummerseriartunga
pilerpaanga: »Tamaanngan-
ngitsoq, maannga nunagaap
qaavaniittumit.«
Nalunngilat-aat? Imaattar-
poq: Imeq tissoriartorluni
killinga (nunamut) panertar-
poq, tamaanilu qaqorujullu-
ni ittarpoq pujoralaasaq, tas-
sa tatsip imiata qaava tisso-
russaasoq, saattoralaan-
nguulluni ilaanni annertu-
jaartuusartoq. Tassalu paasi-
lerpara sunaaffa tamatumin-
nga iiseqqugaanga. Taamaa-
liorpungalu.
Tamatuminnga iisiniar-
saarama panerlunilu kineru-
junneranit, piareertungalu
pilerpaanga: »Aana taanna
aapakkit, tassa qiliniuum-
mik ikilerneqaraluaruit kanit
ilummut kanuarsinnaajun-
naarpoq. Ilummulluunniit
ammaannartumik ammane-
qaraluaruit ilummut aanaar-
toortassanngilatit, aapakka-
vit taasuma erngerlugu ma-
tusassavaa.«
Taama oqarlunilu nipan-
gersimatsiartoq, uangalu su-
mik oqarminangalu, kingu-
nitsianngua pivaanga: »Tas-
sa ingerlasinnaanngorputit!«
Aasiit oqaasianut naalal-
lunga ammut aallarama, aa-
tsaalli ujarlileramali taama