Atuagagdliutit - 04.03.1997, Blaðsíða 20

20
Nr. 17 • 1997
GRØNLANDSPOSTEN
Atomimik sakkussiat
Allattoq, Morten Siegstad, »Nammineq«-mi
siulersuisuni ilaasortaq, Nuummi Siumup inuusuttunut
suleqatigiiffiani siulersuisunut ilaasortaq
Ulluni makkunani oqaluuse-
rineqaqisoq, tassa Amerika-
miut Russillu sakkussiaati-
minnik avanersuarmut inissii-
niamerat amerlaqisut akerli-
uffigisaat oqaaseqarfigilaa-
rusuppara, siunnersuuteqarfi-
galugulu. Siullermik oqaati-
gerusuppara avanersuup inis-
siiviginissaa piukkunnarpal-
laarsorinnginnakku, nunap
aatsitassatigut qanoq akoqar-
nera ilisimavallaannginnera
peqqutigalugu.
Inuiaqatigiit INUIT nunar-
suarmi inooqataanerminni
pingaartittuarsimavaat nunar-
suup minguitsup tunniussin-
naasaanik innarliinngitsumik
atuisinnaaneq. Tamatuma ki-
ngunerisaanik nunarput tu-
saamasaavoq nunarsuarmi
nunat allanngorneqanngin-
nerpaat ilaattut, taamaattumil-
lu tunisassiat pitsaasut akigis-
saartullu avammut tuniniar-
neqarsinnaasarlutik.
Nunatsinni qallunaat nu-
naannit aningaasanik »tapiif-
figineqartamerput« tassaavoq
qallunaat nunaata nunatsinnik
atuinerminut akiliutai. Taa-
maattumillu tapiissutitut taa-
neqarsinnaanngillat. Taa-
maakkaluartorli nunarput al-
latigut isertitaqarsinnaanissa-
minut periarfissaqarpoq. Siu-
nissaq ungasippallaanngitsoq
eqqarsaatigalugu uuliasiorneq
ingerlanniameqarpoq, nunat-
ta pisuussutai uumassusillit
atorlualeriartorneqarput, kii-
salu siunissaq ungasinneru-
soq eqqarsaatigalugu - brint-
iliorfimmik pilersitsisoqarsin-
naavoq, nunarpummi imer-
mik naammattorsuarmik pe-
qarpoq.
Ullunili qaninnerusuni eq-
qartomeqalerpoq nunat allat
atominik sakkussiaataasa nu-
natsinnut inissinneqarsinnaa-
neri. Malitsigisaanik nunarput
imminut naammattunik ani-
ngaasalersorsinnaanngussaga-
luarmat. Nunatsinni tamakku
naaggaassallugit pissutissa-
qarpugut. Tassami nunarput
minguitsoq erligalugu oqar-
tarpugut. Imaattariaqanngin-
nerluni nunarsuaq erligisaria-
qaripput, uagullu immitsinnu-
innaq eqqarsaatigiunnaarluta
nunarsuarmioqatigut eqqar-
saatigalugit isumannaatsumut
inissinniamerini ikiuunnissa-
tsinnut pisussaaffeqannginne-
ratta, sakkussiat kikkulluun-
niit pigigaluarpatsigit?
Uangalu isumaga malillugu
sakkussianut toqqorsivissatut
piukkunnamerpaatut siunner-
suutigerusuppara Maarmori-
limmi qaarusuk aqerlussamik
zink-imillu piiaaffiusimasoq.
Tusartarparpummi suli savi-
minissamik peqarluaraluar-
toq.
Nalunngilarpullu aqerloq
radiop qinngonerisa pitarsin-
naanngikkaat, taamaattumik
qaarusuup qinnguanut tamak-
ku inisseriarlugit qaarusuk a-
qerlumik milinneqarpat radi-
op qinngorneri anisinnaan-
ngillat. Nunattalu aningaasar-
sissutigerujussuarlugit ki-
ngomatigut nunanut allanut
atomip nukinga atorlugu nu-
kissiutilinnut tuniniarsinnaas-
sagaluarpai, aamma tassani
aningaasanik nalilersillugit.
Taakkumi sakkussiat atomi-
taat tassaanngimmata atomip
igitassartaannik akullit, tas-
saallutilli uran-imik akullit.
Uran-ilu tassaavoq nunatsinni
pigeriigarput. Eqqaamane-
qassajunnarsivormi ukiut ar-
lalialussuit matuma siomati-
gut, Narsap eqqaani uran-e-
qarfimmik nassaartoqarmat
oqaluuserineqangaatsiartumik.
Maannakkut atominik in-
naallagissiorfiit igitassaataat
nunanut piitsuunerusunut tun-
niunneqartarput nunat tamak-
ku aningaasanik akilerlugit.
Tamakkuli nunatsinnitulli
isumannaatsigisumik toqqor-
sivissaqanngillat, ilaatigut nu-
na najugaat sajuttartuuvoq
aammalu aqerloqanngitsumut
inissinneqarunik nunap sajun-
neratigut poortornerisa aju-
toomerini radiop qinngomeri-
nik pilersoqartarpoq. Taman-
na ulorianarneruvoq nunat-
sinni isumannaatsumik inis-
siinermingamit. Nunarpummi
sajunneq ajorpoq.
Aammattaaq siunissaq u-
ngasinnerusoq isigalugu
maannakkut misissorneqar-
poq atomip igitassartai sumut
qanorlu atoqqinneqarsinnaa-
nersut paasiniarneqarmat.
Isumaqarpungalu ukiut 100-t
qaangiuppata naatsorsuutigi-
sinnaagipput paasineqareersi-
Kristumiut oqaluffii
akkunnerminni akkuerisaat
All. Kristine Petersen, Uummannaq
Oqaluffiit assigiinngitsut ta-
marmik kristumiuuppat?
AG nr. 7 - 1997 Poul Olsen-ip
oqallisissiaanut »Ilageeqar-
neq inuusuttullu«-mut paasis-
sutissaq.
Ataani allatara paasissutis-
saavoq kikkut oqaluffiit kri-
stumiut oqaluffiisa akomanni
akuerisaanersut, kikkullu kri-
stumiut oqaluffiini upperisar-
sioqatigiit akuerisaannginner-
sut (sekt-it).
Skandinaviami USA-milu
ukiuni kingullemi kristumiut
oqaluffii suleqatigiittalerni-
kuupput soorlu kristumiussut-
sip iluani eqeersaanemi. Sule-
qatigiittamerli tamanna suli
Kalaallit Nunaannut apuutin-
ngilaq, tassa Kalaallit Nu-
naanni Lutherikkormiut iluini
qanganisarsiortut suli amerla-
vallaaramik, imaluunniit up-
perisat immikkoortissinnaa-
nissaannut ilisimasaat kille-
qarpallaaqigamik. Kalaallit
Nunaanni ataatsimuussutigi-
sartaqarput tassa soorlu
Nuummi qaammammut ataa-
siarlutik qinoqatigiittartut.
Kristumiut oqaluffii ataani
taasakka.
Kristumiut oqaluffiinut a-
kunnerminni akuerisunut ag-
gertarpunga. Kalaallit Nu-
naanni kristumiut oqalufferi-
vaat Lutherikkormiut, Pinsisi-
ortut, Missionshuseqarfiit,
Indre Missionit, Epanezerit,
Katuullit aammalu Sømands-
hjem-init piginnittut. Taakku
nunatsini oqaluffeqanngillat,
kisianni Sømandshjem-ini
katerititsisarput.
Kristumiut oqaluffiisa a-
komanni upperisarsioqatigiit
Kalaallit Nunaanni akueri-
saanngitsut tassaapput: Jeho-
vasiortut, Adventistit, Bahai-
it aammalu Ny Apostuulit.
Upperisarsioqatigiit taasakka
ataasioqatigisinnaanngilagut
kristumiutut upperisatta toq-
qammavii allanngortinniku-
ummatigit. Kristumiulli oqa-
luffii akunnerminni akuerisut
arlaalluunniit omissinnaavara
toqqammaverput ataasiin-
naammat, tassa pingaartin-
nerpaasarput Jiisusip toqusu-
nit makissimanera ajortitsin-
nik isumakkeerfiginiarluta.
Allaassutigisartakkagut tassa
nerliiviliartitsinermut aamma
kuisittarnermut isiginnittaa-
sitta toqqammavii. Eqqaariik-
kattulli tamakkua pingaame-
runngillat Jiisusip toqusunit
makissimanera tamatta uppe-
rigatsigu tamanit pingaamer-
saavoq, isumaqanngilaq nerli-
iviliartameq kuisittamerlu pi-
ngaanngitsut taakkuli kristu-
miussusermut ileqquupput
anersaakkut inuunermi asser-
suutit.
Upperisat
akulerussorsinnaavagut
Biibili aallaavigalugu suullu-
unniit upperisarsioqatigiit kri-
stumiuunngitsut qulaameqar-
sinnaapput. Atuagaaterpaas-
suaqarpugut tamakkua pillu-
git, kisianni tamarmik qallu-
naatuujupput aamma norski-
suujullutik.
Ullutsinni upperisat pillugit
inuit paatsiveeruteqqapput,
inuppassuit upperisat assi-
giinngitsut akulerussortar-
paat aalajaatsumik toqqam-
mavissarsiomermikkut. Bii-
bili malillugu upperisat aku-
lerussorsinnaanngilagut, aq-
qummi ataasiinnaavoq tassa
kristumiussuseq aqqutigalu-
gu-
Kalaallit Nunaanni
kristumiussuseq
Ullutsinni sumiluunniit kri-
stumiut eqeeriartorput taane-
qartarlunilu »eqeersaaneq«,
kisianni tamanna pineruvoq
kristumiut oqaluffiini karis-
matikerini. Oqaaseq karisma
isumaqarpoq »saammaaner-
mut tunissutit«, Paulusip ko-
rintumiunut allagai siullemi
kap. 12: 4-11 allassimapput
suut saammaannermut tunis-
sutaanersut.
Nunarsuaq tamakkerlugu
Oqaluffiit karisamatikerit:
Lutherikkormiut karismati-
kerit, Kalaallit Nunaannut
suli tamanna apuutinngilaq,
Katuullit karismatikerit, Pin-
sisiortut, Baptistit, Vineyard
Church, Indre Missionit, Mis-
sionsforbundit, Metodistit,
Prebyterianerit, Apostuulit -
Ny Apostuulinut atassuteqan-
ngillat, Navigatorit ilaalu
ilanngullugit.
Kristumiussutsip iluani e-
qeersaasoqamiaraanni qinu-
neq piumassuserlu sakkus-
saapput, kisianni neriussin-
naanngilagut ilageeqamermut
pissutsit imaaliinnarlutik al-
lanngussasut, allanngortitsini-
aaginnarluni allanngortitsi-
soqarsinnaanngilaq. Pissutsil-
li allanngortikkusukkaanni
inuit qanganisarsiuinnanngit-
sut piumassusillillu pisari-
aqartippagut.
Utoqqaat qanganisarsiortut
uagut inuussuttut allanngor-
tissinnaanngilagut, akueriin-
nartigit, isumaqanngilangali
isornartorsiorsinnaanngikki-
gut.
Naggasiut
Oqaluffiit karismatikerit a-
kornanni nalinginnaapput
inuusuttunoortitsisarnerit,
meeqqanoortitsisamerit ilaalu
ilanngullugit. Neriuppunga
siunissami Kalaallit Nunaan-
ni ilagiit eqeeriartussasut
soorlu nunarsuup sinnerani
kristumiut eqeeriartortut. Ka-
laallit Nunaat nunanut allanut
avinngarusimasuuvoq ange-
qisoq pissutsinullu malinnaa-
niamera arriinnerusarluni.
Paasissutissiara kikkut oqa-
luffiit kristumiuneersut oqal-
lisissiaanngilaq paasissutis-
saannaallunili. Upperisaq
oqallisigineqarsinnaanngilaq
politikkikkut, uppemermi up-
pemarsaatinik aatsaat pisin-
naavugut upperutta, inulli up-
pinngitsoq uppinnginnami
uppernarsaatinik pisinnaan-
ngilaq. Upperutta aatsaat e-
qeersaasoqarsinnaavoq.
massJsfaq qanoq atoqqinne-
qarsinnaanersut. Tassalu nu-
natta aningaasarsiutigisinnaa-
saasa aamma ilassaat.
Nalunngilara inuppassuit
atomi tusaannaraangamikku
ulorianartutut eqqarsaatigi-
saraat. Kisianni atomi tassaa-
voq nunarsuarmi sananeqaat-
sit minnersaat, ilaatigut ulori-
anarsinnaavoq, ilaatigut peq-
qinnarpoq. Soorlu imeq aam-
ma atominik akoqarpoq, tas-
sami sananeqaateqarami
brint-inik (helium) marlunnik
ilt-imillu (oxygen) ataatsimik.
Ilt-ilu atominik sananeqaa-te-
qarpoq suli mikinerusunik,
tassaallunilu inuunerput ta-
maat najuussortuagarput,
brint-ilu avataarsualiartaatit
orsorisarpaat, ilaatigullumi
qaartartorsuamut atomeqar-
tarnikuuvoq. Soorunami o-
qamianngilanga uku sakkus-
siarsuit uloriananngitsut, kisi-
annili eqqarsaatigaara naat-
sorsuutigisinnaassagatsigu
sumut atoqqinneqarsinnaane-
ri paasineqarumaartut.
Taamaattumik nunarsuat-
sinnut akisussaaqataanerput
takutissagutsigu isumaqarpu-
nga misissuineq ajoqutaana-
vianngitsoq, Maarmorilimmi
qaarusuk tamakkununnga
atomeqarsinnaanersoq misis-
sussallugu. Soorunami misis-
suineq uagut akilemagu. Aki-
liisussatut takorloorpakka nu-
nat taamatut piumasaqartut.
KONTORASSISTENT
40 t. ugentlig eller deltid
En kontorassistent stilling på Ivaraaq er ledig til
besættelse snarest eller efter aftale.
Arbejdet omfatter bl.a. brevskrivning, arkivering,
regnskab og div. forfalden kontorarbejde.
Der skulle kunne tolkes i mindre omfang.
Løn og ansættelsesforhold i henhold til overens-
komst mellem Grønlands Hjemmestyre og SIK.
Der vil blive givet tolketillæg.
Ansøgningsfrist er den 19. marts 1997.
Nærmere oplysninger kan indhentes hos
Karl Sommerstedt-Rasmussen på
TLF. 3 81 12 EL. FAX. 3 80 12
Meeqqat
Angerlarsimaffiat
STORESØVEJ B171 • BOX 147 • QAQORTOQ
TLF.: 3 81 12 • FAX: 3 80 12
Kalaallit Nunaanni
unnuifigisinnaasat
amerlanerit
Kalaallit Nunaanni unnuiffigisinnaasanik a-
merlanernik aalajangersimasunik 1997-imi pi-
lersitsinissamut eqqarsaateqaruit imaluunniit
pilersaaruteqaruit, pilersaarutit piviusunngor-
tinnissaannut aningaasartuutissanut tapiiffi-
gineqarnissamut maanna qinnuteqarfissan-
ngorpoq.
UNNUISA Inatsisartut suleqatigiissitaliaraat,
siunertaraalu Kalaallit Nunaanni unnuiffigisin-
naasanik pilersitsinissanut aningaasanik tapiis-
suteqartarnissaq.
QINNUTEQARNISSAMUT KILLIGITITAASOQ:
Pilersaarutinut 1997-imi aallartinneqartussa-
nut Unnuisap aalajangerpaa qinnuteqarnissa-
mut killigitinneqassasoq
ULLOQ 31. MARTS 1997
Qinnuteqarnissamut immersugassaq uunga
piniarneqarsinnaavoq: SULISA A/S, Postbox
1048, 3900 Nuuk, telefax 2 52 15, imaluunniit
oqarasuaatikkut 2 36 55.
Apeqquteqartoqassaguni saaffigineqassapput
SULISA A/S, att. Nils Andersen / Stephen Bihi.
UNNUISA