Atuagagdliutit - 29.07.1997, Blaðsíða 12

12
Nr. 57 ■ 1997
f%£aaj?'agsc/é/‘a É/C
GRØNLANDSPOSTEN
MANIITSOQ PIUMASSUSEQARPOQ
Borgmester Ruth Heilmann, Siumut, minnerunngitsumik nunaqarfiit pingasut taavai kommunip ataatsimut
isiginerani pingaaruteqartut
NUUK(KK) - Nunatsinni aa-
sarsiorluta kaajallaanitsinni
Maniitsoq tikipparput, borg-
mester Ruth Heilmann, Siu-
mut, qulinik apeqquteqarfiga-
lugu.
Ruth Heilmannip qularuti-
ginngilaa Maniitsoq ilunger-
sussalluni piumassuseqartoq.
Kommuni amerlasuunik peri-
arfissaqarpoq: Nunaqarfiit pi-
ngasut eqeersimaartunik in-
nuttallit, illoqarfik periarfis-
sarpassualik, pingaartumik ta-
kornariartitsineq eqqarsaati-
galugu, Apussit ineriartortin-
neqamissaannut piukkunnar-
luinnarluni.
Periarfissarpassuit tamakku
tamaasa Ruth Heilmannip o-
qaluttuarerusuppai, taamaat-
tumik akissutit tamaasa
maanna inissaqartinnginnatsi-
git marlunnut avippagut. Aa-
ku apeqqutit siulliit akissu-
taallu. Sinneri tulliani sisa-
manngorpai ilanngunneqaru-
maarput.
Kommuni alianaatsoq
AG:- Kommuni najuk-
kal Nunatsinni kommu-
ninut allanut sanilliul-
• lugu sutigut immik-
kuullarissuteqarpa ?
Ruth Heilmann:- Nunatta
qeqqani kitaani sikuneq ajor-
tumiippoq illoqarfissuit Nuup
Sisimiullu akunneranniilluni.
- Nunatta qeqqani angallaf-
fiunerpaamiikkaluarluni ti-
kikkuminaatsinneqartarpoq,
angallannikkut akunnaku-
soorfiusorujussuarmik aaq-
qissuussiffigineqamerput pis-
sutaalluni. Taamaattumik ta-
kornariartitsinikkut aaqqis-
suussiniarneq ajornartorsiu-
taasarpoq, naak perruumaa-
taarutissanik takutitassanik
qalaaraluarluta, aammalu si-
nerissami kusanamersaasu-
mik inissisimalluamersaasu-
millu hoteleqaraluarluta.
- Maniitsup kommuni pi-
ngasunik nunaqarfeqarpoq,
Kangaamiut, Atammik Napa-
sorlu.
Kangaamiut
- Kangaamiut Nunatsinni
nunaqarfiit annersarivaat
515-inik inoqartoq. Kangaa-
miup tusaamaneqaatigaa inui
inoqatiminnut ammasuunerat
oqallorissuunerannut tunnga-
viusoq aammalu kulturimik-
kut nuimassutigalugu erinar-
sorujooruterpassuamik ilisi-
masaqamertik, eqqumiitsuli-
ullaqqinnertik, timersoruma-
tunertillu.
- Aalisagaarunneratigut su-
liffissaaleqineq annertooq a-
tuukkaluartoq inui imminnut
ikioqatigiilluartarnermikkut
ataqatigiilluartarnermikkullu
ajornartorsiutit annertuneru-
nissaraluannik millisitsisuu-
soq maluginiagassaasarpoq.
- Aalisakkerivik qeqertan-
nguamiippoq eqqaani ikaar-
passuaqarluni taamaattumik
Kangaamiuni panertuliat ma-
martorsuupput, saarulliit,
qeeqqat, qullukkat uukkallu,
aammalu arferit panertitat.
Kangaamiut ukioq manna qe-
rititsivilerneqartussaammata
kalaaliminernik suli anneru-
sumik tunisassiortoqalernis-
saa isumalluamarpoq.
- Kangaamiuni nunaqar-
fimmi aqutsisut allaffiloqaat,
qulamanngitsumik eqqartuus-
siveqarfillu suleqatigiillutik
allaffimmik nutaamik piler-
sitsisinnaagaluarput.
Atammik
- Atammik 230-nik inoqar-
poq nunaqarfitsinni kisiartaa-
voq ukiuni kingullemi inuttu-
siartorfiusoq. Inuusuttut taq-
qavaniittut meeqqiorluaramik
eqeersimaarlutillu siumuka-
rusussuseqarluarput. Inuusut-
tuarartaat takutitsilluartuup-
put nunatsinni arsaaramermik
pissartaagamik, aammalu nu-
naqarfimmiut timersortarfee-
rartaarniarlutik katersiniar-
nertik ingerlattuarsimavaat,
taamaattumik neriunaateqar-
poq 1998-imi timersortarfee-
rassaat sanallugu aallartinne-
qarumaartoq.
- Aalisakkanik tunitsive-
qarput, tunisallu panertulias-
satut Kangaatsiamut allanullu
assartomeqartarlutik. Piffim-
mi suliarineqarunik naleq-
qunnerpaagaluarpoq aamma-
mi pisaasut amerlanngeqim-
mata nammineq tunisassiar-
sinnaagaluarmatigik.
Napasoq
- Napasoq 136-nik inoqartoq
nunaqarfiusimagaluarpoq e-
qeersimaarfiunerpaaqa Freder
Sørensenikkut suliffissuaqa-
rallarmata aalisakkanut, raa-
janut kapisilinnullu suliffissu-
aqarfiulluni.
- Ullumikkut inuutissarsi-
ornikkut ajornartorsiornertik
qaangemiarlugu puisit amii-
nik tarajorterinermik ingerla-
taqarput. Aammalu tunitsi-
veerartaarnissaat ukiormanna
piviusunngortussaavoq, qa-
ngalu suliffissuusimasup i-
naaniitinnissaanut piumasa-
qamerat maannakkorpiaq a-
nguninarneqarpoq neriulluta
iluatsikkumaartoq.
- Napasoq nunaqarfinnguu-
voq saligaatsoq aasakkut qor-
sooqqarittaqisoq, ukiuunera-
nili issilluni anorlilaartuartoq
taamaattumillu ammerivitsi-
alassuulluni, soorlu unnilior-
figissallugu ukiuunerani na-
leqqulluartoq unnerit qaqqo-
rinnerpaartaat Napasumi pi-
suupput.
Ukiut 215-it
- Maniitsoq ukioq manna tun-
ngavilerneqarnerminit ukiu-
nik 215-iliivoq. Maniitsoq
3009-nik ullumikkut inoqar-
poq. Maniitsup kommunia
inoqaleruttorami 4.100 angul-
lugit inoqarsimagaluarpoq.
Ajoraluartumilli ukiuni ki-
ngulliunerusuni inui ikileria-
piloorsimapput. KNI-p kiffar-
tuussiviata Sisimiunut nuun-
neqamera aamma malugillu-
artussaavarput, tassa suli iki-
leriartussaagatta allamik sulli-
vimmik taarteqartinneqan-
ngippat.
- Maniitsoq soorlu atiata
nalunaaraa maniitsuuvoq qe-
qertaalluni kiisalu qaqqarsu-
arnik kusanaqisunik aputita-
rasaartunik ungalusimavoq a-
kiani nunavimmi malugine-
qarsinnaasoq tassaavoq A-
pussuit 900 meterinik qatsitsi-
gisumiittoq aasarikkaluami-
luunniit sanimut 10 km-imik
takissuseqartoq aputaannavis-
suaq ersarisseruloorluni soor-
lu malugeqqusaartuartoq.
Tassaalissaarmi Nunatsinni
sisorartarlissuaq »Apussuit«.
Inuusuttut Maniitsormiut
namminneerlutik nassaarisaat
aasaaneranimi aamma allaat
sisorarfissarsiortaramik.
Illoqarfik
eqeersimaartoq
- Maniitsormiunut tulluavis-
saaq taamaattumik pilersitsi-
soqassappat Maniitsumi, tas-
sami Maniitsormiut sisoqqa-
rissutsimikkut tusaamasaallu-
artuupput allaat sisoramikkut
siunnersortaasut amerlaner-
saat Maniitsormiuusarlutik.
- Sisoramerinnaq pikkorif-
figineqanngilaq timersuutit
qangaaniilli siuarsimaffigillu-
arpaat, soorlu aamma Arnar-
taasa assammik arsaannikkut
pissartaasamera suli allanik
nallersimaneqanngitsoq na-
lunngikkipput, taamalu vol-
leyballimik ingerlatsilluar-
tuullutik. Illoqarfitsinni sun-
ngiffiup annersaa timersor-
nermik imaqartinneqartuu-
voq. Taamaattumik Maniit-
sup kommuniata ilisamaataa-
nut timersomeq ilaasariaqar-
lunnarpoq.
- Mersortartunik eqqumiit-
suliornikkullu pikkorissor-
passuarnik peqarpugut, soorlu
aamma KAPITAQ, AMAAT
(1VIK) eqqaaginnarsinnaava-
vut nunatsinnut naleqquttunik
oqortussanik atisaliorfiusut.
- Arlalitsigut peqatigiiffe-
qamikkut aamma siuarsima-
suuvoq, soorlu mininneqarta-
riaqanngilaq Najugaqartut pe-
qatigiiffiisa maani annertune-
rusutigut suliniarluarneri,
soorlu Nunaarsussuup Saq-
qaarmiut eqqaaginnarsinnaa-
vavut. Kiisalu utoqqaat peqa-
tigiiffeqarnerat ingerlalluale-
riartuinnartoq aamma oqaati-
gisassanut ilaatittariaqarpoq.
Tuttut umimmaallu
- Maniitsup Kommunia an-
nertoorujussuuvoq kanger-
luppassuaqarluni sermitara-
saartunik isorartuunillu soor-
lu Kangerlussuaq Arnangar-
nup Qoorua, Kangerlussuatsi-
aq, Sermilinnguaq, Isortoq,
Niuqunngunaq tamarmik ali-
anaassutsimik pigisaqarput.
Maniitsormiut asimik nuan-
narisaqartuunerisa ersemeri-
vaat Maniitsup eqqaani illuar-
arpassuaqarnera, tassa 300-t
pallillugit maanna amerlassu-
seqarmata.
- Maniitsup kommuniata
ilisarnaatigaa tuttu. Maniit-
summi eqqaa tuttoqarfiujuar-
simavoq qangarsuaaniilli, i-
nuisa inuussutigilluinnartuu-
aat aasaanerani aavameq pin-
ngitsoorsinnaasanngilaat pa-
nertulillutillu ukiussamut pili-
niartaramik. Taamaattumik
tuttuttassanik qinnuteqarsin-
naaneq ammaanneqarmat,
pissanngattaqilit kikkut iluat-
sitsissanersut.
- Umimmak aamma ulliu-
innami inuunitsinni ilaallua-
lersimavoq. 1960-ikkunni
Tunumit Kangerlussuarmut
nuussisioqarsimammat ullu-
mikkullu amerlasoorsuan-
ngorsimapput piniameqarta-
lerlutik ukiuunerani aasaane-
ranilu. Neqaat nunarsuarmi
uumasut allat neqaannik peq-
qinnarneroqisut uppernarsi-
neqarsimavoq, qiviuilu oqan-
gaarmata oqungaarmatalu a-
vataarsualianut atisaritinne-
qartalersimapput. Taamaattu-
mik umimmaat annertuneru-
sumik igitaqaranilu iluaquti-
giniameqarnissaasa sulissuti-
ginerat upperneqartariaqar-
Ruth Heilmannip qularuti-
ginngilaa Maniitsoq ilunger-
sussalluni piumassuseqar-
toq. Kommuni periarfissar-
passuaqarpoqtNunaqarfii
pingasut eqeersimaartunik
inoqarput, illoqarfillu peri-
aifissarpassuaqarpoq, min-
nerunngitsumik takornariar-
titsinikkut sisorariartarfik
Apussuit ineriartortinneqar-
nissaminut piukkunnarluin-
narluni.
Rutit Heilmann er ikke i tvivl
om, at Manitsoq har viljen
til at smøge ærmerne op.
Kommunen rummer mange
potentialer: De tre bygder
med en driftig befolkning,
byen med sine mange mulig-
heder og ikke mindst turis-
men, hvor skisportscenteret
Apussuit er et oplagt udvik-
lingsområde.
poq, piviusunngortittariaqar-
lunilu.
Aalisartut piniartullu
- Maniitsup kommunia tas-
saavoq aamma aalisartut suli-
sartullu nunaat.
- Ingammik saarulliit qeeq-
qallu peruttulermata inuisa
ulapaarnerat malunnarluin-
narsimavoq, ullumimut inuisa
eqeersimaartuunerannut suli-
umatussuseqarnerannullu
tunngaviulluarsimasut. Aali-
sakkanut suliffissuaq sulisar-
tunik pikkorissunik suliso-
qartuarpoq ullumimut attan-
neqartumik.
- Sinerissamut naleqqiullu-
gu raajalerineq pitsaassutsik-
kut Maniitsup suliffissuaq tu-
saamaneqarluartuuvoq, ullu-
mikkut raajanik siaasagassi-
ornermik tapertalerneqarsi-
masoq. Taamaattumik toqqa-
serluutigaarput raajalerineq
tassa nutaanik qerisunillu raa-
jalerineq tamarmi Sisimiunut
nutsemeqamiarmat, taarsiul-
lugu assagiarsunnik tunisassi-
orneq aallarnisarniarneqar-
palulluni. Qanoq peqartigine-
ra suli annerusumik misis-
suiffigineqanngimmat pitsaa-
sumillu siunissaqamissaa qu-
larnartutut oqaatigineqartar-
mat aarleqqutigeqaara suli su-
Maniitsoq kalaalimineerni-
arfeqarpoq, illoqarfinnut
allanut naleqqiullugu assut
kusanartoq, piniartulli pisa-
tik tunitsivissaalatsisarpaat.
Maniitsoq har et salgssted
af grønlandsk mad, der i
* forhold til andre byer er
§ meget flot, men fangerne
5 har problemer med at afsæt-
< te deres fangst.
ASS./FOTO: VIVI MØLLER-OLSEN