Atuagagdliutit - 04.11.1997, Qupperneq 12

12
Nr. 85 • 1997
GRØNLANDSPOSTEN
Naalakkersuiswmt siulittaasoq Jonathan Motzfeldt-ip nunarput aningaasaqamikkut
nukittuumik aallariarfissaqartinniarpaa.
Landsstyreformand Jonathan Motzfeldt trimmer økonomien.
Grønland godt på vej
Landsstyret trimmer økonomien for at give Grønland et
stærkt afsæt til det næste århundrede
Af Johathan Motzfeldt
Den grønlandske økonomi er
inde i en god udvikling. Brut-
tonationalproduktet vokser,
gælden falder - og inflationen
er i bund. Det giver os en ene-
stående chance for at lægge
vore økonomiske forhold til
rette, så vi gradvist kan skabe
os større handlefrihed - poli-
tisk og økonomisk.
Den chance må vi ikke lade
os glide af hænde. Og det er
derfor, Landsstyret nu har
fremlagt et finanslovsforslag
til forhandling, som på visse
punkter trimmer og strammer
op.
For det er i opgangstider,
man har mulighed for at hol-
de igen på de offentlige udgif-
ter. Og på den måde støtte
udviklingen i erhvervslivet,
der er grundlaget for fremti-
dig velstand.
Det er også hensigten med
de beslutninger, Landstinget
har truffet i forhold til Royal
Greenland og KNI. Enhver
forandring har sin pris. Men
de strukturtilpasninger, der er
sat i gang, vil på længere sigt
blive til stor gavn - ikke blot
for virksomhederne, men for
hele det grønlandske sam-
fund.
Balladen om
bloktilskuddet
Det er vigtigt at holde fast i
disse langsigtede mål, for per-
spektiverne har det med at
blegne i tågerne og krudt-
røgen af den daglige debat.
Således også i denne tid, hvor
finanslovsforslaget i nogle
kredse i Grønland er blevet
tolket som et tegn på, at øko-
nomien er i krise.
Nogen har endda blandet
det sammen med mit nylige
besøg i Danmark og drøftel-
ser med statsminister Poul
Nyrup Rasmussen, hvor jeg
bl.a. rejste det problem, at
man tilsyneladende ikke har
taget højde for at indregne
nogle vedligeholdelsesbeløb
f. eks. på skoleområdet i be-
regningen af bloktilskuddet.
Det er i den grønlandske de-
bat blevet til, at jeg er gået
»tiggergang« til den danske
regering. Sikke noget slud-
der!
Ingen skal være i tvivl om,
at de grønlandske politikere
vedkender sig ansvaret for de
prioriteringer, der er foretaget
- og således også for, at vi i
dag står med et påtrængende
behov for at vedligeholde og
renovere vore skoler. Når jeg
over for den danske statsmini-
ster har rejst spørgsmålet om
fælles standarder i det danske
rige - også når det gælder sko-
lerne - skal det ses i sammen-
hæng med det princip, der
siden hjemmestyrets fødsel i
1979 har været grundlaget for
beregningen af bloktilskud-
det.
Nunarput ingerlalluarpoq
Nunarput ukiunut untritilikkuutaanut tullernut nukittuumik
aallariarfissaqartinniarlugu aningaasaqarneq naalakkersuisut
patajaallisarpaat
Allattoq, Jonathan Motz-
feldt
Nunatta aningaasaqamera pit-
saasumik ineriartorpoq. Nu-
natsinni tunisassiomerup ta-
marmi nalinga annertusiartor-
poq, akiitsut ikiliartorput, ani-
ngaasallu naleerukkiartome-
rat annikinnerpaaffimminiil-
luni. Tamatuma aningaasa-
qarnitta ilorraap tungaanut
saatinnissaanut pitsaalluin-
nartumik periarfissaqalersip-
paatigut, taamaalilluta iliu-
useqarnissamut qilersorsi-
mannginnerput annertusia'rtu-
aartisinnaalerlugu - naalak-
kersuinikkut aningaasaqar-
nikkullu.
Periarfissaq taanna maa-
ngaannartissanngilarput. Taa-
maattumilluuna naalakkersui-
sut aningaasaqamermut inat-
sisissatut siunnersuut oqaluu-
serisassanngorlugu saqqum-
miussimasaat arlalitsigut pa-
tajaallisaaviullunilu sukateri-
viusoq.
Tassami pissarissaaleriar-
torfiup nalaani pisortat ani-
ngaasartuutaasa killilersi-
maameqamissaannut periar-
fissaqartarpoq. Taamaalior-
nikkullu inuussutissarsiutit
siunissami atugarissaarnis-
samut tunngaviusut taperser-
sorlugit.
Aammalumi Royal Green-
land KNI-lu eqqarsaatigalugit
inatsisartut aalajangiinerini
tamanna siunertaavoq. Allan-
ngortitsineq sunaluunniit ake-
qarpoq. Kisianni ilusilersui-
nikkut naleqqussaanerit aal-
lartinneqarsimasut siunissaq
ungasinnerusoq eqqarsaati-
galugu iluaqutaallualissapput
- suliffeqarfinnuinnaanngit-
soq, aammali inuiaqatigiinnut
kalaallinut tamanut.
Ataatsimoortumik tapiis-
sutit qassiiliuutaanerat
Siunissaq ungasinnerusoq eq-
qarsaatigalugu anguniakkat
tamakku aalajangiusimassal-
lugit pingaartuuvoq, isummi-
ussammi ulluinnami oqallin-
nermi paasinanngitsuliomer-
nit oqarluartaamemillu aan-
ngajutsinneqarajuttarmata:
Taamatullumi aamma mas-
sakkut ippoq, aningaasanut
inatsisissatut siunnersuutip
nunatsinni inuit ilaannit ani-
ngaasaqamikkut ajomartorsi-
uteqamerup ersemeratut nas-
suiamiameqarsimammat.
Ilaasa allaat tamanna qanit-
tukkut Danmarkimiinninnut
ministeriunermillu Poul
Nyrup Rasmussenimik oqa-
loqateqaminnut kaputartuus-
simavaat. Poul Nyrup Ras-
mussenimik oqaloqateqamin-
ni ilaatigut ajomartorsiut saq-
qummiussimasara tassaavoq
ataatsimoortumik tapiissutit
naatsorsomeqameranni asser-
suutigalugu atuarfinnut tun-
ngasunik aserfallatsaaliiner-
mut atugassat ilanngunneqar-
nissaat ilanngullugu naatsor-
suunneqarsimanngitsutut isik-
koqamera. Nunatsinni oqal-
linnermi taamaaliomera dan-
skit naalakkersuisunut »qin-
nuulooriartomittut« oqaatigi-
neqarsimavoq. Aatsaat tassa
asuli oqalunneq!
Kialuunniit qularutigissan-
ngilaa nunatsinni qinikkat tul-
leriiaarisimanerit akisussaaf-
figinerat qimarratiginavian-
ngikkaat - taamaalilluni ullu-
mikkut atuarfitta aserfallat-
saalineqarnissaannik iluar-
saanneqamissaannillu pisari-
aqartitsilivissimanerput aam-
ma eqqarsaatigalugu taa-
maappoq. Naalagaaffeqati-
giinnermi assigiissumik pit-
saassuseqarnissaq pillugu
apeqqummik - aamma meeq-
qat atuarfii eqqarsaatigalugit -
danskit ministeriunerannut
saqqummiussinera nammi-
nersornerunerup 1979-imi
atulemeraniilli ataatsimoortu-
mik tapiissutit naatsomeqar-
tarneranni tunngaviusumut
atatillugu isigineqassaaq.
1979-imiilli nunarput aki-
sussaaffeqarfinnik ingerlaa-
vartumik Danmarkimit ti-
gooraasimavoq. Tamatumun-
nga atatillugu ataatsimoortu-
mik tapiissutit akisussaaffe-
qarfimmut tigusatsinnut naa-
lagaaffiup aningaasartuutigi-
sarsimasaasa amerlaqataan-
nik ilaneqartamerat ileqquu-
simavoq.
Massakkut namminersor-
nerunerup atulersinneqame-
rata kingorna ukiut 18-it
qaangiuteriannguallartut paa-
sinarsivoq ataatsimoortumik
tapiissutit naatsorsomeqartar-
neranni aningaasat assersuu-
tigalugu meeqqat atuarfiisa
iluarsaanneqamerinut atugas-
sat tamakkiisumik ilanngun-
neqartarsimanngitsut.
Pissutsit tamakkuupput
danskit naalakkersuisuinut
uparuartorsimasavut. Imaan-
ngitsoq akisussaaffik qimar-
ratiginiaratsigu, tassami nu-
natsinni qinikkat aningaasaa-
titta tulleriiaarivigineqarnis-
saat siunissami aamma sulias-
sariuartussaammassuk. Kisi-
anni massakkut ukiuni tulliut-
tuni pingasuni ataatsimoortu-
mik tapiissutinut killiliussas-
sat isumaqatigiinniutigilera-
luttuaratsigit. Matumanilu
ataatsimoortumik tapiissutit
naatsorsorneqartarnerannut
tunngaviusuni kukkunerusin-
naasut oqaloqatigiissutigis-
sallugit pissusissamisoortus-
saavoq.
Nunatta Danmarkillu a-
komanni pissutsit aamma siu-
nissami oqimaaqatigiissaak-
kamik tunngaveqarlutillu illu-
atungeriinnut iluaqutaanissaat
naalakkersuisut kissaatigaat.
Tamatumunnga atatillugu eq-
qaasitsissutigerusuppara ni-
oqqutissat kiffartuussinerillu
nunatta eqquttagaasa amerla-
nersaat Danmarkimeersuum-
mata.
Aningaasaqarneq ilorraap
tungaanut ingerlasoq
Pitsaasumik oqimaaqatigiis-
sitsinissami tunngaviusoq tas-
saavoq uagut maani nunatsin-
ni aningaasaqamitsinnik aam-
ma aqutsilluamissarput. Ma-
tumanilumi qujanartumik
ingerlalluarpugut.
Nunatta tunisassiomera ta-
marmiusoq annertusiartor-
poq. Tamanna kommunit
landskarsillu akileraarutitigut
iluanaarutigisartagai eqqar-
saatigalugit aamma atuuppoq.
Illuatungaani aningaasat na-
likilliartomerat 0,6%-iinnaa-
voq. Landskarsip nunanut al-
lanut akiitsuni pilersaarutit
malillugit akilersorpai, taa-
matuttaarlu kommunit lands-
karsimut akiitsui ikiliartorlu-
tik. Suliffeqarfiit Namminer-
somerullutik Oqartussanit pi-
gineqartut landskarsimut a-
kiitsutik nunanit allanit taarsi-
gassarsianngortissimavaat, ta-
mannalu nunatsinni ingerlat-
seqatigiiffinnut aningaasaler-
suisut ataatsimut isigalugu ta-
tiginninnerannik takutitsisuu-
voq.
Ataatsimut isigalugu nunat-
ta aningaasaqamiamera nu-
kittuujullunilu patajaatsuu-
voq, Europamiut Kattuffian-
nut, EU-mut, ilaasortanngor-
niartunut aningaasat nalikilli-
artornerat, pisortat amigar-
toorutaat akiitsuilu eqqarsaa-
tigalugit piumasaqaataasartut
uuttuutigigaanni. PingaarUte-
qartuni taakkunani pingasuni
tamani nunatta piumasaqaa-
taasut taakku ajomanngivis-
sumik eqqortissinnaavai.
Taamaattumik taamatut
ilorraap tungaanut ingerlaneq
aalajangiusimaniarlugu ani-
ngaasanut inatsisissaq pisor-
tat aningaasartuutaannik pak-
kersimaarinnittoq saqqummi-
ussimavarput. Tassani anni-
killisaanerit sipaamiutilluun-
niit pineqanngillat, pineqar-
tulli tassatuaallutik ingerlata-
nut nutaanut aningaasalersui-
nemik unikaallatsitsinerit.
Taamaaliornitsigut ani-
ngaasat nalikilliartomerat suli
annikitsuinnaatipparput ani-
ngaasalersuisunut iluaqutaa-
sumik - tamatumunngalu pe-
qatigitillugu ullut ilaanni ani-
ngaasarsiomeq killup tungaa-
nut saannialissagaluarpat pia-
reersimanerulaartussaalluta.
Aamma tamanna pissutigalu-
gu nunanut allanut akiitsutta
pilersaarutit malillugit akiler-
someqamerisigut aningaasa-
qamitta patajaallisameqamis-
t
Qujassut
Bentia Olsen-ip sivisuumik napparsimanera-
ni, toqunerani ilisaaneranilu, Sanami sulisu-
nut, annertoqqusersuisorpassuamut, misigin-
neqataasorpassuarnullu, qamannga pisumik
qujalluta inuulluaqqusivugut.
Bentia-p ataataa qatanngutaalu
Taksigelse
I forbindelse med Bentia Olsen’s langvarige
sygdom, død og begravelse vil vi hermed ret-
te en varm tak og hilsen til medarbejderne på
Sana, alle dem der hjalp os under hendes
svære sygdom og kondolanceme fra nær og
fjern.
Bentia’s far og søskende