Tíminn - 04.09.1976, Qupperneq 7

Laugardagur 4. september 1976
TiMINN
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulitrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steimgrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhús-
inu viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrifstofur I
Aöalstræti 7, slmi 26500 — afgreiöslusimi 12323 — aug-
lýsingaslmi 19523. Verö I lausasölu kr. 50.00. Askriftar-
gjald kr. 1000.00 á mánuöi. Blaöaprent h.f.
Að finna vanmátt sinn
Það er ekki nýtt af nálinni, að fram á sviðið stigi
náungar, sem liggur það mjög á hjarta að gera hróp
að Mjólkursamsölunni. Skipulag það, sem verið hef-
ur litt breytt til skamms tíma á sölu landbúnaðar-
afurða, kom sem bjargræði á kreppuárunum, og við
þá breytingu, sem þá varð á mjólkurvinnslu og
mjólkursölu, tókst að gera allt i senn: Koma á geril-
sneyðingu allrar sölumjólkur, lækka mjólkurverðið i
búðunum og hækka það verð, sem bændur fengu.
Slikur óskapnaður hafði dreifing mjólkur áður verið
á hinum svokallaða frjálsa markaði.
Þessum miklu og augljósu endurbótum var svarað
með mjólkurstriðinu alræmda — einum þeirra þátta
i stjórnmálasögu landsins, er mest er til skammar
þeim, sem létu ofstæki hlaupa með sig i gönur, þegar
illt hafði verið fært til betri vegar.
Siðan hefur þó eimt eftir af þessum fráleitu við-
horfum, og meðal okkar hafa alla tið siðan verið
hópur manna, sem rekið hefur fjandskap við
Mjólkursamsöluna og blásið eftir getu að gömlum
glæðum. Flaggað hefur verið pólitiskri kennisetn-
ingu um verzlunarfrelsi, en undirrótin hefur einfald-
lega verið eiginhagsmunabarátta fárra manna, er
töldu sig eygja hagnaðarvon sér til handa með þvi að
þjarma að Mjólkursamsölunni og sverta hana i aug-
um fólks.
Hér á árunum var hafin tangarsókn, sem stefndi
að þvi marki, að smásöluverzlun með mjólk yrði tek-
in úr höndum Mjólkursamsölunnar. Þetta hefur nú
haft framgang, og þá hefði sýnzt trúlegt, að kyrrðist
geð þeirra, sem horft höfðu öfundaraugum til
Mjólkursamsölunnar vegna búða hennar. Af grein,
sem einn forvigismanna þeirra, Hjörtur Jónsson,
skrifaði i Morgunblaðið á fimmtudaginn, má þó
glöggt sjá, að svo er ekki.
Svo er mál með vexti, að meðal kaupmanna er
komin upp óeining um þessa brey tingu, þar eð þeir er
minna hafa umleikis telja sig sjá fram á að stórbúða-
eigendur hafa leikið á sig og muni þröngva kosti
þeirra. Almenningur óttast verri þjónustu en áður,
bæði muni sum hverfi verða mjólkurbúðalaus og tvi-
sýna á, hvort sú fyrirgreiðsla, sem Mjólkursamsalan
veitti viðskiptavinum sinum um helgar, verði eins
góð i höndum hinna nýju aðila, ef hún verður þá
nokkur. Loks eru stúlkur þær, sem áður afgreiddu i
búðum Mjólkursamsölunnár, uggandi um sinn hag.
Til svars við þessari ólgu er grein Hjartar skrifuð.
Hann er að fela getuleysi sitt,og aðferðin er sú, að
ala sem mest á öllum þeim rógi, sem verstur hefur
verið uppihafður á liðnum timum. Þetta er vafalaust
gert i þvi skyni að draga athyglina frá þvi, að ekki er
sem sól risi eftir skuggalega nótt, þótt dreifing
mjólkur i Reykjavik verði ekki lengur á vegum
Mjólkursamsölunnar. Fjasað er um „einokunar-
anda” og ,,einokunarhring”, sem rofinn hafi verið og
rifjaðar upp hinar illviljuðustu útleggingar á orðum,
sem fallið hafa fyrir löngu i deilunum um mjólkur-
sölumálin. Þannig talar maður, sem stendur and-
spænis vanmætti sinum.
Allt er þetta að sjálfsögðu út i hött. Mjólk er fram-
leidd handa fólki að neyta hennar og dreifingin i
búðunum fer fram vegna fólksins. Hér eiga ekki við
neinar kennisetningar, og það eitt skiptir máli, að
Hjörtur og menn hans geti séð fólki fyrir mjólk með
jafnódýrum og þægilegum hætti og áður. Annað er
aukaatriði.
En Hirti nægir ekki rógur um Mjólkursamsöluna.
Að greinarlokum er skotið á bændastéttina alla og
reynt að kveikja þann grun, að meðferð mjólkur sé
áfátt og eftirlit með henni tortryggilegt. Ekki er það
gæfusamlegt atferli. J.H..
Karamanlis vinsæll
Hagur Grikkja vænkast undir
stjórn hans
Karamanlis hefur tekizt aö bæta efnahag þjóöarinnar
RIKISSTJÓRN Konstantins
Karamanlis, forsætisráöherra
Grikklands, hefur nú verið við
völd i Grikklandi i 2 ár. Það er
óhætt aðsegja, að þetta tima-
bil hefur verið það farsælasta i
nútimasögu landsins, bæði
stjórnmálalega og efnahags-
lega séð. Karamanlis nýtur
ekki einungis vinsælda innan
Grikklands heldur einnig utan
þess. Hann hefur skapaö sér
gott nafn, sem skiptir miklu
máli á þessum siðustu timum,
þar sem engin stór nöfn finn-
ast. En spurningin er hvort
persónan ein dugi til að gera
þær breytingar, sem nauðsyn-
legar eru til að bæta afkomu
þjóðarinnar og gera Grikk-
land að fullgildum meðlim
Efnahagsbandalags Evrópu.
ÞAÐ MA segja, að saga
Grikklands á þessari öld ein-
kennist fyrst og fremst af ó-
stöðugleika. Fram aö seinni
heimstyrjöldinni skiptist
Grikkland á að vera konungs-
veldi og lýðveldi. Hernám
Þjóðverja rauf þessar sveifl-
ur, en þráðurinn var tekinn
upp aftur eftir striðiö.
1946 kaus þjóðin konungs-
sinna i rikisstjórn og nokkru
siðar vildi hún fá konung sinn
aftur. I þrjú ár geisaði svo
borgarastyrjöld, þar sem
kommúnistar börðust við kon-
ungssinna, en þeir siðar-
nefndu nutu öflugs stuðnings
Breta og Bandarikjamanna.
NAFN Karamanlis er tengt
tveimur hagstæðustu timabil-
um þjóöarinnar.
Annars vegar eru það tvö
siðastliðin ár og hins vegar
eruþað árin 1955-’63,en þá var
Karamanlis einnig forsætis-
ráðherra. A þessum árum
bætti hann stjórn fjármál-
anna, náði stjórn á hinu hækk-
andi verðlagi og stuðlaði að
þróun i framleiðslu landbún-
aðar og iðnaðar.
1963 fór hann sjálfviljugur I
útlegð, en þá var George
Papandreou orðinn forsætis-
ráðherra. Arið eftir tók Kon-
stantin II við konungsdæminu
og hann hafði ekki setið lengi
við völd, þegar þeir
Papandreou lentu i deilum út
af völdum konungs, en hann
réði þá yfir hernum. Konung-
ur rak forsætisráðherrann, en
tveimur árum síðar, 21. april
1967, tók herinn undir stjórn
Papadopoulosar öll völd i sin-
ar hendur.
SENNILEGA eru deilur
Grikkja og Tyrkja út af Kýpur
og, nú siðast út af oliunni i
Eyjahafinu, mesta vandamál
Karamanlis.
Vandamál Kýpur, sem eitt
sinn var nýlenda Breta, er I
aðalatriðum þannig, að um
80% ibúanna eru af griskum
ættum, en afgangurinn af
tyrkneskum, og hafa grisku
Kýpurbúarnir krafizt samein-
ingar við Grikkland. Úr þvi
hefur aldreiorðið, en hins veg-
ar fékk Kýpur sjálfstæði árið
1960.
1 júli 1974 blossuöu bardagar
upp að nýju á eynni, en þá
hafði Papadopoulosi veriö
varpað úr sessi i Grikklandi.
Skömmu eftir að vopnahlé var
samið, þá sagði herstjórnin i
Aþenu af sér og kallaöi á borg-
aralega stjórn. Þá fyrst gat
Karamanlis komið heim úr 11
ára útlegð sinni i Paris en
þaðan hafði hann stjórnað
mótspyrnunni gegn herstjórn-
inni. t nóvember 1974 voru svo
haldnar fyrstu lýöræðislegu
kosningarnar i Grikklandi i
meir en áratug. Þar sigraði
hinn nýi Demókrataflokkur
Karamanlis glæsilega og hlaut
220 þingsæti af 300 möguleg-
um.
KARAMANLIS telur sjálf-
ur, að mesta þrekvirki hans
séu umbæturnar i efnahags-
málunum. Vextir hafa verið
hækkaðir til að laða erlenda
fjárfesöngu til Grikklands, og
þá sérstaklega til námurekst-
urs og vinnslu hráefna.
Enda þótt Grikkland sé i
Evrópu, þá er það aðallega að
nafninu til. Tekjurnar eru ein-
ungis um helmingur þess, sem
hin löndin i Efnahagsbanda-
laginuhafa og margar af mik-
iivægustu stofnunum þjóöfé-
lagsins eru vanþróaðar. t.d.
háskólarnir og rikisstofnan-
irnar. Það er eitt af helztu
verkefnum Karamanlis að
vinna bug á þessum vankönt-
um, áður en Grikkland verður
talið fullgildur meðlimur
Efnahagsbandalasins.
SEM mikill stjórnmálamað-
ur, þá er Karamaniis auövitað
umdeildur. Að visu, segja
vinstri menn, er Karamanlis
góður maður, en hann viil
halda öllum spilunum i sinum
höndum. Þess ber að gæta, að
i fyrsta skipti i sögu Grikk-
lands eru kommúnistar með-
höndlaðir sem menn, en ekki
glæpamenn. T.d. hefur Kara-
manlis þann hátlá.að ráðfæra
sig alltaf jafnt við kommún-
ista sem hægri menn, áður en
mikilvægar stjórnmálalegar
ákvarðanir eru gerðar. Þetta
þyrfti hann auðvitaö ekki að
gera, þar sem hann hefur svo
gifurlegan þingmeirihluta.
Hægrimenn segja hins veg-
ar, að Karamanlis sé alltof til-
litssamur við vinstri menn. Og
þá sérstaklega kommúnista,
sem i þeirra augum eru enn
glæpamenn.
Þessar ásakanir bera þess
einungis vott, að Karamanlis
ermikilmenni, þvi að þau eiga
alltaf að vera umdeild.
MöL