Tíminn - 14.09.1976, Blaðsíða 9

Tíminn - 14.09.1976, Blaðsíða 9
Þriðjudagur 14. september 1976. TtMINN 9 Wmmm Otgefandi Framsóknarflokkurinn. Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjóm- arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri: Steimgrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhús- inu við Lindargötu, simar 18300 —'18306. Skrifstofur I Aöalstræti 7, simi 26500 — afgreiðslusimi 12323 — aug- lýsingasimi 19523. Verð i lausasölu kr. 50.00. Askriftar- gjald kr. 1000.00 á mánuöi. Blaðaprent h.f. Búskapur, markaður, landgæði Siðari árin hefur gætt verulegrar tilhneigingar meðal bænda i þá átt að hverfa frá kúabúskap, en stunda i þess stað einhliða sauðfjárbúskap. Frum- orsökin er eflaust sú, að menn eru ekki jafnbundnir heima við sauðfjárbúskapinn. Kýr verður að mjalta tvisvar á dag allt árið, en að sauðfénu þarf ekki að hyggja nokkra mánuði á ári hverju. Óhagstætt tiðarfar um heyannir, og litill og gæðarýr heyfengur af þeim sökum, eins og átt hefur sér stað um Suður- land og Vesturland þessi siðustu ár tvö, ýtir undir þetta, þvi að skemmri tima tekur að f jölga arðbæru sauðfé en mjólkurkúm, þegar menn neyðast til þess að skerða bústofninn um stundarsakir. Loks er talið, að nú upp á siðkastið hafi sauðfjárbúskapur skilað öllu meiri arði en mjólkurframleiðsla. Tvennt er það, sem þessi sveifla frá kúabúskap til sauðfjárbúskapar hefur iskyggilegt i för með sér. Ef þessu fer fram til lengdar, verður hörgull á mjólk og mjólkurafurðum, eins og raunar varð á markaðssvæðinu sunnan lands i fyrravetur, og i kjölfar þess koma dýrir aðflutningar um langa vegu auk þess sem skerðist um mjólk til vinnslu i dýrum og vönduðum mjólkurbúum á þeim svæðum, sem seilzt er til, þegar bændur i nálægum héruðum full- nægja ekki Faxaflóamarkaðnum. í öðru lagi eykst álag á sumarhaga sauðfjár, jafnt þá sem þegar eru ofsetnir og ofbeittir sem hina, sem meiri beit kunna að þola. Ekki bætir úr skák, að jafnframt á sér stað hroðaleg landniðsla vegna hrossastóðs, sem þýtur upp um allar jarðir, oft i eigu manna, sem hleypa þvi upp sér til gamans einvörðungu og litilla eða jafnvel alls engra nytja fyrir samfélagið. Nú er auðvitað skylda okkar að nýta landið, alveg eins og okkur ber að nýta miðin, og frá sauðfjár- bændum landsins fær þjóðin bæði góða og holla fæðu, sem er ein meginuppistaðan á matborði Is- lendinga, auk þess sem ull og gærur eru hráefni handa iðnaði, sem veitir miklum fjölda fólks vinnu og skilar umtalsverðum gjaldeyri i þjóðarbúið. En öll nýting til lands og sjávar verður að vera með forsjá, þannig að ekki sé verið að skerða þann stofn landsgæða, sem okkur hefur verið trúað fyrir. Þetta verða allir að hafa rikt i huga, hvort heldur þeir stunda landbúskap eða fiskveiðar, og mistök á þvi sviði eru ófyrirgefanlegri nú en nokkru sinni fyrr, þvi að nú vitum við, hvað við erum að gera, og höfum verið rækilega á það minnt, hvað af þvi hlýzt, ef ekki er gætt fullrar varúðar. Að sjálfsögðu eru allir staðhættir þannig i sumum héruðum, að þar á og verður sauðfjárbúskapur að vera meginuppistaðan. En svo einkennilega vill til, að þar eru sumarhagar ekki alls staðar nýttir eins og talið er að áhættulaust væri. Aftur á móti gerist oft og viða i héruðum, þar sem beitarþungi af völdum sauðfjár er þegar stórum meiri en sumar- landið þolir, að kúabúskapur er lagður fyrir róða, en sauðfé fjölgað i þess stað. Og þetta gerist i lands- hlutum, sem liggja vel við mjólkurflutningi á öruggt markaðssvæði. Þetta er alvarleg brenglun, óhagkvæm og hættu- leg i senn. Vafalaust þarf að gera hlut mjólkur- framleiðenda betri en hann er nú og taka þá meðal annars mið af þvi, hve kúabændur eru bundnir við störf sin árið um kring. Það er misbrestur á eðli- legri verkaskiptingu bændastéttarinnar, og það skortir varnir gegn þvi, að hemjulaus hrossabú- skapur til gamans eins valdi örtröð. Úr Arbeiderbladet í Osló: Kynþóttaóeirðir í Bretlandi — og fasistar í sókn Upp á síðkastið hafa kyn- þáttaóeirðir blossaö upp i Bretlandi hvaö eftir annað. Átök hafa orðið svo hörð, að mörg hundruð manna hafa slasazt, bæði lir hópi lögreglu- manna og borgara. Miklar skemmdir hafa orðið á húsum, og einkum hafa skrifstofur, búðir og veitingahús orðið illa úti. 1 Bretlandi er fjöldi fólks, sem þangað hefur flutzt frá fyrrverandi nýlendum Breta. Orsakir þess, að það leitaði þangað, eru margvislegar. Sumir flúðu undan óeirðum og róstum i heimkynnum sinum, aðrir komu einungis i þeirri trú, að þeim myndi vegna bet- ur i nýju landi. Þetta fólk var talið brezkir þegnar, en þegar stjórnvöld i Bretlandi urðu þess áskynja, hversu margt fólk dreif að, fóru þau að reisa skorður við þessum aðflutn- ingum. En þá þegar var fólk af ýmsum aðfluttum kynþáttum orðið margt. Þetta fólk settist að i hverfum, sem það helgaði sér, og fljótt fór á þvi að bera, að hvitir nágrannar litu það hornauga, svo að ekki sé meira sagt. Kynþáttarigurinn blossaði upp og tók stundum á sig mynd ódulins fjandskapar. Sérstaklega gerðust þeir, sem mjög voru hægrisinnaðir svarnir fjandmenn aðkomu- fólks, og tóku að mynda með sér samtök, sem sum hver höfðu jafnvel aðskilnaðar- stefnu að suður-afrlskri fyrir- mynd á stefnuskrá sinni. í kosningunum 1970 buðu samtök af þessu tagi fram I tiu kjördæmum og fengu riflega ellefu þúsund atkvæði. í febrú- arkosningunum 1974 urðu frambjóðendurnir fimmtiu og fjórir og atkvæðin yfir sjötiu og sex þúsund. Þeim hafði þvi vaxið ásmegin á þessum ár- um, er mestri hörku vildu beita við innflytjendurna. 1 siðustu þingkosningum i Bret- landi, októberkosningunum 1974, voru atkvæðin, sem féllu niutiuframbjóðendum I skaut, orðin eitt hundrað og fimmtán þúsund. Það var yfir 3% allra atkvæða i hlutaðeigandi kjör- dæmum. Nú hafa þessi samtök uppi ráðagerðir um að bjóða fram i meira en þrjú hundruð kjör- dæmum I næstu kosningum, og þegar hafa þau krafizt sama réttar i útvarpi og sjón- varpi og hinir gamalgrónu flokkar landsins njóta. Þessari hreyfingu var ekki mikill gaumur gefinn I upp- hafi. Það er nú að breytast, og að þvi stuðlar ekki sizt, að fas- istunum hefur orðið undarlega vel til atkvæða I ýmsum kosningum, þar á meðal i aukakosningum til þings. í sumar hafa þeir fengið tiu af hundraði i aukakosningum til þingsins, um tuttugu af hundr- aði við sveitarstjórnarkosn- ingar i Leicester og nær þrjá- tiu I tveimur hverfum i Lundúnum. 1 júlimánuði fengu tvenn samtök, sem byggja til- veru sina á hatri á lituðu fólki, samanlagt nær 44,5% atkvæða i Deptford, og i Lewisham I suðausturhluta Lundúna 48% — langt um meira en verka- mannafulltrúinn, sem þó bar sigur úr býtum. Höfuðstefnumið annarra þessara samtaka er brott- rekstur alls fólks, sem ekki er hvitt á hörund, úr Bretlandi, auk strangrar löggæzlu yfir- leitt. Einn æsingamannanna, Hoaas að nafni, neitar þvi ein- faldlega, að sex milljónum Gyðinga hafi verið útrýmt I heimsstyrjöldinni og er I miklu vinfengi við helztu menn þessara samtaka, sem einnig hafa tilhneigingu til þess að telja Gyðingaofsóknir nazista uppspuna einn.' Samtökin afneita þó, að þau hafi samúð meö nasistum. En undir niðri logar þó einnig Gyðingahatur, og sannað er, að einn foringjanna skrifaði þegar árið 1962 sendiráði eins Arabarikisins og bað um fimmtán þúsund pund, sem verja skyldi til þess að berjast gegn Sionisma og samtökum Gyðinga. Það er þó ekki óvild i garð Gyðinga, sem hefur hljóm- grunn i Bretlandi, heldur af- staöan til innflytjendanna hörundsblökku. Það er andúð- in á þeim, sem er orðin út- breidd. Upp úr þessum jarðvegi eru sprottnar þær óeirðir, sem orðið hafa i Bretlandi að undanförnu, þar á meðal i Notting Hill hátiðisdaga vest- ur-indiska fólksins, sem þar býr. Nú linnir ekki ásökunum og gagnásökunum vegna þess, sem þar gerðist, en slikt er að sjálfsögðu eins og olia á eld. Vestur-Indiamenn hafa gert þá kröfu, að lögreglumenn fái ekki að koma inn á tiltekiö svæði, og borið þá þeim sök- um, að þeir hafi kallað fólk þar skepnur og öörum illum nöfnum i uppþotunum. Lög- regiustjórinn, Robert Mark, hefur tekið upp hanzkann fyrir undirmenn sina og sagt, að hann geti ekki ætlað þeim að vera annað en menn, sem bregðist við á svipaðan hátt og aðrir, þegar að þeim kreppir. Þessir atburðir allir hljóta að vera áhyggjuefni i Bret- landi, bæði þær óeiröir, sem þar hafa orðið, og ekki siður hitt, hversu margt fólk virðist reiðubúið til þess að láta af- stöðu sina til hinna hörunds- blökku innflytjenda ráða þvi, hvernig það greiðir atkvæði I kosningum. Stjórnmálamenn vona þó, að flestir hugsi sig um tvisvar, áður en þeir kasta atkvæði á æsingamenn með fasistahneigð, sem leitast við að fiska i gruggugu vatni,. i allsherjarkosningum, þótt þeim hafi tekizt að ná ótrúlegu fylgi i aukakosningum og öör- um þeim kosningum, sem minna máli skipta. Hæpið er þó, að þessi alda hjaðni að svo stöddu, á meðan óeirðir og árekstrar kynda undir og æsa hugi fólks. Ekki mun heldur bæta ástandið, ef til þess kemur, að margt fólk, sem átt hefur heimkynni i Rhódesiu, hrökklast þaðan til Bretlanús, þvi að einsýnt þyk- ir, á hvora sveifina það muni leggjast. Frá kynþáttaóeiröunum i Notting Hill —JH.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.