Alþýðublaðið - 10.08.1922, Side 1

\
Alþýðublaðið
<Q-eflO út al Alþýðuflokkuum
1922
Ungverjalanð.
Þegar mótstaða rttiðveldanna bil-
aði i ófriðnum mikla varð stjórn-
arbylting í Þýzkalandi, Austurriki
og Ungverjalandi. Þýzkaland toldi
þó saman, en hin siðarnefndu
iönd féllu öll í mola.
Ungverjaland misti suðaustur-
hluta landsins til Rúmeníu, enda
ibúar þar flestir af því þjóðerni.
Suðvestarhlutinn fór til Serbfu,
sem tók upp nafnið Jugoslavia,
og norðan og vestan af landinu
tók hið nýja riki Tékkóslóvakia
væna skák.
Bandamenn settu Ungverjum
harða friðarkosti, en landið var
úttaugað eftir ófriðinn. Verkalýð-
urinn heimtaði kjör sín bsett;
Sændurnir kröfðust að fá i sínar
hendur hiaar stóru lendur aðals-
ins Fjöldi verkamanna og ann-
ara, sem verið höfðu herfangar i
iRússlandi, unnu að því að mynd
uð væri ráðs stjórn (sóvétstjórn)
rreð sama fyrirkotuulagi i Rúss
landi, og félst verkalýðurinn að
lokum á þá skoðun. Var lýst yfír
að Ungverjaland væri sóvétlýð
veldi, og fór sú bylting nokkurn-
veginn friðsamlega fram, því atjórn
dn, sem fyrir var var orðin þreytt
á að koma engu fram.
Byltingin var gerð með sam
þykki sócial demókrata (hægri
j&fnaðarmanna) og studdu þeir
ráðsstjórnina.
Bandamenn sáu að ekkert yrði
úr þvi að þeir fengju skaðabætur,
ef ráðstjórnin sæti áfram og eggj-
uðu því nágrannarikin til þess að
fara í stríð við Ungverja; einkum
voru það Rúmenar sem sóttu
íast á.
Ekki var samkomulagið sem
’bezt meðal ungverska verkalýðs
áns, og þar kom um sfðir að só
vétstjórnin varð að fara frá, en
sócial demókrutar téku við af
kommúnistum, en ekki stóð stjórn
þeirra nema nokkra daga, því þá
hrifsaði auðvalds og afturhalds-
Fimtuudaginn 10. ágúst.
Hðið undir sig völdin. Hófst þá
hin hvita ógnaröld (hvftl terror) á
Ungverjalandi, secn staðið hefir
sfðan Utlau«t fram á þesnan das>.
Hefir tugum þúsundá af verka
cnönnum verið haldið í fangels
um, og þeir drepcir h'yllilegnm
dauðdaga svo þúsundum skiftir.
Margir álita að það sé aðeins
óbeinlfnis að Horthy og stjórn
hans sé sek í þessum hryðjuverk*
um. Þeir sem íretnji þau séu hvít-
iiðafylkingar, sem Hoithy ráði
ekki við
í júnímánuði kom til Kaup
mannahafnar ungverskur sócial-
demokrat, að nafni Rfch Swartz
og hélt fundi méð dönskum J*fn-
aðarmönnum. Sagði hann þá ýms
dæmi upp á hryllingar þær er
hvíta ógnarvaldið hefði framið.
Til dæmis sagði hann að kona
sem hann hefði þekt, hefðu her-
menn Horthys dregið úr fötunum
og neytt til þess að dansa þann-
ig fyrir framan sig. Konan grét
og bað þá vægja iér, sem væri
fimm barna móðir. En hermenn-
irnir vægðu í engu, þvert á móti
vörpuðu þeir konunni um koll og
svívirtu hana. Einn af hermönn-
unum sem viðstaddir voru þekti
mann konnnnar, og neitaði að
taka þátt i þessu, en hafði það
fyr ir að honum var hræðilega
misþyrmt.
Morð og grimdarverk sagði
Swartz að hefðu vetið daglegt
brauö. Þetr sem voru grunaðir
um mótstöðu gegn Horthysstjórn
inni voru oft dregnir út úr hús
um sfnum um hábjartan dag og
drepnir. Einn ritstjóra jafnaðar
mannablaðs, sem var á gangi,
ungum rithöfundi, gripu Hvitlið-
arnir um hádag, stungu úr hon
um augun, og vörpuðu honum (
Dóná.
Við kosningar þær er nýlega
hafa farið fram sagði Swartz að
notuð hefðu verið allskoner ólög.
Yfir 10 þúsundir verkamanna sitja
í fangelsum fyrir pólltfskar skoð-
anir, og margar þúsundir verkz-
181 tölnblað
manna hafa orðið að flýja Isnd
til þess að íorða Iffinu, en samt
unnu Jafnaðarrnenn þann sigur við
kosnínyarnar að koma að 25 mönn-
um. Stjórnarflokkarnir komu að
167 en andstöðuflokkarnir 77, að
meðtöldum 25 sætum jáfnaðar-
manna.
fnglar júlinorgnn.
----- Nl.
Hinumegin á nesinu sé eg óðins-
hana; eg hef grun um að hann
eigi hreiður upp með læknum,,
sem smápollar sig niður mýrina,
en hreiðrið hef eg ekki fundið.
Þau eru venjulega vel faiin, óðins-
hanahreiðrin, en Siater sá er ritaði
bókina um ísleczka fugU, segir,
að það sé auðfundið að flana þau,
sökum þess, að fuglinn komi Jafnan
sjálfur upp um sig hvar þau séu.
Oðinshaninn er vafalaust gæf .
astur allra viltra fugla hér á landi.
Það er auðvelt að komast í þriggja
álna færi við hann, og fyrir viku
náði eg einum Hsnn synti svona
tvær, þrjár álnir frá fjörumálinu
og týndi ( ákafa eitthvsð, sem
flaut á sjónum, en skifti sér ekk
ert a( mér, -sem fylgdi honum eftir
( fjörunni. Eftir nokkra stund var x
hann búinn að fá nóg, og kom
brunandi ( land, beint þangað
aem eg stóð, og tók að laga til
á sér fjaðrirnnr, og maka sig með
nefiau, úr fitukirtlinum, og gerði
hann þetta svo sem elna alin frá
fótunum á méri Eg færði mig
hægt nær, svo tók eg af mér
hattinn og beygði mig hægt í
hnjáliðunum. Við og við hætti
fugliun þvi, sem hann var að gera,
hann var ekki viss um, að sér
væri nú óhætt. Tvisvar beygði
hann sig niður eins og margir
fuglar gera áður en þeir eins og
stökkva á flug, en ( bæði skiftin
hætti hann við að fljúga. Hann
gerði það í þriðja sinn, en þá
slcngdi eg hattinum minum yfir
(