Mánudagsblaðið - 29.09.1969, Blaðsíða 4

4
Mánudagsbiaðið
Mánudagur 29. september 1969
Ritstjóri og ábyrgSarmaður: Agnar Bogason.
Símar ritstjórnar: 13496 og 13975. Auglýsingasími: 13496.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Er hættsilaust aS drepast á íslandi?
Um það bil það eina, sem íslendingar geta gert án þess að
stofna sér og sínum í tiltakanlega hættu, er að deyja. Það er
nákvæmlega sama hvaða sótraftur eða mikilmenni hér á landi
leggur upp laupana, hann á það eitt víst, að eftirmælahöfundar
munu skilja við hann á síðum blaðanna, eins og mikilmenni,
afreksmann, góðmenni eða ofurmenni. Þessi árátta þjóðarinn-
ar um að rita fleiri greinar um hvern dauðann mann er senni-
lega arfur úr skammdegi vesalmennskunnar, þegar óttinn við
ásókn dauðra var alls ráðandi.
Ekki var þetta þó alltaf svona. Á Sturlungaöld, svo ekki sé
talað um söguöld, voru þessar vælutíkur ekki til. Það er ekki
fyrr en hörmungatímabilið ræður hér ríkjum, að farið er að
halda langhunda-lofræður um hverja mögulega og ómögulega
persónu sem hverfur úr augsýn.
í dag keyrir þó um þverbak. Ungir sem gamlir, virtir sem
óvirtir, fá á eftir sér í gröfina langlokur um ágæti, sem þeir
aldrei hafa unnið, kærleiksverk, sem þeim aldrei datt í hug,
afreksverk, sem í daglegu lífi eru ekki annað en ósköp ó-
merkileg og sjálfsögð viðleitni til að halda í sér líftórunni. Jafn-
vel ómálga börn hljóta löng eftirmæli og aðstandendur fá hag-
yrðinga til að yrkja um þau saknaðarljóð. Morgunblaðið,
vegna stærðar sinnar, er athlægisblað landsins þegar til minn-
ingagreina kemur. Ef þekktur maður deyr fær hann þrjár eða
fleiri greinar um sig, en hver einn telur upp verk hans, aldur,
fæðingardag, fæðingarstað, foreldri og önnur náin skyld-
menni. Út yfir tekur svo „vinur", sem oft er pennanafn, sem
jafnan minnist þess þegar „þeir“ léku sér saman í túngarð-
inum eða gerður reisur út um lönd.
Hófleysið jaðrar við smekkleysi. Rösklega tvítugur maður,
bezti maður, sem fór af lífinu ótímalega fær 15 — fimmtán —
minningargreinar um sig. Þriggja mánaða hvítvoðungur fær
tvær minningargreinar. Sjötugur bóndi, góðbóndi, fær ekki
nema nokkrar línur. Þetta er kallað samræmi og mannamat.
Það er ekki annað en mannlegt að sakna ástvina. En að
bera sorgir sínar á torg eins og íslendingar gera er væmið og
um hóf fram ósmekkilegt. Þessi of-viðkvæmni nær ekki nokk-
urri átt í nútímaþjóðfélagi. Útvarpið hafði þó upp það nýmæli
að hætta væli prestanna um dauða menn, enda þótt það
græddi drjúgan skilding á þessari samúðar þjónustu. Allir
verðum við einhverntíma brott kallaðir, jafnvel ríkisstjórnin
getur ekki gripið þar í taumana. Hún nær, að vísu, sínum
tolli inn á þeim dauða, en stöðvað fær hún ekki né fyrirboðið
þetta Ijúfa og einasta einkaframtak, sem enn er óskert.
Tíminn má eiga það, að hann gefur út sérstakt rit um þetta
er birtir ekki necrologa innan um brauðauglýsingar og bíla-
varahluti, augnfarða og ráðleggingar við hárlosi. Þjóðviljinn
hinsvegar er eina blaðið á landinu, sem hefur atvinnu-minn-
ingargreinahöfund í þjónustu sinni.
Það er tími til kominn, að dregið sé úr þesari ósmekklegu
iðju. Sjálfsagt er að minnast manna, birta helztu æviatriði,
segja frá þátttöku þeirra í þjóðfélagsstörfum.
En við skulum reyna að ryðja því af síðum blaðanna, að
manna sé minnzt eins og þjóðhöfðingja og banna ætti með
öllu að höfundar slíkra greina ávarpi þann látna, skrif honum
einkabréf um vináttu og ást, eins og það væri nokkurt áhuga-
mál hins almenna lesanda.
TILKYNNING
Athygli innflytjenda skal hér með vakin á því, að
samkvæmt auglýsingu viðskiptamálaráðuneytisins
dags. 17. janúar 1969, sem birtist í 7. tbl. Lögbirt-
ingablaðsins 1969 fer 3. úthlutun gjaldeyris og/eða
innflutningsleyfa árið 1969 fyrir þeim innflutnings-
kvótum sem taldir eru í auglýsingunni, fram í okt.
1969.
Umsóknir um þá úthlutun skulu hafa borizt Lands-
banka íslands og Útvegsbanka íslands fyrir 15. okt.
næstkomandi.
Landsbanki íslands.
Útvegsbanki íslands.
LEIKFÉLAG REYKJAVÍKUR:
IÐNÓ-REVÍAN
Leikstjóri: Sveinn Einarsson.
Algjör vonbrigði á ravíusýningu í Iðnó.
„Skyldi hún eiga erindi í dag"?
(þ.e. revían) Svo spyr bjartsýnis-
maSur sá, sem skrifar í leikskrá
Leikfélags Reykjavíkur í tilefni af
uppfærslu nýrrar revíu, Iðnó-reví-
unnar, sem nú hefur séð dagsins
Ijós. Svarið er einfalt. í þessu formi
á revían ekkert erindi, því hún
hefur næstum alla galla en engan
kost þess leikritsforms, sem hún
felur sig bak við.
Þá segir og í leikskránni, að átta
höfundar hafi spreytt sig á að
koma þessu saman og, satt bezt
sagt, þá er það, út af fyrir sig, af-
rek, að átta mönnum, menntuðum
í leiklíst skuli, í senn, koma til
hugar að láta slíkt frá sér fara og
boðið er upp á í Iðnó þessa dag-
ana.
Það er þó ofmælt að segja að
allt sé svart. Einstaka sinnum má
sjá Ijósa punkta, en þá má þakka
Ieik einstaklings miklu meira en
fyndni, gamansemi eða Iipurð
þeirra er efnið sömdu. Fyrri hluti
revíunnar er frámunalega léleg
upptugga vinsælla dægurlaga allt
frá „Those were the days, my
friend" og upp eða niður í vælið
úr Jakobi Hafstein um dauða and-
arinnar, sem varð fyrir voðaskoti.
Á milli þessara söngva — allt um
Iandflóttann — kreista svo leikar-
arnir út úr sér brandara, að þeir
halda — og hlæja sjálfir af, áhorf-
endum til mikillar undrunar.
Revía er vandasamt verk og síst
á færi skussa. Það er sagt, að menn
séu gamaldags ef þeir vitna til fyrri
revía t. d. Bláu stjörnunnar eða
annarra slíkra gamanþátta sem hér
voru sýndir áður. Vissulega má til
sanns færa, að sumar þær revíur
voru lélegar en flestar höfðu þær
þó einhvern punkt, einhverja
þungamiðju, skoplega ádeilu eða
biturt grín, sem allir skildu og gátu
látið vel við una. Þegar hálfur tími
Ieiksýningar fer í það eitt, að end-
ursyngja vinsæla slagara, samheng-
islaust og án tiltakanlegra tilþrifa,
þá má fullyrða að einum of langt
sé gengið. Þegar leikstjórnin, í
þokkabót, er gjörsneydd öllum
listrænum smekk, en byggir aðal-
lega eða einungis á getu einstakl-
Framhald á 6. síðu.
afsláttur
15. september til 31. október
Auðvitað eru haustfargjöldin fjórðungi hagstæðarl
— en fyrirgreiðslan er jafngóð allan ársins hring —
og svo má fljúga strax —
en greiða hálft fargjald síðar.
Það kostaboð er einnig gefið þeim, sem vilja njóta
haustfargjaldanna hagstæðu.
FLUGFAR STRAX — FAR GREITT SÍÐAR
mOFTLEIDIR