Mánudagsblaðið - 01.11.1971, Blaðsíða 6

6
Mánudagsblaðið
Mánudagur 1. nóvember 1971
Ritstjóri og ábyrgðarmaSur: AGNAR BOGASON.
Sími ritstjómar 13496. — Auglýsingasími: 13496.
Verð i lausasölu kr. 25,00. — Áskriftir ekki teknar.
Prentsmiðja Þjóðviljans
Blekking Sovétmanna: loforð
Ein fegurstu loforð, sem Islandi hafa hlotnazt bárust um
síðustu helgi á öldum Ijósvakans. (slenzka útvarpið skýrði frá
því, í nafni blaðs kommúnistaflokksins rússneska, að íslenzka
þjóðin hefði ekkert að óttast þó NATO-varnarherinn á Islandi
yrði rekinn héðan, því æfingar, njósnir og athafnir rússneskra
herskipa, kafbáta og flugvéla á svæðinu kringum Island, hefðu
í rauninni ekkert að gera með öryggi landsins, né heldur væri
það ætlan rússneska þjarnarins að ógna okkur á nokkurn hátt.
Frétt þessi kom beint frá rússnesku stjórninni — via A.P.
— og er í senn ætluð til þess, að róa allan þorra Islendinga
sem eru uggandi vegna afstöðu ríkisstjómarinnar gagnvart
öryggi landsins og aðgerðum í varnarmálunum yfirleitt og svo
;að stappa stálinu í Magnús Kjartansson, aðalutanríkisráð-
herra í því tilfelli, að hann færi að óttast að Islendingar myndu
sparka honum og leppum hans úr stjórn landsins, ef hann
ekki nú þegar hyrfi af þessari óheillabraut sinni. Það þurfti
alls ekki að óttast að íslenzka útvarpið, og aðrir aðilar þar,
myndu stinga þessu eindæma og óbeina loforði Rússanna
undir stól og þarf ekki annað en líta augnablik á „fréttamanna-
staff“ stofnunarinnar, og höfuðpaurinn þar, til að vita hvaða
herra hún þjónar og lið hennar.
Rússnesk loforð eiga sér langa og einhliða sögu allt frá
því að ofbeldisstjórn kommúnista fékk viðurkenningu um-
heimsins. Hún er ein heilsteypt saga lyga og undirferlis,
áþjánar, innrása í saklaus lönd, kúgunar og yfirgangs all-
staðar sem hún hefur þorað að hafa sig í frammi, og ekki þurft
að óttast tap eða álitshnekki um gjörvallan heim. Hjálp hennar
og aðstoð hefur alltaf verið veitt með þeim skýlausa skilningi,
að þau lönd, sem fengu aðstoð eða framlög yrðu þegar auð-
mjúkir þrælar og undirsátar Rússlands. Aðeins stórveldi eins
og t.d. Bandaríkin hafa getað spornað gegn yfirgangsstefnu
og aðgerðum Rússa, síðast svo máli skipti í tíð Krúsjeffs er
hann bjó Kúbu kjarnorkuvopnum og varð, eftir ósk Banda-
ríkjanna að hypja sig aftur heim með þau.
Nú er spilað á fagra strengi gagnvart íslenzku þjóðinni.
„Við ætlum ekki að ógna íslenzku þjóðinni" segir kommablað-
ið hátíðlega. Það yrði naive stjórn sem tæki hið minnsta mark
á slíkri yfirlýsingu. Hvorki vesturveldunum né austræna stór-
veldinu dytti í hug að setja fyrir sig óskir eða vonir, hvað þá
heldur eigin loforð um hlutleysi og góða sambúð, fyrir tvö
hundruð þúsund manns. Slíkt væri ekki aðeins óhugsandi,
heldur hreint heimskulegt af nokkrum heilvita manni, að gera
ráð fyrir slíku.
Það vill aðeins svo til, að NATO og hinn vestræni hugs-
unarháttur er öllum þorra (slendinga geðfe*idur og í samræmi
við hugsjónir þær, sem við teljum sjálfsagðar. Auk þess, svo
ber fyrir að þakka, þá erum við meðlimir í vestrænu varnar-
bandalagi og ber ótvíræð skylda að gera okkar litla og færa
þá smá fórn, sem slíkt varnarbandalag krefst.
Hinn menntaði ölmusulýður háskólans hér hefur gert sam-
þykkt um að verja 1. des. til að „koma þurtu þandaríska hern-
um“. Þetta samþykkja röskir 200 stúdentar eða; nemar, af
1900 háskólaborgurum. Það væri ansi gaman ef þessir mennta
menn okkar færu til náms í draumalandi sínu eystra. Þar
myndu þeir ekki gera samþykktir né uppsteit, ekki setja fram
kröfur eða hafa í hótunum. Þeim væri fljótt sýnt af hvaða átt
hann væri ef svona lýður færi að rísa gegn „skapara" sín-
um. En engin ástæða er að taka nokkuð mark á svona fólki.
Það er kominn tími til, að þjóðin í heild fari að gera sér
Ijóst, að þessir fyrirsvarsmenn „alþýðunnar" hafa minni áhuga
á launakvabbi hennar og kjörum, en þeim endanlega draumi
að koma okkur inn á áhrifasvæði Rússa. Má vera að bless-
aðar vinnandi stéttirnar óski þess arna. Það myndi a.m.k.
losa þær við verkfallsréttinn, kvabbið um betri kjör, styttri
vinnutíma og önnur þau fríðindi sem hinum „vinnandi hönd-
um‘' þykja sjálfsögð.
Bezt væri að senda fulltrúa þeirra austur fyrir tjald að nema
aðgerðir verkalýðsleiðtoganna þar. Máske myndu þeir fá að-
allexíuna í viðskiptum við verkamenn, sem Stalín gamli kunni
bezt!
Þegar verkamenn í einni af verksmiðjum Rússa um 1930
fóru fram á einnar rúblu kauphækkun á mánuði, þá gekk svo
fram af Stalín gamla, að hann lét taka af lífi nær þriðjung
verkamannanna, en skipaði hinum að tvöfalda afköstin.
Þð yrði dálítið spennandi að fá slíka stjórn hér heima.

KAKALI skrifar:
í HREINSKILNI SAGT
Ég hefi fyrir framan mig
víxileyðublað. Það kom í pósti
og hljóðaði upp á litlar tvö þús-
und krónur. Gert var ráð fyrir,
að ég yrði samþykkjandi að
þessu plaggi en tilgangurinn,
samkvæmt stimpli aftan á víxil-
eyðublaðinu, er sá, að þessar
tvö þúsund krónur fari í bygg-
ingarsjóð Bústaðarprestakalls,
einni af þessu nýbyggingum
höfuðstaðarins í því bygginga-
æði, sem nú dynur yfir þjóðina.
Svo er að sjá sem þeir þarna
í Bústaðahverfi vilji fá sér nýja
kirkju til að geta safnast saman
og dýrkað guð sinn, fermt af-
kvæmi sín, gifzt, skírt sömu
afkvæmi, skilgetin og óskilget-
in og síðast mætt í skrautlegum
kassa í aðalhlutverki útfarar.
Persónulega er ég skráður í
Dómkirkjusöfnuðinn. Það er sá
fínasti í borginni, beztu prest-
arnir, þingmannasamkunda á
hverju ári, brúðkaup peninga-
aðalsins, Iangveigamestu útfar-
irnar, forsetar, ráðherrar, betri
embættismenn almennt, auðug-
ari kaupsýslumenn, prestar og
biskupar eftir því sem til fellur
hverju sinni. Rétt utan við
kirkjuna mína er rakarastofa,
tannlæknastofa, eitt af aðalhótel-
um borgarinnar — með bar :—
stutt í veigamestu verzlanirnar
og bankana, og stærsta búð Siila
& Valda innan örskotshelgi.
Ekki dónalegt að tarna, en svona
er MÍN kirkja. Hvað sem á
bjátar er hjálp á næstu grösum
hvort heldur hrjáir þig tann-
pína, timburmenn, peningaleysi
eða þér er bara ædað að kaupa
í matinn.
Það er mér því óskiljanlegt
hvers vegna sóknarnefnd kirkju,
sem mér alls ekki kemur neitt
við, sendir mér víxil til útfyll-
ingar, með fyrirfram ákveðinni
fjárhasð og ædast til þess í
þokkabót, að ég greiði helvítið
þegar hann fellur. Til þessa hefi
ég gert það að reglu, reyndar
prinsippi, að greiða aldrei víxla
fyrr en þeir eru komnir í ógöng-
ur, og þá með seimingi ef ekki
með illu.
Nú berast mér víxlar, krónur
tvö þúsund, úr annarri sókn, en
ædazt er til, að fé það, sem ég
vinn mér inn í sveita míns and-
Iits skuli varið í að hýsa utan-
sóknarfólk, gifta það, skíra og
grafa. Ekki til Iítils ædazt af
bláókunnugu fólki, sem ég I
rauninni ekki þekki neitt.
Því er að vísu haldið fram,
að Dómkirkjusóknin og Bú-
staðaprestakallið trúi á sama guð
og þess vegna beri mér að rétta
bróður mínum hjálparhönd í
þessum húsnæðisvandræðum.
Þvílíkt kjaftæði. Eru þess nokk-
ur dæmi, að sóknarfólkið í þessu
hverfi hafi léð Dómkirkjufólk-
inu lið sitt í vandræðum jþess
og volæði? Hefur það lánr.ð
okkur klerk þegar okkar klerkar

hafa allir verið í siglingu á
Mallorca. eða í Kaupmanna-
höfn? Ónei, við höfum orðið að
láta aðstoðarpresta eða jafnvel
hálf trúlausa djákna lesa yfir
okkur pistilinn, predika og, verst
af öllu, kyrja einsöng, hjáróma
og út á þekju. Og svo á þetta
að vera guði vorum þóknanlegt!
En ég er komin burt frá efn-
inu.
Betlið í Bú-
staðasókn —
MlN kirkja -
Guði þóknan-
leg? — Til hvers
er ætlazt —
fjárhæð ákveð-
in fyrirfram —
Athugasemdir
við preststörf _
Einum of langt
gengið
Það gengur yfir Reykjavík,
eins og oft áður, snýkjualda.
Utan hinna venjulegu snýkna,
þá eru prestar og safnaðarnefnd-
ir nú farnar að færa sig upp á
skaftið. í stað þess að biðja um
skírnarfont, orgel, predikunar-
stól eða bara messuklæði, þá er
nú heimtað að þeim sé gefin
heil kirkja, Ieikvöllur, fundar-
herbergi og eins konar almennt
danshús fyrir yngra fólkið en
spilahús fyrir það eldra. Allt er
þetta í sameiginlegri byggingu
og auðvitað eins smekklausri og
rándýrum arkitektum er mögu-
leg að upphugsa, með alls kyns
dýrum útskotum og ranghölum,
sem vandrataðra er um en völ-
undarhús stjórnmálanna. Til
þess að svo sé alþýðublær á öllu
draslinu, þá er „stóllinn" látinn
vera á gólfinu sjálfu svo klerk-
ur líti ekki „niðrá" hjörðina, og
þurfi ekki að rísikera að feta
sig upp stiga í stólinn, sérstak-
lega ef hann er ekki sem bezt
fyrirkallaður frá kvöldinu áður
og síðasti dropi messuvínsins
upp urinn.
Sálarheill þeirra í Bústaða-
sókn liggur mér í léttu rúmi.
Til þessa hafa þeir notast við
venjuleg húsakynni og komist,
að bezt verður séð, tiltölulega
klakklaust til himna, eða þá til
helvítis eftir því sem Iíferni
þeirra á jörðu gaf tilefni tiL Það
stekkur enginn upp til himna
þótt hann leggi aura í stein og
stálhús, og ólygnir segja, að
„niðri" séu ekki síður klerkar
en biskupar innan um aðra synd-
ara úr alþýðustétt.
Fyrir utan það, að hinar ýmsu
sóknir Reykjavíkur játa sömu
trú í aðalatriðum, þá hafa kirkj-
ur þessarra safnaða lítið annað
sameiginlegt en að vera tómar,
að mestu, hvern sunnudag, utan
þess, þegar saklausum foreldrum
og eldri ættingjum er gert að
mæta við fermingar yngri með-
lima fjölskyldnanna. Og það er
sannleikur að flestir mæta þess-
ir ættingjar í kirkju til að láta
sjá sig og sjá aðra, einkum ef
fermingarbarnið er af ríkara
foreldri en almennt gerist eða
tmdan atkvæðamanni, banka-
stjóra, ráðherra eða, pólitíkusi
og álíka pótentátum. Eitthvað
vill sá armi ættingi fá fyrir að
speða þúsundum í fermingar-
gjöf handa krakkakvikindinu,
sem situr þarna í hvítum serk
og bíður þess með óþreyju að
presturinn afdjöfli sig og komi
sér í kristinna manna tölu.
Og nú hefur sóknarnefnd
Bústaðaprestakalls fengið þá
brilliant hugmynd, að ég ætli að
styrkja — með tvö þúsund krón-
um — eitthvert guðshofið, sem
fégjörnum arkitekt h,e£jur tekizt^
að plata inn á trúmálaeftirlit
hverfisins. „Hann vár góður
þessi" eins og vinnukonurnar
sögðu við hverja aðra í gamla
daga þegar ein þeirra státaði af
því að hafa lagt son heldri
manna í sæng með sér.
Bed presta er ekki nýtt af
nálinni. í stólnum betla þeir um
náð drottins — og til guðs —
til vara. Til þess að leggja
áherzlu á vandræði sín og ver-
aldlegan aumingjaskap og ve-
sæld, þá syngja þeir hástöfum
drotmi til dýrðar, fá jafnvel
heilan hóp, sem kallar sig kór,
að syngja og öskra um náð og
blessun. Það er eins gott, að guð
er víst ekki músikkalskur, því
annars myndi hann senda eld-
ingu af himni og stöðva þessi
voðalegu barkahljóð og vælið í
orgelinu.
Það er orðin txzka þegar ein-
hver verður fyrir áfalli, þá er
riðið til sóknarprestsins og hann
ritar hástemda grein um skyldur
mannsins gagnvart meðbræðr-
um sínum og krefst þess, að
allir leggi einhvað af mörkum
til að létta honum áfallið. Þetta
er göfug en leiðinleg hugsjón.
í sósíalistaríki eins og við búum
í, þá er það ríkissjóður, sem
rétta á hag hinna óheppnu við
að byggja guðshúsin. Almenn-
ingi er nóg að greiða þær dráps-
klyfjar, sem skattar eru, án þess
að dökkklæddir menn í hempu
komi og ógni manni eldi og
brennisteini, jafnvel eilífri út-
skúfun, ef við ekki mökkum rétt
Framhald á bls. 8.