Tíminn - 12.07.1977, Blaðsíða 9

Þriöjudagur 12. júli 1977
9
Dr. Kristján Eldjárn.
vera aö þvi kominn aö falla fyrir
borö —farast. Vafalaust stafar sá
skilningur (eöa misskilningur?)
af þvi, að i heimahögum minum
var þessi gamli talsháttur oftast
notaöur um skepnur, sem voru aö
dauöa komnar, en sjaldan af öðru
tilef ni.
Hér hefur aðeins verið stað-
næmzt á einstökum stööum i hinu
veglega afmælisriti, Minjar og
menntir. 1 upphafi var ekki lofað
ööru né meira, enda skal hér
staðar numið, þótt margar grein-
ar liggi óbættar hjá garöi, sem
verðskulda, aö á þeim heföi veriö
vakin athygli.
Aö lokum skal minnzt á einn
hlut, sem mér þykir galli .á þess-
ari veglegu bók:
Greinarnar eru á ýmsum
tungumálum, ensku, þýzku og
norðurlandamálum, auk is-
lenzku. A eftir islenzku greinun-
um er jafnan „Summary”, —
efnisútdráttur á ensku, eins og al-
titt er i slikum ritum, og þykir
sjálfsagtmál.En þegarkemur aö
greinum hinna erlendu fræði-
manna, bregöur svo viö, aö þá er
ekki birtur neinn efnisútdráttur á
islenzku, —fyrir islenzka lesend-
ur. Þetta eraðgera erlendum les-
endum hærra undir höföi ai is-
lenzkum. Og þetta er ekki ein-
skoröaö við þá bók, sem hér hefur
veriö minnzt litillega á, heldur
mun þetta vera svo um þau rit is-
lenzk, sem ætluð eru bæði islenzk-
um lesendum og annarra þjóöa
mönnum.
Nú er mér þaö vel ljóst, aö bók-
in Minjarog menntir er alþjóðleg
bók, afmælisrit helgað þjóö-
höföingja, og hún mun verða lesin
af þjóöhöföingjum i öörum lönd-
um. En hins skyldu menn lika
minnast, að hún á einnig að vera
þjóðleg á islenzkan mælikvarða.
Hún er afmælisrit, helgaö þjóö-
höföingja, sem er einhver til-
gerðarlausasti maöur sem hugs
azt getur, öllum mönnum ólik-
legri til þess aö miklast af lær-
dómisinum. Og ekki væri lýðhylli
Kristjáns Eldjárns slik sem hún
er, ef hún væri bundin við þá Is-
lendinga eina, sem geta lesiö sér
aö gagni fræöilega ritgerö á
þýzku. Raunar er ég sannfæröur
um, aö Kristjáni Eldjárn heföi
veriö mestur sómi sýndur meö
þvi aö færa þjóð hans i hendur
þessa bók, alla á islenzku, en hitt
veit ég jafn vel, aö um þýöingu á
sb'ku verki heföi ekki þýtt aö ræöa
fyrir kostnaðar sakir.
Eitt atriði varöandi gerð
þessararbókar, — sem lika snert-
ir tungumál — er mér næsta
óskiljanlegt: Sjálfur forstööu-
maöur Stofnunar Arna Magnús-
sonar á Islandi skrifar ritgerö
sina á ensku. Hvers vegna i
ósköpunum? Allir vita, að Jónas
Kristjánsson nýtur almennra og
mikilla viiisælda, bæði sem fræði-
maður og einstaklingur. Allir
vita, aö hann er afbragðsvel rit-
fær á islenzku, og öngvum manni
með fullu viti dettur i hug að bera
brigöur á viröingu hans fyrir is-
lenzkri menningu. Hvers vegna
grípur þá slikur maöur til ensk-
unnar, þegar hann skrifar grein
til heiðurs forseta vorum? Hann
er eini tslendingurinn sem ekki
skrifar á islenzku. Hér liggur
vafalaust einhver sérstök ástæöa
til grundvallar, en almennum les-
anda hlýtur að koma þetta
spánskt fyrir sjónir.
Vonandi litur enginn á þessi orö
sem neins konar persónulega
árás á Jónas Kristjánsson. Og fá-
um mun vera fjær en höfundi
þessa greinarkorns að hafa i
frammi áreitni viö þann góöa
mann. — Aö þeim oröum skrifuö-
um læt ég útrætt um þetta efni.
Hér hefur verið bent á þá staö-
reynd, aö þessi bók er skrifuð á
mörgum tungumálum. Af þvi
mega menn ekki draga þá álykt-
un,aö hún sé óaögengileg islenzk-
um lesendum. Hiö islenzka efni
hennar er svo mikib, bæöi aö
vöxtum og gæöum, (25 greinar á
islenzku á móti 17 á öörum mál-
um), að þaö eitt myndi nægja til
þess að afla henni ærinna vin-
sælda, jafnvelþeirra lesenda sem
eru litt eba ekki læsir á önnur mál
en íslenzku. En auk þess eru
margar greinar á Noröurlanda-
málum, sem flestir Islendingar
geta lesiö sér aö gagni.
Margargreinanna i þessari bók
fjalla um fornleifar og fornleifa-
fræði. Þaö efni býöur heim mynd-
um, enda eru myndirnar i bóldnni
bæöi margar og góöar. — Svo
góðar, að sizt er ofmælt þaö sem
stendur i fréttatilkynningu, aö
þær séu „hin mesta bókarprýði.”
Bókin Minjar og menntir er
skrifuö af fræöimönnum, til
heiöurs fræðimanni, sem einnig
er þjóðhöföingi bókelskrar og
námfúsrar þjóðar. Það er og
mála sannast, að hér er komin
bók sem jafnfr. fræöilegu gildi
sinu ersvo alþýölega rituö og fag-
ur gripur að hún hefur öll skilyrði
til þess að skipa heiðurssæti i
bókaskáp hvers heimilis á Is-
landi.
-VS.
Nokkra
unglinga
13-16 ára vantar enn.
Æskilegt er að þeir
hafi kynnst heyvinnu-
vélum. Upplýsingar
gefur ráðningarstofa
landbúnaðarins. Simi
1-92-00
Kerrur —
Heyvagnar
Fyrirliggjandi flestar
stærðir og gerðir af
öxlum með og án
fjaðra, grindur og ná
i kerrur. Einnig
notaðar kerrur af
ýmsum stærðum.
Hjalti Stefánsson
Simi 8-47-20.
Túnþökur
Túnþökur til sölu. Verð
frá kr. 90 per fermet-
er. Upplýsingar í síma
(99) 44-74.
JARÐ
VTA
Til leigu — Hentug ( lóðir
Vanur maður
Simar 75143 — 32101
Brúðuvagnar
og kerrur
Póstsendum
VAGNAR KR. 10.900
OG KR. 7.900
KERRUR KR. 2.300
OG KR. 4.700
Leikfangahúsið
Skólavörðustíg 10, sími 14806
Ný þjónusta við heimilin
Rafvirkinn kemui^til þín
44-5-66
SAMVIRKI
hefur tekið upp
skyndiþjónustu
við heimili (svo
og alla aðra).
Hringið í síma
44-5-66
og rafvirkinn
kemur til þín.
SAMVIRKI
Skemmuvegi 30 — Kópavogi
Gegnt Breiðholtsbraut
AUGLfölNG
UM INNLAUSNARVERD
VERÐTRVGGDRA
SFARISKÍRTEINA RÍKISSJÓDS
FLOKKUR INNLAUSN ARTÍ M ABIL INNLAUSNARVERÐ. 10.000 KR. SKÍRTEINI
1965 — 1.FL: 1966 — 1.FL: 1967 — 1.FL: 1970 — 1.FL: 1971 — 1.FL: 1972 — 2.FL: 10.09.77 20.09.77—20.09.78 15.09.77—15.09.78 15.09.77—15.09.78 15.09.77—15.09.78 15.09.77—15.09.78 kr. 230.970 kr. 182.531 kr. 160.639 kr. 89.965 kr. 62.312 kr. 46.485
INNLAUSNARVERÐ
ÁRGREIÐSLUMIÐA
1973 — 1.FL.B 15.09.77—15.09.78 10.000 KR.SKÍRTEINI kr. 3.091
50.000 KR.SKIRTEINI kr. 15.456
Innlausn spariskírteina og árgreiðslumiða fer fram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Hafnarstræti 10, og liggja þar jafnframt frammi
nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, júlí 1977
SEÐLABANKI ÍSLANDS