Tíminn - 17.08.1977, Page 11

10
MiOvikudagur 17. ágúst 1977
Miðvikudagur 17. ágúst 1977
11
Friörik Marteinsson.
Rafreiknar eru ef til
vill stærri partur af
þjóðlifinu en okkur
grunar. Að visu setja
menn yfirleitt tölvumar
fyrst og fremst i sam-
band við bókhald og
aðra dapurlega skrif-
stofuvinnu, — en tölv-
umar hafa smátt og
smátt tekið undir sig
stærri þátt i mannlegu
samfélagi, þótt okkur
gmni að sjálfsögðu ekki
hið minnsta. Þannig er
Vatnsveitunni stjórnað
af tölvu og Rafveitunni
lika. Þegar þú i æstu
skapi hringir á Vatns-
veituna, til þess að segja
þeim að ekkert vatn sé
i krananum þá er það al
veg eins vist að töívan sé
fyrir löngu búin að segja
þeim hjá Vatnsveitunni
frá biluninni, og þeir
þegar famir af stað, þvi
tölvan sagði þeim lika
hvar bilunin væri.
Þetta og ótal margt annaö kom
á daginn, þegar blaöamaöur Tim-
ans heimssótti Kristján Skagfjörö
h.f., sem fer meö umboö fyrir
digital tölvur, sem eru amerisk-
ar, en framleiöandinn er meö
þeim stærstu i heimi. Aöeins IBM
mun vera stærri I stórum tölvum,
en þeir framleiöa mest allra i
heiminum af minni rafreiknum.
Nýr tölvubúnaður i
Gufunes-radio.
Kristján Skagfjörö hefur selt
tölvur frá digital viöa og nýveriö
uröu nokkur þáttaskil i tölvutækni
hér á landi, þegar starfsmenn
Kristjáns Skagfjörös hf., geröu
forskrift fyrir tölvu hjá Loft-
skeytastööinni i Gufunesi, sem
annast fjarskipti m.a. viö flugiö i
Noröur-Atlantshafi.
Hjá Skagfjörö hittum viö aö
máli þá Frosta Bergsson, tækni-
fræöing, sem veitir forstööu
tölvudeild fyrirtækisins, og Friör-
ik Marteinsson, kerfisfræöing.
Þeir eru báöir kornungir menn
enda af kynslóö tölvunnar sem
enn er ung á íslandi.
Þeir höföu þetta aö segja um
tölvubúnaöinn i loftskeytastöö-
inni i Gufunesi.
— 1 Gufunesi er stór loftskeyta-
stöö, sem gegnir þýöingarmiklu
hlutverki fyrir flugsamgöngur og
veöurfræöi i Noröur-Atlantshafi.
Þessi stöö er svotil jafngömul
alþjóölegu flugi yfir Atlantshafiö,
og hún hefur þróazt með aukinni
tækni. Meðal verkefna stöövar-
innar er aö taka á móti skeytum
frá farþegaflugvélum, sem fljúga
yfir Atlantshafiö.
Allmikil breyting hefur oröiö á
fjarskiptum flugvéla gegnum ár-
in, og smám saman hefur mann-
afla veriö fækkaö, en ný tæki hafa
komið i staöinn. Áöur voru loft-
skeytamenn á öllum flugvélum,
en nú eru þeir ekki lengur (yfir-
leitt) um borö, en flugmenn senda
munnlegar upplýsingar, sem siö-
an eru sendar áfram til réttra aö-
ila.
Flugvélin sendir staöarákvörð-
un, veöurfar og fl. Skeytin frá
flugvélinni eru siöan send áfram
og eru þaö 5-15 aöilar sem þessar
upplýsingar fá.
Ef viö tökum sem dæmi flugvél
frá Japan Airlines, sem er á leiö-
inniyfir Atlantshafiö, þá fá stööv-
ar og nálægir flugvellir þessar
upplýsingar, ennfremur veöur-
stofan og skrifstofur félagsins
beggja megin Atlantshafsins og
sömuleiðis fer skeytiö til Japan.
Stööin i Gufunesi sendir ef til
vill 15 aöilum þessar upplýsingar,
sem siöan, sumir hverjir, dreifa
þeim viöar eftir sérstöku kerfi.
Þaö var æöi timafrekt fyrir
starfsmennl Gufunesi aö finna út
alla þá, sem áttu aö fá skeytin frá
hinum ýmsu flugvélum, sem si-
fellt eru á flugi i N-Atlantshafi.
Þetta er nú gert i tölvu og for-
skriftin er gerö á Islandi, sem
veröur aö teljast nokkuö stór á-
fangi i tölvuþjónustu hér á landi.
Fyrsta stóra islenzka
verkefnið i forskrift.
Skeytin frá flugvélunum eru
send út i fjarrita, og nú ákveöur
tölvan hverjum eigi aö senda
þessi skeyti. Aöur þurfti einn
mann til þessa starfs, en tölvan
sparar 3-4 menn, þvi þarna er
unniö allan sólarhringinn.
Tölva frá DIGITAL, svipuö þeirri, sem nú „vinnur” á Loftskeytastööinni í Gufunesi.
uiiiimuinuBÞ*
Tölvur ekki bara
bókhaldsvélar
Rætt við tvo tölvusérfræðinga frá Kristjáni
Skagf jörð hf. um forskrift, sem gerð var
fyrir tölvu hjá Gufunes-radio
Er hugsanlegt að unnt sé að vinna
allatölvuforskrift hér innanlands
og flytja út slíka þekkingu?
Þaö er þvl talsvert sem spar-
ast.
■ — Hver vann þetta verkefni?
— Þaö geröu starfsmenn Skag-
fjörös i samvinnu viö starfsmenn
I Gufunesi. Þeir ráöa yfir geysi-
legri reynslu, og það var mikils-
vert aö vinna verkefniö i sam-
vinnu viö þá.
Þetta er þýöingarmikiö verk-
efni, þvi ef verkefniö hefði veriö
unniö erlendis, heföu þeir engin
áhrif getað haft.
Aður voru slík verkefni oftast
leystmeö tilboöi. Tildæmis þegar
Veöurstofa Islands fékk tölvu, þá
var forskriftin boðin út og brezkt
fyrirtæki varð fyrir valinu. Kost-
aöi forskriftin um 30 milljónir
króna en tölvan um 30 milljónir,
þannig aö þaö eru talsveröar upp-
hæöir sem þarna fara úr landi.
— Hvaö kostaði forskriftin?
— Hún kostaöi um 500 þúsund
króna.
— Er þaö dýrt eöa ódýrt?
— Þetta veröur aö teljast mjög
ódýrt miöaö viö þaö, sem gerist i
þessari grein, og þá ekki siöur
þegar þess er gætt, hversu mikið
sparast árlega viö notkun tölv-
unnar.
Annað sem lika hefur komiö i
ljós er, aö tölvan léttir starfiö
mjög mikiö hjá ööru starfsliöi,
sem haföi ærin verkefni fyrir.
vélin er innan 300 milna, kemur
hún fram i stjórnborði. Henni er
áætluö hæö, og fl. og stööugt er
fylgzt með ferðum hennar.
Þegar þessi útbúnaöur bilaöi
uröu flugumferöarstjórarnir
sjálfiraö annast þetta. Þá varö aö
hafa meira bil i hæð milli vél-
anna, og mikið verk var aö halda
öllu gangandi og gæta fyllsta ör-
yggis. Þaö merkilega viö þetta
var annars þaö, aö flugiö taföist
og vélarnar eyddu meira elds-
neyti en þær gerðu, meöan tölvan
gætti þessa kerfis.
Hafa sótt um erl. lán til
tölvukaupa.
Tölvur eru viða aö störfum án
þess aö viö vitum þaö. Vatns-
veitukerfinu og Rafveitunni er
stjórnaö meö tölvu, sem vaktar
kerfiö dag og nótt. Sama er aö
segja um Alveriö i Straumsvik.
Þar mun tölva frá okkur I fram-
tiðinni fylgjast með öllum mæl-
um, kerjum og gerir allan rekstur
mun auöveldari.
— Eru nokkur sérstök verkefni
framundan núna?
Innan skamms mun Flugmála-
Tölvur vinna „óhreinleg” störf fyrir manninn I vaxrndi mæli. Fyrir örfáum árum væri eins vist, aö
þessi maður væri ataður ryki upp fyrir haus, meðhjálm og vasaljós að hyggja að mæluin. Nú er stórum
hluta iðnfyrirtækja, og þá ekki sizt þar sem við vond vinnuskilyrði er að tefla, stjórnað meö tölvu sem
fylgist með framleiðslunni dag og nótt.
Tölvan sparar 3-4 starfsmenn
— Hvernig gengur þetta fyrir
sig I loftskeytastöðinni?
— Þegar skeytiö hefur borizt
stöðinni, þá er þaö sent áfram á
fjarrita. Sá, sem skrifar á fjarrit-
ann ritar fyrst flugnúmeriö, og
siöan skeytiö. Tölvan sér um aö
leggja til afganginn, sem sé
heimilisföng allra sem fá eiga
þetta skeyti.
Aukin verkefni i for-
skrift og tölvufræðum.
— Eru nokkur verkefni fram-
undan á þessu sviöi?
— Þaö eru ekki mjög mörg.
Nokkurs vantrausts hefur gætt
hjá stofnunum að kaupa innlenda
þjónustu á þessu sviöi, þvi þetta
er tiltölulega nýtt.
Menn leita þvi nokkuð almennt
til útlendinga.
Á hinn bóginn ætti ekkert aö
vera þvi til fyrirstöðu, að slik
verkefni séu unnin hér á landi.
Viö eigum þegar sérfróöa menn á
þessu sviði, sem hafa talsveröa
reynslu og mikiö af ungu fólki er
viö nám I allskonar tölvufræöum.
Þaö er nokkuö útbreiddur mis-
skilningur, aö tölvur séu einkum
og sér í lagi bókhaldsvélar. Þær
eru ómissandi á mörgum öörum
sviöum..
Til dæmis i flugumferöarstjórn.
Hér I flugstjórn er tölva, sem
vinnur meö radartækjum. Þegar
stjórn bjóöa út nýtt verkefni fyrir
flugturninn, eöa fyrir flugum-
feröarstjórana (sem er annaö en
flugstjórn).
— Hverjir nota
digital?
Frosti Bergsson
nú tölvur frá — Þaö eru margir. Vegageröin,
Háskólinn, Lifeyrissjóður verzl-
unarmanna, Almenna verkfræði-
stofan og nú seinast er Stálvík aö
fá tölvu til notkunar i skipasmiða-
stööinni.
— Hvernig er aöstaðan hjá
Kristjáni Skagfjörð til þess að
veita tölvuþjónustu og forritun?
— Viö erum með góöa aöstööu.
Þjálfaö og menntaö starfsfólk og
þjón us tuverkstæöi.
Viö höfum sótt um erlent lán til
þess aö kaupa fremur stóra tölvu
hingaö i fyrirtækið, en þaö er
nauösynlegt vegna forskriftar-
vinnu, sem nú þarf aö vinna úti á
staönum, þar sem tölvan er.
Þetta er auövitaö mikiö átak og
kostarmikið fé, en það er auövit-
aö megin forsenda þess, aö unnt
sé aö vinna verkefni hér heima,
bæöi fyrir Island og eins fyrir
önnur lönd, en vel kemur til álita
aö selja forskriftir til útlanda, á
alþjóölegum markaöi.
• — Okkur hættir til þess aö
hugsa of mikið um fisk. Viö get-
um lika flutt út þekkingu þvi aö
þaö er mikiö til af sérfróöu fólki á
Islandi, ef viö aöeins virkjum
þaö.
T.d. er Nóbelskáldiö Halldór
Laxness gottdæmi um útflutning
á hugviti. Bækur hans berast ú
um allan heim — og þaö þykir
sjálfsagt. Onnur þekking og and-
leg kunnátta er lika útflutnings-
grein, ef rétt er aö staöiö, sögöu
þeir Frosti Bergsson og Friörik
Marteinsson að lokum. JG