Tíminn - 25.11.1977, Blaðsíða 12

12
Föstudagur 25. nóvember 1977
Gébé skrifar frá London:
Um daginn
og veginn
í Bretlandi
— Hverjum láftist aft segja ykkur, aft glóftarsteiking er sérgrein hússins?
Feröamannastraumur-
inn til London hefur
aldrei verið eins mikill og
i ár og er það spá færustu
sérfræðinga um þessi
mál/ að fastlega megi bú-
ast við að ferðamenn
muni færa Bretum meiri
tekjur, heldur en oliu-
vinnslan i Norðursjó.
Ekki gengur þó allt eins
vel hjá Bretum, því á
undanförnum vikum og
mánuðum hafa f jölmarg-
ir starfsgreinahópar látið
í Ijósi hina megnustu óá-
nægju með kaup sín og
kjör, og verkföll og mót-
mælaaðgerðir hvers kon-
ar eru daglegt brauð. Það
er ekki bara á Islandi,
sem almenningur er óá-
nægður með kjör sín!
Bretar eru þó himinlif-
andi í dag (15. nóvember)
því Anna prinsessa
eignaðist son snemma í
morgun og öll blöð, ásamt
fréttatímum i útvarpi og
sjónvarpi eru full af
lýsingum á þessum gleði-
lega atburði, en sá litli er
fyrsta barnabarn Breta-
drottningar.
En snúum okkur fyrst
að ferðamannastraumn-
um.
11—12
milljónir
ferðamanna
1977
Nýlega var gefin út skýrsla
um komu erlendra ferftamanna
til London 1977. Þar er m.a.
spáö, aft tala þeirra verfti rúm-
lega ellefu milljónir, en þetta
slær öll fyrri met. Ein aftal-
ástæftan fyrir þessum gifurlega
aukna ferftamannastraumi er
auftvitaft tuttugu og fimm ára
starfsafmæli Bretadrottningar,
sem var fyrr á árinu og Bretar
gerftu aö sjálfsögftu mikiö úr. 1
tilefni af þvi hafa ótal hátiftir
verið haldnar, svo og voru flest-
ar leik- og listsýningar margs-
konar, tileinkaftar Bretadrottn-
ingu.
1 tilefni „Silfur-afmælis-árs-
ins” er mikiö gert fyrir ferfta-
mennina sem flykkjast til Lond-
on hvaftanæva aft úr heiminum,
meft vasana fulla af peningum.
Þeir kaupa lfka allt milli himins
og jarftar. Þaft er fátt sem ekki
er hægt aft kaupa i brezku fána-
litunum þessa dagana. Allt frá
fatnafti undirfata og sokka til yf-
irhafna, og m.a. s. til matarbún-
aftar allt i brezku fánalitunum
og/efta meft mynd af Breta-
drottningu. Sumum finnst held-
ur of langt gengiö, og Bretar eru
búnir aft fá meira en leift á öllu
umstanginu og beina augum til
himins þegar minnzt er á af-
mælift. (Þetta minnir Islendinga
óneitanlega á Þjófthátiftaráriö
og allt húllumhæift I þvi sam-
bandi, sem allir voru búnir aft fá
nóg af.)
Samkvæmt fyrrnefndri
skýrslu, er búizt vift aft erlendir
feröamenn i London, muni eyfta
um 3.000 milljónum punda á
þessu ári, en þaö er um þaft bil
helmingi meira en búizt er viö
aft oliuvinnslan i Norftursjó,
„svarta gullift”, muni gefa af
sér á einu ári. Ef þessi þróun
heldur áfram er þaft spá sér-
fræöinganna um þessi mál
mjög á einn veg. Þeir telja aft
árift 1985 muni hvorki meira né
minna en 17 milljónir erlendra
ferftamanna leggja leiö sina til
London, og áætlaöar tekjur
Breta af þessum fjölda veröur
þá talin vera 7.000 milljónir
punda.
„Vift getum tekiö á móti þeim
öllum,” segir i skýrslunni en
ýmsir eru þó heldur svartsýnir
á að þaft muni takast svo ein-
hver mynd verfti á. Þaft er svo
til ómögulegt aö fá hótelher-
bergi i London yfir aftal-ferfta-
mannatimann eins og er, nema
aft láta bóka sig meft löngum
fyrirvara.
Þegar gengift er niöur aöal-
verzlunargötur i London, aö
ekki sé talaft um Piccadilly aft
kvöldlagi, þá er hægt aö heyra
tungumál frá flestum löndum
heims, feröamenn af öllum lit-
arháttum, stærftum og gerftum.
tslendingar eru þó fremur
sjáldséftir nema áOxford Street
og I nágrenni sem virftist vera
þeirra ær og kýr þegar Lund-
únaferft er annars vegar.
Mibaft vift flest önnur Evrópu-
lönd er mjög ódýrt aft verzla i
Bretlandi og þetta er án efa
aöalástæöan fyrir hinum mikla
feröamannastraumi. Þaö er þá
nærtækast aö nefna landann
fyrst, sem kemur i stórum hóp-
um I svokallaftar viku-ferftir,
meft tómar ferftatöskur (ef þá
nokkrar) og fer siftan heim meft
fimmtiu kiló I yfirvigt. Þaft væri
annars gaman aft vita hve
margir Islendingar fara i slikar
ferftir til London og hvaft þeir
eyfta miklu! Dæmi hafa heyrzt
um fólk sem hingaft kemur ár-
lega og stundum oftar en einu
sinni á ári, til aft verzla fyrir
alla fjölskylduna og er þá aftal-
lega um fatnaft aft ræfta.
Annaft dæmi má taka, sem
eru Frakkar er flykkjast i stór-
um hópum yfir Sundift i dags-
ferftir, þ.e. þeir fara aft heiman
aft morgni og koma til baka aft
kveldi. Þeir verzla óhemju mik-
ið og þá fyrst og fremst matar-
vörur sem eru miklum mun ó-
dýrari i Bretlandi en Frakk-
landi. Fatnaft kaupa þeir þó
einnig mikift. Slikar dagsferftir
borga sig margfaldlega fyrir
Frakkana. Bretar eru mjög ó-
hressir vegna þessa, sérstak-
lega þar sem Frakkar kaupa
aftallega vörur sem hinn al-
menni Breti hefur ekki efni á.
Verkföll og
óánægja
A undanförnum vikum og
mánuftum hefur einn starfs-
greinahópurinn eftir annan ver-
ift meft ýmsar mótmælaaftgerftir
þ.á.m. verkfölH sumum tilvik-
um, til aft vekja athygli á slæm-
um kjörum sinum og reyna aft
fá þau bætt. Námuverkamenn
settu allt á annan endann meö
sinum mótmælagöngum verk-
föllum og uppþotum. Þó þegar
hafi veriö samift vift þá og þeir
hafi fengift kauphækkanir og
kjarabætur, er þvi spáft aft ekki
liöi á löngu þar til þeir hefjist
handa á ný.
Starfsmenn raforkuvera um
allt Bretland ollu griftarlegum
vandræftum meft sinum mót-
mælaaftgerftum, sem voru
fólgnar i þvi, aö þeir tóku raf-
magn af stórum svæftum fyrir-
varalaust.
Almenningur hefur litla sam-
úö meft þessum aftgerftum
þeirra, þvi þetta kemur óneitan-
lega illa vift alla. Oll vinna
leggst meira og minna niftur
þegar rafmagn er tekift af i
marga klukkutima — á mestu
annatimum — og vinnutapift er
áreiftanlega ómælanlegt sem
orftift hefur vegna þessa.
Þessar aögerftir stóbu i um 10
daga og á þeim tima mátti dag-
lega lesa um slys og þá aftallega
eldsvofta, sem talin voru bein
afleiöing rafmagnsleysisins.
Otköll hjá slökkviliftum um
gjörvallt Bretland voru sex
sinnum meiri en venjulega.
Ekki var þó vitaö um nema
eitt dauftsfall, sem mátti
rekja beint til þessara aögeröa
starfsmanna raforkuvera: Ver-
ift var aft skera upp gamla konu
á einu sjúkrahúsanna i London,
þegar rafmagnift var tekift af án
nokkurs fyrirvara. Þær tvær
vararafstöftvar sem sjúkrahús-
ift haffti, virkuftu ekki og konu-
tetriö dó. Starfsmenn raforku-
veranna sættu geysilegri gagn-
rýni eftir þetta atvik og
samningaviöræöur byrjuftu
loksins aö snúast i samkomu-
lagsátt. Þegar þetta er skrifaft
er mótmælaaftgerftunum hætt
og starfsmennirnir hafa fengift
einhverja bót mála sinna.
Þaft var óneitanlega skringi-
legt aft ganga úti á fjölfarinni
götu I mift-London eftir aft
dimma tók og rafmagnift var
skyndilega tekift af. Göturnar
voru þá afteins lýstar upp meft
bifreiftaljósum og á þeim fá-
farnari var heldur draugalegt
um aft litast, fólk gekk á ljósa-
staura, hvert á annaft og kyrr-
stæfta bila! Kertaljós voru eina
skiman sem gerfti viöskiptavin-
um verzlana kleift aft finna vör-
urnar, og stærri verzlanir lok-
uöu hreinlega þvi aö þetta var
aft sjálfsögftu hinn mestri gróöa-
timi fyrir búftarþjófana! Þaft
var varla hægt aft hætta sér út
fyrir hússins dyr nema meft
vasaljós meöferöis, svo aö þaö
væri þó alla vega öruggt aö hægt
væri aft rata heim til sin aftur.
Kerti runnu aft sjálfsögftu út
eins og heitar lummur á meftan
á þessum ósköpum stóft.
Slökkviliðs-
menn
í verkfalli
Opinberir starfsmenn eru
ekki siöur óánægftir hér en aftr-
ir. T.d. gerftu lögreglumenn
(hinn frægi brezki BOBBY)
hinn mesta usla þegar þeir hót-
uftu verkfalli á dögunum, efta
stórfelldum mótmælaaftgerftum
ef þeir fengju ekki kauphækkun.
Mörg hundruft lögreglumenn
sögftu upp atvinnu sinni, vegna
þess aft þeir kváðu ómögulegt aft
sjá fjölskyldum sinum farborfta
á þvi auma kaupi sem þeir
fengju og töldu ekki mannsæm-
andi. (Kannski þeir og aftrir op-
inberir starfsmenn ættu aft taka
BSRB sér til fyrirmyndar?)
Eftir mikift þras og læti fengu
þeir 10% kauphækkun (sem
þætti varla mikiö i BSRB) og
verkfalli var aflýst.
Slökkviliðsmenn eru nú „efst
á brezkri verkfalladagskrá” og
hafa verift tvo daga i verkfalli
þegar þetta er skrifað.
Samningaviöræftur ganga mjög
stirt og eins og er virðist sem
verkfalliö muni standa nokkra
daga a.m.k. enn. Hermenn
hlupu i skarðift og sinna þeir
brunaútköllum þessa dagana
um allt Bretland. Þeir eru þó
ekki þjálfaftir til slikra hluta og
gengur misjafnlega vel. Litill
timi gafst til aft þjálfa hersveitir
til slökkviliftsstarfa.
Talift er aft dagleg útköll
slökkvilifta um gjörvallt Bret-
land séu á annaft þúsund á dag
aft meftaltali. Þessi tala jókst
margfaldlega á meðan aftgerft-
um starfsmanna i raforkuverk-
um stóö. Fjölmiðlar allir eru
fullir af ráöleggingum.eldvarn-
arauglýsingum og sliku til al-
mennings, og fréttatimar sjón-
varpsstööva og útvarps eyfta
mestum tima sinum i lýsingar á
eldsvoðum sem hermenn reyna
aft halda i skefjum meft misjöfn-
um árangri eins og meftfylgj-
andi teikning sýnir.
Eins og sjá má af framan-
greindu er ástandiö i Bretlandi
siftur en svo betra en á Islandi.
Hérhafa þóafteins nokkur dæmi
verift tekin, en hægt væri aft
halda lengi áfram ef allt ætti aft
tina til. Eftir þeim vifttölum og
samræftum brezkra stjórnmála-
manna i útvarpi og sjónvarpi aft
undanförnu, viröast þeir þó
heldur liflegri en þeir islenzku,
hressilegri i orftavali og ákveftn-
ari i skoöunum, þó þeir séu eins
og islenzkirstarfsbræftur: Segja
mikiö, lofa meiru en gera ekk-
ert!
Fyrsta barna-
barn Breta-
drottningar
Anna prinsessa eignaftist son
snemma á þriftjudagsmorgun
15. nóvember og glöddust Bret-
ar mikift vift þá frétt. Miklar
umræöur hafa verið i flestum
fjölmiftlum um þessa aukningu
konungsfjölskyldunnar og Bret-
ar, sem frægir eru fyrir aö veöja
um allt milli himins og jarðar,
hafa aft sjálfsögftu mikift veftjaft
um hvort barniö urfti drengur
efta stúlka. Anna eignaftist
barnift á spitala i London, og er
hún hin fyrsta i sinni fjölskyldu
sem þaft gerir, aörar konur i
konungsfjölskyldunni hafa allar
kosift aft eiga sin börn heima.