Tíminn - 25.11.1977, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 25. nóvember 1977
Jón Skaftason:
Það græða fæstir
á verðbólgunni
— vill fræðslu um efnahagsmál i sjónvarpi
Jón Skaftason mælti i gær fyrir
tillögu sinni til þingsályktunar
þess efnis aö sjónvarpiö hefji
upplýsinga- og fræöslustarfsemi
um efnahagsmál. Tillögugreinin
hljóöar svo I heild: „Alþingi
áfyktar aö skora á menntamála
ráöherra aö beita sér fyrir þvi, aö
sjónvarpiö hefji svo fljótt sem
veröa má reglulega upplýsinga
og fræösluþættium efnahagsmál i
umsjá viöskiptadeildar háskólans
og Þjóöhagsstofnunar.”
Jón sagöi I framsögu aö ein-
kenni Islenzks efnahagslifs væri
alltiö umskipti hagvaxtar og bak-
slags og nauösynlegt væri aö
draga úr þessari sveiflu. Sagöi
hann aö einmitt nú væru margir
þeirrar skoöunar aö ekki yröi
lengur dregiö aö gera ráöstafanir
til úrbóta. Þá minnti hann á aö
um mitt þetta ár hafi ástandiö
veriö á batavegi I efnahagsmál-
um og dregiö heföi úr viöskipta-
halla á sama tima og veröbólgan
var komin niöur I 26%. Siöan
hefur þó mjög brugöiö til verri
vegar, og ef takast á aö vinna
gegn ööru bakslagi geti skipt
verulega miklu um árangurinn aö
skilningur fólksins á vandamál-
inu veröi efldur.
Sjónvarpiö er mjög áhrifamik-
ill fjölmiöill sagöi Jón og taldi aö
fólk vildi gjarnan sjá og hlutsa á
umræöur um stjórnmál einmitt á
þeim vettvangi Sér heföi dottiö I
hug aö vinna mætti aö stefnu-
breytingu I þróun efnahagsvand-
ans meö tilstyrk sjónvarpsins. Ef
t.d. tækist aö sannfæra þjóöina
um aö veröbólgan geri engan rik-
an þegar til lengdar lætur, gæti
þaö haft mikiö aö segja.
Sagöist Jón álita aö ótrúlega
stór hluti þjóöarinnar telji sig
græöa á veröbólgunni t.d. hus-
byggjendur, og benti alþingis-
mönnum t.d. á grein eftir As-
mund Stefánsson hagfræöing
um þau mál, en hann heföi nýlega
iritgerö sýnt fram á aö húsbyggj-
endaveröbólgugróöinn væri sann-
ast aö segja lítill eöa enginn.
Aö lokum sagöi Jón aö hann
teldi aö ef sýna mætti fólki fram á
þaö i sjónvarpi aö veröbólga hlýt-
ur að leiöa til ills og efnahagslifiö
haldi ekki heilbrigöi sinu til
lengdar viö þaö veröbólgustig
sem hér á landi hefur tiökazt,
mætti reikna meö aö betur gengi
að vinna á henni.
Lúövik Jósefsson (Abl) tók
næstur til máls. Hann sagöist ekki
mæla á móti tillögunni en benti á
aö stjórnmál og efnahagsmál
yröu ekki aöskilin, og þvi yröi
vandasamt aö fræöa fólk um
efnahagsmálin á hlutlægan hátt. 1
tillögunni væri t.d. gert ráö fyrir
aöild Þjóöhagsstofnunar aö slikri
fræöslu en þess væri aö geta aö
forstjóri hennar væri sérlegur
ráöunautur rikisstjórnarinnar I
efnahagsmálum.
Þórarinn Þórarinsson (F)
sagöist vegna þessa máls vilja
koma þvi á framfæri aö útvarps-
ráö heföi þegar gert ráöstafanir
til aö koma á föstum þætti um
efnahagsmál iútvarpi og heföu til
umsjár hans veriö ráönir þeir
Asmundur Stefánsson hagfræö-
ingur Alþýöusambandsins og
Þráinn Eggertsson lektor. Enn-
fremur væri Magnús Bjarnfreös-
son þegar farinn af staö meö I út-
varpi umræöuþætti um efnahags-
mál. Þá sagöist Þórarinn vera
sammála flutningsmanni um
nauðsyn þess aö halda uppi
fræöslu um efnahagsmál I sjón-
varpi.
Siöastur talaöi Haildór As-
grlmsson (F)og mælti með sam-
þykkt tillögunnar. Þá sagöi hann
vissulega væri rétt aö efnahags-
mál og stjórnmál væru óaö-
skiljanlegur hlutur og menn
greindi á um efnahagsmál eins og
stjórnmál. Hins vegar sagöi hann
aö ekki leiddi af þvi aö ekki mætti
ræöa efnahagsmál, og meiri
fræðsla um þau væru raunveru-
lega nauösynleg. Umræöan sem
fram færi I þjóöfélaginu einmitt
um efnahagsmál, sannaöi nauö-
syn fræöslu um þau. Þá væru lika
ákveöin grundvallaratriöi efna-
hagsmála sem ekkert eiga skylt
viö sjónarmiö heldur fremur
visindi, sem ekki heföu þó alir
alltaf viöurkennt, og ekki væri
fræösla siður nauösynleg þess
vegna.
Nokkur þingmál hafa aö
undanförnu fariö fram hjá okk-
ur vegna rúmleysis. Þaö er þá
fyrst, aö á miövikudag mælti
Matthias Bjarnason heilbrigöis-
ráöherra fyrir þremur stjórnar-
frumvörpum. Hér á siöunni hef-
ur þessara frumvarpa þegar
veriö getiö aö nokkru, en þau
eru um Iöjuþjálfun, gleraugna-
sérfræöinga og matvælarann-
sóknir rlkisins. Nokkrar um-
ræöur uröu I framhaldi af fram-
sögu ráöherra en veröa ekki
raktar hér.
Varamaður.
A fundi I sameinuöu þingi I
gær var Friöjón Þórðarson
kjörinn varamaöur I stjórn
Framkvæmdastofnunar rikisins
i staö Jóns Arnasonar, sem and-
aðist 23. júli 1977.
Fuglafriðun
Jónas Arnason (Abl.) hefur
lagt fram frumv^rp til laga um
breytingu á lögum um fugla-
veiöar og fuglafriöun. Þar ,,er
lagt til aö rjúpnaskyttum veröi
uppálagt aö hafa hemil á sér
einum mánuöi lengur en hingaö
til, rjúpnaveiöar hefjist ekki
fyrr en 15. nóvember, en standi
svo til 22. janúar I staðinn fyrir
22. desember, eins og kveðiö er
á um I núgildandi lögum. Þann-
ig mundi veiöitiminn færast
dýpra inn I skammdegiö og
styttist sá timi sem skotljóst
yröi dag hvern. Þetta yröi nokk-
ur friöun. Ekki veitti af.”
Læknalög
Stjórnarfrumvarp um breyting
á læknalögum. Efni frumvarps-
ins er að ráöherra geti veitt
mönnum takmarkaö lækninga-
leyfi, ef þeir hafa til þess næga
þekkingu aö dómi landlæknis og
hann mælir meö leyfisveiting-
unni.
Hámarkslaun
Stefán Jónsson (Abl.) Helgi F.
Seljan, (Abl.) og Jónas Arnason
(Abl.) flytja á þingi tillögu til
þingsályktunar um undirbúning
löggjafar um hámarkslaun,
„þar sem kveðið veröi á um aö
ekki mega greiöa hærri föst
laun hér á landi en sem svara
tvöföldum vinnulaunum verka-
manns miöað við 40 stunda
vinnuviku”.
Þá flytja tveir hinir sömu
þingmenn, Stefán Jónsson og
Jónas Arnason tillögu um aö
sett veröi almenn reglugerö
varöandi kjör hinna hæst laun-
uöu embættismanna rikisins og
þeirra stofnan sem rikiö á meiri
hluta I, þar sem kveöið veröi á
um aö allar greiöslur til em-
bættismanna fyrir störf i þágu
fyrirtækjanna komi fram i laun-
um þeirra, en afnumin verði
önnur friöindi....’”
Opinberir starfsmenn
Rikisstjórnin hefur lagt fram
frumvarp til laga um breytingu
á lögum um kjarasamninga op-
inberra starfsmanna. i laga-
frumvarpinu felst sú breyting
frá núverandi skipan mála, aö
Kjaradómur ákveöi launakjör
ráöuneytisstjóra eins og
launa kjör ráöherra, hæstarétt-
ardómara og rikissaksóknara.
alþingi
Stengrimur Hermannsson:
Að hafa
skoðun
Framhaldsumræöur um
þingsálytkunartillögu þing-
manna Framsóknarflokksins
um skipulag orkumála fóru
fram I sameinuðu Alþingi I gær.
Karvel Pálmason (Sfv) tók
fyrstur til máls og sagöi þaö vera
misskilning aö hann heföi lýst
yfir stuöningi viö tillöguna,
enda væri augljóst aö hún
stefndi I aöra átt en lögin um
Orkubú Vestfjaröa. Ennfremur
sagöi hann aö þessi málatilbún-
aður allur sýndi aö afstaöa
Framsóknarmanna til Orku-
búsins hafi verö sýndar-
mennska.
Pálmi Jónsson (S) sagöi aö
rangt heföi veriö meö farið viö
umræöurnar aö hann heföi
ámælt Steingrimi Hermanns-
syni (F) fyrir siöleysi I flutningi
þesáa máls, hann heföi hins veg-
ar bent á, aöS'teingrimur heföi
fariö fram hjá almennum siöa-
reglum þingmanna, aö flytja
ekki samtfmis mál á þingi og
hann fjallaöi um þaö I nefnd. Þá
sagöist Pálmi álita aö lögin um
Orkubúiö og þessi þingsályktun-
artillaga gætu ekki fariö saman.
Þorvaldur Garöar Kristjáns-
son (S)andmælti gagnrýni þess
efnis aö rangt hafi veriö aö leita
fyrsteftir áliti landshiutanefnda
áöur en nefnd fjallaöi um heild-
arskipulag á landsvisu. Taldi
hann, aö ef meiningin væri aö
gera hlut sveitarfélanna meiri I
þessum efnum væri lika rétt aö
leita álits þeirra. Þá sagöi hann
þaö skoöun sina, aö umræöur .
þessar væru hinar athyglisverö-
ustu og góöar tillögur heföu
komiö frá öllum stjórnmála-
flokkum. Aö siöustu vildi hann
taka þaö fram aö hann heföi
aöeins rætt málefnalega um
þessa þingsályktunartillögu en
misskilningur væri aö hann
he,fði lýst stuöningi viö hana.
Kosningaræður
Steingrlmur Hermannsson
(F) benti i upphafi máls sins
Karvel Pálmasyni á aö hann
gæti geymt sér kosningaræð-
urnar til vorsins og baö hann
jafnframt aö afsaka, aö hann
skyldi hafa ætlaö honum ein-
hverja skoöun i þessu máli. Þá
mótmælti hann aö lögin um
Orkubúiö og þingsályktunartil-
laga þessi rækjust á i einhverj-
um veigamiklum atriöum, enda
heföu engin rök komiö fram þar
um. I tillögunni væri gert ráö
fyrir landshlutaveitum, eins og
Orkubúiö er, og hann hefði á
sinum tima lagt rika áherzlu á
aö orkubúinu yröi ekki gert aö
byggja og reka byggðalínuna
inn á Vestfiröi þar sem hann
teldi slikt eiga aö vera á lands-
visu. Aö lokum sagöi Steingrim-
ui; aö i landinu væru nú 14 raf-
orkuveitur og hann teldi aö
meginraforkuöflunin væri kom-
in á eina hönd eins og gert væri
ráö fyrir I tillögunni þótt þau
sameinuöust ekki öll.
Halldór Asgreimsson (F) tal-
aöi siöastur og sagði Steingrim
hafa unniö af fullum krafti aö
Orkubúi Vestfjaröa og aödrótt-
un Karvels væri að fullu ómak-
leg i þeim efnum. Hann sagöist
taka undir aö vissulega þyrfti aö
hafa full samráö við sveitarfé-
lögin um framkvæmd I þessum
efnum, en hann Itrekaði þá
skoöun sina aö fyrst heföi átt aö
móta einhver,n vísi aö heildar-
skipulagi fyrir þau að hafa I
veganesti. Afleibingar þess aö
hin leiöin var valin.sagði hann,
eru m.a. þær aö fyrsta nefndar-
álitiö, frá Vestfjöröum, hefur nú
verið lögfest sem lög um Orku-
bú Vestfjaröa og þannig væri
raunar þegar búiö aö gefa öðr-
um sveitarfélögum bendingu
um hvernig þau eigi aö lug'a
þessum málum I sfnum lands-
hluta. Að lokum itrekaöi hann
þá skoöun slna, að óeölilegt væri
aö landshlutafyrirtækin heföu
virkjunarrannsóknir og virkj-
unarframkvæmdir á sinni
könnu, slfkt stuölaöi ekki aö
hagkvæmni og réttara væri aö
þetta tvennt yröi á landsvísu.
Sambandsmál á Alþingi
Ævisaga séra Páls
1918-1940
JS — Heimskringla hefur gefiö út
bókina, Sambandsmál á Aiþingi
1918-1940, en hún hefur aö geyma
kafla úr þingræöum frá Alþingi á
þessum árum. Haraldur Jó-
hannsson tók efni bókarinnar
saman og flokkaði þaö. Haraldur
skrifar einnig inngang, þar sem
rakinn er aödragandinn aö gerö
sambandslagasamningsins og til-
drög slöari umræöna um þessi
mál á alþingi.
I bókinni er viöauki um umræö-
ur á alþingi um stækkun land-
helginnar 1919.
Bókin er gefin út I kiljuformi og
152 bls.
Þessi bók flytur gagnmerkar
frumheimildir um eitt stærsta
mál islenzkrar stjórnmálasögu á
tuttugustu öld.
sonar
Hinn viökunni læknir, dr. Paul
H.T. Thorlaksson I Winnipeg hef-
ur ákveöið að beita sér fyrir út-
gáfu á ævisögu séra Páls Þor-
lákssonar, Jónssonar frá
Stóru-Tjörnum i Ljósavatns-
skaröi.
Séra Páll var einn af fyrstu
þjónandi prestum meðal Islend-
inga vestan hafs og kunnur fyrir
forustu sína meðal landa sinna
Vestan hafs hefur þegar veriö
safnað miklu safni heimilda um
séra Pál og ýmsa ættingja hans
Meöal þessara heimiida er
kirkjubók séra Páls, er hefur aö
geyma frábærar upplýsingar um
menn og kjör þeirra á hinum
fyrstu árum lslendinga í Amer-
Iku.
Séra Páll fæddist á Húsavik ár-
Þorláks
iö 1849 og dó f Noröur Dakota 1882.
Þeir, sem lesa þessa frétt og
kunna aö hafa i fórum slnum eöa
vita um einhverjar heimildir,
einkabréf, skjöi eöa annaö sem
varðar séra Pál,ættingja hans og
þaö timabil sem hér um ræöir.
eru vinsamlega beönir aö veita
dr. Paul Thorláksson aöstoö sina.
Biskupsskrifstofan i Reykjavik
mun veita slikum gögnum mót-
töku og koma þeim áleiöis.