Tíminn - 06.01.1978, Blaðsíða 13

Föstudagur 6. janúar 1978
13
Jerzy Semkow stj./Sin-
fóniuhljómsveitin Liége
leikur Rúmenska rapsódiu
i ’A-dúr op. 11 nr. 1 eftir
Georges Enesco: Paul
Strauss stj./Konunglega
hljómsveitin i Kaupmanna-
höfn leikur „Álfhól”, leik-
hústónlist eftir Friedrich
Kuhlau: Johan Hye-Knud-
sen stj.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Við vinnuna:
Tónleikar.
14.30 Miðdegissagan: ,,Á
skönskunum” eftir Pál
Hallbjörnsson Höfundur les
(11).
15.00 Miðdegismónleikar
Bernand Goldberg, Theo
Salzman og Harry Franklin
leika Trió fyrir flautu, selló
og pianó eftir Carl Maria
von Weber. Tónlistarflokk-
urinn „Collegium con
Basso” leikur Septett i C-
dúr fyrir flautu, fiðlu, klari-
nettu, selló, trompett,
kontrabassaogpianóop. 114
eftir Johann Nepomuk
Hummel.
15.45 Lesin dagskrá næstu
viku
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.20 Popp
17.00 Barnatimi i jólalok:
Halldór S. Stefánsson
stjórnar Flutt verður ýmis-
legt efni tengt þrettándan-
um. Lesari með umsjónar-
manni: Helma Þórðar-
dóttir.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Viðfangsefni þjóðfélags-
fræða Haraldur Ólafsson
lektor talar um rannsóknir i
félagslegri mannfræði.
20.00 „Sigenaljóö” op. 103 eftir
Johannes Brahms Gach-
inger-kórinn syngur. Söng-
stjóri: Helmuth Rilling.
Martin Galling leikur á pi-
anó.
20.20 „Jólaferö noröur”, smá-
saga eftir Jón frá Pálmholti
Höfundur les.
20.50 Gestagluggi Hulda
Valtýsdóttir stjórnar þætti
um listir og menningarmál.
21.40 Lúörasveitin Svanur
leikur i útvarpssal. Stjórn-
andi: Snæbjörn Jónsson.
22.05 Kvöldssagan: Minningar
Ara Arnalds Einar Laxness
les (10).
22.30 Veðurfregnir. Fréttir.
22.50 Jólin dönsuö út Fyrri
hálftimann leikur hljóm-
sveit Guðjóns Matthiasson-
ar.
23.50 Fréttir. Dagskrárlok.
sjonvarp
Föstudagur
< 6. janúar
20.00 Fréttir og veöur
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Vikivaki ( L )
Islensk-sænska rokkhljóm-
sveitin Vikivaki skemmtir
unglingum i sjónvarpssal.
Stjórn upptöku Egill
Eövarösson.
21.00 Kastljós (L) Þáttur um
innlend málefni. Umsjónar-
maöur ómar Ragnarsson.
22.00 Undir Kentucky-sól (The
Sun Shines Bright) Banda-
rísk biómynd frá árinu 1953.
Leikstjóri John Ford.
Aðalhlutverk Charles
Winninger, Arleen Whelan
og John Russel. Myndin
gerist I smáborg i
Kentucky-fylki i Bandarikj-
unum árið 1905. Kosningar
eru i nánd, og Billy Priest
dómari, sem lengi hefur
ráðið lögum og lofum I borg-
inni, hyggur á endurkjör.
Þýðandi Kristmann Eiðs-
son.
8S.S0 BegokrMok.
[
David Graham Phillips:
j
107
SUSANNA LENOX
JánHélgason
-—***'

-v %
þegar hann vildi fara að f leygja frá sér peningum í ein-
hverju ráðleysi.
Hann hló. ,,Ekkerf kossaflens. Við skulum enda þetta
með ósvikinni veizlu. Á morgun byrja ég að vinna. Ég er
búinn að ráða mig við Herald — fastakaupið 25 dalir á
viku og svo borgað eftir línuf jölda — von um að fá eina
fimmtíu eða sextíu dali alls".
Hann f lýtti sér að segja þetta, eins og þetta væri eitt-
hvað, sem hann kastaði f ram af tilviljun. Hann reyndi að
sýnast giaður — en sökin beit hann. Nú sýndi hún, hve
f rábærlega hyggin hún var, því að hún rauk ekki upp eins
og naðra né neri honum um nasir hinni hátíðlegu heit-
strengingu hans um að ,,lifa eða deyja sem leitrita-
skáld". „ Ég verð tilbúin eftir örstutta stund", sagði hún,
annað ekki.
Hún f lýtti sér að klæða sig. Hann lá endilangur á legu-
bekknum og virti hana fyrir sér. Honum þótti gaman að
sjá hana klæða sig, hreyfingar hennar voru svo fallegar
og yndisþokki hins mjúkvaxna líkama kom ennþá betur í
Ijós en ella. ,,Þú ert eitthvað óstyrk í höndunum í kvöld",
sagði hann. ,,Ég hef aldrei séð þér fipast svona — og
annar sokkurinn er ranghverfur".
Hún brosti til hans i speglinum. „Pilsið hylur það. Ég
held, að ég sé syf juð".
„Ekki ero augun í þér þessleg. Hvað ertu að hugsa
um?"
„Matinn", sagði hún. „Ég er svöng. Ég hafði ekki skap
í mér til þess að borða alein".
„Ekki get égalltaf verið hér", sagði hann reiðilega —
og hún skildi, að hann grunaði, hvað hún var í rauninni að
hugsa um.
„Ég var ekki að álasa þér", sagði hún vingjarnlega.
„Þú veizt, að ég skil, hvað umstang þitt er tímafrekt".
„Já, ég veit það", sagði hann. „Ég get farið allra
minna ferða fyrir þér".
„Já, sannarlega", sagði hún hlægjandi. „Þú veizt, að
mér er sama um allt annað, ef þú sigrar". Ósjálfrátt
hafði hún aldrei sagt „við" síðan orðaskiptin urðu á
Breiðgötu fyrsta kvöldið, þau voru í New York.
Þegar þau voru setzt inn í veitingahúsið og hann hafði
drukkiðtvöeða þrjústaupaf víni til viðbótar, varð hann
margmálli og berorðari um það, hve litlu skipti, þótt
hann yrði að leggja leikritaskáldskapinn á hilluna í bili.
Þetta væri líka versti tími ársins til þess að brjótast í
sliku. Leikhússtjórarnir höfðu yfrið af leikritum, og
hann þurfti að breyta ýmsu í leikriti sínu. Starf við blað,
sérstaklega jafn víðlesið blað og Herald, gat orðið hori-
um til stórmikils hagræðis, þegar að því kæmi, að hann
þyrfti að vekja athygli leikhússtjóranna á sér. Hún hlust-
aði á hann, og það leit út f yrir, að hún væri honum alveg
sammála. Augu hennar voru djúpblá, það vottaði ekki
fyrir gráa litnum.
Daginn eftir tóku þau á leigu tvö herbergi með aðgangi
að baði i gömlu og tígulegu húsi við Fertugustu-og-
f jórðu-götu. Súsanna vildi heldur sólrikari íbúð á kyrir-
látari stað, þótthenni fylgdi ekki neitt baðherbergi, held-
ur aðeins stórt þvottaborð. Leigan eftir hana var ekki
nema tíu dalir á viku. En Spenser hló að henni og tók hina
ibúðina, þótt leigan væri átján dalir. Hann fór í búðir
með henni til þess að kaupa föt, og fyrir áeggjan hans
eyddi hún nærri því hundrað dölum í það, sem henni
hefðu nægt tuttugu og fimm dalir. „Ég vil reyna að fá
sem mest fyrir peningana", sagði hún. „Ég hef nógan
tíma". En hann vildi ekki hlusta á slíkt. I tómstundum
sínum átti hún að lesa, dunda sitthvað sér til skemmtun-
ar, tensa sig og snyrta. „Ég er hreykinn af útliti þínu",
sagði hann. „Þetta andlitá ég. Gættu vel að því, sem ég
á, ungfrú góð".
Hún leit til hans. Augnaráðið var hikandi og f jarrænt,
f ullt af sársauka og trega. Svo rak hún upp nístandi óp og
fleygði sér í fangið á honum. Hún kreisti aftur augun
andspænis þeirri sýn, sem benti henni að koma. „NéL
nei!" umlaði hún. „Hér á ég heima — hér, hér".
„Hvað ertu að segja?" spurði hann.
„Ekkert, ekkert", svaraði hún.
25. kafli
Þau höfðu kallað sig Spenser og f rú Spenser í gistihús-
inu En þegar þau fluttu þaðan neytti hann allra bragða
til þess að breyta þessu. En það var óhjákvæmilegt, að
hann léti nafnanna getið i leiguskrifstofunni, og miðlar-
inn, frú Pershall, með sínar gömlu, fölsku tennur og
visnu brjóst, var ekki af þeirri tegundinni, að homrni
þætti ráðlegt að læða neinum grun um ósiðsamlegt f rawi-
ferði í huga hennar. Og hann vildi ekki búa nema i gó©u
og siðlátlegu húsi — hvað var að vita, hverju Súsanna j
kynni annars að finna upp á? Þess vegna héldu þau yf
áfram að heita Spenser og frú Spenser, og það voru að-
eins örfáir kunningjar þeirra, sem gátu sér til um sann-
leikann, en ekki nema tveir eða þrír vissu, hvernig í öllu
lá.
Það var yndi hans að segja við hana — stundum hlæj- j
andi, stundum í keskni, stundum reiðilega, stundum
spottandi:
„Þú ert nógu sakleysisleg á svipinn. En þessir fallegu ~
fætur eru allt of ginnandi til þess, að þú getir verið eins
saklaus i hjarta þinu — eða neittá þig aðtreysta".
Þessi ímyndun um lausung hennar hafði algerlega náð
á honum tökum. Því meir sem hann hugsaði um fegurð
hennar, þeim mun meir miklaði hann f yrir sér þá hættu,
að hún kynni að reynast honum ótrygg. Því er ætíð þann-
ig farið, að þeir, sem hugsa einvörðungu um líkamsfeg-
urð maka síns, eru af brýðisamir. Vinna hans við Herald
bannaði honum allt eftirlit. Það eina, sem hann gat grip-
ið til bragðs, var að koma endrum og sinnum heim
óvænt, vera sígrúskandi í dóti hennar, rengja frásagnir
hennar um það, hvert hún hefði farið og hvenær hún
hefði komið heim, spyrja vinnukonurnar í húsinu um
gerðir hennar og það, sem var veigamest af öllu: leggja
fyrir hana gildrur og yfirheyra hana og þráspyrja. Hún
varð að segja honum allt, sem hún aðhafðist — hvert
smáatvik — og hann taldi saman mínúturnar til þess að
sannfæra sig um, að ekki væri nú hálftími eða svo, sem
hún hefði ekki getað.gert grein fyrir. Hefði hún verið að_
sauma, vildi hann fá að sjá saumana. Ef hún hafði verið
að lesa, vildi hann fá að vita hvemargar síður hún hafði
lesið og hvert hefði verið meginefni bókarinnar. Og þar
eð hún hvorki vildi né gat valdið honum vonbrigðum i
neinu, hversu smávægflegt, sem það var, þá sá hún þann
kost vænstan að hætta að hugsa um að vinna fyrir sér á
einn eða annan hátt, þótt það kynni að hafa verið unnt.
Fyrst í stað leitaðist hann við að dulbúa þessar eftir-
grennslanir sínar, því að hann skammaðist sin f yrir tor-
tryggnina. En þegar hann tók aftur að laðast að drykk og
leggja lag sitt við sams konar f ólk og það, sem rænt haf ði
tómstundum hans í Cincinnati, varð hann flótlega opin-
skárri og harðsvíraðri í yfirheyrslum sinum. Hann
kvaldi hana, og hann kvaldi sjálfan sig. Henni sárnaði
mjög þessi auðmýking, en þó olli það henni ennþá meiri
sársauka aðsjá, hve tortryggnin kvaldi hann. Og i niður-
lægingu sinni, ráðaleysi við spurningum hans, enda lang-
aði hana ekkert til jáess.
Og hún reyndi að líta á þessa sjúku af brýðisemi eins og
„Það er ekki allt I rusli. Það litur
bara út fyrir það.”
DFNNI
'AaAAIAU>