Tíminn - 08.04.1978, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 8. aprfl 1978
Þingsályktunartillaga:
Könnun á atvinnu- og
félagsmáhim á Þórshöfn
Fram er komin á Alþingi þings-
ályktunartiliaga um könnun á at-
vinnu- og félagsmálum á Þórs-
liöfn. Flutningsmenn tillögunnar
eru Ingvar Gislason (F), Jón G.
Sólnes (S), Stefán Jónsson (Abl),
Stefán Valgeirsson (F), Lárus
Jónsson (S) og Ingi Tryggvason
(F). Tillögugrcinin hljóðar
þannig: „Alþingi ályktar að fela
rikisstjórninni aö láta nú þegar
kanna ástand og liorfur i atvinnu-
og félagsmálum Þórshafnar i
Norður-Þmgeyjarsýslu. Athuga
skal, hvaða ráðstafanir sé nauð-
synlegt að gera til þess aö tryggja
þar eðlilega byggðaþróun. Sér-
staklega skulu kannaðir mögu-
leikar þess að koma upp loðnu-
vinnslu á Þórshöfn, t.d. með þvi
að Sildarverksmiðjur rikisins
kaupi sildarbræðsluna á staðnum'
og breyti henni i loðnuverk-
smiðju.
1 greinargerð með frumvarpinu
er fyrst gerð grein fyrir vanda
Þórshafnarhreps i atvinnu- og
fjármálum og hvað hingað til hafi
verið aðhafzt lil lausnar þessum
vanda. Fram kemur að fyrir
samstillt átak sveitarstjóra Þórs-
hafnar, forráðamanna Utgerðar-
félagsins, alþingismanna og
rikisstjórnarinnar, að ógleymd-
um hlut forstjóra og starfsmanna
Framkvæmdastofnunar rikisins,
sésvo komið að togarinn Fontur
ÞH 255 hafi hlotið þá viðgerð og
endurnyjun, sem vænta verður að
dugi til þess að rekstur skipsins
geti gengið eðlilega. Að þessu
leyti hafi verið ráðið fram úr
brýnum vandamálum atvinnu-
lifsins á Þórshöfn.
Framtíðarvandi
Siðan segir i greinargerð:
„Hins vegar er enn margt
ótryggt hvað varðar framtiðaraf-
komu byggðarlagsins. Atvinnu-,
fjárhags- og félagslif staðarins
skortir enn nægilega festu og
öryggi. Það er því nauðsynlegt að
hugsatil óleystra framtiðarverk-
efna i þágu Þórshafnarhrepps.
Þingmenn kjördæmisins, flutn-
ingsmenn þessarar tillögu, vilja
gera sitt til þess að vekja sér-
staka athygli á framtiðarvanda-
málum staðarins, og þvi er þessi
tillaga flutt. I tillögunni segir, að
athuga skuli hvaða ráðstafanir sé
nauðsynlegt að gera til þess að
„tryggja eðlilega byggðaþróun”
á Þórshöfn. Ef ibúafjölgun er not-
uðsem kvarði á byggðaþróun, þá
kemur i ljós, að Þórshafnar-
hreppur er nálega eini þéttbýlis-
staðurinn i Norðurlandskjördæmi
eystra, þar sem ekki var um
fólksfjölgun að ræða á siðasta ári.
Sú staðreynd er út af fyrir sig al-
varlegt umhugsunarefni og
bendir eindregið til þess að veru-
legra aðgerða sé þörf i þágu
byggðarlagsins á ýmsum sviðum
atvinnu- og félagslifs”.
Loönuvinnsla
„1 tillögunni er bent á, að sér-
staklega sé ástæða til að kanna
möguleika á þvi að koma upp
loðnuvinnslu á Þórshöfn. Mundi
slik atvinnustarfsemi fyrst og
fremst auka fjölbreytni atvinnu-
lifsins, en einnig yrði hún bein
fjárhagsleg lyftistöng fyrir stað-
inn, m.a. með tilliti til þess, að þá
værifarið að nýta á eðlilegan hátt
Ingvar Gislason
atvinnutæki, sem hingað til hefur
staðið ónotað nema i minni háttar
tilgangi.
Á Þórshöfn er sildarverk-
smiðja, sem byggð var í lok
sildaráranna, og henni má breyta
i loðnubræðslu með nokkrum til-
kostnaði. Verksmiðjan er að visu
ófullkomin eins og er, en eigi að
siður mjög mikils virði, oghún er
eign heimamanna og gæti sem
slik staðið undir verulegum hluta
af þeim skuldum, sem atvinnu-
fyrirtæki Þórshafnar hafa orðið
að taka á sig vegna útgerðar-
erfiðleika siðustu missera. t til-
lögugreininni er minnzt á þann
Stefán Valgeirsson
möguleika, að Sildarverksmiðjur
rikisins kaupi sildarbræðsluna á
Þórshöfn og breyti i loðnu-
bræðslu. Fyrir liggur að eigendur
sildarbræðslunnar eru fúsir til
þess að selja SR þessa eign sina,
og hefur það mál lengi verið til
umræðu. Hins vegar hefur stjórn
SR ekki fallizt á að kaupa verk-
smiðjuna, þrátt fyrir eindregin
tilmæli og yfirlýstan vilja sjávar-
útvegsráðherra þar að lútandi
fyrir hönd rikisstjórnarinnar. Al-
þingismenn kjördæmisins hafa
einnig beitt áhrifum sinum á
stjórn SR um slik kaup og staðið
Framhald á bls. 19.
Ingi Tryggvason
Ólafur Jóhannesson:
Greiðsla stöðumælasekta skilyrði fyrir
skoðun og umskráningu bifreiða
Á fundi neðri deildar Alþingis
s.l. finuntudag mælti Ólafur Jó-
bannesson dómsmálaráðherra
fyrir frumvarpi til laga um sér-
staka meðferð mála vegna rangr-
ar notkunar stöðureita fyrir öku-
tæki o.fl. Sagði ólafur I stuttri
framsöguræðu, aö frumvarp
þetta væri samið af réttarfars-
nefnd að ósk dómsmálaráðherra.
Það væri meöal annars fallið til
aöhraða meðferð dómsmála. Um
þetta atriði segir nánar i greinar-
gcrð:
„Eins og kunnugt er hefur
ýmislegt verið gert að undan-
förnu til þess að bæta meðferð
dómsmála. Má nefna reglurnar
um áskorunarmál frá 1968, lög
um rannsóknarlögreglu ríkisins
frá 1976 og breytingar á meðferð
opinberra mála frá 1973, 1974 og
1976. Þá hefur verið lagt fram
frumvarp til lögréttulaga Myndi
það frumvarp og fylgifrumvörp
þess, ef lögfest yrðu, snerta öll 3
ofangreind atriði.
Til að minnka álag á dómstóla
koma einkum tvö úrræði til
greina:
a) aukinn mannafli og bætt
starfsaðstaða og
b) fækkun verkefna eða einföldun
á þeim.
Frumvarp það, sem hér er lagt
fram, beinist fyrst og fremst að
hinu siðara.
Hin mikla fjölgun ökumanna og
ökutækja á undanförnum áratug-
um hefur margfaldað fjölda opin-
berra mála svo sem alkunna er.
Ýmislegt hefur verið gert til þess
að létta einhverju af þessum
mikla málafjölda af dómstólum,
alþingi
svo sem með ákvæðum um lög-
reglusektir og lögregiustjóra-
sektir. Þó eru mál þessi ennþá
opinber mál, sem taka afar mikið
af starfsti'ma lögregluyfirvalda
og þeirra, sem fara með saka-
dómsmál. Einn er sá flokkur
þessara mála, sem tæplega verð-
ur talinn eiga að varða refsingu,
en það eru svokölluð stööumæla-
Ólafur Jóhannesson
brot og önnur brot á stöðureglum
ökutækja. Þessi mál taka hins
vegar svo mikið af starfstima
lögregluyfirvalda ogsakadómara
(dómarafulltrúa), að til mikils
væri að vinna, ef unnt væri að
létta þeim störfum af þessum
starfemönnum til þess að þeir
gætu betur sinnt öðrum málum.”
Lögtaksréttur og lögveð
i ökutæki
„Til þess að reyna að fyrir-
byggja það, að frumvarp þetta, ef
lögfest verður, yrði til þess að
flytja vandann frá einum dóm-
stóli (sakadómi) til annars
(fógetaréttar eða uppboðsréttar),
er farin sú leið að láta gjöld þau,
sem frumvarpið gerir ráð fyrir,
njóta bæði lögtaksréttar og lög-
veðs i' ökutæki, en auk þess bætt
við heimild til þess að skrá öll slik
gjöld um leið og þau eru á lögð, á
sérstaka skrá, tengda ökutækja-
skrá. Skrá þessi yrði siöan nokuð
af innheimtumanni til þess að
innheimta öll slik álögð gjöld ár-
lega með öðrum gjöldum af öku-
tækjum, og fengist ekki skoðun
eða umskráning végna eigenda-
skipta eða flutnings, nema gjöldin
væru greidd. Má búast Við, að
þessi aðferð yrði notuð i flestum
tilvikum, og yrði innheimtan
mjög einföld og kostnaðarlitil og
gerði litlar kröfur til mannafla.
Lögtaksheimildinni yrði aðallega
beitt, þar sem vörnum væri hald-
ið uppi, til þess að ökumaður eða
eigandi ökutækis fengi tækifæri til
þess að láta dómstól skera úr um
réttmæti álagningar gjalds þessa.
Er lögð skylda á lögreglustjóra að
leita til fógetaréttar um lögtak, ef
álagningu gjalds er mótmælt.
Þá segir i greinargerð að með
þeim innheimtureglum, sem
frumvarpið geri ráð fyrir, megi
fullvíst telja að meðferð þessara
Tveir kvöldfundir voru
haldnir i neðri deild Alþingis i
þessari viku og allnokikur
hreyfing á mörgum málum. A
fundum neðri deildar á
miðvikudag fóru þrjú frum-
vörp um lifeyrissjóði með
leyfðum afbrigðum i gegnum
tvær umræður og voru sam-
Mikil hreyfing á
dómsmálum á Alþingi
Mikil hreyfing hefur verið á dómsmálum á fundum Alþingis i þessari viku og allt útlit fyrir aö a.m.k.
fjögur stjórnarfrumvörp úr dómsmálaráðuneytinu veröi aö lögum á þessu vori. Þessi mál eru frumvarp
til gjaldþrotalaga, áskorunarmál, ættleiöingarlög og áfengislög.
Frumvarp til gjaldþrotalaga var I þessari viku samþykkt viö þriöju umræöu I neöri deild og sent efri
deild, þar sem þaö er þegar komiö til nefndar og samþykkt til annarrar umræöu. Frumvarp til breyt-
ingar á lögum um áskorunarmál var afgreitt I vikunni frá efri deild og komiö til nefndar og annarrar
umræðu í neöri deild. Frumvarp til breytinga á áfengislögum var einnig f vikunni samþykkt f efri deild
við þriöju umræöu og er komiö til annarrar umræöu og nefndar I neöri deild. Þá er frumvarp til ættleiö-
inga komiö til annarrar umræöu og nefndar i efrideild, en hefur verið samþykkt i neðri deild.
mála gæti orðið svo einföld, að
miklir starfskraftar losni til
þýðingarmeiri starfa, bæði hjá
lögreglu og dómstólum, einkum
hjá þeim siðarnefndu.
I framsöguræðu gerði dóms-
málaráðherra, Ólafur Jóhannes-
son, grein fyrir þvi að tæknilegar
breytingartillögur hefðu borizt
frá Umferðarráði. Rétt hefði þó
þótt að leggja frumvarpið fram
nú, a.m.k. til kynningar og senda
þingnefnd er það fengi til um-
fjöllunar athugasemdir er borizt
hefðu frá Umferðarráði.
þykkt við þriðju umræðu og
send efri deild þingsins.
Umræddir lifeyrissjóðir eru
starfsmanna rikisins, barna-
kennara og hjúkrunarkvenna.
Frumvörpin fela í sér þá
breytingu að lifeyrissjóðirnir
geti lánað til húsbygginga án
fyrsta veðréttar i öllum tilvik-
um.
A sömu fundum fóru til
tveggja umræðna og af-
greiðslu deildarinnar frum-
vörp um verðlagsráð sjávar-
útvegsins og fiskimálasjóð.
A fundi neðri deildar Al-
þingis á fimmtudag var mælt
fyrir sex stjórnarfrumvörp-
um, þar af þremur er sam-
þykkt hafa verið af efri deild.
Þá var auk þess veitt afbrigði
til að taka til annarrar um-
ræðu frumvörp um kvik-
myndasafn tslands og kvik-
myndasjóð og hins vegar um
umferðalög. t báðum tilvikum
mæltu nefndir með samþykkt
frumvarpanna en Páll Péturs-
son og Svava Jakobsdóttir þó
með fyrirvara varðandi frum-
varp til breytinga á umferða-
lögum. Það frumvarp felur
m.a. i sér að heimilt sé dóms-
málaráðherra að veita undan-
þágu frá almennu hraða-
hámarki umferðalaga þegar
um er að ræða aksturskeppni.