Tíminn - 08.04.1978, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 8. apríl 1978
Oft berast fréttir hingað til
lands af hryðjuverkum hér og
þar i heiminum. Flugrán eru
óhugnanlega algeng og fjöl-
margir eru myrtir af hryðju-
verkamönnum ár hvert. Margir
velta því fyrir sér hver sé
ástæðan fyrir þessum hryðju-
verkum og hvaða ráðum eigi
helzt að beita gegn hryðju-
verkamönnurn. Um þetta eruþó
mjög skiptar skoðanir. Sumir
telja að gegn þessum mönnum
eigi að beita mjög hörðum að-
gerðum. Aðrir telja, að ef að-
gerðir stjórnvalda séu það rót-
tækar að þær skerði almenn
mannréttindi, geti slikt leitt til
enn öfgafyllri aðgerða af hálfu
hryðjuverkamanna og þeir eigi
auðveldara með að fá Qeiri til
liðs við sig.
Nýlega hélt EFLRY (samtök
ungs fólks i' frjálslyndum og rót-
tækum flokkum i Evrópu) ráð-
stefnu um þessi mál. Undir-
rituðum var boðið að sitja þessa
ráðstefnu, en hana sótti ungt
fólk frá flestum londum Evrópu.
Hér á eftir verður gerð stutt
grein fyrir því, sem kom fram i
máli nokkurra fulltrúa á ráð-
stefnunni og einnig birt viðtal
við Vesa Turtianen frá Finn-
landi um, hvað helzt sé á döfinni
hjá EFLRY, en Vesa er einn af
varaforsetum þeirra samtaka.
Fulitrúi radikala á Spáni
sagði m.a., að hryðjuverka-
starfsemi hafi alltaf átt sér stað
á Spáni, en sú tegund hryðju-
verkastarfsemi, er algengust
sé i dag, hafi sérstök einkenni
sem geri hana að nýju fyrir-
brigði. Nú á timum virðast
hægri og vinstri hópar hryðju-
verkamanna hafa tengzt á
skipulegan hátt og hafa það að
meginmarkmiði að eyðileggja
núverandi stjornskipun i þvi
skyni að koma á skipan sem
byggð er á fasisma eða
kommúnisma.
Astæðan fyrir þessari miklu
aukningu hryðjuverkastarfsemi
nú á timum er aðallega sú, að
þeir hópar, sem beita slikum
vinnubrögðum, hafa oröið utan-
veltu við þingræðislegt lýð-
ræðisskipulag, og eina leiðin
sem þeir hafa til þess að ná
stjórnaraðstöðu er að eyði-
leggja þingræöiskerfið.
A Spáni verður að gera
greinarmuná ástandinu eins og
það var meðan þar rikti einræði
og hvernig þaö er siðan þing-
ræði komst á. Meðan á valda-
tima Francos stóð voru öll
grundvallarmannréttindi fótum
troðin og þvi ekki furða, þó að
þeir sem börðust á móti fas-
ismanum, gripu til róttækra að-
gerða og þá oft hryöjuverka.
Eftir kosningarnar, sem fóru
fram eftir dauða Francos varð
sósialistaflokkurinn stærstur,
og eftir það breyttist ástandið á
Spáni mjög mikiö. Okkar skoö-
un er sú, að fullkomið lýöræði
hafi enn ekki komizt á, en viö
teljum að á allra siöustu timum
hafi mikið jákvætt starf veriö
unnið i þvi skyni að auka frjáls-
ræði i landinu. Af þvi leiðir að
við teljum aö hryðjuverkastarf-
semi núna hafi þann eina til-
gang að grafa undan lýðræðinu
og skapa jarðveg fyrir herstjórn
á nýjan leik.
Staðreynderað bæði hægri og
vinstri sinnaðir hryðjuverka-
menn beina spjótum sinum
fvrst og fremst að hernum, en
ekki hvorir að öðrum. Báðir
vilja ögra hernum til að taka
völdin i si'nar hendur og koll-
varpa þingræðinu.
Fulitrúi tra á ráöstefnunni
fjallaði mjög ýtarlega um
ástandið i sinu heimalandi.
Hann gat þess aö núverandi
hryðjuverka og blóðsúthellinga-
alda hefði byrjáð Í969, en þaí) ár
hefði endanlega soöið upp úr
meðal kaþólikka vegna þess að
mótmælendur hefðu hafnað öll-
um óskum þeirra um hlutdeild i
stjórnun bæjarfélaga og i stjórn
landsins.
Hann rakti ýtarlega þróun
mála frá 1969, sem flestum er
enn i fersku minni. Hann sagði
að árið 1972 hefði sinn flokkur
(Trinity Fine Gael) gefið svo-
hljóðandi yfirlýsingu um irska
lýðveldisherinn. — Þessir menn
neita að hlýða þeim lögum sem
gilda i landi okkar, virða engar
reglur nema þær, sem þeir setja
sjálfir, hafna rétti fólksins til
að ákveða hverjir skuli stjórna
og hver stefnan skuli vera. Þeir
stefna að þvi aö grafa undan
stofnunum rikisins og myndu
stjórna i krafti einræðis á rúst-
um lýðræðisins, sem þeir eru
tilbúnir að koma fyrir kattarnef
með hjálp ógnunar og ofbeldis.
Við höfnum þessum aðferðum,
þvi þetta er ekki lýðræðisleg leið
til þess að ná stjórninni i sinar
hendur. Þessir menn, eins og
allir aörir hópar i þjóðfélaginu,
eru háðir lögum þegar þeir setja
fram skoðanir sinar. Þeir hafa
ekki leyfi til þess að þröngva
Umsjónarmenn: Magnús Ólafsson
Ómar Kristjánsson
_____________________________*___
Dr. Theodor Ebert prófessor við háskólann I Vestur-Berlln flytur hér fyrirlestur um hryðjuverka
starfsemi I Vestur-Berlin. Viö hlið hans situr ritari ráðstefnunnar. Næst henni situr Volkmar Kallen-
bach frá Vestur-Þýzkalandi, formaður EFLRY og Pierre Houtmans frá Belgfu, einn af varafor-
mönnum EFLRY.
Hann sagði i upphafi að þetta
værifyrsta ráðstefna EFLRY á
þessu ári en ekki sú siðasta, þvi
ákveðin hefur verið mjög stif
ráðstefnudagskráfyrirþetta ár.
Þessar ráðstefnur munu fjalla
um hin margbreytilegustu mál-
efniogverða haldnar viðs vegar
um Evrópu. Sá atburður, sem
ég hlakka mest til sem Finni, er
áö á komandi sumri mun
EFLRY gangast fyrir sumar-
skóla iFinnlandi. Við gerum ráð
fyrir þvi að 150 þátttakendur
komi til Finnlands frá 23 lönd-
um og taki þátt i þessum skóla.
Vonumst við til þess að sjá
nokkra Islendinga þar einnig.
Hvað varðarráðstefnunahér i
Berlin um hryðjuverk i nútima-
þjóðfélagi, er ég mjög ánægður
með þær umræður. sem hér
hafa átt sér stað. Ég tel mjög
mikilvægt að stjórnmálahreyf-
ing ungs fólks taki til umfjöllun-
ar jafn alvarlegt málefni sem
hryðjuverk eru, málefni sem
snertir fjölda fólks i þeim lönd-
um, sem við komum frá. Ég tel
mjög mikilvægt að við gerum
okkur grein fyrir vandamálinu
og reynum að móta sameigin-
lega stefnu um það hvernig við
ráðum bót á þvi.
Hér á þessari ráðstefnu höf-
um við heyrt skýrslur um
ástandið i' þeim löndum sem
fulltrúarnir eru frá. Við höfum
einnig heyrt hvert sé álit fulltrú-
anna á þvi hvernig bregðast eigi
við vandanum. Mér virðist aug-
ljóst aö menn hafi orðið sam-
mála um það að við verðum að
ráðast gegn vandamálinu á
tvennan hátt.
I fyrsta lagi verðum við að
setja okkur langtimatakmark,
en i þvi felst að við verðum að
Starfsemi hryðju-
verkamanna í Evrópu
— Stutt greinargerð um ráðstefnu ungs fólks um
hryðj uverkastarf semi
Vesa Turtianen frá Finnlandi einn af varaformönnum EFLRY.
skoðunum sinum upp á fólk, ef
þeir vilja að þeirra skoðanir nái
fram að ganga, þá verða þeir að
leggja þær undir dóm kjósenda.
Fulltrúi (Gioventú Liberale)
þ.e. frjálslynda flokksins á
italiu sagði m.a., að nú rikti
skálmöld á italiu, sem ætti ræt-
ur að rekja til morðs á Piazza
Fontane, en hann var myrtur i
Milanó i desember 1969. Ennþá,
átta árum siðar, hefur dóms-
valdinu ekki tekizt að upplýsa
þetta morð. Við þetta morðmál
tengist leyniþjónustan og ýmsir
aðilar i stjórnmálalifi landsins.
Morðið á Piazza Fontane hef-
ur leitt af sér morð á fjölmörg-
um öðrum mönnum, sem eru
tengdir stjórnmálalifi á Italiu.
011 eiga þessi morðmál það
sameiginlegt að undarlega illa
hefur gengiö að upplýsa þau.
Auk þessa eruá Italíu dagleg-
ar óeirðir, sem ekki eru þó eins
alvarlegar og morðin, en geta
eigi að siður haft alvarlegar af-
leiðingar þegar fram liöa stund-
ir. M.a. geta þær stuðlað aö
fylgisaukningu öfgahópanna til
hægri og vinstri. I mörgum til-
fellum má leiða aö þvi likur, að
þessir öfgahópar séu fjár-
magnaöir erlendis frá.
Takmark hryðjuverkamann-
anna virðist vera að leiða
stjórnvöld i þá freistniað skerða
i einhverju þau borgararéttindi
sem nú eru i' heiöri höfð á Italíu.
Siðan ætla hryðjuverkamenn-
irnir aðnýta sér þá reiði ogand-
Timamyndir M.Ó.
úð, sem gripa myndi um sig
meðal almennra borgara gegn
skertu frjálsræði, til að fá með-
byr fyrir enn aukin hryðjuverk.
Stjórnvöld hafa hins vegar var-
azt aö falla i þessa gryf ju og ein-
ungis sett væg lög og reglugerð-
ir til þess aö hindra hryðju-
verkastarfsemi, án þess þó að
skerða almenn mannréttindi á
nokkurn hátt.
Hér að framan hefur verið
gerð grein fyrir þvi, sem kom
fram i ræðum þriggja fulltrúa. 1
lok ráöstefnunnar tók ég Vesa
Turtianen frá Finnlandi tali og
spuröi hann um starf EFLRY,
álit hans á þessari ráðstefnu og
hvernig ástandiö væri i Finn-
landi.
breyta þjóðfélögum okkar. Við
verðum að stefna að meiri vald-
dreifingu, færa valdið meir i
hendur sveitarfélaganna og
gefa fólkinu fleiri tækifæri til
þess að ráða sinum meginmál-
um sjálft. Einnig verður að
vinna bráðan bug á þvi vanda-
máli, sem atvinnuleysi ungs
fólks er.
1 öðru lagi er það spurningin
hvað stjómvöld eigi að gera
þegar þau eru að berjast við
hryðjuverkastarfsemi. Allir eru
sammála um að eitthvað verður
að gera. Hins vegar mega
stjórnvöld ekki gripa til þeirra
aðgerða sem skerða almenn
mannréttindi, þvi slikt getur
leitt til ýmissa öfgafullra við-
bragða af hálfu þeirra, sem
telja sig órétti beitta.
Hvað varðar stjórnmálalega
hryðjuverkastarfeemi i Finn-
landi, er mér óhætt að fullyrða,
að h ún er nær óþekkt þar. Á sið-
ustu árum höfum við aðeins átt
við að striða tvö tilfelli. I fyrsta
lagi var flugvél frá AREOFLOT
rænt og henni lent á Helsinki-
flugvelli. Flugvélarræninginn
var framseldur sovézkum yfir-
völdum i samræmi við gagn-
kvæman samning sem er i gildi
milli Finnlands og Sovétrikj-
anna. 1 öðru lagi var það fyrir
nokkrum vikum sem mjög
hægri sinnaður stjórnmálahóp-
ur gerði tilraun til þess að
sprengja i' k>ft upp prentsmiðju i
eigu Stalinista i finnska
kommúnistaflokknum.
Aö öðru leyti er óhætt að
segja, að ástandið I Finnlandi sé
gott eins og á hinum Norður-
löndunum. Við getum þakkað
þetta tiltölulega góða ástand
þvi, að miðað við önnur þjóöfé-
lög eru þjóðfélagsaöstæöur
mjög góðar, stjórnmálalíf
stöðugt og frjálsræði þegnanna
til þess að gera mikið.
M.Ó.