Tíminn - 10.06.1978, Síða 9

Laugardagur 10. júnl 1978
9
Abyrgð
launþega-
samtakanna
Guðmundur G. Þórarinsson
ritar athyglisverða grein um
kjaramálin i Dagblaðið i
Reykjavik sl. miðvikudag.
t upphafi grcinarinnar spyr
Guðmundur hvað vaidi launa-
inismun þeim sem þróazt
hefur i þjóðféiaginu. Siðan
segir hann:
, ,Ég held að mönnum hætti
til að ofmeta áhrif rikisvalds-
ins á gerð kjarasamninga.
Alþýðusambandið semur
fyrir sina meðlimi um laun og
launamun. Innan vébanda Al-
þýðusambandsins*eru laun
ákaflega mismunandi: Þar er
lægstlaunaða fólkið en jafn-
framt einnig hópur með háar
tekjur. Rikisstjórnir hafa ekki
haft áhrif á þennan launamun
sem þarna rikir.
Þrátt fyrir yfirlýsingar við
gerð undanfarandi samninga
um að jafnlaunastefna skyldi
rikja og launahækkanir fyrst
og fremst ná til hinna lægst-
launuðu hefir reyndin orðið
allt önnur.
Við gerð siðustu kjara-
samninga var til dæmis talað
um fasta krónutöluhækkun á
öll laun og siðan hækkanir
vegna sérkrafna. Reyndin var
sú. að verkamenn fengu
tuttugu og sex til tuttugu og
sjö prósent hækkun en ýmsir
hópar iðnaðarmanna þrjátiu
og sex til þrjátiu og sjö prósent
hækkun.
Halda menn að rikisstjórnin
hafi ráðið þessari niðurstöðu?
Ég er anzi hræddur um ekki.
Ætli forystumenn Alþýðusam-
bandsins hafi ekki brugðizt
þarna þeim umbjóðendum
sinum sem þeir áttu helzt að
gæta?
Tilraunir rikisstjórna til
þess að minnka launamun
hafa alltaf mistekizt. Menn
muna tilraunina með lág-
launabætur á sinum tima og
nú þegar verðbætur á laun eru
skertar er skerðingin iátin
vera minni á lægstu laun. En
allt kemur fyrir ekki. Hvers
yegna?
Verkalýðshreyfingin heldur
fast i hefðbundinn launamun.
Ef lægstu launin hækka koma
þeir sem næstir eru fyrir ofan
og segja: „Við höfum alitaf
verið þetta mikið hærri en
þessir aðilar. Við höfum lagt á
okkur þetta og þetta nám og
þjóðfélagið verður að meta
það. Við eigum þess vegna að
fá launahækkun.” Þannig
gengur dæmið siðan koll af
kolli oghækkunin fer upp úr og
launamunurinn hefur jafnvel
aukizt. Og halda menn að
rikisstjórnin hafi valdið þvi?
Rikisstjórnin hefur ekki áhrif
á launamismuninn. En for-
ystumenn Alþýðusambands-
ins hafa ekki ráðið við vand-
ann.
Stjórnarandstaðan ræðst að
rikisstjórninni fyrir að launa-
munurinn sé orðinn allt of
mikill og verkalýðssamtökin
krefjast hækkunar fyrir þá
lægstlaunuðu og ný umferð
hefst. Auðvitað er launamun-
ur of mikill i okkar þjóðfélagi.
En menn verða að gera sér
grein fyrir hvar vandinn ligg-
ur. Rikisstjórnin ræður ekki
þessum launamun og tilraunir
hennar til þess að breyta
launamuninum með inngripi i
kjarasamninga eru dæmdar
til að mistakast.”
Gamla sagan
1 grein sinni vikur Guö-
mundur G. Þórarinsson að
kjarasamningunum á siðasta
ári og segir m.a.:
„Sumir hópar hafa aðstöðu
til þess að knýja fram gifur-
legar launahækkanir en aðrir
ekki. Þarna ræður réttur hins
sterka. t siðustu kjara-
samningum hækkuðu verka-
menn um tuttugu og sex til
tuttugu og sjö prósent en
ýmsir hópar i iðnaðarstétt um
á víðavangi
þrjátiu og sex til þrjátiu og sjö
prósent I samningum sem for-
ystumenn Alþýöusambands-
ins sáu um og allir túlkuðu
sem jafnlaunasamninga. Ég
hefði ekki veriö montinn af að
vera formaður Verkamanna-
sambandsins þá. Ég hef aldrei
verið þeirrar skoöunar að
kjargbætur til hinna lægst-
launuðu yllu verðbólgu. Við
gerð flestra samninga hafa
menn sagt að ekki væri mikið
svigrúm til launahækkana en
ljóst væri að nauösynlegt væri
að bæta kjör þeirra lægstlaun-
uðu. Þetta hefur venjulega
verið gert en forysta launþega
hefur lagt áherzlu á að
hækkunin komi á öll laun og
knúið það i gegn.
Þá er komin upp gamla sag-
an um að skipta fleiri krónum
en til eru. Þær hækkanir sem
hálaunamenn fá velta siðan af
stað verðbólgu sem brennir
undir eins upp þær krónur sem
láglaunafólkið fékk og gerir
þær að engu. Krafa launþega-
samtakanna hefur siðan
verið aö veröbætur ^
laun vegna verðbólgunnar
komi sem hundraðshluti á öll
laun sem þýðir að þeir hæst-
launuðu fá mestog launamun-
ur eykst. Halda menn að rikis-
stjórnin hafi ráðið þessu?
Halda menn að ábyrgð laun-
þegasamtakanna sé ekki mikil
þegar rætt er um stöðu lág-
launafólksins?
Ég hika ekki við að segja,að
forystumenn verkalýðs-
hreyfingarinnar hafa með
ýmsum aðgerðum sinum og
aðgerðaleysi beinlinis unnið
gegn hagsmunum láglauna-
fólksins.
Og nú á að beita láglauna-
fólkinu eina ferðina enn og
knýja fram launahækkanir
uppúr.”
Þetta eru þung orð en er
ekki ástæða til þess að verka-
lýðsforystan fari i alvöru að
athuga sinn gang i þessum
málum?
JS
LESENDA-
BRÉF
Íslandsglíman ’78
Við sem áhuga höfum á is-
lenzkri glfmu og fylgzt höfum
með þróun hennar i áratugi,
hljótum að telja Islandsglim-
una, þar sem keppt er um
sæmdarheitiö glimukappi Is-
lands, meðal stórviðburða á
iþróttasviðinu.
Fyrstu fréttir af tslandsglim-
unni 1978, er mér bárust til
eyrna hingaö norður, voru þær,
að hún hefði einkennzt af vafa-
sömum dómum eða röngum
annars vegar og niði sigur-
vegarans hins vegar. En nið
kallast það á máli glimumanna
að fylgja bragði of fast eftir.
Sannarlega vonaði ég, að svo
illa væri ekki komið fyrir iþrótt
okkar, en beið þó með meiri
eftirvæntingu en oft áður, að
Sjónvarpið birti viðureignina.
En þar brást Sjónvarpið.
Gliman var slitin sundur og
aldrei sýndar allar glimurnar.
Skora ég hér meö á Bjarna
Felixson aðsýnaglimuna I heild
og það fyrr en seinna.
En það, sem Sjónvarpiö sýndi
af umræddri glimu, sannaöi þvi
miöur, að orðrómur sá er á flot
hafði komizt, var á fullum rök-
um reistur. Þvi til sönnunar
ætla ég að fjalla nokkuð um
fjórar viðureignir þessarar
glimu, sem allar höfðu afger-
andi afleiöingar fyrir. úrslit
hennar.
Gliman hófst með viðureign
þeirra Inga Þ. Yngvásonar HSÞ
og Guðmundar Olafssonar Ar-
manni. Snemma i þeirri viöur-
eign féll Guðmundur á bak aft-
ur, nokkuð snöggt, og togaði
Inga svo ákaft að sér i fallinu,
að hann hirti ekki um að bera
fyrirsighendur.Þess vegna var
þetta fall hjá Guðmundi, en ekki
bræðrabylta eins og dæmt var.
Slðar i viðureigninni lagði Ingi
Guðmund á klofbragði greini-
lega byltu. Yfirdómari gaf þá
skýringu i sjónvarpinu að
bragðið hefði ekki verið löglegt,
þar sem Ingihefði kropið á hné,
— en honum sást yfir það, að
Ingi hafði þá þegar lokið bragð-
inu, og var þetta þvi augljós
bylta, en þeim var dæmt jafn-
gllmi. Þessi viðureign var mjög
hörð, gekk nærri þreki glimu-
mannanna, og má þvi fullyrða
að þeir röngu dómar, sem hér
hefur verið lýst höfðu áhrif á úr-
slit.
Þegar þeir áttust við Pétur
Yngvason HSÞ og Guðmundur
Freyr Halldórsson Armanni
mátti lengi vel ekki i milli sjá,
en seint i lotunni lagði Pétur
hælkrók hægri á vinstri á Guð-
mund. Guðmundur tóká móti og
hljóp bragðið þá upp i hnésbót
en Guðmundur féll. Pétri og
Guðmundi var dæmt jafnglimi,
þar sem hnésbótarkrókur er
ekki löglegt bragð.
En þegarþeireigastvið Omar
Úlfarsson KR og Ingi Þ. Ingva-
son HSÞ, sér dómnefnd ekkert
athugavert, þegar Omar leggur
Inga á ótviræðum hnésbótar-
krók.
En alvarlegustu. mistökin
verða þó dómurunum á þegar
þeir eigast við Eyþór Pétursson
HSÞ og Ómar Úlfarsson KR.
Fljótt eftir að þeir taka saman
niðir ómar Eyþór úr handvörn
og hlýtur réttilega áminningu
fyrir. En jafnskjóttog þeir hefja
viðureignina aftur endurtekur
sama sagan sig og jafnvel á enn
grófari máta.
Við þetta hafði dómnefnd ekki
að athuga ogdæmdi Ómari sig-
ur. Tvær áminningar þýöa hins
vegar vitabyltu, svo sem marg-
ir vita.
Ég held að þessar linur nægi
til að sýna, að það var dóm-
nefndin sem vann glimuna fyrir
Ómar Úlfarsson. Hvort það var
af ásetningi eða fádæma rata-
skap læt ég aðra um að dæma,
en hitt er vist, að forráðamenn
islenzku glimunnar verða að
standa um hana traustari vörð
en þarna var gert, ef hún á að
lifa áfram með þjóð vorri.
Húsavik, 8. mai 1978
Jón Sigurðsson
frá Arnarvatni.
Bændur. Safnið auglýsingunum.
Eignist þannig heimildaskrá. Auglýsing nr. 2-’76.
% Lyftutengd.
0 Sérlega lipur vél.
% Vinnslubreidd allt að 280 sm.
£ Þyngd 150 kg.
% Afköst allt að 2 ha/klst.
% Fylgir vel öllum ójöfnum.
0 Fáanleg fjögurra eða fimm hjóla.
0 Rakar auðveldlega frá skurðbökkum og girðing-
um.
Leitiö upplýsinga um verö og greiðsluskilmála i
næsta kaupfélagi eða hjá okkur.
A/
SUÐURLANDSBRAUT 32-REYKJAVlK-SlMI 86500-SÍMNEFNI ICETRACTORS
Styrkur til sérfræðiþjálfunar i Bretlandi.
Breska sendiráðið i Reykjavik hefur tjáð
islenskum stjórnvöldum að samtök
breskra iðnrekenda, Confederation of
British Industry, muni gefa islenskum
verkfræðingi eða tæknifræðingi kost á
styrk til sérnáms og þjálfunar á vegum
iðnfyrirtækja i Bretlandi. Umsækjendur
skulu hafa lokið fullnaðarprófi i verkfræði
eða tæknifræði og hafa næga kunnáttu i
enskri tungu. Þeir skulu að jafnaði ekki
vera eldri en 35 ára. Um er að ræða tvenns
konar styrki: Annars vegar fyrir menn
sem starfað hafa 1—4 ár að loknu prófi en
hafa hug á að afla sér hagnýtrar starfs-
reynslu i Bretlandi. Eru þeir styrkir veitt-
ir til 1—1 1/2 árs og nema 2124 sterlings-
pundum á ári (177 sterlingspundum á
mánuði), auk þess sem að öðru jöfnu ey
greiddur ferðakostnaður til og frá Bret-
landi. Hins vegar eru styrkir ætlaðir
mönnum, sem hafa ekki minna en 5 ára
starfsreynslu að loknu prófi og hafa hug á
að afla sér þjálfunar á sérgreindu tækni-
sviði. Þeir styrkir eru veittir til 4—12 mán-
aða og nema 2652 sterlingspundum á ári
(221 sterlingspundum á mánuði) en ferða-
kostnaður er ekki greiddur.
Umsóknir á tilskildum eyðublöðum skulu
hafa boríst menntamálaráðuneytinu,
Hverfisgötu6, Reykjavik.fyrir 30. júni n.k.
Umsóknareyðublöð, ásamt nánari upplýs-
ingum um styrkina,fást i ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið,
6. júni 1978.
Frá Fósturskóla
íslands
Námskeið fyrir starfandi fóstrur um verk-
lega kennslu á dagvistarheimilum verður
haldið i september n.k.
Nánar auglýst i ágústmánuði.