Tíminn - 08.09.1978, Qupperneq 8

8
Kiistudagur X. xepteniber 197X
á víðavangi
Grófleg
skeröing á
mannrétt-
indum
tslendiiiftar eru merkilegir
menn sem iillum er kuniiugt.
I’rasgirni «g mælska. bæfti i töl-
uftu og ritubu ináli, eru þeim I
blöfl borin og niti svo sem telja
það nokkuð skem mtilegan
eiginleika á stiiiidum. Kn hitt er
svo aftur á inóti aldeilis dæma-
laust, livað þeir velja sór aft
rifrildis og linevksluiiarefnum,
til að þenja sig yfir.
Mánuðiim og jafnvel áruni
saman er þrasað inaniia á milli,
i lönguni ræðuni og á ótöldum
fjölda blaðsiðna af papplr. um
hluti sem i raun skipta afar litlu
máli. Má þar til nefna t.d.
luindahald i þéttbýli, hálf-
hrunda húskofa, tiitekna klám-
inynd, svo ekki sé nii minnst á
blessaða Zetuiia.
llins vegar geta svo raun-
veruleg stórmál, seni skipta all-
an fjöldann iiiiklu máli daglega
og valda ómældiim óþægindum
og streitu, legið i láginni. svo
varla er á þau minnst árum
saman.
Eitt þessara mála er opn-
unartimi. eöa kannski réttara
sagt lokunartinii verslana og
anuarra svokallaðra þjónustu-
greina, sem oröiö hefur óþægi-
legri og fráleitari meö hverju
árinu sem Iföur. Tekur siöan út
yfir allt, aö uni leiö halda menn
þvi frani fjálglega, aö þjónustan
sé alltaf aö batna, þótt sú sé
raunin á, aö meirihluti fóiks er
aö miklu leyti afskiptur þjón-
ustu.
Hverjum er þjónustan
ætluö?
Nærri þvi öll þessi blessuð
þjónusta okkar er nefnilega aö-
l>að vantar,ekki stórar og glæsilegar verslanir meö mikiö og gott vöruúrval. Kn gallinn er bara sá, aö
þa'r eru aöeins opnar á þeim tima, sem flestir væntanlegir viöskipta vinir eru I vinnu.
eins til reiöu á nákvæmlega
þeim sama tima, sem allur
þorri fólks, aö frátöldu vakta-
vinnufólki. er I vinnu. Aö visu
liefur talsveröur hluti fólks einn
klukkutima á dag, annaö hvort i
liádegi, eöa eftir fimm, (þaö er
aö segja þeir sem ekki hlotnast
guösblessuö aukavinnan) til aö
hluupa I næstu verslun, en
margar aörar þjónustugreinar
eru þá lokaöar.
Skvnsöm kona. sem stundaö
liefur atvinnurekstur og verslun
i áratugi. tók þaö djúpt i árinni i
samtali um þessi mál nýlega, aö
skipun þessara mála hjá okkur
mætti hiklaust telja grófiega
skeröingu á mannréttindum og
má það vissulega til sanns veg-
ar færa.
Afleiðingar þessara furöulegu
þjóiiustuhátta veröa siöan stór-
felld óþarfa streita. stóraukin
slysahætta i umferöinni — á
þeim stutta tinia sem fólk hefur
til aö sinna sinum erindum — og
siöast en ekki síst þróast af
þessu stórfelld vinnusvik, eöa i
besta falii glataöur vinnutimi.
Meö þvi aö allur fjöldi vinn-
andi fólks kemst ekki I verslan-
ir, ekki I skrifstofur eöa opin-
berar stofnanir, ekki á hár-
greiðslustofur, ekki til tann-
læknis, ekki á fasteignasölur,
ekki i timbursölur, tæplega á
bila verkstæöi, ekki á Ijós-
myndastofur, ekki i ríkið, meira
aö segja ekki til aö borga skatt-
inn sinn og svo mætti lengi telja,
nenia i eigin vinnutima, þá
liefur aö sjálfsögöu færst i vöxt,
að fólk verður annað hvort aö
stelast úr vinnu eöa fá sér fri til
aö sinna þessum erindum. Allur
fjöldi vinnuveitenda lætur þetta
aöfinnslulaust eöa aöfinnslulit-
ið, þvi þeir vita aö fólk getur
ekki aö þessu gert.
Hve margir vinnutímar
glatast?
Kn þaö væri sannarlega fróö-
legt ef hægt væri aö finna út, hve
margir vinnutima glatast ár-
lega á islandi af þessum sökum
og hvaö margar milijónir króna
fólk fær i launagreiöslur fyrir aö
sinna eigin erindum i stofnunum
og fyrirtækjum landsins. Kr
ekki ósennilegt aö mörgum
myndi blöskra útkoman úr
þessu dæmi. ef hún lægi Ijós
fvrir.
Við þessi orö eru efalaust
margir reiöubúnir aö risa upp
til varnar fólkinu I þjónustu-
greinunum, segja aö þaö veröi
nú að fá fri eins og annaö fólk.
Og vissulega er þaö laukrétt.
Kn þá skal jafnframt hafa i
huga, aö það sem áöur er sagt,
bitnar á nákvæmiega sama hátt
á þvi fólki og ööru.
Þetta hörmungar skipulag
hlýtur að vera hægt aö bæta, og
er reyndar alger nauösyn á aö
það verði bætt, þó ekki væri
nema fyrir sálarheill andans.
Kkki verður þó rætt nánar um
lausnir þessara mála I þessum
pistli, heldur er fólk hvatt til aö
ræða þessi mál og gripa nú tii
penna sins og láta álit sitt i ljós.
Það hefur oft veriö mikið rætt
um þaö sem minna máii skiptir.
HEI ^
Fulltrúar Norður-tsafjaröarsýslu á aöalfundi Stéttarsam-
bands bænda sem haldinn var á Akureyri i siðustu viku voru
þeir Engilbert lngvarsson, Tyröilmýri i Snæfjallahrcppi og
Sigmundur Sigmundsson á Látrum.
Þeir félagar tóku ekki illa i þaö aö ræöa viö blaöamann Tim-
ans og fer spjall okkar viö þá hér á eftir.
Spjallaö viö fulltrúa bænda á aðalfundi
Stéttasambands bænda á Akureyri
„Beita verður kvóta-
kerfi á rétlátan hátt”
Sigmundur Sigmundsson vakti
mikla athygli á aöalfundinum
þegar hann steig I pontu og lýsti
þvi yfir að ef tillaga sjömanna-
nefndarinnar sem lá fyrir fundin-
um yröi samþykkt óbreytt og aö
kvótakerfi ýrði komið á sem ekki
tæki miö af aðstæöum eins og
þeim sem væru t.d. á Vestfjörö-
um, þá væri jörö hans til sölu frá
og meö þeim sama degi og allt
þaö sem henni fylgdi.
Blaðamaður Timans ræddi við
Sighund að lokinni ræöu hans og
var hann fyrst að þvi spurður
hvað honum fyndist um þennan
aðalfund.
— Það má segja að hann sé
ágætur að mörgu leyti en þaö eina
sem ég ekki felli mig við er hug-
myndin um kvótakerfið og sti af-
greiðsla sem það mál hlaut á
fundinum.
Nú hafa menn yfirleitt tekiö
þessum hugmyndum vel, hvaö er
þaö sem þú sættir þig ekki viö I
þeim?
— Að minu viti þá eru for-
sendurnar fyrir þvi að hægt sé aö
beita kvótakerfi á réttlátan hátt,
þær aö verð á fóðurbæti verði
jafnað,að það sé ekki mishátt á
hinum ýmsu stööum á landinu og
einnig þarf að fella niður sölu-
skatt á búvöru. Þá finnst mér úti-
lokað annað en að landinu sé skipt
niður i framleiðslusvæði ef kvóta-
kerfi veröur tekið upp. Vest-
firðingaj hafa ekki stuölaö aö
neinni offramleiðslu, heldur höf-
um viö þvert á móti veriö hvattir
til þess að framleiða meira, en
núnaaðfara aö hegna okkur fyrir
þaö og á meðan vantar t.d. meiri
mjólk á stór svæöi á Vestfjörðum.
Rætt viö
Sigmund
Sigmundsson
á Látrum
Hvaö leggur þú áherslu á aö ný
rikisstjórn geri i vandamálum
landbúnaöarins?
Brýnast er að rikisstjórnin veiti
bændum aðstoö vegna offram-
leiösluvandamála svo að við sem
varla framleiöum nóg þurfum
ekki að fara að borga meö of-
framleiðslu annara og það i
sama tima og við höfum verið
hvattir til að framleiöa meira og
kostað til þess gifurlegum fjár-
munum. En markaðssvæði gætu
leiðrétt þetta óréttlæti.
Hvernig list þér á Steingrim
Hermannsson sem landbúnaðar-
ráðherra?
— Hann er ágætur maður og
vonandi er að hann standi sig vel.
Þá er og vonandi að viö Vest-
firðingar getum haft af honum
eitthvað gagn umfram aðra
landsmenn þvi að okkur veitir svo
sannarlega ekkert af þvi.
Aö lokum, er jöröin þin enn til
sölu?
Það er ekki gott að segja
hvernig fer. Erfiðleikarnir eru
það miklir nú aö það er ekkert
grin að standa straum af kostnaði
vegna fjárfestinga á undanförn-
Þó aö við séum ekki sammála I pólitik, þá erum viö sammála um þaö
aö standa saman þegar um er aö ræöa hagsmuni Vestfjaröa — Sig-
mundur Sigmundsson, Látrum (t.v.) og Engilbert Ingvarsson Tyröil-
mýri.
um árum Nú,og ef á að fara að
skattleggja okkur enn frekar eins
og kvótakerfið miðar aö þá sé ég
ekki fram á annaö en aö það verði
útilokað að standa við þær skuld-
bindingar sem maður hefur
stofnað til.
—ESE
„Vestfirðingar hafa ekki orsakað
offramleiðsluvandamár _ segifr ®ngilbert
Ingvarsson
Hvaöa mál finnst þér athyglis-
verðastaf þeim málum sem borin
hafa verið upp hér á fundinum?
— Skipulags og framleiðslu-
málin eru lang þýðingarmestu
málin hér á þessum aðalfundi og
þá um leið eru tillögur sjömanna-
nefndarinnar þær sem mest er
rætt um. Að minu mati felst þó
ekkert nýtt i þeim tillögum, held-
ur eru þetta útfærslur á tillögum
sem samþykktar voru á aðal-
fundinum i fyrra og aukafundin-
um sem haldinn var um mánaöa-
mótin nóvember-desember I
fyrra.
Hvert er álit þitt á þessum til-
lögum?
— Mér finnst það nú i hæsta
máta einkennilegt aö fulltrúar
hér á þessum aöalfundi skuli vera
að berjast fyrir þvi aö lagður
veröi á okkur fóöurbætisskattur, ,
þrátt fyrir að það liggja fyrir
fjölda margar samþykktir
bændafunda sem haldnir hafa
veriö viðs vegar um land þar sem
kjarnfóöursskatti er alfariö mót-
mælt. Það er mitt álit og ég hef oft
sinnis lýst þvi yfir að þaö sé vafa-
samt fyrir þá fulltrúa sem hér
eiga sæti að samþykkja slikar til-
lögur sem miða aö kjarnfóðurs-
sköttun og það gegn vilja umbjóö-
enda sinna.
Ert þú þá aö öllu leyti á móti
framkomnum tillögum nefndar-
innar?
— Að minu mati þá getur kvóta-
kerfi vel komið til greina, en þá
þarf fyrst aö skipta landinu niöur
i markaðssvæði. Það er mitt álit
og minna sveitunga að ekki sé um
að ræða neina offramleiðslu á
Vestfjörðum og að búskapur þar
megi ekki dragast saman frá þvi
sem nú er. Bændur á Vestfjörðum
þola ekki tekjurýrnun og þvi er
óréttmætt aö skattlagning sem
þessi, bitni á vestfirskum bænd-
um þar sem að þeir hafa ekki or-
sakað nein offramleiðsluvanda-
mál.
— ESE