Tíminn - 14.03.1980, Side 9

Föstudagur 14. mars 1980
13
— Mamma, mamma, sjáöu,
hvernig barnið hreyfir sig!
Hrifin teygir litla stúlkan i
ljösbláa silkikjólnum sig upp og
leggur báöar hendur á kviö
hinnar veröandi móöur. Unga,
fagra konan meö löngu ljósu
lokkana beygir sig niður og
faömar telpuna aö sér mjúk-
lega. — Taktu eftir þvi Haya,
hvernig barnið sparkar, segir
hún. — Bráöum eignastu litinn
bróður eöa systur.
Meö vorinu veröur drottning
Jórdaniu, Nur (það þýöir ljós)
móöir I fyrsta sinn. 1 fyrra
leystist henni höfn. Þau sem
mest hlakka til eru Haya
prinsessa, sem er 5 ára og
bróöir hennar Ali, sem er
fjögurra ára. Þau hafa fylgst
náið meö þvi hvernig Nur hefur
sifellt oröið framsettari og hin
fagra stjúpmóöir þeirra hefur
lika skýrt vel fyrir þeim það,
sem er aö gerast i likama henn-
ar. Þau eru löngu hætt að trúa
sögunni um storkinn sem á aö
koma með börnin. Þegar að
uppeldinu kemur, er hin 28 ára
gamla drottning sem raunar
heitir Lisa Halaby, enn banda-
risk. Aö ööru leyti hefur hún
aölagast austrænum siöum
furöu vel eftir aö hún giftist
Hussein Jórdaniukonungi. Aöur
lagöi hún stund á nám i húsa-
geröarlist svo aö viöbrigðin eru
mikil. Nú oröiö bragöar hún
ekki áfengi, reykir ekki og fer
aldrei út úr konungsbústaðnum
i Amman án fylgdar. — Ég
sakna einskis frá fyrri timum
segir hún, fyrsta bandariska
stúlkan sem sest i drottningar-
hásæti. — Ég elska mann minn,
þess vegna gat ég sagt skiliö viö
mitt fyrra lif. Þar meö er taliö
þjóöerni og trúarbrögö. Núna
hefur Nur drottning jórdanskt
vegabréf og auðvitaö varö hún
aö taka múhameöstrú.
Þegar barniö kemur i heiminn
i vor, veröur Hussein konungur
faöir i niunda sinn. Hvort þaö
veröur stúlka eöa drengur
skiptir konunginn ekki máli þar
sem þegar er séö fyrir erfingja
aö krúnunni i Amman. I fyrsta
hjónabandi Husseins meö Dinu
drottningu sem var egypsk
fæddist dóttirin Alia sem nú er
23ára og Abdallah, 17 ára. Hann
þykir vera lifandi eftirmynd
Bandariska stúlkan Lisa Hala-
by, sem nú er Nur, drottning
Jórdaniu.
Ung
kona
milli
vonar
og
ótta
föður sins. Eiginkona Husseins
nr. 2 var enska konan Muna. 1
þvi hjónabandi fæddust Feysal
15 ára og tviburarnir Zein og
Aicha sem orönireru 11 ára. Þá
ættleiddi Hussein palestinsku
telpuna Habir, sem nú er 7 ára.
Þriöja kona Husseins var Alia.
Hún fórst i þyrluslysi. I þvi
hjónabandi fæddust Haya og Ali
sem áöur eru nefnd. Nur gekk
þeim i móöurstaö þegar hún
giftist Hussein 15. júnl 1978.
En hið góöa lif I þægilegu ein-
býlishúsi konungsins, A1 Nad-
wah (fundurinn), blekkir ekki
fjóröu konu Husseins ^ié fær
hana til aö gleyma þvi aö friö-
sældin þarna er ótraust. 1 ná-
grannalöndunum gerjast
múhameöstrúarbylting og óhjá-
kvæmilega leiðist hugurinn aö
þvi hvenær angi af henni
breiöist út til hinna þriggja mill-
jóna Jórdaniubúa. Þegar hefur
Hussein veriö sýnt banatilræöi
meira en tuttugu sinnum, en
hann mun veröa skráður i sögu
lands sins sem konungur friöar-
ins. En Nur drottning heldur
fast i þá von, aö barn hennar,
nei, öll börn jaröar eigi eftir aö
fá aö lifa i friöi.
Fjölskyldulif konungsfjölskyldunnar er meö fádæmum gott. 1 vor er
von á fjölgun hjá henni og áhugasömust allra um þann atburö eru
Haya og Ali, börn AIiu prinsessu, sem fórst I þyrluslysi.
KonungsfjölskyIdan I Jórdanlu býr ekki í skrautlegri höll, heldur f þægilegu einbýlishúsi.
Hinn 20. f Jn. var i Timanum
greint frá hinu skuggalega máli
er um 214 þúsund buröartonna
tankskip, Salem sem fór frá
Kuwait hinn 10. des. s.l. meö 193
þúsund tonna oliufarm stilaöan
til ítalfu en sem sagt var hafa
sokkiö eftir nokkrar dularfullar
sprengingar skammt frá strönd
Senegal I Vestur-Afriku hinn 17.
jan. s.l.
Áöur en skipið sökk, bar
þarna að breska tankskipiö
Trident og veittu skipstjórnar-
menn á því hinu nauöstadda
skipi athygli án þess neyöar-
merki sæust send út. Voru þó
allir 23 eöa 24 skipverjar af
Salem aö meötöldum skipstjóra
komnir I 2 björgunarbáta meö
feröatöskur sinar i röö og reglu
þegar Trident kom á vettvang
og tók skipbrotsmennina um
borö, en Salem sökk 6 minútum
siöar.
Hafa blaðafregnir greint aö
farmur Salem hafi veriö vá-
tryggöur fyrir 56,3 millj. dollara
en skipiö sjálft vátryggt fyrir 24
millj. sterlingspunda.
Skipstjórnarmenn á Salem
héldu þvi fram að allur farmur-
inn sem lestaöur var I Kuwait
heföi farist meö skipinu en þaö
vakti auövitað ekki litlar
áhyggjur rlkja á vesturströnd
Afriku ef slfkt magn oliu átti eft-
ir aö menga hafiö og strendur
nærliggjandi landa og viröist
þvi áhöfn skipsins hafa veriö
kyrrsett I Dakar til nánari yfir-
heyrslu og rannsóknar.
Vegna grunsamlegrar tima-
lengdar frá þvi Salem fór frá
Kuwait og þar til skipið átti aö
hafa sokkiö komust vátryggj-
endurnir brátt aö þvi aö skipiö
haföi fariö inn til Durban á
austurströnd Suöur-Afriku og
losaö þar a.m.k. hluta af farmi
sinum og lausmáll skipverji af
Salem (frá Túnis) lét einnig
Guöjón F. Teitsson
yfirvöldum i Senegal I té nánari
upplýsingar um ferö skipsins og
atburöi i henni.
Tóku nú aö berast upplýsing-
ar i máli þessu meö meiri hraöa
en áöur, og m.a. kom I ljós aö
Salem myndi hafa losaö a.m.k.
170 þús. tonn af farminum i Dur-
ban undir fölsku nafni, Lema
sem skipsmenn máluöu utan á
bolinn en i þvl sambandi gátu
þeir sennilega notaö 2-3 stafi I
hinu rétta nafni. Olian var af-
greidd til oliufélags Suöur-Af-
rikustjórnar, SASOL, en vá-
tryggingarfélagið Lloyd’s telur
sig hafa fengiö upplýsingar um
aö siöan hafi olian veriö endur-
seld til Rhodesiu meö 10% álagi.
Undirrót þessa máls viröist sú
aö Suöur-Afrika og Rhodesia
sem ekki hafa eigin oliulindir
hafa átt i miklum erfiöleikum
aö afla sér oliu vegna pólittskra
þvingana, t.d. af hálfu Araba-
rikja. En vandræöa- og raunar
neyöarástand af nefndum
ástæöum viröast svo stór-
svindlarar hafa hugsaö sér aö
nota til mikillar fjáröflunar.
Beinist athyglin mjög aö 36
ára Bandarikjamanni, Frede-
rick Soudan, innfluttum til
Bandar. frá Libanon,er i okt. s.l.
stofnaöi I Liberiu skipafélagiö
Oxford Shipping Co., sem einka-
eigandi og lét þaö i nóvember
kaupa hiö sænskbyggöa risa-
tankskip af ööru firma I Líberiu.
Varþvi skipiö áfram skrásett til
heimilis þar. Til kaupanna
Guöjón F. Teitsson:
nefndi Soudan einkum aö hafa
haft tiltækar 11,5 millj. dollara
sem hann heföi fengiö I arf eftir
föður sinn.
Um likt leyti og Soudan skrá-
setti skipafirma sitt, birtist I
Pireus I Grikklandi gráhæröur
maöur um fertugt sem nefndist
Bert Stein og talaöi meö þýsk-
um málhreim. Var erindi hans
aö leita eftir hæfri áhöfn á risa-
tankskip til aö flytja 194 þús.
tonna ollufarm frá Kuwait til
ítalíu.
Hefir komiö fram aö Bert
Stein taldist framkvæmdastjóri
fyrir firma að nafni Shipomex i
Liberiu og viröist þaö firma aö
nafninu til hafa tekið Salem á
leigu án áhafnar en siðan fram-
leigt skipiö meö áhöfn til sviss-
nesks Italsks oliufélags Pontoil,
sem keypti umræddan farm I
Salem en seldi svo farminn 4
dögum eftir burtferö frá Kuwait
til Shell International Trading,
London.
Sýnist liklegt, aö svindlurum
þeim, sem ákváöu aö stela
farmi Salem og fylla slöan tank-
ana af sjó hafi þótt hyggilegt aö
láta oliufélag meö góöu nafni,
og væntanlega tiltrú vátryggj-
enda, vera lokaeiganda aö
farminum. En samkvæmt þvi
sem fram hefir komið er óllk-
legt aö Shell eöa ollufélag
Suöur-Afrikustjórnar hafi vitað
um hin stórkostlegu fjársvik,
sem undirbúin voru, enda hefir
Shell þegar stefnt eiganda
Salem til greiöslu bóta fyrir
farminn og viöskiptaráöherra
Suöur-Afriku gefiö yfirlýsingu
um, aö rikisstjórn sin hafi
hreinan skjöld I málinu og vilji
aðstoöa viö aö fá þaö upplýst aö
fullu, þrátt fyrirlög um stranga
leynd þar i landi varöandi ollu-
kaup og oliuflutninga.
Sannaö er aö skipstjóri og
sennilega fleiri af áhöfn Salem
bera ábyrgö I umræddu svika-
máli, en sterkar likur eru fyrir
þvi, aö meginábyrgö sé hjá öör-
um, þótt vafasamt sé aö máliö
verði nokkurn tima upplýst aö
fullu.
Leiga skipsins án áhafnar og
slðan framleiga þess meö áhöfn,
verður bersýnilega til þess að
torvelda vátryggjendum skips-
ins aö standa gegn bótakröfu
skipseiganda ef ekki veröur
beinllnis hægt aö sanna aö
svikaþráöurinn liggi alla leiö til
hans.
Um Bert Stein er sagt, aö lög-
reglan þekkihann m.a. af þvl aö
nota ýms nöfn og vera i
gruggugum fjármálasambönd-
um, t.d. viöfélöglPanama, sem
ber hafi oröiö aö svikum I sjóvá-
tryggingum.
Georgoulis skipstjóri af
Salem (42ja ára), heldur þvi
fram aö skipsdagbókin hafi far-
ist meö skipinu. En rannsóknar-
menn hafa meö samanburöi
vitnisburöa komist aö þvi aö 30
klst liöu frá fyrstu sprengingu
um borö og þar til skipiö sökk og
er þar eyöa i framburöi
skipstjórans. Þá hafa löggæslu-
menn i Liberiu komist aö þvi aö
nefndur haföi ekki aöeins
sklrteini sem skipstjóri heldur
einnig falsaö skirteini frá Paki-
stan um vélstjóraréttindi.
Um þaö bil einu ári áður en
Georgoulis varö skipstjóri á
Salem haföi hann veriö
skipstjóri á 4000 tonna skipi sem
átti aö flytja sykur til Saudi
Arabiu en fórst eftir dularfulla
sprengingu undan strönd Liban-
on og telja yfirvöld i Grikklandi
sig eiga vantalaö viö hann út af
þessu.
Nýjustu fregnir herma aö
yfirvöld i Llberiu hafi óskaö aö
fá skipstjóra og yfirvélstjóra af
Salem framselda til aö svara til
saka þar 1 landi vegna ýmissa
ákæruatriöa og hafi yfirvöld I
Senegal samþykkt framsaliö.
M.a. vegna nafnabreytingar i
sambandi við oliulosun I Durban
hefir veriö dregiö 1 efa, aö þaö
hafi raunverulega veriö Salem
sem sökk undan strönd Senegal
hinn 17. jan. s.l., og er rann-
sóknaraöilum, svo sem Scotland
Yard, mikiö áhugamál aö fá
fullkomlega úr þessu skoriö. En
þar sem skipiö liggur á nál. 4400
metra hafdýpi er engum kafara
fært svo langt niöur og er þvi
ráögert aö leita árangurs meö
kvikmyndavélum.
(Sett saman aöallega sam-
kvæmt heimildum i timaritinu
Time og dagblaöinu Norges
Handels- og Sjöfartstidende).
Salem-málið