Tíminn - 18.07.1981, Blaðsíða 8

Laugardagur 18. júll 1981
Laugardagur 18. júll 1981
9
8
Wimvrn
fréttafrásögn
■ Myud þessi sýnir margt af þvi sem einmitt einkennir Amsterdam.
Hin gömlu snyrtilegu hús, sikin sem liggja um borgina þvera og endi-
langa og bátana sem um þau sigla, trjágróöurinn alls staöar meöfram
götum og sikjum, eina hinna fjölmörgu brúa og hluta af hinum glfur-
lega fjölda reiöhjóla.
■ I borginni eru nokkrar göngugotur meo
verslunum og veitingastööum á báöa bóga
'! ■ Ein af konserthöllum Amsterdamborgar
T ■ „Feröagarparnir" nýstignir frá boröi ásamt fararstjóranum Sveini Sæmundssyni
■ Einn húsbátanna af stærri gerðinni sem fólk býr I á
sikjum Amsterdam. Takiö eftir blómskrúöinu á þaki hans,
sem viröist koma i staöinn fyrir lóöarskika hjá slkisbú-
unum.
■ „Gamla kirkja” eins og hún er kölluö, en önnur ber nafniö
„Nýja kirkja”.
9

mf jj,
í

fe* - m ■jk ' «'ZZZZT*"' Æ
w
AMSTERDAM - 4. MESTA FERÐAMANNABORG EVROPU
■ Amsterdam er sögö 4. mesta
ferðamannaborg Evrópu — á eftir
London, Paris og Róm. Má þvi nán-
ast furðu gegna hve fátitt er að
hitta tslendinga, er þangað hafa
farið. Undirritaðri bauðst nýlega
stutt kynnisferð til Amsterdam i 9
manna hópi fjölmiölafólks. bótt
flestir i hópnum væru töluverðir
feröagarpar kom i ljós aö enginn
þeirra hafði áður komið til Amster-
dam.
Glerhallir sjaldgæfar i
Ainsterdam
Þaö fyrsta er athygli vakti á leið
af flugvelli inn i borgina (reyndar
kl. 1-2 að nóttu til), voru hin gömlu
sérkennilegu, en afar fallegu hús er
ekiö var fram hjá götu eftir götu.
Vist hafa oft sést myndir af þessum
húsum i blöðum. En ósjálfrátt
hefur mann þá gjarnan grunað að
þar væri um nokkra safngripi að
ræða, innan um glerhallir stór-
borgarinnar — likt og þegar mynd-
ir af húsunum viö Tjörnina eöa i
Árbæjarsafni skreyta islenska
feröabæklinga. En það reyndist al-
deilis ööru nær. „Moggahallir” eða
aðrar slikar eru mjög sjaldgæfar i
Amsterdam og finnast vart i mið-
borginni.
Flest hinna sérkennilegu og
fallegu húsa i gamla borgarhlut-
anum voru byggð á 17. öldinni, sem
kölluð er „gullöld Amsterdam”.
Þúsundum þessara húsa hefur
veriö haldiö óbreyttum siöan og eru
enn hin reisulegustu, enda vel viö
haldið, a.m.k. aö utan. Jafnframt
hefur vel veriö aö þvi gætt aö hús
byggö siöar meir féllu vel aö þeim
er fyrir voru. Lang flest þessara
húsa eru i notkun, en nokkur munu
þó óibúöarhæf.
Um 1.100 brýr i borginni
Fyrsta skoðunarferðin um borg-
ina að morgni var einnig nýstárleg.
Hún var farin á einum hinna fjöl-
mörgu báta — yfirbyggðum með
gleri — sem flytja fólk i stórum stil
um hluta af sikjum borgarinnar, en
þau eru um hundrað. Segja má að
borgin skerist öll af sikjum og göt-
um. Brýr yfir sikin eru t.d. sagðar
um 1.100 talsins innan hennar.
Sikisbakkarnir eru allir gróðri
vaxnir, fjörgömul virðuleg tré i
röðum, auk blóma og annars
gróðurs, sem gerir Amsterdam
óvenjulega gróðurrika og græna
stórborg.
Þaö sem einna mest kom á óvart
i feröinni um sikin var hinn mikli
fjöldi húsbáta. Fólk býr þar að
staöaldri — árið um kring — i ein-
um 2-3 þúsund slikum bátum.
Heldur voru þetta hrörlegir bústað-
ir, sumir likastir vinnuskúrum eða
kartöflukofum á floti, sem bundnir
voru við sikisbakkana. Upp á flesta
þeirra reyndu ibúarnir þó að punta
meö fjölda pottaplantna bæði I
gluggum, á dekki og þaki. Sumir
þessara báta munu tengdir við vatn
og rafmagn úr landi, en ibúar ann-
arca veröa að búa án þeirra sjálf-
sögðu þæginda.
Iðandi líf allan sólar-
hringinn
Af framansögöu mætti máski
ráöa, aö Amsterdam veki fyrst og
fremst yndi þeirra er leggja mest
kapp á skoðunarferöir og fróðleik
um forna sögu. En það er nú
öldungis nær. Að visu hefur hún að
geyma þúsundir minnismerkja,
marga tugi safna og galleria, álika
fjölda af kirkjum, flestum fornum
og fallegum, um tvo tugi almenn-
ingsgarða auk fjölda leikhúsa og
tónleikahalla. En „hið ljúfa lif”
vantar sannarlega ekki i Amster-
dam. Stórir hlutar gömlu borgar-
innar iða af lifi allan sólarhringinn.
Sem fyrr segir kom hópurinn um
hánótt til þessarar framandi
borgar. Hin alþekkta forvitni
blaðamanna olli þvi aö fæstir gátu
hugsað sér að leggjast til svefns, án
þess að lita örlítið á borgarlifið
áöur, þvi flestir töldu nokkuð gefiö
að einhvers staðar væri ‘ fjör að
finna á götum úti. Þar sem enginn
rataði var gripið til þess ráðs að
panta leigubil. Bilstjórinn var beð-
inn að aka i miðborgina, þar sem
menn bjuggust við einhvers konar
Striki eða Austurstræti — meðan
það var og hét. Svar bilstjórans var
nokkuö táknrænt: „Hverju hafið
þið helst áhuga á: Næturklúbbum,
veitingahúsum, „konum” eða ein-
hverju ööru”? Við reyndumst
nefnilega stödd rétt utan við ysta
sikið er afmarkar gamla borgar-
hlutann, en innan hans var viða ið-
andimannlif þótt áliðið væri nætur.
Hin ýmsu „áhugamál” eiga sér
aftur á móti nokkra sérstaka staði.
Þannig halda „hassistarnir” sig
mest i ákveönu hverfi við aðaljárn-
brautarstöðina, vammlausum
borgarbúum til verulegrar mæðu.
„Hverfi rauðu ljósanna”
Það sama er að segja um „hverfi
rauðu ljósanna” er aðsetur hefur i
nokkrum litt lýstum götum og
hliðargötum þeirra. Þar lýsa
„rauðu ljósin” upp raðir sýningar-
glugga, hverra „sýningargripirn-
ir” eru eingöngu konur er litt virð-
ast hrifnar af óþörfu fatasliti.
„Rannsóknarblaðamenn” þóttust
komast að þvi aö fast verð á „þjón-
ustu” þeirra svaraði til um 135 isl.
króna fyrir hálftima „notkun”.
Kvikmyndasýningar auglýstar i
þessu hverfi fengust ósennilega
sýndar hér á landi (nema hvað
kvisast hefur af videosýningum
sums staðar i heimahúsum þegar
börnin eru sofnuð). Likt mun um
varning þann sem boðið er upp á i
verslunum hverfisins. Bókmenntir,
myndverk og annar varningur sem
þar er úr að velja, hefur ekki sést
útstillt i okkar Austurstræti til
þessa, hvað sem viö siðar kunn-
um aö ná langt i „menningunni”.
Rétt er að taka það fram, að .
ókunnugum er eindregið ráöið frá
að vera einir á ferli i „hverfi rauðu
ljósanna” eftir að skyggja tekur.
Allra sist þó konum. Sumir munu
þar hafa misst aleiguna og aðrir
þaö sem öllu er dýrmætara.
Sums staðar barir í
hverju húsi
1 Amsterdam geta gestir lika
valið á miili þúsunda veitingahúsa,
kaffistofa og kráa auk urmuls
næturklúbba og diskóteka. Enginn
viröist þar velta vöngum yfir þvi
hvort fólk þurfi að vakna til vinnu
að morgni — eins og ætla mætti af
„almenningsforsjánni” sem við er-
um vón. Flestir þessara staða hafa
opið fram i morgunsárið.
Viða er að finna götur þar sem
■ Dæmigeröur hollenskur bar
margs konar barir eru nánast i
hverju húsi. Þar er boðið upp á fjöl-
breytt úrval sterkra drykkja, vin
og bjór sem viröist einna vinsæl-
astur ásamt „veikari” drykkjum
og alls konar snarli til saðningar
svangra og viðast þröngt á þingi.
Ekki sýndist aðsóknin minni á
diskótekum borgarinnar, ef marka
má þau tvö er undirrituð komst til
að lita inn á. Kom i hugann, að
Amsterdammarar myndu telja
skemmtistaði Reykjavikur hálftóm
hús, jafnvel á laugardögum.
Færri fæðast en deyja
Af almennum fróðleik má nefna,
aö ibúar Amsterdam munu eitt-
hvað yfir 700 þúsund, eða um 8,5
sinnum fleiri en Reykvikingar.
Meðalfjölskyldan telur aöeins 2,3
einstaklinga. Barnsfæöingar eru
sagðar rétt rúmlega 7 þúsund á ári,
sem mun hlutfallslega um helmingi
lægri tala en hér á landi. Aftur á
móti deyja þar árlega um 1.000
fleiri en fæðast, sem sýnast má
áhyggjuefni.
Bilaeign manna i Amsterdam er
hlutfallslega miklu minni en hér á
landi og leigubilar eru aðeins um
600 talsins, sem er litlu hærri tala
en i Reykjavik. Aftur á móti hljóta
ibúar Amsterdam að slaga hátt i
heimsmet i reiðhjólaeign. Reiðhjól
munu þar hátt á sjötta hundrað
þúsund, eöa nær þvi eitt á mann.
Ýmislegt fleira kom skemmti-
lega á óvart i þessari merkilegu
borg, en hér verður staðar numið.
Raunar var aöeins eitt er mátti aö
ferðinni finna: Þótt stundir dags og
nætur væru notaðar til hins itrasta
hrökk timinn skammt. Heim var
þvi haldið með þann ásetning ofar-
lega I huga, aö heimsækja Amster-
dam á ný við fyrsta tækifæri. HEI
■ Vondelpark, einn hinna 20 almenningsgaröa I Amsterdam.
Jafngildir
heilum lítra
af hreinum
appclaínusafa
frá Florida
Mjólkursamsalan í Reykjavík