Tíminn - 24.04.1982, Blaðsíða 5

Laugardagur 24. april 1982
erlent yfirlit
5
dagbók
Þeir hafa ekki efni á aö halda
vináttunni áfram.
Sú efnahagskreppa sem nú
gengur yfir heimsbyggöina kem-
ur viða viö og tekur á sig ýmsar
myndir. Samkvæmt kórréttri
marxiskri kenningu er samdrátt-
ur og kreppuástand einkenni auð-
valdsþjóðfélaga og kemur ekki
par við sósialisk riki. Enda viður-
kenna kommúnistar ekki sam-
drátt i efnahagslifi á sinum
heimavigstöðvum og þar er ekki
talað opinskátt um verðbólgu.
Hún er vandlega falin.
Eftir að Castró lýsti yfir að
Kúba væri kommúniskt riki,
stöðvuðu Bandarikjamenn öll
viðskipti við landið og var þvi til-
tæki svarað meðþviað Sovétrikin
efldu sin viðskipti við Kúbu um
allan helming og hafa séð um að
halda efnahagnum þar i sæmileg-
um skorðum. Auk mikilla
viðskipta hafa Sovétrikin og önn-
ur kommúnistariki veitt Kúbu-
mönnum gifurlega efnahagsað-
stoð.
Sovétríkin-Kúba:
Alitiðer að núna þurfi Sovétrik-
in að kosta 8.5 milljónum dollara
á dag til að halda efnahag Kúbu á
floti. betta er mikið fé og margt
bendir til að RUssar neyðist til að
hækka framlögin verulega. Þeir
hafa einfaldlega ekki efni á að
gera Kúbu að fyrirmyndarriki
sósíalismans i Vesturheimi.
Kúba er mjög háð sykurútflutn-
ingi og stjórnin þar hefur reynt að
koma á fót fjölbreyttari út-
flutningsatvinnuvegum, en
gengið heldur illa. Frægt er dæm-
ið um þegar búlgarskir sér-
fræðingar endurskipulögðu tó^
baksframleiðslu Kúbu með þeim
árangri að framleiðslan minnkaði
um 90 af hundraði. Ef Sovétrikin
draga verulega úr aðstoðinni
verða Kúbumenn mjög háðir
sykurútflutningnum og þeim
miklu sveiflum sem eru á
heimsmarkaðsverði á þeirri
vörutegund.Þáfer að verða erfitt
að framfylgja róttækum fimm
ára áætlunum.
A Kúbu eru menn talsvert við-
kvæmir fyrirumtalium hve háðir
þeir eru Sovétnkjunum. Þeir
vilja standa á eigin fótum en hafa
raunar ekkert bolmagn til þess.
En Sovétrikin verða nauðug,
viljug að draga úr aðstoðinni, og
hafa gert það á vissan hátt. 1
fimm ára áætluninni 1976-80 juk-
ust viðskipti rikjanna um 173 af
hundraöi. 1 þeirri fimm ára
áætlun sem nú stendur yfir nemur
aukningin aðeins 50 af hundraöi.
Kúba hefur notið mjög góðra
viðskiptakjara i samskiptunum.
Sovétrikin kaupa vörur, aðallega
sykur, frá Kúbu fyrir mjög hátt
verð, en selja þeim aftur
nauðsynjar, svo sem oliu,á mikið
niðursettu verði. Þessi viðskipti
eru nú að breytast Kúbönum i
óhag. Rússar hafa reynt að fá
önnur kommúnistariki til að að-
stoða Kúbu eftir mætti, en áhugi
þeirra fer minnkandi, enda næg
verkefni heima fyrir sem vinna
þarf, þött ekki sé verið að eyða
fjármunum i kommúnistariki
vestur i Ameriku.
Sovétrikin hafa ekki efni á að
styðja og styrkja skoðanabræður
sina úti um allan heim. Það er
höfuðriki sósialismans og verður
fyrst og fremst að gæta hags-
muna sinna. Ef til þess kemur að
velja á milli Póllands og Kúbu
munu Rússar áreiðanlega hyggja
fyrst og fremst að þvi rikinu sem
ligguraðlandamærum þeirra. Að
viðhalda sósialisma I Póllandi er
greinilega miklu meira öryggis
og hagsmunamál en aö auglýsa
kommúnistariki á vesturhveli
jarðar.
Kúbumenn hafa verið Rússum
trúir þjónar. Þeir hafa lagt til
herflokka til að berjast i Angóla
og Eþiópiu og Kastró gætir vel
hagsmuna Sovétrikjanna i röðum
„hlutlausra” þjóða. Með þessum
hætti borga Kúbumenn fyrir sig.
Eins og i öðrum kommúnista-
rikjum leiðir sjálf efnahagsstefn-
an til stöðnunar. Það er enginn
sveigjanleiki I kerfinu til að
bregöast við breyttum aðstæöum.
Nokkuð hefur verið slakað á i þá
veru að koma á launahvetjandi
launakerfi og bændur fá að selja
hluta framieiðslu sinnar á frjáls-
um markaði en illa gengur að
auka framleiðnina.
Á yfirborðinu viröast litlar
breytingar á samskiptum Kúbu
og Sovétrikjanna, en þeir sem
best fylgjastmeð málum telja að
viðskiptin séuorðin stirðari og að
breytinga á þeim sé að vænta inn-
an tiðar. Veldi Kastrós er i sjálfu
sér ekki i hættu en verði Kúbu-
menn að herða sultarólina að
mun er ekkert liklegra en að órói
fari vaxandi og Kúbumönnum er
margt betur gefiö en geðprýði og
þrautseigja. Kúba getur ekki án
erlendrar aðstoðar verið. Markið
hefur verið sett hátt i félagslegum
umbótum og almennri velsæld.
Verði snöggur afturkippur getur
allt valdakerfið hrunið.
Stjórnin f Havana hefur látið
liklega við Bandarikjastjórn,
imprað á bættum samskiptum
landanna og sumir aðilar i
Bandarikjunum álita að nú sé
tækifærið til aö taka upp bætta
sambúð og friömælast við Kúbu.
Þess i stað er stefna Reagans að
herða enn meira á viðskipta-
hömlunum.
Haft er eftir diplomat, sem
fylgist með framvindu á Kúbu, að
svo gæti farið að landið yrði sett á
uppboð, en það væri aðeins einn
aöili sem byði i.
Oddur Ólafsson,
skrifar
Vináttan er
of dýrkeypt
guðsþjónustur
Kirkja óháða safnaðarins:
Messa kl. 2 á sunnudag.
Safnaðarpresturinn séra Emil
Björnsson er kominn til starfa að
loknu veikindafrii. Safnaðar-
stjórnin.
Kirkjuhvolsprestakall:
Fermingarguðsþjónusta i Há-
bæjarkirkju á sunnudag kl. 2.
Auður Eir Vilhjálmsdóttir.
Filadelfiukirkjan:
Safnaðarguðsþjónusta kl. 14. Al-
menn guðsþjónusta kl. 20. Ræðu-
maður Eric Dando frá Englandi.
Einar J. Gislason.
ferðalög
útivist
Dagsferðir sunnudaginn 25.april.
1. kl. 11. Hvalfell-Hvalvatn.
2. kl. 13 Brynjudalur-Skorhaga-
vatn eða kræklingafjara. Farið
frá BSl (bensinstöð) Sjáumst Úti-
vist simi 14606.
ýmislegt
Foreldra- og kennarafélag
Vogaskóla boðar til fundar
■ Foreldra- og kennarafélag
Vogaskóla boðar til almenns
fundar 24. april nk. i Vogaskóla
um málefni grunnskóla.
I umræðum um grunnskóla-
mál hefur einkum verið rætt um
kostnað við rekstur skólanna. Til
þessa fundar er boðað til þess að
ræða málin frá þeirri hlið, sem að
börnunum snýr. Til liös við sig
hefur félagið fengiö færustu sér-
fræðinga i málefnum barna og
skóla. Munu þeir flytja framsögu-
erindi á fundinum og svara
fyrirspurnum.
Til fundarins er boðið m.a.
skólastjórum grunnskóla, stjórn-
endum foreldra- og kennara-
félaga, fræðsluráði, borgarfull-
trúum, fjölmiölum og áhuga-
sömum kennurum og foreldrum.
Kvenfélag óháða
safnaðarins:
■ Næstkomandi laugardag kl. 2
verður kennsla i blómagerð úr
næloni, kaffiveitingar.
Lesbíur og hommar:
„Réttur til réttinda"
■ „Réttur til réttinda! Hvaða
réttindi höfum við og hvaða rétt-
indi höfum viö ekki? Hvaða um-
bætur viljum við?” Svo nefnist
umræðudagskrá á fundi Samtak-
anna ’78, félags lesbia og homma
á tslandi er verður haldinn á
Hótel Loftleiðum á laugardaginn
klukkan 17.
Rætt verður um misrétti, sem
lesbiur og hommar verða fyrir,
og kynnt stefna erlendra sam-
starfsfélaga gagnvart sliku, sem
og aðgerðir og árangur.
Fundurinn er opinn öllum
lesbium og hommum, félags-
mönnum og öðrum.
Kvæðamannafélagið Iðunn
■ heldur kaffifund fyrir félags-
menn og gesti þeirra á Hall-
veigarstöðum laugardaginn 24.
þ.m. kl. 20.
Stjórnin.
Frá Guðspekifélaginu.
■ Kaffisala verður á vegum
Þjónustureglunnar sunnudaginn
25. apr. kl. 15.00 i Templarahöll-
inni.
Allir velkomnir.
JAZZ-INN í Háskólabiói
■ 10. sýning á söngleiknum
JAZZ-INN i Háskólabiói verður
sunnud. 25. april kl. 21.00.
TIL FERMINGARGJAFA
Skrifborð, margar gerðir.
Bókahillur og skápar.
Steriohillur og skápar.
Stólar — Svefnbekkir — Kommóður
Skrifborðið á myndinni
með hillum kr. 1.490.-
Húsgögn og
. * ..• Suðurlandsbraut 18
mnrettmgar simi se 900
Vörupallar
Áburðarverksmiðja rikisins óskar eftir
tilboðum i smiði allt að 5000 vörupalla. Til-
boðsgögn eru afhent á skrifstofu verk-
smiðjunnar i Gufunesi. Tilboðum sé skilað
til skrifstofunnar fyrir kl. 11:00 þriðjudag-
inn 18. mai 1982
Áskilinn er réttur til að taka hvaða tilboði
sem er eða hafna þeim öllum.
ÁBURÐARVERKSMIÐJA RÍKISINS