Tíminn - 07.01.1984, Blaðsíða 7

LAUGARDAGUR 7. JANÚAR 1984
Reykjavik, 4. janúar 1984.
Frú Svala Thorlacius hdl.,
Húsi verslunarinnar, Kringlumýri,
Reykjavík.
Kær frú Thorlacius!
Þann 27. desember s.l. hafið þér
skrifað ríkissaksóknara Þórði Björnssyni
bréf sem mig varðar að nokkru og degi
síðar hafið þér sent út fréttatilkynningu
til fjölmiðla um innihald þessa bréfs.
Bréfið innhélt kæru (í formi beiðnar um
„opinbera ransókn“) sem greint var frá
mjög afbakað í fréttatilkynningu yðar.
Allt þetta gerið þér vitaskuld fyrir hönd
lögreglufélagsins í Reykjavík.
Sem þér nú tiafið valið þá leið að
syngja þennan einsöng yðar með Lög-
reglukórnum í dagblöðunum sé ég mér
naumast annað fært en gera mínar
athugasemdir þar líka, enda þótt ég telji
mig löngu vera búinn að gera skyldu
mína við lögreglu þessa bæjar á þeim
vetvangi. Úrþví þér stefnið mér í dag-
blöðin mæti ég þar einsog hver annar
löghlýðinn borgari og reikna með því að
þau ljái pláss undir svar mitt einsog
mórölsk skylda vitaskuld býður.
Ég sendi þeim líka texta bréfs yðar til
Þórðar og vænti þess að hann verði
birtur óstyttur svo almenningur geti
lesið það svart á hvítu um hvað er að
ræða. Jafnframt vil ég mega gera fáeinar
athugasemdir við skrifið.
Um greinarnar tvær sem stefnt er útaf
segir í bréfi yðar til Þórðar: „Stjórn
lögreglufélags Reykjavíkur telur að hér
sé um svo alvarlegar ásakanir að ræða í
einu víðlesnasta blaði iandsins að brýna
nauðsyn beri til að mál þetta verði
rannsakað til hlítar svo að stétt lögreglu-
nianna verði hreinsuð af áburði
þessum.“
Það sem lögreglan hefur fengið yður
til að kalla ásakanir birtist raunar í
alvíðlesnasta blaði landsins og var ein-
dregin ósk mín til dómsmálaráðherra
um það að barsmíðamál lögreglunnar
sem almennt ganga núorðið undir nafn-
inu Lögregluvandamálið yrði ransakað
til hlítar af hlutlausum aðilum. Hvers-
vegna getið þér ekki bara tekið undir þá
frómu ósk mína?
Ég ræddi þann 28. desember við
fulltrúa á lögfræðistofu yðar (þér tókuð
ekki síma) og hann tjáði mér að meining-
in væri að mál þetta gengi frá sak-
sóknaraembættinu til Ransóknarlög-
reglu ríkisins. Nokkuð góð hugmynd
það, kanski jafnvel lögleg- en fyrirgefið
mér líkinguna, kæra frú - væri það ekki
glannaskapur að hafa lög um hunda-
hreinsun í landinu þannig að hundarnir
ættu sjálfir að sjá um þá framkvæmd.
Mundi ekki sullaveikin þá breiðast útum
landið á ný? Ég er hræddur um það.
í þessum orðum mínum felst ekki
nokkur aðdróttun, hvorki að lögreglunni
né hundum alment, en hitt afturámóti að
það er mín eindregin skoðun að lög-
reglufélagið sé ekki réttur kæruaðili í
þessu máli, síst af öllu væri þó rétt að
kæra það til lögreglunnar sjálfrar. Gæti
hún með nokkru móti stilt sig um það að
snúa uppá hendurnar (í yfirfærðri merk-
ingu náttúrlega) á vitnum og vottorðagj-
öfum í þeirri stöðu? Kanski gæti hún það
og húrra fyrir því! En hver mundi trúa
slíku? Enginn nema sá einn sem lenti í
þvílíku kraftastillingarverki. Og hver
tryði honum svosem?
Og það er náttúrlega fyrst og fremst
lögreglunnar vegna sem ótækt verður að
lögreglan kæri Lögregluvandamálið til
umfjöllunar hjá lögreglunni?
Má ég líka bæta því við að saksóknari
er líkastil vanhæfur, einsog það mun
heita á lögmannamáli, í þessu sambandi
vegna fyrri skrifa minna um hann og
embættið. Þeirri ábendingu vísa ég
áfram til ráðherra sbr. grein Dr. Eysteins
Sigurðssonar í Þjv. 21/12 1983. En það
er nú bara smáræði sem rætt verður ef
þar að kemur.
Þér leggið meginþungan í bréfi yðar
til Þórðar á meiðyrðaþátt þessa máls og
væri því eðlilegra að beina málinu þær
brautir sem meiðyrðamál alment fara.
Hversvegna gerið þér það ekki? Ég held
að lögfræðileg ráðgjöf yðar sé kanski að
veita lagavörðunum þyngri högg en þeir
áður hafa fengið í almenningsálitinu.
Fólk er að spurja: Hversvegna vill löggan
stefna málinu einmitt þangað? Hvaða
tengsl eru þama á bakvið tjöldin? Eru
þessir feðgar? Eru hinir gamlir starfsfé-
lagar? Frímúrarar kanski? Oddfellowar?
Lyons eða Kiwanis? Mágar kanski eða
frændur?
Lögregluvandamálið felst ekki hvað
síst í brostnæum trúnaði milli almenn-
ings og lögreglu og hræddur er ég um
það að persónufræðingar Reykjavíkur
færu nokkuð létt með það að finna slík
tengsl hvort sem þau yrðu fyrir hendi
eða ekki og hvert sem ríkissaksóknari
mundi senda málið.
Þvímiður.
Það er beinlínis óráðlegt í þessari
stöðu að lögreglan komi með beiðni um
það að fá bæði að ráða umfangi og
vetvangi þeirrar könnunar sem nú verð-
ur trauðla umflúin lengur. Væri hér
réttarríki en ekki lögregluríki þætti bréf
yðar til Þórðar beinlínis siðferðilega
galið.
Það er skrifað í nafni rangra aðila til
vanhæfrar persónu. Innihald þess er
kámug ósk um vafasama „hreinsun" á
kæruaðilanum. Dragið þetta bréf til
baka, kæra frú, ef þér viljið lögreglu-
kórnum yðar vel. Fyr mun hann aldrei
syngja hreinan tón á almannafæri. Og
sækið mig þá heldur fyrir meiðyrði eftir
vanalegum leiðum ef yður sýnist það
vænlegt ráð.
En gerið þó eitt fyrir mig áðuren þér
skrifið nýja meiðyrðakæru. Flettið upp í
■ Þorgeir Þorgeirsson.
orðabók Menningarsjóðs á orðunum
áburður, dylgjur, aðdróttun, ásökun og
skoðið vel merkingu orðanna. Látið
sérfróðan textagreinanda fara yfir það
með yður hvort eitthvert þessara orða
gæti átt við um svo mikið sem éina
setningu í greinunum tveim sem kært er
útaf.
Þetta segi ég einkum vegna setningar-
innar: „í greinum þessum báðum, eink-
um þó þeirri fyrri kemur fram grófur
áburður, dylgjur og ærumeiðandi að-
dróttanir, í garð lögreglumanna". Þessi
fullyrðing yðar í nafni lögreglusveitanna
er dálítið raunaleg og mikið fljótræði.
Lögreglan er nefnilega hvergi ásökuð í
greinum mínum, a.m.k. ekki í þeirri
fyrri. Þar er greint frá því heiðarlega og
hispurslaust að mér þyki almenningsálit
hér gagnvart lögreglunni orðið háskalegt
og krafist er hlutlausrar könnunar á því
hvort slíkt almenningsálit gæti átt við
rök að styðjast. Fyrst er semsé að
ransaka hvort það er söguburðurinn eða
lögreglan sem er galin. Og sú ransókn
þarf að vera hlutlaus. Niðurstaða slíkrar
■ Svala Thoriachis.
könnunar skæri úr um það hvort ásakan-
ir mínar eiga við lögregluna eða sögu-
burðinn. Nema lögreglan vilji strax játa
á sig þessa sök - einsog raunar gert er
með fyrnefndri setningnu í bréfi yðar. 1
mínu bréfi (sem þér stefnið útaf) var
alveg gjörsamlega vísvitandi sneitt hjá
ærumeiðandi ásökunum. Þar er hvergi
vitnað til hluta sem ég hef sjálfur séð til
lögreglunnar, öllu slíku er viljandi slept
vegna þess að þá hefði einmitt komið til
meiðyrða. Gætum að því.
Meiðyrðatal yðar byggist því á nokkuð
veikum grunni.
En að lokum þetta:
Fyrir nokkru var hér á ferð vel þekktur
bandarískur sérfræðingur í refsirétti.
Hann mun hafa kynt sér stöðu sakborn-
inga í fáeinum málum hér í dómskerfinu.
Að loknum fyrirlestri sem þér hafið
kanski hlustað á var hann spurður nánar
útí þessi dæmi sem hann kynti sér hérna.
Þau voru, trúég, nokkuð Ijót. Hann var
spurður beint hvort hann áliti mögulegt
að slík dæmi gerðust í nálægum löndum.
Hann mun hafa svarað af bragði:
- Ekki neinstaðar nær okkur en í
Suður-Afríku!
Þannig er staða sakbomings hérlendis. ■
Vitaskuld er yður mætavel kunnugt um
þetta og því erað þér nú væntanlega að
útvega mér þá stöðu með kæru yéar.
Nýiega skrifaði lögregluvarðstjóri grein
í DV og var þar með hótanir um það að
taka af mér rithöfundartitilinn og láta
mig hafa annan titil í staðinn. Þetta
gengur víst upp. Þessum lögregluvarð-
stjóra ætla ég að senda rithöfundartitil
minn í bréfi. Það sparar honum aðgerð-
iraar og titilgreyið er mér sama um. Hitt
er svo annað mál hvort þessum Sturl-
ungufróða lögga tekst að hemja titil-
skömmina hjá sér. Greyið hefur einlægt
skilað sér heim framað þessu.
En sleppum því öllu.
Máski tekst yður, frú Thorlacius, að
bola mér inní þungbæra stöðu sakborn-
ingsins í þessu máli, og þá með einhvers-
lags rangindum. Vafalaust mætti þá
lumbra á mér einhverjum til ærinnar
gleði. En það „hreinsar“ bara ekki
lögregluna.
Þessvegna eruð þér vondur ráðgjafi
lögreglunnar og valdið henni meiri skaða
en nokkur ástæða sýnist til.
Nema þarna sé jafnmikið að fela og
almenningur núorðið gerir sér í hugar-
lund. Þá væri að sjálfsögðu öllu til
fórnandi útfrá sjónarmiði ykkar.
Einhver skaut því að mér fyrir
skemstu að plan ykkar mundi vera það
að láta Þórð setjast á málið, jafnvel
gleyma því. Skilja mig þannig eftir sem
ákærðan glæpamar.n án þess að þurfa
frekar við mig að glíma.
Það væri svosem nógu góð hugmynd.
Sé nú þannig í pottinn búið megið þér
eins búast við því að ég komi öðru hvoru
og klappi upp þennan einsöng yðar með
Lögreglukórnum.
Þó tónar séu óhreinir, þá sungið er.
Með bestu kveðjum,
Þorgeir Þorgeirsson.
Bréf Svölu til saksóknara
■ Grcinarhöfundur óskaði þess ein-
dregið við Tímannn að eftirfarandi bréf
Svölu Thorlacius hdl. til Þörðar Björns-
sonar ríkissaksóknara, sem hann lét
fylgja skrifum sínum, verði Ijáð rúm við
hlið greinarinnar, til að öll kurl komist
örugglega til grafar.
Embætti ríkissaksóknara,
hr. Þórður Björnsson, ríkissaksóknari,
Hverfisgötu 4-6,
Reykjavik.
Reykjavík 27. desember 1983.
■ Til mín hefur leitað stjórn Lögreglu-
félags Reykjavíkur og falið mér að óska
eftir því við yður að fram fari opinber
rannsókn vegna eftirfarandi máls:
Miðvikudaginn 7. desembers.l. birtist
í Morgunblaðinu 281. tbl. 70. árg. grein
eftir Þorgeir Þorgeirsson rithöfund undir
fyrirsögninni: „Hugum nú að. Opiðbréf
til Jóns Helgasonar dómsmálaráðherra."
Þriðjudaginn 20. desember s.l. birtist
í 292. tbl. Morgunblaðsins önnur grein
eftir sama höfund undir yfirsögninni
„Neyttu á meðan á nefinu stendur..."
í greinum þessum báðum, einkum þó
þeirri fyrri kemur fram grófur áburður,
dylgjur og ærumeiðandi aðdróttanir, í
garð lögreglumanna.
Alvarlegasti áburður greinarhöfundar
er sá að ungur maður hafi slasast svo af
völdum lögreglu að hann hafi hlotið af
mikla og varanlega örorku.
Stjórn Lögreglufélags Reykjavíkur
telur að hér sé um svo alvarlegar ásakan-
ir að ræða í einu víðlesnasta blaði
landsins að brýna nauðsyn beri til að mál
þetta verði rannsakað til hlítar svo að
stétt lögreglumanna verði hreinsuð af
áburði þessum.
Stjórn Lögreglufélags Reykjavíkur
leggur einnig þunga áherslu á það, að
leiði rannsókn í ljós að ásakanir þessar
séu réttmætar, verði þeim seka eða þeim
seku stefnt til fullrar ábyrgðar á verkum
sínum.
ítreka ég því hér með fyrir hönd
stjórnar Lögreglufélags Reykjavíkur þá
kröfu að fram fari opinber rannsókn
vegna framannefndra-blaðagreina þann-
ig að allir aðilar, sem hlut gætu átf að
verði látnir standa fyrir máli sínu.
Meðfylgjandi eru umræddar greinar
úr Morgunblaðinu.
Virðingarfyllst,
f.h. stjómar Lögreglufélags Reykjavík-
ur,
Svala Toriacius hdl.
Bréf til Svölu
frá Þorgeiri Þorgeirssyni
Neyttu á meðau á
nefinu steB^Ssr'á
• — - ~*1S i sjÓB-
13.

aoeaf
Uj&rnAiatti&r
htw
.ur^ssal.
,,í6
báöum s* niunar }*»
mt'.ntamcnf*
Kvöd«iu«‘st vl*> 8VO
4 eftir Vjemur
ér áóraUK-
,r ijdf-
ir.k-«a vi'Afit
vtiriö ul&
flhvtirrar $iOR'
íor ftá ft?
.... ivatíbú* birtísi
GaiUHit8«rf! ;,’. miéikjuirt
prjúr
W«oS»>' i
Viríftíl til —
mu unt jogTLv, . iwits-
voru t'AÓr ú nyöfgum
í víkurUkír^urmi^ ^tw m k
íriitsleysínu í>vi cr>
Irífa urn tint”
“ jí toVtö (ypt "k
n„iu rr .WriWjiwltKl
d»0Bl*r. nítmnt t'l
fóíjludagi”” _
Oranir nú (rí> «5 Hðilálnli£[!r“(*ffran»,>
un,laO|<eiW« '>k“7 ‘‘'UiPÍyfílSil. .Xlaosinr. «ÍB;
birtisHraBOrbie 3 jt *■ mS tiverfa tíl
inu «&*** y*. r r vy'd kom uft-
* tewll. Erin* r . rgQir~ f„ir ,„ér skilal
um MolUo.. <»■* 'áSr,li víírl«re»o-
vaodamainolM • s «'^ rfÆtai
nút hc,í Uf, UoffiSnMaöim' l>á
oiovorbonRo s 1, iSat »vo afrbk-
bréf. hrtor * f"> '■■*»« V ,
ntáb
0?
»
Ul«1*Ur .. *b«rð£ Uárt“«. A{
for, "'‘w
nSZ
"jörj, , « segu .
> &.*** * **> 4
>fi.A yg-rt gatita
'Vr.—
IwjiMr !.««oir»»
Af viibtögéum
í þessu**}
má vel ráfta aö l>e,TO
JónsThotoddsen.Gtoaa
lciti kemut viOa fyr.r '
shtifum **?■%£*
heir líka vcrt» »»‘
Grettlu? Trrteöt
sýnastdnkumveraiMUu
riemi viö S>aö «<TO’ É'r
í‘teSvoUskal bölbæta aö
biöa atutaö íneita.
1 &tíss5fc3,