Tíminn - 29.02.1984, Qupperneq 9

MIÐVIKUDAGUR 29. FEBRÚAR 1984
mmrni
9
á vettvangi dagsins
lllmennska ogagaleysi
i.
■ Tuddamenni með tryppadellu hafa
kvalið 30 hross sín úti í Viðey í allan
vetur, fram undir Þorralok. þegar þetta
er ritað. Húslaus, heylaus, haglítil og
lengi í bjargarbanni.
Ásetningsyfirvöld Reykjavíkur: Borg-
arstjórn og borgarstjóri, svikust - í haust
eins og oftast áður - um að gæta skyldu
sinnar gagnvart skepnuníðingum byggð-
arlagsins.
Skýlaus skylda sveitarstjórna er sam-
kvæmt lögum að fyrirbyggja að búfénað-
ur sé settur á vetur án þess að nægilegt
húsrúm og fóður sé ætlað hverri skepnu.
Sauðfé og nautgripir búa núorðið
víðast við þau kjör. Flestir bændur fóðra
þær skepnur vel - og hýsa þær nokkurn
veginn eftir þörfum. Um hrossin gegnir
of víða öðru máli. Herfileg meðferð
tíðkast enn á stórum þorra þeirra. Mörg-
um er ætlað illt og lítið - eða ekkert
fóður. Og tugþúsundir eiga ekkert skjól
í illveðrum.
Pað eru sannast sagt ofboðsleg ósköp,
hve margir íslenskir hrossaeigendur eru
illmenni og glæpagarmar fyrir samskifti
sín við stóðið sitt. Hitt er þó ennþá
óskaplegra, að allir skáka þessir þrjótar
í skjóli svikulla sveitarstjórna, sem níð-
ast á því sem þeim er trúað til. Þær
hylma yfir lögbrot kvalaranna - og taka
þannig að hálfu leyti þeirra sök á sig.
Það er skelfilegt um að hugsa, að
fjöldi bænda, sveitarstjórna, kaupstað-
arbúa og bæjarstjórna skuli eiga skilið
að kallast illmenni og glæpalýður. Er
það ekki illmennska, að kvelja skepnur
af ásetningi - og að eiga sök á að það sé
gert? Er ekki glæpur að brjóta landslög,
að yfirlögðu ráði? Ég spyr þá sem skilja
íslenskt mál.
II
Það er voðalegt til að vita hvernig
nokkur góð lög eru bæði og hafa lengi
verið brotin hér á landi. Ég benti hér
framar á brotin lög um fóður og hús
handa búfénaði.
Ég minni á bannlögin svokölluðu -
Merkilegustu lög sett hér á landi í
mannaminnum - Og blessunarríkust
allra laga, meðan þau voru haldin af

Athugasemd fra Sjúkra-
nuddarafélagi íslands
I Tíntanum þann 24. febrúar s.i. er
viðtal dagsins við Gunnar Júlíusson,
sem hefur opnað nuddstofu í Reykjavík.
Sjúkranuddarafélag íslands hefur margt
við ofangreint viðtal að athuga:
í fyrsta lagi: fslenskir sjúkranuddarar
stofnuðu stéttarfélag í maí 1981 -
Sjúkranuddarafélag Islands. í 3. grein
félagslaganna segir m.a.: Rétt til inn-
göngu í félagið hafa allir, sem hafa lokið
prófi við skóla, sem er viðurkenndur
fullkominn sjúkranuddaraskóli af heil-
brigðisstjórn þess lands, sem námið er
stundað í og félagið viðurkennir sem
slíka. Merki Sjúkranuddarafélags
íslands, sem hér er sýnt, hlaut löggild-
ingu í október 1983. Það er einungis
félagsmönnum heimilt að nota. Með
merkinu greina sjúkranuddarar sig frá
þeim, sem hafa ekki lært sjúkranudd í
viðurkenndum skóla. í Sjúkranuddara-
félagi íslands eru nú 16 manns, sem
allflestir starfa í grein sinni, aðallega á
opinberum sjúkrastofnunum. '
í öðru lagi: Gunnar Júlíusson hefur
ekki lært sjúkranudd í viðurkenndum
skóla. Hann er því ekki í Sjúkranuddara-
félagi íslands.
í þriðja lagi: Sjúkranuddarafélagi Is-
lands er ekki kunnugt um, að „einn
þekktasti sjúkraþjálfari landsins",
Edwald Hinriksson, hafi heimild til að
kenna sjúkranudd. í lögum um sjúkra-
þjálfun frá 31. maí 1976 segir í 7. grein:
„Sjúkraþjálfurum er heimilt að hafa sér
til aðstoðar fólk, sem ávallt skal starfa á
ábyrgð og undir handleiðslu hans. Að-
stoðarfólk þetta hefur ekki heimild til að
taka að sér sjálfstætt verkefni á neinu
sviði, sem undir sjúkraþjálfun fellur."
TTTflFI «“
— rætt við Gunnar Júlíusson sjúkra-
nuddara sem nýlega opnaði
eigin nuddstofu
S „I»að hafa allir gott af
sudkH, jafal háir sem lágir“
sagði Gumíit Júlíusson
ynkrsnuíhlan í wunlaU
fftrnm en harui lók nýlega
e«i almennt séð þá slakar
það n óllmn vöðvum líkam*
ans, kemur blóðinu s hrevf-
íngu og virkar uuk þess á
sogæðakerfið" sagðí
þjðU'ara iandán?: T.dwakl
ílinhkssyní en þsr var hann
Hér verður ekki betur séð, en Edwald
Hinriksson brjóti lögin um sjúkraþjálf-
un.
í fjórða lagi: Gunnar Júlíusson segir í
viðtalinu, að hann hafi lært líffræði í
öldungadeild MH auk þess að hafa
nuddað í tvö ár hjá Edwald Hinrikssyni.
Segir Gunnar, að „menn læri þetta hjá
þeim sem verið hafa í þessu lengi". Þar
með vill hann kalla sig sjúkranuddara.
íslenskir sjúkranuddarar hafa lagt sig
til náms erlendis í viðurkenndum og
fullkomnum sjúkranuddaraskólum. Þeir
læra ekki hjá einhverjum og einhverjum,
sem „verið hafa í þessu", svo og svo
lengi. Líffræðitímarnir, sem Gunnar
sótti í öldungadeild í menntaskóla hafa
mjög takmarkað gildi fyrir nám í sjúkra-
nuddi. Bóklegur hluti í sjúkranuddnámi
er töluvert umfangsmeiri en líffræði.
Það hefur því miður viðgengist lengi
hér á landi, að ófaglært fólk gangi í störf
heilbrigðisstétta. Einkanlega á þetta við
um nudd. Alþekkt er, að fólk les lítinn
bækling um fótasvæðanudd, eða fer á
stutt,, nuddnámskeið" (sbr. sænskt nudd
og þess háttar) og telur sig þar með þess
umkomið að hefja „lækningar". Öllu
alvarlegra er þó, þegar ófaglært fólk,
sem „verið hefur í þessu lengi", tekur
upp á því að „kenna" hvert öðru.
Svokallaðir lærlingar verða eingöngu
notaðir sem ódýrt vinnuafl, því þeir eru
á lágu eða alls engu kaupi og oft jafnvel
samningslausir. Réttindi úr þessu
„námi“ eru engin.
Sjúkranuddarafélag Islands varar ungt
fólk eindregið við því, að fara út í
nokkuð, sem heitir „nuddnám" hér á
landi. Með því er verðmætum tíma
kastað á glæ.
Fyrir vinnu „lærlinganna" greiða við-
skiptavinirnir þó fullt verð og á nudd-
stofu „eins þekktasta sjúkraþjálfara
landsins" greiða sjúkrasamlög þessa
vinnu að hluta.
Enn um sinn verða íslendingar að
sækja nám í sjúkranuddi til útlanda.
Islenskir sjúkranuddarar hafa hvorki
aðstöðu né heimild til að taka neinn í
sjúkranuddnám. Sjúkranuddarafélag Is-
lands er ávallt reiðubúið að aðstoða þá,
sem þess óska, við að komast til náms í
viðurkenndum sjúkranuddaraskóla er-
lendis. Þess má geta hér, að sjúkranudd
er starf, sem hentar líka ágætlega
blindum og sjónskertum. í Finnlandi er
sjúkranuddaraskóli, sem sérstaklega er
ætlaður sjónskertum og blindum nem-
endum. Þar er kennt á sænsku.
Þeir, sem hafa hug á að læra sjúkra-
nudd geta snúið sér til formanns Sjúkra-
nuddarafélags ísiands, Jóns Gunnars
Arndals. Hamrahlíð 17, Reykjavík."
almenningi. Nokkrir tugir eða hundruð
drykkfelldra dóna í virðingarstöðum
beittu sér til að brjóta niður virðingu
fyrir þeim - og eggja aðra til að brjóta
þau. Þar voru framarlega í flokki menn
sem áttu að gæta laga og réttar.
Og ég bendi á skattalögin. Það mun
nú bráðum mannsaldur síðan ég las fyrst
í Morgunblaði lygi þá að aflamenn væru
nauðbeygðir til að stela undan skatti -
annars væru teknar af þeim allar tekjur
þeirra og meira en það. Þennan boðskap
fluttu blöð í ntarga áratugi. Og árangur
lét ekki standa á sér. Fjölda manns finnst
ekki glæpur að falsa skattskýrslu sína og
stela undan skatti. Ég hef heyrt menn
hæla sér af þeirr; fjármálasnilli.
En má ég minna á cin margbrotin lög:
Hundabann Reykjavíkurborgar meira
en aldarfjórðungs gamalt, alla tíð van-
rækt af yfirvöldum, en merkilegt og
sjálfsagt eigi aö síður.
Sagt er að í Reykjavík séu 2-3 þúsund
hundalagabrjótar. Sá flokkur cr nú
óprúðari en nokkru sinni - Með feitan
mann í fylkingarbrjósti: Fjármálaráð-
herra, alþingismann og efstas mann
borgarstjórnar, síður en svo sakbitinn af
þessu broti sínu, að hann minnir fyrst og
fremst á danska þrjótinn Glistrup.
Ég spyr löghlýðna íslendinga: Er Al-
bert treystandi til að virða öll önnur boð
og bönn?
Þetta furöufólk í Reykjavík barntar
sér sumt hálfvolandi vegna þess að því
er bannað að misþyrma hundi innan
borgarmarka. Það hælir sér af því að það
geymi hunda sína inni. Albert segir að
tík sín fái sjaldan að fara út.
Það er vond meðferð á manndrápara,
að geyma hann innan tugthússhurða
10-20 ár. Margfalt verri mcðfcrð á hundi
er að loka hann inni í húsi alla æfi sína.
Hundar Reykjavíkur sýna sig.
Átakanlegur þjáningarsvipur er á flest-
um þeim sem ég hcf séð. Horfið á mynd
af tíkinni hans Alberts. - Sú er nú ekki
sæl.
Ég vil gefa Borgarstjórn Reykjavíkur
hugmynd um frambúðar hundafólks-
nýlendu inn í Geldinganesi. Þar eiga
hundar að ganga lausir. Og lifa góðu
hundaiífi saman við hundafólkið!
III
Ég vík aftur að upphafi þessa máls.
Þegar ég fór að sjá og heyra á fyrsta
áratug 20. aldar vissi ég um engan. sem
ekki hýsti hross sin í vetrarhörkum. Nú
veit ég mörg hundruð, sem hundsa þá
skyldu sína. Af þyí verða úti hvern
vetur, fleiri hrossen nokkurmaðurveit.
Miðað við fátækt fyrri tíma, býr nú
efnafólk á hverju býli. Harðýðgi manna
virðist hafa vaxið með velgengninni.
Yfirvöld hafa í mínu minni slakað á
iöggæslunni. í líkum mæli hefursljóvgast
virðing almennings fyrir lögum og rétti.
Við það hugarfar eru aldar upp tvær
yngstu kynslóðirnar.
Allt að 100 íslands-prcstar þylja hvern
messudag útþvæld fræði óteljandi poka-
presta, um heilagan anda ofar jörð og
skýjum. Það væri stórum þjóðhollara,
að þeir kenndu ofurlítið jarðbundnari
fræði. Til dæmis: Meiri miskunnsemi við
skepnur og vesalinga - Þá varmennsku
að stela úr sjálfs sín hendi tckju- og
söluskatti - Þá óhæfu, að leyfa hverjum
glópi, að eyðileggja heilsu sína, lífsloft
og hamingju barna og maka, með tóbaki
og áfengisþambi - Skammarlegt bruðl
og ofát.
Illmannleg meðferð hreindýra og
hrossa, er íslenskri alþjúð til regin-
skammar og bakar heimi líklega meira
ólán, en nokkurn grunar!
19. 2. 1984
Helgi Hannesson