Tíminn - 27.04.1986, Qupperneq 4

4 Tíminn
„Yfirgúrúinn okkar, Halldór
Laxness, missti aldrei úr máltíð."
Kristinn Harðarson, Daði Guð-
björnsson og Helgi Þ. Friðjóns-
son.
Við fcngum okkur sæti í unddyr-
inu cn úti vitr sólríkt og hlýtt og
Kjarvalsstaðir opnir upp á gátt. Ég
varaði þá málara fyrst við því. að
spjalla almennt um starf þcirra en
ekki cins og þcir væru að tala við
hárncnntaðan listfræðing, myndlist-
argagnrýnanda eða einhvern afálíka
sauðahúsi. Hér skyldi rætt um nýlist
og það að vera eða vera ekki lista-
maður á íslandi, - á þann hátt að
meira að scgja við skiljum sem ckki
vitum meira um myndlist en að
Salvador Dalí sé talinn fær mcð
pensilinn.
H: Já, Dalí og Daði, - þetta eru
mjög svipuð nöfn. Ætli það sé þá
ekki líklegt að Daði sc þá líkagóður!
Og þarna gaf Helgi tóninn sem
átti eftir að hljóma oft í eftirfarandi
viðtali.
Gagnrýni
K: Já, það er kominn gagnrýni hjá
honuni Guðbergi Bergssyni í Helg-
arpóstinum. Hann aðgreinir ekkcrt
sýningarnar í Reykjavík og bjó til
eins konar pottrétt úr þcint öllum
saman.
D: Já, það er þannig með gagnrýni
hjá honum Guðbergi, að hún crfyrst
og fremst bókmenntaverk en ekki
myndlistargagnrýni. Guðbcrgur er
rithöfundur, en hefur ekkert vit á
myndlist.
H: Hann er ekki að spekúlera í
rauöum á móti grænum lit, Iteldur
hugsar Itann um sagnfræðilegan
bakgrunn og....
D: ...Hann er mikið frekar grein-
arhöfundur sem fær innblástur á
myndlistarsýningum. Sem texta-
höfundur er hann mjög góður. Ann-
ars þegar maður er kominn í nokkrar
nefndir og svona, þá hætta gagnrýn-
endur að rífa kjaft. I'að er bara
staðreynd og ekki út af neinu öðru.
Til hvcrs er þá gagnrýni?
H: Hún er fyrst og frcmst til að
skapa umræðu. Öll umræða er góð.
En listamaðurinn má aldrei fara eftir
gagnrýninni til að finna hina einu
réttu lciö.
D: Ef það væri eitthvert ntark tak-
andi á flestum þcssum gagnrýnend-
um, þá værum við allir löngu hættir
að mála. Við verðum að taka þá
stefnu, að hlusta ekki á þá nema
með öðru eyranu. En þetta er nú
farið aö vera í lagi núna. Fyrir
tveimur til þremur árum var gagn-
rýnin öll á þá leið að maður ætti helst
að snúa sér að einhvcrju öðru.
H: Ég held að þrátt fyrir allt sé
alltaf gagn af gagnrýncndum. Fólk
miðar oft við þá og jafnvel slæmt
umtal er betra en ekkert.
K: Ég hef rekið mig á það, að það
eru alveg ótrúlega margir sem lesa
gagnrýni. Jafnvel fólk sent fer aldrei
á sýningar.
D: Það er það eina, að ef gagnrýn-
in er mjög slæm er oft verri sala á
málverkum á sýningunum. En það
hefur gengið miklu betur að selja
núna en áður.
K: Ég verð að segja, að bara á
sýningunni hérna á Kjarvalsstöðum
hef ég selt jafn mikið af verkum og
ég hef áður selt samanlagt á mínum
ferli fram að þessu.
D: Ég get nú ekki sagt það um
mig.
H: Nei, það er nú ckki svo mikið
hjá mér heldur.
Nú sá ég risastórt málverk eftir
þig, Daði, þarna inni á sýningunni.
Er nokkur von til þess að takist að
selja svona stór verk?
- Já, sjáðu nú til. Þctta málverk
er fyrir stórar stofnanir eins og
Seðlabankann og Flugstöðina. Eða
jafnvel listasöfnin í alvöru talað. Þau
hafa ekki sprengt sig á kaupum af
okkur hingað til.
- í Þýskalandi er þetta bara skóla-
stærð, sagði Kristinn hlæjandi. Þar
er málað í 5x10 metra stærðum.
- Ja, þetta þykir nú fullorðið mál-
verk samt. En ekki nein yfirstærð.
- Annars er orðið meira og meira
áberandi að pínulitlar myndir og
málverk séu farin aðsjást á sýninum,
Nýlistamenn
um heima og geima
ÓÞURRKAÐIR
SALTFISKAR
Daði Guðbjörnsson, Helgi Þ. Friðjónsson og
Kristinn Guðbrandur Harðarson í viðtali
ÞRÍR
Undanfarnar vikur hafa sýnt myndir sýnar á samsýningu að Kjarvalsstöðum Daði Guðbjörnsson,
Kristinn Harðarson og Helgi Þorgils Friðjónsson. Allir eru þeir þekktir af því að vera nýlistamenn, en
í gagnrýni dagblaðanna kemur fram, að eitthvað annað en nýlist að þessu sinni sé á ferðinni, - að nýja
málverk þeirra þremenninga sé öðru vísi en ný málverk eigi að sér að vera.
Sýningu þeirra lýkur í dag en hún hefur vakið töluverða athygli ef marka má fjölda gesta og seldra
verka. I list sinni koma þeir félagar víða við og hafa að þessu sinni sýnt meöal annars skúlptúra,
vatnslita,- olíukrítar- og olíumyndir. Á sýningunni eru hátt á annað hundrað verk og er hún hin
fjörlegasta á að líta.
Fyrir viku sótti blaðamaður helgarblaðsins listamennina þrjá heim á sýningu þeirra að Kjarvalsstöðum
og spjallaði við þá um heima og geima, - fótfestunni af móður jörð var þó aldrei tapað og þrátt fyrir
að glensið liafi setið í fyrirrúmi bjó ávallt alvaran undir niðri.
henti Helgi Porgils á og Daði hélt
áfram:
- Ég mála töluvert í þcirri stærð
sjálfur, en ég þori ekki að sýna það
hérna í svonum stórum sal, því að
það rnyndi enginn sjá það.
Við erum alltaf svona fimm árum
á eftir tímanum hérna uppi á fslandi,
svo að eftir fimm ár ætti að vera
óhætt fyrir mig að setja upp sýningu
á þessum smáu verkum. Þá verður
smámyndaútsala.
Að setja upp sýningu
K: Það rná segja um listiðkun á
íslandi, að þú getur ekki stundað
hana eingöngu. Ég er kennari í
Myndlista- og handíðaskóla fslands
og reyndar erum við það allir þrír.
H: Já, - og svo vinnur maður vel
í málverkunum þegar sýning er í
aðsigi. Ég hef líka verið með verk á
sýningu í París en í henni taka þátt
þrír frá hverju Norðurlandanna.
Þetta er í sambandi við afmæli
Scandinavia Today og sýningin á að
vera í Málmey í Svíþjóð í júní
næstkomandi.
D: Þessi sýning hófst fyrir um
þremur árum og alltaf með sömu
mönnnum.
H: Ja, ég er viðbót, því það átti að
vera einn ungur frá hverju Norður-
landa og ég á víst að teljast ungur,
þó að nemendur mt'nir í skólanum
tækju varla undir það.
D: Þegar sýningin var upphaflega
sett upp fyrir þremur árum voru það
þrír ungir frá hverju Norðurland-
anna, en á tveimur árunr hafa þeir
bætt við einum. Forstöðumönnum
sýningarinnar hefur líklegast ekki
þótt Sigurður Guðmundsson og fleiri
nægilega ungir, - þeir þá orðnir
gamlir!
En þú hefur ekki þótt nógu ungur
heldur, Daði, eða hvað?
Sunnudagur 27. apríl 1986
- Nei, heyrðu mig nú! Ég kenni í
grafíkdeildinni. Það hefur loðað við
mig að ég væri grafíker af því að ég
fiktaöi cinhvern tímann svolítið við
það. Ég vona að méð þessari sýningu
hér á Kjarvalsstöðum takist nrér að
reka af mér slyðruorðið.
Slyðruorðið? Pað cr um að gera
að hrosa í kampinn og hlxja með, til
að koma ekki upp um fávisku sína,
að halda að grafíkerar vxru ckkert
óæðri cn hver annar.
D: Annars er það nú kannski ekkert
slyðruorö! Mér hefur verið boðið að
vera meðgrafíkverkin mín á sýningu
í Baaden Baadcn á næsta ári. Þess
vegna er ég í raun mjög ánægður
nreð að hafa fengið þcnnan stimpií,
að vera grafíker. En það þykir mjög
vont. séstaklega f Mogganum, að
vera graííker. Þykir það ekki voða
fínt í Tímanum?
- Já. Kennslan er okkar örugga
tekjulind, svaraði Kristinn aðspurð-
ur, en þær eru drýgðar með mál-
verkasölu.
Og til þess eru sýningar settar
upp...?
H: Já, - og eiginlega nei! Maður
málar ekki beinlínis til þess að setja
upp sýningar. Þetta er fyrst og
fremst áhugamál manns, - svo at-
vinna. Það er einhver innri þörf sem
knýr mann áfram og þegar vinnu-
stofan er orðin full af því sem maður
er að gera, setur maður upp sýningu
til þess að athuga viðbrögð manna -
ekki kannski beint að maður sé að
hreinsa út af vinnustofunni til að fá
betra vinnupláss, heldur er þetta
einskonar andleg hreinsun í senn.
Með sýningu er verki lokið, - maður
getur byrjað á einhverju nýju og
verður frísklegri. Eins og maðurhafi
lokið verkefni sem maður hafði sett
sér. Svo þegar myndirnar eru komn-
ar á sýningu uppgötvar maður oft að
manni hefur ekki tekist að þróa
stílinn nógu vel og þá heldur maður
áfram þaðan sem frá var horfið.
- Sýningar eru ekki bara til þess
að brillera!
D: Að sjálfsögðu vill maður selja,
- en það skiptir ekki öllu máli. Það
er samt eina örugga viðurkenningin
að einhverjum líkar það sem maður
er að gera, þegar þeir reiða fram
peningít til að eignast verkið.
Ég segi persónulega fyrir mig um
þessa sýningu að hún er afgreiðsla á
þvf sem ég hef verið að mála frá
1984, eða síðan ég kom heim frá
Hollandi. Að vísu eru þarna þrjú
verk sem ég sýni svona að gamni
mínu -en f rauninni er þetta hringur
sem er að lokast.
K: Það skýrist hvað maður hefur
verið að gera og hvað maður er að
leggja út í, - bæði það að sjá verkin
svona saman komin á vegg og svo
náttúrlega umsagnir sýningargesta.
Svo kemur gagnrýnin í blöðunum.
Maður reynir að vega og meta allar
upplýsingar og ábendingar og verður
svo sjálfur að taka ákvörðun um
framhaldið, - hvernig eigi að standa
að næstu tilraunum.
D: Maðureralltafáhverri sýningu
að prófa sig áfram. Ég hef haft mjög
gaman af því að gera tilraunir með
ramma utan um myndirnar. Annað
hvort er maður með æðislega flotta
ramma eins og ég var með á síðustu
sýningu. Það gekk mjög illa. Þá
talaði fólk hvorki um myndirnar né
rammana. Núna hafði ég eiginlega
enga ramma. Þá talar fólk meira um
verkin og rammarnir skemma ekki
neitt.
H: A .m.k. er það síður en svo
ætlun okkar að hneyksla einhvern
mann.
K: Hafi það verið einhvern tímann
þá erum við vaxnir upp úr því.
D: Annars hefur fólk stundum
hneykslast á Helga út af þessum
tippum sem hann er alltaf að mála.
En það yrði Ijót takmörkun á listinni
ef ætti að banna að mála menn sem
fara í bað.
H: Maður heldur stundum að
maður sé að gera öllum til geðs og
verður svo á eftir voðalega sár yfir
því hvað maður var í raun glám-
skyggn.