Tíminn - 07.08.1986, Page 7

Fimmtudagur 7. ágúst 1986
Tíminn 7
VETTVANGUR
Guömundur P. Valgeirsson:
Landnýting - landauðn?
„Þegar sveitin sorgarljóð
syngur vini liðnum,
þá er eins og hræfuglshljóð
hlakki íkistusmiðnum
Þ.E.
Þessi gamalkunna vísa kom mér
í hug þegar ég hlustaði á lestur úr
forustugreinum Alþýðublaðsins í
útvarpinu dagana 2. og 3. júlí s.l.
Þó þeir, sem leggja eyru við
lestri úr forustugreinum dagblað-
anna í útvarpinu, séu ýmsu vanir
um illgirni og róg í garð íslenskra
bænda og alls, sem er á einhvern
hátt í tengslum við bændur og
íslenskan landbúnað, þá fannst
mér kveða við sérstakan hlakkandi
tón í framhaldsskrifum Alþýðu-
blaðsins þessa tvo daga. Það var
líkast því að sérstakt happ hefði
rekið á fjörur blaðsins og það happ
yrði að nýta vel og til fulls og það
sem fyrst svo nýir og gamlir óska-
draumar þess og hugsjónir um
íslenskan landbúnað gætu ræst.
- Það eru einkum tveir aðilar, sem
hafa helgað sig þessari rógsiðju um
bændur. Það eru Alþýðuflokkur-
inn og ritstjóri Dagblaðsins, Jónas
Kristjánsson. Er engu líkara en að
þessir tveir aðilar skiptist á um að
halda uppi þessari iðju, svo göfug
sem hún er. - Greinar Alþýðu-
blaðsins voru augljóst hlakk yfir
þeirri aðför að bændum, sem það
taldi sig sjá í nýútkominni skýrslu,
er landbúnaðarráðherra var að
kynna sem forsmekk þess er koma
skyldi í kjölfar þeirra markaðs-
þrenginga er framleiðsla íslenskra
bænda á nú við að búa. Sú skýrsla
hefur af höfundum sínum verið
kennd við landnýtingu, en eins
og hún er túlkuð er þar um
hreina og beina landeyðingar-
stefnu að ræða. - Það var þess-
vegna ekki nema eðlilegt, að for-
sprakkar Alþýðuflokksins vildu
hagnýta sér þetta happ. - Hlakk
blaðsins bar því sérstakan hljóm
að þessu sinni. - Ekki færri en
2000 bændur dæmdir frá búum
sínum! - Gegnum skrif blaðsins
um þetta mátti næstum heyra
hlakkandi tón: Já! Mikið helvíti er
það gaman, að sjá helming bænda-
skarans labba slyppan og snauðan
frá búum sínum og hverfa á vit
óvissunnar. - Það væri ekki ónýtt
frétta og myndefni fyrir blöð og
sjónvarp að birta myndaseríur af
því fyrirbæri. Fyrir þá ylli
engum „höfuðverk" aðrar af-
leiðingar af slíkri þjóðfélagsrösk-
un, persónulegum þrengingum og
harmi þess fólks, sem þar væri að
yfirgefa búsetu sín, sveit sína og
allt, sem það hefur lagt lífs- og
sálarkrafta sína í, bestu ár æfi
sinnar. Fátt af því fólki væri í stakk
búið að leggja inn á brautir tölvu-
tækni og hugbúnaðar, sem nú er
mest rætt um að eigi að vera
framtíðarlausn fjöldans. Úr þeim
herbúðum hefur aldrei heyrst,
hvað eigi gera við uppflosnaða
bændur, annað en ráð ritstjóra
Dagblaðsins, að koma þeim fyrir í
„vinnubúðum" þar til yfir lyki.
í greinum blaðsins er þess jöfn-
um höndum krafist að stjórnvöld
leyfi óheftan innflutning erlendra
landbúnaðarvara til að skapa
bændum samkeppni um vöruverð
og rjúfa þar með hina margum-
ræddu „einokun" bænda og sam-
taka þeirra, sem þessi systrablöð
þrástagast á, og í annan stað að
bændum verði fækkað a.m.k. um
helming, en þeir eru nú taldir vera
um 4.000. - Jafnframt saka þau
ráðamenn þjóðarinnar fyrir seina-
gang í þróun þessara mála, sem
það hafi barist fyrir árum saman.
í ákafa sínum gerir blaðið sér
ekki grein fyrir því, að fengi það
framgengt kröfu sinni um óheftan
innflutning hverskonar landbúnað-
arvara þá komi fækkun bænda af
sjálfu sér, ekki aðeins um helming
heldur að fullu og öllu. Svo einfalt
mál er það. Það sama gildir þegar
hin „hagfræðilegu rök“ eru búin að
þrýsta tölu bænda niður í óskatölu-
stærð þeirra, 1000-1500 bændur í
Hlakk blaðsins bar því
sérstakan tón að
þessu sinni. Ekki færri
en 2000 bændur
dæmdir frá búum
sínum. Gegnum skrif
blaðsins mátti næstum
heyra hlakkandi tón:
Já, mikiðhelvítierþað
gaman, að sjá helming
bændaskarans lalla "
slyppan og snauðan
frá búum sínum og
hverfa á vit óvissunnar.
landinu öllu, þá er algert hrun
sjálfstæðra bænda orðið að veru-
leika. Þetta virðast þeir sem leika
sér að hagfræðikenningum hvorki
sjá né skilja. - Framtíðardraum-
sýn þeirra eru nokkur verksmiðju-
bú, á rústum íslenskrar byggðar.
Þar með væri hugsjón Alþýðuflokks-
ins og skoðanabrajðra þeirra orðin
að veruleika. - Jafnframt hlakkar
blaðið yfir því að nú hljóti lang-
þráður draumur þess um byggð
landsins óhjákvæmilega að rætast
og heilar sveitir leggjast í auðn. I
því sambandi vitnar blaðið með
fögnuði til hinnar nýútkomnu
skýrslu þar sem svo virðist, að
9
Úr þeim herbúöum hef-
ur aldrei heyrst hvað
eigi að gera við upp-
flosnaða bændur, ann-
að en ráð ritstjóra Dag-
blaðsins, að koma
þeim fyrir í „vinnubúð-
um“ þar til yfir lyki.
stefnt sé að þeirri fækkun bænda
sem áður er um getið og samfara
því svo stórfelldri byggðaröskun
að enginn sér fyrir endann á því.
það er hin nýja byggðastefna þar
sem andi Alþýðublaðsins og rit-
stjóra Dagblaðsins svífur yfir
vötnunum. - Sú byggðastefna er
bændum kynnt þeim til hugar-
hægðar. Og svo virðist að hún sé
mörgum fagnaðarefni og túlkuð
sem framtíðar lausn.
Þetta er ekki nýr tónn eða boð-
skapur Alþýðuflokksins og sálufé-
laga hans. Þessi sami tónn hefur
kveðið við um áratugi í hvert sinn,
sem foringjar flokksins og ritstjór-
ar Alþýðublaðsins hafa minnst á
bændur og landbúnaðarmál. En
allt er þetta sett fram með falsi og
fagurgala um umhyggju þeirra fyrir
velferð íslenskra bænda, almennra
neytenda og velferð þjóðarinnar!
Sú umhyggja hefur borið sterkan
keint af umhyggju refsins fyrir
lambinu, sem hann hafði kosið sér
að bráð. Tilburðir þeirra ti! að
breiða yfir það eru hlálegt kák,
sem enginn maður með óbrjálaða
dómgreind tekur mark á. Aðal
tilgangur þeirra hefur verið of
augljós til þess. Kaupsýsla einstak-
linga og erlendir framleiðendur
hafa ekki átt aðra betri formælend-
ur en þá.
Það er viðurkennd staðreynd að
markaðsmál eigi stóran þátt í þeim
erfiðleikum, sem bændur og for-
ráðamenn þeirra eiga við að glíma
og það ræður miklu um hvernig
úr rætist, og svo hitt hvernig þeir
menn, sem með stjórnþessara mála
fara, hugsa og haga störfúm sínum.
Því miður hittast þar fyrir menn
sem ekki greinir mikið á um fram-
kvæmdir og framvindu þeirra mála
við hugsjónir Alþýðuflokksins og
ritstjóra Dagblaðsins. - En það er
harkalegt fyrir þá, sem með þessi
mál hafa farið og hafa viljað koma
í veg fyrir þá þróun sem við blasir
og mest er hampað, að sitja undir
ásökunum manna um offram-
leiðslu bænda, sem árum saman
stóðu í vegi fyrir þeirri framleiðslu-
stjórnun er bændur og forvígis-
menn þeirra sáu að óumflýjanleg
var, ef ekki ætti illa að fara, og
komu í veg fyrir að þær aðgerðir
næðu fram að ganga. Býður manni
í grun að það hafi verið kænlega
hugsað herbragð hjá þeim til að
stefna í það óefni, sem fram kom,
Með því hafa þeir í
raun unnið skemmdar-
verk gegn íslenskum
hagsmunum, sem
aldrei verður metið til
fulls. Þannig hafa þeir
komið ár sinni fyrir
borð, og því ekki nema
eðli þeirra samkvæmt
að hlakka nú eins og
hræfuglar yfir unninni
bráð.
og skella síðan sökinni á bændur,
eins og gert er. - Þá hefur hinn
þráláti illyrmislegi áróður þeirra
átt sinn þátt f að draga úr neyslu
innlendra landbúnaðarvara og bor-
ið ríkulegan árangur. Með þvíhafa
þeir, í raun, unnið skemmdarstarf
gegn íslenskum hagsmunum, sem
aldrei verður metið til fulls.
- Þannig hafa þeir komið ár sinni
fyrir borð, og því ekki nema eðli
þeirra samkvæmt að hlakka nú
eins og hræfuglar yfir auðunnri
bráð.
Sú umhyggja, sem Alþýðuflokk-
urinn & Co. stæra sig af í garð
bænda hefur birst í stöðugum rógi
og illmælum um íslenska bændur
þar sem þeir hafa verið stimplaðir
sem ómagar og afætur á öðrum
þegnum þjóðfélagsins. - Þó sú
þjóðfélagslýgi hafi margoft verið
hrakin með gildum rökum hafa
þessir postular virt þau rök að
engu, heldur magnað ósvífni sína í
garð bænda. Að því leyti eru þeir
líkastir draugunum á Fróðá,
forðum. - En bændur hafa ekki
verið einir undir þessa sök seldir.
Það sama hefur klyngt við um alla
þá menn, sem unnið hafa að mál-
efnum bænda, jafnt á félagslegum-
og viðskiptagrundvelli. Þeirn hefur
af þessum áróðursmönnum aldrei
verið unnt sannmælis, heldur sýnd-
ur fjandskapur af lakasta tagi.
Fyrir þetta hefur Alþýðuflokkur-
inn orðið að viðundri í augum
skoðana skyldra flokka í nágranna-
löndum okkar. - Og því miður
verður að segja það eins og er, að
of margir bændur hafa lagt eyru við
þessum rógi, látið blekkjast af
honum og þar með grafið undan
eigin hagsmunum.
Það þarf sterka stéttarvitund til
að standast allan þann róg og
öfugmæli, sem sterkir aðilar í veldi
blaða og annarra fjölmiðla hafa
haldið uppi gegn íslenskum bænd-
um í áratugi, enda segir það til sín
í ýmsum myndum. Hinn gagn-
merki maður, Finnur Kristjánsson,
fyrrv. kaupfélagsstjóri, víkur að
þessu í viðtali, sem birtist í Tíman-
um þann 21. júlí s.l. - Hann
staðhæfir að með rógsiðju sinni
hafi þessum aðilum tekist að
koma því til leiðar, að bændur
sjálfír séu famir að sefjast af þessum
áróðri og nánast líta á sig og tilveru
stéttar sinnar svipuðum augum og
áróðurspostular þessara óþjóðlegu
Og því miðurverðurað
segja það eins og er,
að of margir bændur
hafa lagt eyru við þess-
um rógi, látið blekkjast
af honum, og þar með
grafið undan eigin
hagsmunum.
afla og veikist í vörninni fyrir
sjálfstæðri tilveru sinni og stéttar
sinnar. í þessu liggur stór hætta
fyrir íslenska bændur, ekki síst nú
þegar svo að segja, er vegið að
þeim úr öllum áttum.
Því fylgir svo margt að vera
íslenskur bóndi nú á dögum, sem
margir nútímamenn leggja ógjarna
á sig, þó ekki bætist ofaná það að
finna skömm annarra stétta þjóð-
félagsins á sér og megnt vanþakk-
læti fyrir starf sitt og þann menn-
ingararf, sem ísl. bændur varðveita
jafnhliða þýðingarmiklum fram-
leiðslustörfum, sem þjóðin getur
ekki án verið, ef hún ætlar að
viðhalda þjóðerni sínu, tungu og
sjálfstæði. - Það verður að kveða
niður þá villukenningu Alþýðu-
blaðsins & Co., að dreifbýlið sé
baggi á þéttbýlisbúum og því beri
helst að leggja það í auðn. Það er
staðreynd að þéttbýlið, hvort held-
ur það er við Faxaflóa eða annars-
staðar, þrífst ekki án dreifbýlis-
ins. - Þarkemursvomargttil.sem
óþarft er upp að telja fyrir skyni-
borna menn. - Dreifbýlið veitir
þéttbýlinu það sem hönd veitir
hendi og fótur fæti. Hvorugt getur
án hins verið. - Það er þjóðarböl
og þjóðarglæpur að ala á metingi
um tilverurétt þessara samvirku
þjóðfélagsþátta. - Mál er að því
. linni.
Bæ, 27. júlí
Guðmundur P. Valgeirsson.