Tíminn - 17.02.1987, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 17. febrúar 1987
Tíminn 5
Frumvarpið um rannsóknarnefnd í fræðslustjóramálið:
Höfum enn rétt til gagnrýni
- sagði Ingvar Gíslason. Páll Pétursson fór fram á frestun atkvæðagreiðslu
Ingvar Gíslason mælti í gær fyrir
frumvarpi um skipun nefndar utan-
þingsmanna sem skuli rannsaka deil-
ur menntamálaráðuneytisins og
fræðsluyfirvalda í Norðurlandsum-
dæmi eystra. Hann sagði að skoðun
flutningsmanna væri sú, að menn-
tamálaráðherra hefði ekki haft næga
ástæðu til að víkja Sturlu Kristjáns-
syni fræðslustjóra úr embætti, því
ekkert benti til þess að hann hafi
brotið svo af sér að réttlæti svo
harkalega brottvikningu.
Ingvar sagði að ekki væri deilt um
í þessu máli að menntamálaráðherra
hefði formlegt vald til að víkja
manni úr embætti, því það hefði
hann. Hins vegar gæti ráðherrann
ekki firrt sig ábyrgð á verkum sínum
gagnvart alþingismönnum. Hann
yrði að þola gagnrýni á verk sín og
hefði engan rétt til þess að þeir sem
óánægðir væru þegi yfir því.
Varðandi þær ásakanir sjálf-
stæðismanna að hann og Guðmund-
ur Bjarnason (F.N.e.) væru með
flutningi frumvarpsins að gera til-
raun til að rjúfa stjórnarsamstarfið
þó þeir segðu skoðun sína á embætti-
sverki eins einasta ráðherra sagði
Ingvar m.a.:
Er þetta sæmandi iýðræðislega
hugsandi mönnum? Er það virkilega
svo að sjálfstæðismenn telji að það
varði alþingismann sviptingu mál-
frelsis, að vera í stjórn með þeim? Á
maður að kaupa þá náð að vera í
samvinnu við Sjálfstæðisflokkinn því
að verða að afsala sér réttinum til að
segja meiningu sína á embættisverk-
um ráðherra, ef manni þykir mikið
við liggja?
Slíkt afsal mannréttinda kemur
auðvitað ekki til greina. Síst af öllu
geta alþingismenn tekið á sig slíka
kvöð, því að þeir eiga að vera
merkisberar málfrelsisins en ekki
ónytjumælginnar og undansláttarins
í málflutningi sínum. Sá alþingis-
maður, sem þegir yfir því sem hon-
um finnst skipta höfuðmáli og varðar
grundvallaratriði þeirrar stefnu sem
hann aðhyllist, að ekki sé minnst á
undirstöðu lýðræðis og mannrétt-
inda og hvernig valdsmenn fara með
vald sitt, -slíkur alþingismaður er að
bregðast skyldu sinni sem frjálsbor-
inn maður og málsvari þess sem
hann telur rétt.“
Þá sagði hann að þótt hann og
Guðmundur Bjarnason væru stuðn-
ingsmenn ríkisstjórnarinnar í löggja-
farmálum, þá áskildu þeir sér allan
rétt til að gagnrýna valdsmannsað-
gerðir menntamálaráðherra.
Gagnrýni ekki sama og
vantraust
Ingvar vék síðan nánar að ásökun-
um um að frumvarpið fæli í sér
vantraust á ráðherra og sagði þá
m.a. „Sú skylda sem ég hef tekið á
mig gagnvart núverandi ríkisstjórn
er að verja hana vantrausti og vinna
skipulega á vettvangi þingflokks
míns að undirbúningi lagafrumvarpa
og annarra þingmála og styðja slík
mál, þegar þau koma til afgreiðslu í
þinginu. Hins vegar hef ég ekki
afsalað mér réttindum til þess að
gagnrýna embættisverk ráðherranna
þar fyrir utan.
Ég er ekki hirðmaður eða lendur
maður neins ráðherranna og hef
engum þeirra svarið hollustueið um
E'lgispekt við þá í embættisverkum.
Eg styð þessa ríkisstjórn í löggjafar-
starfi, sem fær eðlilegan undirbúning
og lýðræðislega málsmeðferð, og ég
ver þessa ríkisstjórn og ráðherra
hennar vantrausti. Fað er á þann
hátt sem þingmenn styðja ríkisstjórn
í þingræðislandi. Þeir afsala sér ekki
réttindum til að gagnrýna einstök
embættisverk ráðherra. Það er mikill
munur á vantrausti og gagnrýni.“
Ingvar ræddi síðan efnisatriði
frumvarpsins og sagði að hlutlæg
rannsókn á samskiptum menntamál-
aráðuneytisins og fræðsluráðsins geti
leitt ýmislegt gagnlegt í ljós til að
skilja þetta mál, innihald þess, upp-
haf og þróun.
Sagði hann ráðherra hafa sniðgengið
lögbundnar reglur, sem væri að finna
í lögum nr. 38 frá 1954 um réttindi
og skyldur starfsmanna ríkisins,
varðandi brottvikningu fræðslustjór-
ans.
Fullyrti Ingvar Gíslason að Sturla
Kristjánsson hefði ekki gert sig sek-
an um neinn þann verknað sem
réttlæti brottvikningu á þeirri for-
sendu að hann hafi brotið af sér í
starfi. Sagði hann það verst að
ráðherra hefði ekki sinnt 8. grein
ofangreindra laga um að mál hins
brottvikna starfsmanns yrði þegar í
stað rannsakað af kunnáttumönnum
eða fyrir dómi til að komast að
niðurstöðu um það, hvort rétt hafi
verið að veita honum lausn að fullu
eða láta hann aftur taka við starfi
sínu.
Ingvar sagði að aðfinnslur hans
við embættisfærslu menntamálaráð-
herra væru framar öllu að ráðherr-
ann virti ekki rétt starfsmannsins
eins og lög segðu til um. Því þyrfti
að ranns'aka þetta mál í heild af
hlutlausri nefnd.
I lok máls síns ítrekaði hann að
hér væri ekki um vantraust að ræða
á ráðherra heldur gagnrýni á tiltekið
embættisverk hans.
Frávísunartillagan
kemur fram
Eftir að Ingvar hafði lokið fram-
sögu sinni mælti Ólafur G. Einarsson
(S.Rn.) fyrir tillögu að rökstuddri
dagskrá um frávísun frumvarpsins.
Ólafursagði í rökstuðningi sínum að
dómstólar hefðu einir úrskurðarvald
um réttmæti frávikningar fræðslu-
stjórans samkvæmt lögum um rétt-
indi og skyldur opinberra starfs-
manna.
Þá sagði Ólafur að það hefði gerst
í málinu að Sturla Kristjánsson hefði
vísað málinu sjálfur til dómstóla
með því að stefna fjármálaráðherra
þann 12. febrúars.l. Fræðslustjórinn
fyrrverandi hefði þar með sjálfur
valið farveg málsins.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra sagðist ekki taka efnis-
Átta af tíu efstu frambjóðendum Framsóknarflokksins í Reykjavík:
F.v. Sigríður Hjartar, Finnur Ingólfsson, Guðmundur G. Þórarinsson, Anna Margrét Valgeirsdóttir, Sigfús Ægir
Árnason, Valdimar K. Jónsson, Helgi S. Guðmundsson, Guðrún Alda Harðardóttir. Tímamynd Svenír
Framboðslisti Framsóknarflokksins í Reykjavík
til alþingiskosninga 1987
1. Guðmundur G. Þórarinssón verkfræðingur.
2. Finnur Ingólfsson, aðstoðarm. sjávarútv.ráðh.
3. Sigríður Hjartar, lyfjafræðingur.
4. Halla Eiríksdóttir, hjúkrunarfræðingur.
5. Sigfús Ægir Árnason, framkvæmdastjóri.
6. Anna Margrét Valgeirsdóttir, starfsm. félagsmiðst.
7. Þór Jakobsson, veðurfræðingur.
8. Guðrún Ama Harðardóttir, fóstra.
9. Helgi S. Guðmundsson, markaðsfulltrúi.
10. Valdimar K. Jónsson, prófessor.
11. Guðrún Bryndís Guðmundsdóttir, læknanemi.
12. Páll R. Magnússon, húsasmiður.
13. Ósk Aradóttir, skrifstofumaður.
14. Jón Þorsteinsson, læknir.
15. Sigurður Sigfússon, sölustjóri.
16. Hjálmar Vilhjálmsson, fiskifræðingur.
17. Jakobína Guðmundsdóttir, kennari.
18. Gissur Pétursson, formaður S.U.F.
19. Sigurgísli Skúlason, sálfræðingur.
20. Friðrik Ragnarsson, verkamaður.
21. Sigmar B. Hauksson, ráðgjafi.
22. Snorri Jóhannesson, verkstjóri.
23. Kristín Guðmundsdóttir, skrifstofumaður.
24. Halldór Þorsteinsson, menntaskólanemi.
25. Snjólfur Fanndal, framkvæmdastjóri.
26. Anna Kristinsdóttir, skrifstofumaður.
27. Viðar Þorsteinsson skrifstofustjóri.
28. Guðrún Þorvaldsdótir, gjaldkeri.
29. Finnbogi Marinósson, verslunarstjóri.
30. Guðmundur Gylfi Guðmundsson, hagfræðingur.
31. Eysteinn Sigurðsson, blaðamaður.
32. Kristín Káradótir, gjaldkeri.
33. Þráinn Valdimarsson, fyrrv. framkvæmdastjóri.
34. Kristján Benediktsson, kennari.
35. Dóra Guðbjartsdóttir, húsmóðir.
36. Þórarinn Þórarinsson, fyrrv. alþingismaður.
lega afstöðu til málsins, en ljóst væri
að málsatvik hefðu tekið breytingum
með stefnu Sturlu Kristjánssonar.
Valdið væri hjá dómstólunum og
löggjafarvaldið gæti ekki tekið fram-
fyrir hendur dómsvaldsins, nema þá
lögum væri breytt. Því væri óeðlilegt
að samþykkja mál á Alþingi og
síðan vísa því til Hæstaréttar, þegar
málið væri á leið til Hæstaréttar í
gegnum dómskerfið.
Þá kom einn flutningsmanna,
Steingrímur J. Sigfússon (Abl.N.e.),
í ræðustól og taldi óeðlilegt að þetta
mál fengi ekki þinglega skoðun.
Alþingi væri ekki að úrskurða neitt
né skipa neitt með lögum.
Guðrún Agnarsdóttir (Kvl.Rvk.)
sagði að þingflokkur Kvennalista
hefði verið sammála að eiga aðild að
þessu frumvarpi.
Jóhanna Sigurðardóttir (A.Rvk.)
taldi engin rök mæla með samþykkt
frávísunartillögu Ólafs, frumvarpið
ætti að fá þinglega mcðferð. Þing-
maðurinn sagðist ekki taka efnislega
afstöðu til frumvarpsins, en tók þó
fram á því væru margir gallar.
Forseti Hæstaréttar
leiddur til vitnis
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra tók þá aftur til máls og
sagðist hafa haft samband við Magn-
ús Thoroddsen forseta Hæstaréttar
og hefði hann talið skipan nefndar
óeðlilega þar sem kæra væri komin
fram í málinu.
Halldór Blöndal (S.N.c.) hélt síð-
an alllanga ræðu um tvíeðli fræðslu-
stjóraembættisins, þar sem fræðslu-
stjóri ætti bæði að vera ábyrgur
gagnvart menntamálaráðherra og
fræðsluráði viðkomandi umdæmis.
Sturla hefði tekið ákvörðun um að
vera fyrst og fremst fulltrúi fræðslu-
ráðs. Þarna væri galli í löggjöfinni og
þetta tvíeðli fræðslustjóraembættis-
ins væri grundvallarorsök þeirra
vandamálasem hér væru til umræðu.
Hins vegar væri ljóst að ekkert
saknæmt hefði verið borið á fræðslu-
stjórann fyrrverandi. Vafamál væri
hvort Sverrir hefði málsástæður til
að reka fræðslustjórann. Þá mætti
geta að enginn hefði getað bent á
pólitískar ástæður fyrir aðgerðum
menntamálaráðherra.
Farið fram á frestun
atkvæðagreiðslu
Páll Pétursson (F.N.v.) sagði að
frumvarpið stuðlaði ekki að lausn
deilunnar, en hana yrði að leysa hið
fyrsta. Þá sagði Páll að fyrst menn-
tamálaráðherra hefði farið í „útkast-
aragallann", þá hefði hann átt að
rýma til í ráðuneytinu, því hann væri
ekki alfarið sannfærður um sakieysi
embættismannanna.
Grundvallaratriði væri að þeir sem
síst skyldu, grunnskólanemendur,
væru ekki látnir líða lengur fyrir
aðgerðir ráðherra. Allir ættu að hafa
jafnan aðgang að þessari þjónustu
og það bæri að tryggja. Ráðherra
bæri skylda til að finna lausn á þessu
máli.
Páll taldi frávísunartillöguna of
harkalega aðgerð þarsem frumvarp-
ið fæli ekki í sér vantraust. Menn-
tamálaráðherra nyti trausts þing-
flokks framsóknarmanna.
Páll óskaði síðan eftir frestun á
atkvæðagreiðslu um málið, því
nauðsynlegt væri að skoða ýmis
formsatriði, t.d. þátt Hæstaréttar í
málinu, þegar málið væri kontið til
dómstóla.
Ingvar Gíslason tók síðan aftur til
máls og sagði að aldrei hefði verið
ætlunin að Hæstiréttur hefði meiri
afskipti af málinu nema að skipa
nefndina. Þá hefði sér ekki verið
kunnugt um málshöfðun fyrrverandi
fræðslustjóra á hendur fjármálaráð-
herra. Þess bæri þó að gæta að
frumvarpið væri víðtækara en svo að
það fjalli um Sturlu Kristjánsson
einan, því það snerist einnigalmennt
um samskipti ráðuneytis og fræðslu-
umdæma.
Síðastir tóku Jón Baldvin Hanni-
balsson (A.Rvk.) og Steingrímur J.
Sigfússon til ntáls. Það vakti athygli
að þrír síðastnefndu þingmennirnir
urðu að sitja undir sífelldum framík-
öllum Svcrris Hermannssonar
menntamálaráðherra, þannig að
forseti neðri deildar þurfti að setja
ofan í við slíkt athæfi. ÞÆÓ
tff Tilkynning
Þeir sem telja sig eiga bíla á geymslusvæði
„Vöku“ á Ártúnshöfða þurfa að gera grein fyrir
eignarheimild sinni og vitja þeirra fyrir 1. mars n.k.
Hlutaðeigendur hafið samband við afgreiðslumann
„Vöku“ að Eldshöfða 6 og greiðið áfallinn kostnað.
Að áðurnefndum fresti liðnum verður svæðið
hreinsað og bílgarmar fluttir á sorphauga á
kostnað og ábyrgð eigenda, án frekari viðvörunar.
Reykjavík, 16. febrúar 1987
Gatnamálastjórinn í Reykjavík
Hreinsunardeild.
Laus staða sérfræðings
á eðlisfræðistofu
Raunvísindastofnunar Háskóians
Staða fastráðins sérfræðings í þéttefnisfræðum við eðlisfræðistofu
Raunvísindastofnunar Háskólans er laus til umsóknar. Sérfræðingnum
er einkum ætlað að starfa á sviði eðlisfræði málma og hafa umsjón
með þeirri rannsóknaraðstöðu sem þegar er fyrir hendi á stofunni á
þessu sviði. Umsóknarfrestur er til 17. mars n.k.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsækjendur skulu láta fylgja umsókn sinni rækilega skýrslu um
vísindastörf þau er þeir hafa unnið, ritsmíðar og rannsóknir, svo og
námsferil sinn og störf. Með umsókninni skulu send eintök af
vísindalegum ritum og ritgerðum umsækjanda, prentuðum og
óprentuðum. Umsóknir skulu sendarmenntamálaráðuneytinu, Hverf-
isgötu 6, 150 Reykjavík.
Menntamálaráðuneytið,
16. febrúar 1987.