Tíminn - 30.12.1987, Síða 14

14 Tíminn
Miövikudagur 30. desember 1987
FISKELDI
Námið í dag
Markmið námsins er að þjálfa
fólk til þess að vinna við fiskeldi á
öllum stigum og að undirbúa fólk
undir frekara nám á þessu sviði. f
dag er um að ræða tveggja vetra
grunnnám, með nánast engum
enda. Þessar aðstæður kalla á
endurskipulagningu námsins og
mörkun heildarstefnu í þessu
námi. Við Kirkjubæjarskóla er
starfrækt fiskeldisstöð, kennslu-
stöð, þar sem við erum með verk-
legu kennsluna í sjálfu fiskeldinu.
í stöðinni er seiðaeldi upp í
göngustærð auk tilraunastarfsemi.
Námið skiftist í verklegt nám og
bóklegt.
Bóklegu greinarnar eru: ís-
lenska, enska og danska, þessar
greinar eru undirstöðugreinar eins
og við alla framhaldsskóla á íslandi
og þurfa því ckki frekari um-
fjöllunar við. Stærðfræði; kenndar
eru 6-7 einingar í grcininni.
Stærðfræðin er undirstöðugrein
margra greina, en hér er hún
nauðsynleg til skilnings á efna-
fræði, líffræði, eðlisfræði og líf-
cðlisfræði, auk þcss leggjum við
nokkra áherslu á tölfræði, sem er
nauðsynleg til skilnings á allskyns
tölfræðilcgum upplýsingum og
mati á tilraunaniðurstöðum.
Efnafræði; kenndareru3eining-
ar, efnafræðin er undirstaða
margra grcina t.d. líffræði o.fl.
Eðlisfræði; kenndareru3eining-
ar, grunnhugtök kynnt. Líffræði;
kenndar eru 6 einingar lesin Líf-
fræði eftir Colin Clcgg.
Fiskalífeðlisfræði; kenndar eru
6 einingar og lesin Biology of
Fishes eftir Carl E. Bond. Lífeðlis-
fræðin er mjög mikilvæg grein
vcgna þcss að flestar framfarir í
cldistækni og fleiri þáttum fiskeldis
byggjast á lífeðlisfræði fiskanna.
Þá cr lífeölisfræðin mikilvæg til
þess að geta tileinkað scr nýja
þekkingu og skilið þá, sem er nú til
staðar.
Eldistækni og eldisfræði; alls 19
einingar taka á öllum þáttum
fiskeldis, eldisaðferðum, skilyrð-
um við eldi, fóðri og fóðrun, sjúk-
dómum ogsjúkdómavörnum innan
stöðva, líffræði físka og líkams-
byggingu o.fl.
Einnig kennum við bókfærslu,
eldishagfræði og um klakhús alls 4
einingar, þarna er tekið á ýmsum
atriðum, sem skifta máli í uppbygg-
ingu og rekstri. Þessi kennsla er nú
langt frá því að vera nægjanlcg á
þessu stigi.
Verkleg kennsla er um 30% af
náminu, sem í dag er 80 einingar.
Reynslan, sem við höfum fengið
fram að þessu er í stuttu máli sú að
eftir tveggja vetra nám skortir allt
framhald hcr á landi, sem veitir
nemendum viðunandi stöðu að
námi loknu, hér á ég við starfsheiti
(starfsréttindi), og (eða) rétt á
framhaldsnámi á þcssu sviði. Til-
lögur okkar miða að því að bæta úr
þessu. Sjá síðar.
í tengslum við kennsluna í deild-
inni er nokkur tilraunastarfsemi,
sem auðvitað er mikilvægur þáttur
í kennslunni. Þessi tilraunastarf-
semi er á byrjunarstigi og því ekki
farin að skila sér að fullu inn í
kennsluna enn þá.
Þessar tilraunir eru í gangi eða
að fara af stað: Framleiðsla þrílitna
sjóbirtings með hitalosti, umsjón
Þuríður Pétursdóttir líffræðingur,
kennari viðdeildina. Kynbre>tingar
á sjóbirtingi með hormónagjöf.
umsjón Þuríöur Pétursdóttir, líf-
fræðingur og Össur Skarphéðins-
son, fiskeldisfræðingur.
Athugun á vexti sjóbirtings úr
Skaftafellssýsiu og undirbúningur
að kynbótatilraun á sjóbirtingi í
umsjá Erlendar Björnssonar og
Halldórs Eiðssonar líffræðinga,
kennara við fiskeldisbrautina.
Tilraun með hafbcit á sjóbirt-
ingi, umsjón Jón Hjartarson,
skólastjóri í samvinnu við Magnús
Mikil umræða er um starfsmenntun í þjóðfélaginu, haldnareru
ráðstefnur, fundað og málin rædd manna á meðal: Undirritaður
fer ekki dult með þá skoðun sína að menntakerfið beri ábyrgð á
þekkingu fólks og verklegri kunnáttu. Ég hefi áhyggur af því ef
t.d. endurmenntunin dreifist út um allt þjóðfélagið og verði rekin
af mörgum ólíkum aðilum með mismunandi grunnforsendur. Ég
tel að yfirstjórn grunnmenntunar, fagmenntunar og endur-
menntunar cigi að vera í höndum menntamálaráðuneytisins, sem
tryggi samræmingu, nýtingu kennslukrafta og kennslugagna auk
þess að leggja grunninn að þeirri verkmenningu og verkkunnáttu,
sem þjóðin leggur upp með á nýja öld. Ég kýs ekki að sjá fólkið
í landinu ofurselt duttlungum einstakra atvinnurekenda eða
einstaklinga, bæði hvort það fær starfsmenntun við hæfi, hverjir
fá hana og hvernig starfsmenntun fólki er boðið upp á.
Það varð mér því mikið gleðiefni sumarið 1986 þegar þáverandi
menntamálaráðherra Sverrir Hermannsson ákvað að komið
skyldi á fót kennslu í fiskeldi við Kirkjubæjarskóla á Síðu á
Kirkjubæjarklaustri. Deildin tók til starfa þá strax um haustið
1986, og var ákveðið að endurskoða námsefni og skipulag að ári
liðnu í Ijósi fenginnar reynslu, í þeim tilgangi að marka náminu
farveg til nokkurrar framtíðar. í tilefni af því, að fyrir nokkru
síðan skilaði ég inn til núverandi menntamálaráðherra Birgis
ísleifs Gunnarssonar tillögum okkar um breytingar á námi og
skipulagi deildarinnar, tel ég rétt að greina frá því, sent við höfum
verið að gera og hvað við viljum gera.
Jóhannsson fiskifræðing, starfs-
mann veiðimálastofnunar á
Suðurlandi.
Þessi tilraunastarfsemi er mjög
mikilvægur þáttur enda er ætlunin
að auka hann og gcra að föstum lið
í starfi deildarinnar. Það er ekki
einasta að nemendur hafi gott af
því að taka þátt í tilraunastarfi
heldur er mjög mikilvægt fyrir
kennara deildarinnar að geta sinnt
slíku með kennslunni.
Skilningur manna á starfi fisk-
eldisbrautarinnar á Kirkjubæjar-
klaustri er mjög mikill hér á Suður-
landi, við heyrurn ýmsar hvetjandi
raddir frá fiskeldismönnum hér
sunnanlands og nú nýverið veitti
Iðnþróunarsjóður Suðurlands
deildinni styrk að upphæð kr.
300.000,- til tækjakaupa. Þessi
áhugi á starfi okkar er mjög upp-
örvandi og hvetur fólk til dáða.
Nú er unnið að því að tækja
deildina upp. svo unnt verði að
standa undir þeim kröfum, sem
gerðar eru til náms á þessu stigi, og
eins til þess að geta tekist á við
frekara framhald, ef tillögur okkar
hjóta náð fyrir augum yfirvalda.
Við erum nú þegar komin með
tölvur. smásjár, víðsjár, tæki í
stöð, tæki til tilrauna í efnafræði,
líffræði og lífeðlisfræði eru á leið-
inni. Þegar núverandi áætlun lýkur
í janúar á næsta ári í uppbyggingu
tækjakosts þá er ekkert að vanbún-
aði að gera margvíslegar tilraunir,
auk þess að framkvæma tillögur
okkar um kennslu í deildinni.
Tillögur um náms-
skipulag fiskeldisbrautar
Kirkjubæjarskóla á Síðu
Þann 9.11. 1987 var mcnntamála-
ráðherra ritað bréf þar sem lagðar
eru fram tillögur Kirkjubæjarskóla
um framtíðarskipulag fiskeldis-
brautarinnar á Kirkjubæjar-
klaustri. Þessar tillögur byggja á
því að nauðsynlegt sé að veita
þeim nemendum, sem eru við nám
í deildinni í dag, hæfilegt framhald
og um leið að skipa námi í fiskeldi
á einhvern ákveðinn stað innan
skólakerfisins.
Þessar tillögur okkar miða að
því að námið verði 3-3,5 ár og að
því loknu hafi nemendur öðlast
einhver starfsréttindi og rétt til
inngöngu í ákveðnar deildir Há-
skóla íslands. 1 þessum tillögum er
gert ráð fyrir að námið verði 130
einingar, sjá meðfylgjandi drög. f
munnlegu samtali er þessum tillög-
um fylgt úr hlaði á þann hátt að
skipuð verða nefnd til þess að fjalla
um tillögurnar og þar komi fram
hvaða kröfur HI setji fyrir tak-
markaðan inngöngurétt. Við erum