Tíminn - 16.07.1988, Qupperneq 10

10
HELGIN
Laugardagur 16. júlí 1988
Nýjar upplýsingar
um slysið á Chappa-
quiddick í nýrri bók
slysið hefði orðið. Allt og sumt
sem hann sagði var: „Það hefur
orðið slys.“ Eg þurfti ekki að vita
meira, jrað eina sem hugur minn
meðtók var að segja honum að fara
að brúnni eins fljótt og hann gæti. “
Síðan heldur frásögnin áfram af
því hvernig Gargan, Markham og
Kennedy hlupu sem fætur toguðu
að brúnni og á meðan Kennedy lá
á bakinu með hendur undir hnakk-
anum köfuðu þeir Markham og
Gargan niður að bílnum.
{ þeim stríða straumi sem bíllinn
hafði lent í varð það fljótlega ljóst
að björgunartilraun tveggja drukk-
inna manna var dæmd til að mistak-
ast. „Ég var að hugsa um að það
yrði að tilkynna strax um hvað
hefði gerst,“ er haft eftir Gargan í
bókinni. í bókinni er því haldið
fram að Kennedy hefði sagt: „Gott
og vel, akið mér til Edgartown". Á
meðan mennirnir þrír voru á leið-
inni að strönd eyjarinnar, and-
spænis sumarleyfisstaðnum sem
þeir komu frá, tautaði Kennedy sí
og æ, skv. Gargan: „Trúirðu því
Joe? Trúirðu því Joe? Trúirðu að
það hafi raunverulega gerst?“
Lögð á ráðin
Síðan er haft eftir Gargan í
bókinni hvernig öldungadeildar-
þingmaðurinn hefði þagað sem
fastast um hvað hann hygðist fyrir
en virtist ekki vera reiðubúinn að
tilkynna um slysið. Hann bað um
að vera fluttur aftur til sumarbúst-
aðarins svo að þeir gætu borið
saman bækur sínar. Hann stakk
upp á því að þegar hann væri aftur
kominn á hótelið sem hann hafði
átt að dveljast á, gæti Gargan
„uppgötvað" slysið og tilkynnt lög-
reglunni að Mary Jo hefði verið ein
í bflnum.
En það voru ýmsir vankantar á
þessari áætlun, hvorki öldunga-
deildarþingmaðurinn né Markham
þekkti Mary Jo mjög vel og hvor-
ugur þeirra vissi hvort hún kynni
að aka bíl eða hvað þá hvort hún
hefði ökuskírteini. Þeir vissu ekki
heldur hvort einhver hefði séð
Kennedy við brúna. Og þar að
auki gerði Gargan sér grein fyrir
því að það myndi verða því sem
næst ómögulegt að fá hitt fólkið í
þátt í kosningabaráttunni, og
Charles Tretter, lögfræðingi og
bardagamanni í kosningabarátt-
unni.
Gargan, sem var allsherjarredd-
ari Kennedy-fjölskyldunnar, sá um
að fyrir hendi væru drykkjarföng,
steik til grillunar og tónlist úr
ferðaútvarpi. Engu að síður var
erfitt að ná upp stemmningu í
veislunni, enginn virtist vera í skapi
til að skemmta sér. Gargan minnist
þess að Edward Kennedy yfirgaf
veisluna ásamt Mary Jo Kopechne
um kl. 23.50.
„Það hefur orðið
skelfilegt slys“
í áðurnefndri bók segir Gargan
frá því að skömmu eftir miðnætti
hafi La Rosa farið fram í eldhús en
snúið strax til baka og sagt Gargan
að öldungadeildarþingmaðurinn
hefði beðið hann um að hitta sig.
Þegar hann kom út sat Kennedy í
baksætinu á Plymouth Valiant.
„Það hefur orðið skelfilegt slys,“
sagði Kennedy. „Bíllinn fór út af
brúnni niðri við ströndina og Mary
Jo er í honum.“
Gargan heldur áfram að rekja
minningarnar: „Hann gerði mér
það ljóst að hann hefði keyrt bílinn
og að Mary Jo hefði verið með
honum. Hann sagði ekki hvernig
Hér hefur Oldsmobfllinn verið
dreginn upp úr ánni og rcistur á
réttan kjöl. Kafari er að kanna
ástandið að innanverðu.
... en það er Joseph Gargan,
náfrændi Kennedys og samstarfs-
maður sem hefur nú leyst frá
skjóðunni
veislunni til að sjá Kennedy fyrir
fjarvistarsönnun og koma honum
þannig úr klípunni.
Að því er Gargan segir varð
Kennedy pirraður þar til hann
sagði þegar bíllinn var því sem
næst kominn til strandarinnar:
„Allt í lagi, Joey, ég skal sjá um
þetta. Far þú aftur tilbaka og
komdu stelpunum ekki úr jafn-
vægi. Blandaðu þeim ekki í málið.“
Gargan og Markham til undrun-
ar, að því er bókin segir, stökk
Kennedy út úr bílnum og stakk sér
út af bryggjunni í vatnið. Það var
stuttur spölur að synda frá Chappa-
quiddick til Edgartown. Gargan,
sem fannst lítið til um hvernig
Kennedy brást við slysinu, sagði:
„Ég vona að þessi drullusokkur
drukkni.“
Gargan og Markham trúðu ekki
eigin augum og eyrum næsta
morgun. Þeir höfðu reiknað með
því að sundsprettur Kennedys
hefði komið fyrir hann vitinu. En
Gargan segir að þegar hann hafi
Fyrir 19 árum gerðist sá atburður að ung stúlka, Mary Jo
Kopechne fannst drukknuð í bfl Edwards Kennedy öldungadeild-
arþingmanns, sem lengi þótti líklegur frambjóðandi Demókrata-
flokksins til forsetaembættis Bandaríkjanna. Alla tíð síðan hefur
leyndardómur hvflt yfir atburðarásinni sumarnóttina 1969 á
Chappaquiddick en nú hefur frásögn eins aðstoðarmanns Kenn-
edys loks svipt hulunni af hvað gerðist og þar kemur í ljós samsæri
um þögn og blekkingu. Þetta kemur fram í nýútkominni bók.
Tildrög slyssins hafa
aldrei verið upplýst
Allt það sem í rauninni hefur
verið vitað um það sem gerðist þar
til nú er að Mary Jo, ung stúlka
sem vann ritarastörf í innsta hring
aðdáenda Roberts Kennedy í for-
setaframboðskeppninni 1968,
fannst látin f Oldsmobile-bíl
Edwards, þar sem hann lá á hvolfi
í á við Chappaquiddick-eyju á
dimmum sunnudagsmorgni, 19.
júlí 1969.
Um kvöldið, þegar fréttir af
atburðinum höfðu borist vítt og
breitt var þegar farið að leita svara
við ýmsum áleitnum spurningum.
Það var fréttablaðið Newsweek
sem lagði línuna. „Eins og málið
liggur fyrir virtist það sem gerðist
hjá Teddy Kennedy um miðnæt-
urbil á föstudaginn var á litlu
eyjunni Chappaquiddick, varla
frábrugðið öðrum slíkum tilvikum
sem lögreglumenn skrifa í lög-
regluskýrslur á hverri nóttu á þess-
um árstíma.
Veislan
Veislan var önnur árshátíðin hjá
sex ógiftum stúlkum, sem þekktar
voru sem „ketilherbergisstúlkurn-
ar“. Þær höfðu allar unnið ýmist
sem ritarar eða hærra settar í
kosningabaráttu Roberts Kennedy
til útnefningar Demókrataflokks-
ins til forsetaembættis, en þegar
hann féll fyrir morðingjahendi
höfðu þær dreifst í allar áttir og
tekið að sér ný störf.
Ein þessara kvenna átti upp-
ástunguna að því við Joseph
Gargan, náfrænda Kennedys og
náinn samverkamann hans á
stjórnmálasviðinu, að þau hittust
aftur í smáveislu á þessari Iitlu
eyju, Chappaquiddick.
Gargan tók sumarbústað þar á
leigu og bauð Edward Kennedy og
fjórum öðrum mönnum, Jack
Crimmins, sem stundum var bíl-
stjóri Kennedys, Paul Markham
lögfræðilegum ráðunaut hans, Ray
La Rosa, sem hafði tekið virkan
Náfrændi Kennedys
leysir frá skjóðunni
Dauði Mary Jo Kopechne við
Chappaquiddick-brúna hefur nú
aftur vakið umtal og vekur enn á
ný grunsemdir í garð Edwards
Kennedy öldungadeildarþing-
manns. Nú, einmitt þegar Kennedy
býður sig fram til öldungadeildar
bandaríska þingsins, reiðubúinn að
sitja þar sitt fimmta kjörtímabil
fyrir Massachusetts, hefur Joseph
Gargan, náfrændi hans og lög-
fræðingur, rofið 19 ára þögn og
upplýst hvað í rauninni gerðist á
Chappaquiddick-eyju þessa dapur-
legu sumarnótt árið 1969.
Þessar uppljóstranir Gargans
koma fram í bók eftir Leo Damore
sem nefnist „Senatorial Privilege,
The Chappaquiddick Cover-up“
(Forréttindi öldungadeildarþing-
manns, hvernig atburðunum á
Chappaquiddick var haldið leynd-
um) sem er í þann veginn að koma
út. Ef það sem þar kemur fram er
sannleikanum samkvæmt hefur
Kennedy blekkt bæði lögreglu og
rannsóknarblaðamenn í næstum
því tvo áratugi og notið við það
aðstoðar hirls öfluga pólitíska veld-
is Kennedy-fjölskyldunnar sem ber
ábyrgð á samsæri þagnarinnar.
Kennedy-fjölskyldan neitar þess-
um ásökunum.
Það sem haldið er fram í bókinni
að Gargan fullyrði nú er að
Kennedy hafi ákveðið að segja
ósatt um hver hefði ekið bílnum og
hefði ekki virst hafa áhuga á að
bjarga lífi Mary Jo Kopechne.
Hann hefði vanrækt að láta vita af
slysinu þar til næstum 10 tímum
seinna.
í bókinni er lögð áhersla á að ef
Kennedy hefði sýnt meiri aðgát og
umhyggju og látið vita fyrr um
hvernig komið var, kynni
Kopechne að vera lífs enn í dag.
Karlmaður ekur stúlku heim eft-
ir veislu sem staðið hefur lengi
kvölds á sumarleyfisstað, nær ekki
að komast inn á mjóa brú á vegi
sem hann þekkir ekki og lendir í
ánni... En þegar viðkomandi mað-
ur er öldungadeildarþingmaður,
meðlimur Kennedy-fjölskyldunnar
sem er á uppleið, og þegar a.m.k.
8 klst. líða frá slysinu þar til hann
lætur vita af því - og þegar vitað er
að nánustu samstarfsmenn öld-
ungadeildarþingmannsins hafa
verið ákaflega áhyggjufullir yfir
drykkjuvenjum hans, glannalegum
akstri og kvensemi, er æpandi þörf
fyrir nákvæmlega þær skýringar
... Jo Mary Kopechne árið 1969
sem voru látnar iiggja milli hluta
undarlega óljósar, eftir að Teddy
var búinn að draga sig í hlé á
fjölskyldusetrinu í Hyannisport.“