Tíminn - 16.12.1988, Side 18

18 Tíminn
JÓLABLAÐ
B/EKUR
Rauðu
ástarsögurnar
Arfurinn — Erik Nerlöe
Gylltu skórnir
- Else-Marie Nohr
Ást og átök - Eva Steen
Bókaútgáían Skuggsjá,
Hafnarfirði, hefur sent frá sér þrjár
nýjar bækur í bókaflokknum
Rauðu ástarsögurnar: Arfurinn
eftir Erik Nerlöe, Gylltu skórnir
eftir Else-Marie Nohr og Ást og
átök eftir Evu Steen. Skúli
Jensson og Sverrir Haraldsson
þýddu.
Arfurinn: Hún er ung og fátæk
og ferðast til aldraðrar frænku
sinnar til að aðstoða hana í
veikindum hennar. Alveg síðan
hún var barn hafði hana dreymt
um að fá einhvem tíma tækifæri til
þess að búa á óðalssetri. Þessir
draumar hennar höfðu fengið
hana til að gleyma dapurlegri og
erfiðri bernsku sinni. Nú virtust
óskir hennar mjög óvænt vera að
rætast - en ungi maðurinn í
draumum hennar elskar aðra...
Gylltu skórnir: Móðir hennar
var kona, sem var erfið í
umgengni, og hugsaði aðeins um
sjálfa sig. Og bróðir hennar var
eiturlyfjasmyglari, sem eftirlýstur
var af lögreglunni. Eitt kvöldið fer
hún frá heimili sínu og eftir það
fréttist ekkert af henni. Þegarhún
sást síðast, var hún klædd hvítum
hliralausum kjól, með gula slá og
var í gylltum skóm. Lögreglan er
á þeirri skoðun, að henni hafi verið
rænt af samtökunum, sem bróðir
hennar er í.
Ást og átök: Þær höfðu farið
upp í selkofa, sem var úr alfaraleið
uppi í skóginum. Þær vom dálítið
óttaslegnar, því að þær höfðu frétt
af því, að smyglarahópur héldi til
í nágrenninu. Þær voru
taugaóstyrkar, og enn meir eftir
að hundur þeirra hafði fundið
bakpoka falinn bak við stóran
stein í skóginum. 1 bakpokanum
var samanvafinn frakki, fjórir
elgsfætur og bréfmiði, sem á var
skrifað „Miðvikudag kl. 11“. En
hvað átti að gerast á miðvikudag
klukkan ellefu?
Allar bækurnar voru settar og
prentaðar í Prentbergi, Kópavogi
og allar voru bækumar bundnar í
Arnarfelli.
Nunnur og
hermenn
eftir Iris Murdoch
Komin er út hjá Iðunni bókin
Nunnur og hermenn, en hún er
eftir Iris Murdoch, sem er meðal
þekktustu og virtustu rithöfunda
Breta á þessari öld. Hún hefur átik
fjölda skáldsagna skrifað bæði
leikrit og heimspekirit og hlotið
ýmis bókmenntaverðlaun fyrir
verk sín. Bækur hennar eiga sér
stóran lesendahóp og vekja
jafnan mikla athygli, en Nunnur
og hermenn er fyrsta bók hennar
sem út kemur í íslenskri þýðingu.
í kynningu útgefanda á efni
bókarinnar segir: „Nunnur og
hermenn er saga sem lætur
engan lesanda ósnortinn. Hún er
spennandi og falleg ástarsaga en
jafnfram átakamikið skáldverk.
Þegar sagan hefst liggur Guy
Openshaw og bíður dauðans.
Ættingjar og vinir safnast að
banabeði hans og vilja
hughreysta Gertmde, eiginkonu
hans. Áður en Guy deyr biður
hann Gertmde að giftast aftur
þegar hann er horfinn. í sömu
mund birtist Anne, gömul
vinkona Gertmde, fyrrverandi
nunna sem snúið hefur baki við
klausturlífinu. Þær endurnýja
vináttuböndin og reyna að taka
upp þráðinn þar sem hann slitnaði
er Anne gekk í klaustur. Einn
heimilisvinanna, sem kallaður er
Greifinn, er ástfanginn af
Gertmde. Hann er pólskur að ætt
og lifir alla harmsögu Póllands í
martröðum sínum. Þar er hann
hermaðurinn sem tapaði
frelsisstríði föðurlandsins. Annar
heimilisvinur er Tim Reede,
misheppnaður málari í
stormasamri sambúð með
listakonu. Fyrir tilviljun em Tim
og Gertmde samtíða í sumarhúsi
í Frakklandi og þau verða
ástfangin. Þar með er þó viðs fjarri
að sagan sé sögð og hamingjan
tryggð".
Sigurður G. Tómasson þýddi
bókin.
Andstæður
Ljóðasafn
Sveinn frá Elivogum
Bókaútgáfan Skuggsjá,
Hafnarfirði, hefur gefið út bókina
Andstæður, sem hefur að geyma
ljóð og vísur Sveins frá Elivogum
(1889-1945). Þetta em ljóð og
vísur, sem birtust fyrst í bókunum
Andstæður og Nýjar andstæður,
sem út komu árin 1933 og 1935,
en em nú löngu ófáanlegar. Og í
þessari nýju bók em einnig ljóð og
vísur, sem Sveinn skildi eftir sig í
handriti, og sonur hans Auðunn
Bragi hefur valið og tekið saman.
Þetta er eins konar úrval af ljóðum
og vísum Sveins, sem gefur hvað
gleggsta mynd af manninum, svo
og viðhorfum hans til lifsins,
listarinnar og samferðamanna.
Sveinn frá Elivogum var
bjargálna bóndi í Húnavatns- og
Skagafjarðarsýslum á fyrri hluta
þessarar aldar. En hann var um
leið eitt minnisstæðasta
alþýðuskáld þessa lands, og hann
þótti mjög minna á Hjálmar skáld
frá Bólu í kveðskap sínum. Báðir
bjuggu þeir við óblíð ævikjör og
fóm síst varhluta af misskilnmgi
samtíðarmanna sinna. Sveinnbeit
frá sér eins og Hjálmar; eða eins
og hann segir á einum stað: Ef
skáldinu verður geðið gramt/þá
grípur það vopn sem næst er
hendi.
Andstæður Ljóðasafn er 208
bls. Bókin er sett og prentuð í
Prisma, Hafnarfirði, og bundin í
Félagsbókbandinu Bókfelli. Kápu
teiknaði Auglýsingastofa Þóm
Dal, Hafnarfirði.
Paskval
Dvarte og
hyski hans
Váka-Helgafell hefur sent frá
sér eitt þekktasta bókmenntaverk
Spánverja, Paskval Dvarte og
hyski hans eftir Camilo José Cela,
i íslenskri þýðingu Kristins R.
Ólafssonar.
Bókin heitir á fmmmálinu La
familia de Pascual Duarte og
hefur hún náð meiri útbreiðslu
víða um heim en nokkur spænsk
bók önnur, áð bók Cervantes, Don
Kíkóta undanskilinni. Bókin sem
kom fyrst út 1943 ber snilli
höfundarins skýrt vitni og er talin
hafa markað djúp spor í
bókmenntasögu Spánar.
Höfundurinn Camilo José Cela,
fæddur 1916, er mjög virtur í
heimalandi sínu og hefur setið í
Hinni konunglegu akademíu,
spænskrar tungu frá 1957. Hann
hefur hlotið fjölmargar
viðurkenningar fyrir ritverk sín;
1983 hlaut hann
bókmenntaverðlaun Spánar og nú
síðast veitti hann móttöku hinum
eftirsóttu verðlaunum Principe de
Asturias. Verk hans hafa verið
þýdd á fjölmörg tungumál, en
Paskval Dvarte og hyski hans er
fyrsta bók hans á íslensku.
Persónulýsingar Cela hafa þótt
magnaðar og í skáldsögunni um
ógæfumanninn Paskval Dvarte
skapar hann persónu sem er
ógleymanleg. Mótsagnirnar í lífi
Paskvals Dvarte eru ýkt mynd af
siðferði samfélagsins. Harm er
illmenni og öðlingur í senn;
fátækur sveitamaður sem
óheillastjama rekur til að fremja
hræðileg ofbeldisverk og siðlaus
afbrot gegn samfélagi sínu.
Frásögnin er játning
dauðadæmds manns sem alist
hefur upp í andrúmslofti siðblindu
og hrottaskapar.
Þýðandinn, Kristinn R.
Ólafsson, er íslendingum að góðu
kunnur sem fréttaritari
Ríkisútvarpsins á Spáni þar sem
hann hefur verið búsettur frá
1977. Þýðing Kristins er
þróttmikil, unnin af vandvirkni og
lýsandi um listræn tök Kristins á
íslenskri tungu og hagleik hans
við nýyrðasmíð. Verkið hefur
Kristinn þýtt á undanförnum
ámm og hafði hann meðal annars
samráð um verkið við höfundinn
sjálfan sem nú býr á Mallorca.
Paskval Dvarte og hyski hans er
152 blaðsíður. Arthúr Ragnarsson
teiknaði kápumynd. Vaka-
Helgafell annaðist umbrot og
setningu. Bókin var prentuð í
Prentstofu G. Benediktssonar og
bundin í Arnarfelli. Verð
bókarinnar er 2.286 krónur með
söluskatti.
Alfræðibókin
um skák
eftir Ingimar Jónsson
Iðunn hefur gefið út
Alfræðibókina um skák eftir dr.
Ingimar Jónsson, fyrrverandi
forseta Skáksambandsins.
í Alfræðibókinni um skák er
ítarlega sagt frá fjölmörgum
stórmeisturum og öðmm
skáksnillingum, íslenskum jafnt
sem erlendum, og fjallað um á
sjöunda hundrað einstaklinga
sem á einn eða annan hátt
tengjast tafli, sögu þess eða starfi
skákhreyfingarinnar.
Einnig er sagt frá öllum helstu
skákbyrjunum, vörnum og
afbrigðum þeirra á þann hátt að
lesandinn eigi auðvelt með að
glöggva sig á þessum þætti
skákfræðinnar. í bókinni er
jafnframt að finna upplýsingar um
ýmsa skákviðburði, tafltegundir,
algengustu skákhugtök og margt
fleira, og veitir hún því svör við
flestum þeim spumingum sem
upp kunna að koma þegar skák er
annars vegar.
Efni bókarinnar er afar
aðgengilega sett fram, birtur er
mikill fjöldi stöðumynda og
annarra mynda til nánari
skýrmgar og vist er að allir
áhugamenn um skák, byrjendur
jafnt sem lengra komnir, munu
hafa bæði gagn og gaman af
innihaldi þessarar alfræðibókar
sem er sú fyrsta sinnar gerðar á
íslensku.
Ný ljóðabók
eftir Hannes Sigfússon
Út er komin hjá Máli og
menningu ný ljóðabók eftir
Hannes Sigfússon, og nefndist
hún Lágt muldur þrumunnar.
Bókin geymir þrjátíu frumort ljóð
og tíu þýdd og er fyrsta nýja
ljóðabók skáldsins í tíu ár.
Hannes Sigfússon er fæddur
1922. Hann vakti fyrst athygli með
ljóðabókinni Dymbilvöku árið
1949, og hefur ekki síst hennar
vegna verið talinn til
brauðryðjenda nýstefnu í
íslenskri ljóðlist. Síðan hefur hann
gefið út fimm ljóðabækur, eina
skáldsögu og tvær
minningarbækur, auk fjölmargra
þýðinga bæði á ljóðum og sögum.
Skáldskapur Hannesar hefur
jafnan verið talinn skorinorður og
rismikill í senn, og í þessari bók
yrkir hann af umbúðarleysi um
meinsemdir samtíðarinnar, en
líka um vegi og vegleysur og um
tímans hverfulu náttúru. Hannes
hefur búið í Noregi um langt
árabil, en alltaf haldið áfram að
vera íslenskt skáld og er nú fluttur
heim að nýju.
Lágt muldur þrumunnar er 72
bls. að stærð og gefin út bæði
innbundin og í kilju. Hún er unnin
í Prentstofu G. Benediktssonar,
en Bókfell annaðist bókband.
Kápuna gerði Ingibjörg
Eyþórsdóttir.
Lækninga-
handbókin
Uppsláttarrit í stafrófsröð
eftir Erik Bostrup
í þýðingu Ólafs
Halldórssonar líff ræðings
„Það sem er nýmæli við þessa
bók er uppbygging hennar og
framsetning efnis. í stað þess að
fjalla skipulega um einstaka
sjúkdóma eftir eðli þeirra eða
staðsetningu eru efnisatriði
bókarinnar í stafrófsröð. Þetta
auðveldar leit að svörum við
spurningum og gerir þann fróðleik
sem bókin hefur að geyma vel
aðgengilegan með
uppflettingum. “
Þannig kemst Guðjón
Magnússon aðstoðarlandlæknir
að orði í formála nýrrar
lækningahandbókar sem
Bókaútgáfan Öm og Örlygur
sendir á markað um þessar
mundir. Lækningahandbókin er í
sama broti og hin vinsæla
Vegahandbók, rúmar 300
blaðsíður. Eins og fram kemur í
fyrrgreindum formálsorðum er
efninu skipað í stafrófsröð, sem
gerir hana einfalda í notkun og
aðgengilega. Stærð hennar gerir
hana mjög meðfærilega hvort
heldur er í eldhúsi, bíl eða bát.
Auk aðstoðarlandlæknis hafa
yfirlesið handritið þeir Kristján
Guðjónsson, deildarstjóri hjá
Tryggingastofnun rikisins, Páll
Hallgrímsson læknir, Öm
Bjarnason læknir og ritstjóri
Læknablaðsins og Jóhannes
Tómasson ritstjómarfulltrúi
Læknablaðsins.
Lækningahandbókin er
prentuð í prentstofu G.
Benediktssonar en bundin hjá
Amarfelli.