Tíminn - 15.02.1989, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 15. febrúar 1989
'Tíminn 7
Smáýsa veidd ofan í Breta og okkur sjálfa. Stóru ýsu-
árgangarnirfrá 1985 og 1986 í hættu vegna smáfiskadráps:
Ruddaleg
rányrkia?
„Með haus er þetta ýsuflak af ýsu sem trúlega hefur verið
nálægt 36-38 sm löng og það telst miðlungsflskur í
Bretlandi enda er rnegnið af ýsu sem veidd er í Norðursjó
tveggja ára.
Flak af þessari stærð hentar ágætlega í einn skammt af
„Fish and Chips“. Heila ýsan telst hins vegar miðlungsfisk-
ur hér því hún væri með haus nálægt 45 sm að lengd en
hún teldist víst fremur stór á breskan mælikvarða.
Það sem komið hefur úr íslensku
fiskgámunum í Bretlandi samkv.
upplýsingum sjávarútvegsráðu-
neytis er 38 sm ýsa, sem hér telst
undirmálsfiskur," sagði Jakob Jak-
obsson forstjóri Hafrannsókna-
stofnunar i gær þegar Tíminn færði
honum eina ýsu og eitt ýsuflak sem
keypt hafði verið skömmu áður í
fiskborði Hagkaups.
Fregnir af smáýsudrápi sem
Tíminn og fleiri fjölmiðlar fjölluðu
um í lok síðustu viku hafa vakið
verulegan óhug. Sannað þykir að
Vestmannaeyjabátar og jafnvel
fleiri hafi stundað slíkar veiðar
vísvitandi í von um skjótfenginn
hagnað á breskum ferskfiskmark-
aði.
Ýmislegt hefur komið upp í
umræðunni um smáýsudrápið fyrir
Suðurlandi. f viðtölum við nokkra
Vestmannaeyjaskipstjóra í ljós-
vakafjölmiðlum kom fram að skip-
stjórarnir áfellast sjávarútvegs-
ráðuneytið einkum fyrir að hafa
hermt smáfiskadrápið upp á þá
eina. Margir fleiri hafi stundað
þessar veiðar.
Einn skipstjórinn sagði af þessu
tilefni að svo virtist sem ýsan væri
jafnvel hætt að stækka því ekkert
hefði verið annað að hafa undan
Suðurlandi en smáýsu undanfarin
ár. Um þetta sagði Jakob Jakobs-
son: „Það hafa verið að koma inn
í aflann nýir árgangar. Við höfum
ekki orðið varir við neina vaxtar-
breytingu hjá ýsunni."
- En er smáýsa í fiskbúðum
landsins? Margir telja sig hafa
tekið eftir að sú ýsa sem á boðstól-
um er, sé afar smávaxin. Tíma-
menn skruppu út í Hagkaup í gær
eins og áður sagði, og í fiskborðinu
var ný ýsa, bæði flökuð og óflökuð.
Heila ýsan var slægð og afhausuð
og var að mestu af svipaðri stærð
eða af þetta 45-50 sm fiski.
Sú flakaða var heldur blandaðri
að stærð. Ekkert flak virtist af
stærri fiski en 45 sm og niður í mun
minni og þar á meðal var þetta litla
flak sem Tíminn festi kaup á.
Það var 125 g að þyngd og að
sögn Jakobs Jakobssonar trúlega
af 2-3 ára gömlum fiski. En á ekki
svo lítill fiskur að sleppa gegnum
möskva löglegra veiðarfæra?
„Það skyldi maður ætla,“ sagði
Jakob.
- En erum við að eyðileggja
fiskimið okkar með rányrkju, éta
útsæðið? Hversu Iangan tíma þarf
að friða ýsumiðin fyrir sunnan land
til að ná upp góðum nýtanlegum
stofni, eða er það orðið of seint?
„ Við héldum að tveir mjög góðir
árgangar væru að koma inn í
stofninn, eða úr klaki áranna 1984
og 1985. Ef að þeir hefðu fengið
svolítinn frið þá væri þetta að
lagast núna.
Á þessum árum voru hlýindi og
klak ýsunnar tókst mjög vel. Þá
höldum við að klak hafi tekist
þolanlega 1986 en sé lélegt síðan.
Á næstu árum má því búast við
að ekki verði sérlega mikið af
smáýsu. Spurningin er hins vegar
þessi: Hversu mikið hefur sloppið
fram hjá þessum veiðum?" sagði
Jakob Jakobsson.
Sjávarútvegsráðuneytið fylgdist
grannt með stærð fisks í gámum frá
Islandi sem skipað var upp í Bret-
landi í nóv. og des. sl. og þá kom
smáfiskurinn í ljós og þótti magn
hans slíkt að það sannaði þann
grun manna að smáýsuveiðar
hefðu vísvitandi verið stundaðar
vegna hagnaðarvonarinnar á Bret-
landsmarkaði.
Strax í síðustu viku var ákveðið
að senda hafrannsóknaskipið
í tilefni fregna af stórfelldu smáýsudrápi fyrir Suðurlandi brugðu Tímamenn sér í fiskbúð og í Ijós kom að ekki
fer öll smáýsan sem „Fish and Chips“ ofan í Tjallann. Hún fæst líka í matvöru- og fískbúðum í Reykjavík.
Jakob handfjatlar meðalýsuna sem ekki var þó stór eða 38 sm löng hauslaus. Tímamynd: Ámi Bjama.
Dröfn á miðin fyrir sunnan landið annarra fiskistofna en þar sem leitt þá lagði skipið ekki af stað fyrr
til að kanna ástand ýsunnar og veður hefur verið vægast sagt af- en í gær. -sá
Um 3000 manns „meö hendur í vösum“ á fyrsta mánuöi ársins:
Atvinnulausir fjórfalt
fleiri utan Reykjavíkur
Skráð atvinnuleysi í janúar var
nær þrefalt meira heldur en í sama
mánuði fyrir .ári. Atvinnuleysi í
janúar svarar til þesíj að í kringum
4% búsettra utan höfuðborgar-
svæðisins hafi gengið atvinnulaus
allan janúarmánuð, eða hlutfallslega
fjórfalt fleiri en á höfuðborgarsvæð-
inu. Atvinnuleysi þennan fyrsta
mánuð ársins var um þriðjungi meira
meðal kvenna. Um 6% kvenna á
landsbyggðinni hafa verið án laun-
aðra starfa í janúar. Verst hefur
atvinnuástandið verið á Norðurlandi
vestra og Austurlandi, 5-6%. At-
vinnuleysistölum er víða úti um land
farið að svipa til erlendra talna í
þessum efnum.
Skráð atvinnuleysi svaraði til þess
að um 3000 manns hafi ekki getað
fengið starf allan janúarmánuð, þar
af um 2210 á landsbyggðinni, þar
sem langt innan við helmingur þjóð-
arinnar er búsettur. Af þessum 3000
voru konur rúmlega 1700 og hafði
fjölgað um 50% frá desembermán-
uði. Atvinnulausum körlum fjölgaði
um þriðjung á sama tíma.
Ekki síst þykir það uggvænlegt,
að um 2900 voru skráðir atvinnulaus-
ir síðasta virkan dag janúarmánaðar,
þannig að Iítið sem ekkert virtist
hafa dregið úr atvinnuleysi eftir því
sem leið á mánuðinn, eins og venjan
er.
Þótt atvinnuleysi sé margfalt
minna á höfuðborgarsvæðinu en
utan þess, voru atvinnulausir þar nú
margfalt fleiri en í janúar í fyrra. Á
þessu svæði er atvinnuleysi rakið til
almenns samdráttar í atvinnulífinu,
sérstaklega í ýmsum þjónustugrein-
um. Miðað við þann mikla fjölda
uppsagna sem tilkynntur var síðustu
mánuði ársins 1988 telur Vinnumála-
skrifstofan líkur á að ekki séu öll
kurl komin til grafar, heldur kunni
atvinnuleysi enn að aukast á höfuð-
borgarsvæðinu. -HEI
Óbærilegur
Bókin Óbærilegur léttleiki til-
verunnar er komin í nýrri útgáfu
frá bókaútgáfu Máls og menning-
ar.
Skáldsagan er eftir tékkneska
rithöfundinn Milan Kundera, í
þýðingu Friðriks Rafnssonar.
Hún kom fyrst út árið 1984. jkb