Tíminn - 29.06.1989, Síða 3

' Tínifnrt 3
J Fitfuntudagur 29/júní-1989
Gríðarleg aukning áfjölda þeirra sem ganga til altaris. Breytingar hafa orðið á athöfninni af heilbrigðisástæðum:
60% fleiri altarisgestir
en voru fyrir níu árum
Á undanförnum árum hefur gríðarleg aukning orðið á
fjölda þeirra sem ganga til altaris og virðist þar bæði koma til
aukinn áhersla kirkjunnar á þessa athöfn og einnig aukinn
áhugi almennings fyrir taka á móti altarissakramentinu.
Ýmsar breytingar hafa orðið á fyrirkomulagi þessarar athafn-
ar. Sumar þeirra eru tíl komnar vegna heUbrigðisástæðna, þá
aðallega vegna umræðunnar um eyðni. Guðfræðideild Há-
skólans hefur úrskurðað að það sé fullgilt sakramenti að
altarisgestir bergi ekki af sama kaleiknum heldur sé oblátunni
dyfið í vínið og hún síðan sett í munn einstaklingsins.
Hin gríðarlega aukning sem orðið
hefur á þeim fjölda sem tekur á móti
altarissakramenti á ári hverju sést
meðal annars á því að á árinu 1979
voru altarisgestir 25.850 en á síðast-
liðnu ári, eða níu árum síðar, voru
altarisgestir 40.159. Þetta þýðir að á
þessu tímabili varð 60% aukning
hvað varðar fjölda þátttakenda í
þessari athöfn. Þess má geta að á
sama tíma fjölgaði þjóðinni um
11%.
Þessar upplýsingar koma fram í
skýrslu sem Magnús Guðjónsson
biskupsritari tók saman í tilefni af
prestastefnu sem nú stendur yfir.
í viðtali við Tímann sagði Magnús
að vissulega mætti tala um vakningu
í sambandi við þá miklu aukningu
sem orðið hefur á fjölda altarisgesta.
Magnús sagði að ástæður aukningar-
innar væru vafalaust margþættar.
Fyrst og fremst væri þó um að ræða
ákveðna stefnubreytingu sem orðið
hefði innan kirkjunnar. Nú væri
miklu oftar boðið upp á altarisgöng-
ur en áður var gert og nefndi Magnús
að í sumum sóknum væri boðið upp
á altarisgöngur á hverjum sunnudegi
en í öðrum einu sinni í mánuði.
Einnig væru altarisgöngur við stór
tækifæri eins og Skálholtshátíð.
Svo virðist sem þessi aukning eigi
að einhverju leyti rætur að rekja til
þess, að íslenskir prestar hafa kynnst
því á ferðum sínum erlendis að í
mörgum löndum eru altarisgöngur
mun tíðari en verið hefur hér á
landi.
Magnús sagðist ekki hafa orðið
var við það að þessi aukning ætti
rætur sínar að rekja til þess að óskir
hefðu komið fram um það hjá al-
menningi að kirkjan byði oftar upp
á altarisgöngur.
Breytt fyrirkomulag
af heilbrigðisástæðum
Fyrirkomulag altarisgöngunnar
hefur nokkuð breyst á undanförnum
árum. Framkvæmd hennar er meðal
annars orðin „fljótlegri“ ef svo má
að orði komast. Áður fyrr krupu
allir altarisgestimir meðan prestur-
inn útdeildi sakramentinu og stóðu
ekki upp fyrr en allir höfðu meðtekið
það. Nú hinsvegar stendur einstakl-
ingurinn upp um leið og hann hefur
fengið brauðið og vínið þannig að
athöfnin gengur mun hraðar fyrir
sig.
Nýlega hafa einnig komið til fram-
kvæmda breytingar sem varða það
hvemig brauðinu og víninu er út-
deilt. Áður var það yfírleitt svo að
fyrst var oblátunum útdeilt og síðan
gekk presturinn á milli altarisgesta
með kaleikinn og hver og einn saup
af honum. Sumsstaðar var það þann-
ig að hver altarisgestur fékk sinn
bikar með víninu í. Nú hinsvegar,
meðal annars vegna þeirra miklu
umræðu sem verið hefur um eyðni,
þá er oblátunni dyfið í vínið og síðan
stungið upp í munn viðtakandans.
Þessi aðferð hefur ekki verið tíðkuð
mikið hér á landi en þess má geta að
hún var viðhöfð við innsetningu nýs
biskups í Dómkirkjunni síðastliðinn
sunnudag.
Varðandi þessa síðastnefndu
breytingu á fyrirkomulagi altaris-
göngunnar leituðu kirkjuyfirvöld úr-
skurðar Guðfræðideildar Háskól-
ans. Niðurstaðan var semsagt sú að
hið breytta fyrirkomulag breytti í
engu merkingu þess að ganga til
altaris og meðtaka þar með náðar-
meðulin. „„„
Altarisganga með „gamla laginu“. Nú hefur guðfræðideild HÍ úrskurðað að
fullgilt sakramenti sé að dýfa oblátu í vínið, svo gestir bergi ekki af sama
bikar. Þessi úrskurður kemur í kjölfar umræðu um eyðni.
Við tökur á ensku gamanþáttaröðinni fyrir framan Hressó í gær.
Afskræmdistj framan
og flúði til íslands
Enskur maður, einn af sexburum,
fór í misheppnaðan uppskurð á and-
liti með þeim afleiðingum að hann
afskræmdist í framan. Einnig lenti
hann í miklu fjármálamisferli í
London og þetta tvennt gerði það að
verkum að maðurinn sá sér þann
kost vænstan að láta sig hverfa og
tekur sér far með togara til íslands.
Áður en hann lagði af stað drekkti
hann hundinum sínum, þar sem
hann hafði frétt áð hundahald væri
bannað á íslandi. En þegar hann
kom til landsins var allt fullt af
hundum, hann hafði þá fengið vit-
lausar fréttir. Maðurinn dvelst síðan
á íslandi og fer hér huldu höfði frá
fólkinu í Bretlandi.
Þannig hljóðar í stórum dráttum
söguþráður enskrar gamanþáttarað-
ar sem sjónvarpsstöðin Channel 4 í
Englandi mun hefja sýningar á bráð-
lega.
Tökur á þessari þáttaröð standa
nú yfir á lslandi á vegum enska
kvikmyndafyrirtækisins Channel X í
samvinnu við íslenska kvikmynda-
gerðarmenn. Tökur fóru fram í gær
á Kaffi Hressó, þar sem afskræmdi
Englendingurinn var að drekka bjór
og gerðist alldrukkinn. Tökur munu
svo halda áfram hér á landi og slegið
verður á létta strengi með íslenskt
mannlíf, lífið og tilveruna.
Öll framhaldsþáttaröðin fjallar
um sexbura og afdrif þeirra. Sá
afskræmdi er einn sexburanna og
örlög hans urðu eins og áður sagði;-
fj ármálavandræði, misheppnaður
andlitsuppskurður með þeim af-
leiðingum að hann flúði til íslands.
Afskræmdi Englendingurinn. Það
tekur tvo tíma að farða hann fyrir
tökur. Tímamyndir: Árni Bjarna
Með um 3000
íúður í eldi
Hafrannsóknarstofnun hefur á
undanfömum áram stundað rann-
sóknir á lúðueldi. Síðastliðið haust
var tekin í notkun sérstök tibrauna-
stöð að Stað í Grindavík og lofa
tilraunirnar góðu.
„Við höfum einbeitt okkur að
tilraunum með matfiskeldi og ekki
er hægt að segja annað en það hafi
gengið vel,“ sagði Björn Bjömsson
fiskifræðingur hjá Hafró. Hann
sagði að þeir hefðu fyrst safnað
smálúðu og síðan gert ýmsar tilraun-
ir með hvaða aðstæður séu heppileg-
astar til að ala lúðu, því lítið væri
vitað um lúðueldi. Þessar rannsóknir
era gerðar í samvinnu við Hafrann-
sóknarstofnunina í Noregi, en þeir
hafa einkum einbeitt sér að klaki og
seiðaeldi.
Bjöm sagði að þeir hefðu m.a.
verið að kanna hve mikið sé hægt að
hafa af fiski á hvem fermetra. Þessar
tilraunir era gerðar í samstarfi við
íslandslax og hófust þær 1985. En í
fyrra kom Hafrannsóknarstofnun
sér upp tilraunastöð að Stað í
Grindavík og fer tilraunavinnan þar
fram, en mest af eldinu fer fram hjá
íslandslaxi.
í tilraunaeldi era yfir 3000 lúður,
sem era um 15 tonn af fiski. Um
niðurstöður af þessum tilraunum,
sagði Björn að hvað þéttleika varð-
aði þá gætu þeir haft mjög mikið af
fiski í kerjunum, sem skipti mjög
miklu í eldi. „Það virðist vera hægt
að hafa um 50 kíló á hvem fermetra,
að botnflatarmáli, án þess að vaxtar-
hraðinn minnki veralega," sagði
Bjöm.
Hann sagði að einnig hefði verið
könnuð áhrif hitastigs á vöxt lúðunn-
ar og fyrstu niðurstöður bentu til
þess að kjörhitinn sé ekki fjarri 7
gráðum. Það er eins og hiti sjávarins
sem borað er eftir í gegn um hraunið,
niður á um 30 metra dýpi og dælt í
ker upp á landi. Þá er einnig verið
að rannsaka áhrif mismunandi fóð-
urs og hvers vegna lúðan verður
dökk undir börðunum, í stað þess að
vera hvít eins og hún er við náttúra-
leg skilyrði. „Þetta er ákveðið
vandamál upp á að markaðssetja
hana, því fólk er vant að hafa hana
hvíta,“ sagði Bjöm. Ástæða þessa er
vegna framleiðslu litarefnis í húð-
inni, sem kemur til vegna ákveðinna
birtuaðstæðna. „Við höfum verið að
gera ýmsar nákvæmnisathuganir hér
í stöðinni, með mismunandi birtu og
undirlagi, þ.e. sandi. Það hefur kom-
ið í ljós að hún verður Ijósari að
neðan ef hún er höfð á skeljasandi,"
sagði Bjöm. Hvað birtu varðar,
vora gerðar tilraunir með að útiloka
hana frá lúðunni, með því að breiða
yfir kerin. „Það kom betur út að
hafa hana á skeljasandi þegar birta
komst að, heldur en ef breitt var
yfir,“ sagði Björn.
Hann sagði að klak og seiðaeldi
Norðmanna hafi gengið sæmilega,
en væri ekki komið á það stig að
hægt væri að framleiða mikið magn
af seiðum.
„Við stefnum að því að þeir slátri
lúðunni. Við slátraðum til prafu og
settum á markað 130 kíló í vor, en
það sem haldið hefur aftur af okkur
að nokkra leyti er að hún er dökk og
við viljum lýsa hana áður en við
setjum hana frekar á markað,“ sagði
Bjöm. Verðið fyrir eldislúðuna var
hærra en fékkst fyrir aðra lúðu á
markaðinum á sama tíma, eða 300
krónur fyrir kfióið og var hver lúða
um 3 til 6 kíló. - ABÓ