Tíminn - 25.08.1989, Blaðsíða 6

Tíminn - 25.08.1989, Blaðsíða 6
6 Tíminn Föstudagur 25. ágúst 1989 Tíminn MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og _____Framsóknarfélögin í Reykjavík Framkvæmdastjóri: Ritstjórar: Aöstoöarritstjóri: Fréttastjórar: Auglýsingastjóri: Kristinn Finnbogason Indriði G. Þorsteinsson ábm. IngvarGíslason OddurÓlafsson Birgir Guömundsson EggertSkúlason SteingrímurGíslason Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Frá og með 1. mars hækkar: Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri Póstfax: 68-76-91 Stjórnmálaviðhorfin Síðast var kosið til Alþingis 25. apríl 1987. Kjörtímabilið er því meira en hálfnað. Tvö þingár eru að baki, þriðja þingárið hefst 10. október nk. Þessir 28 mánuðir sem liðnir eru frá síðustu alþingiskosningum hafa verið viðburðaríkir í stjórn- málalífinu. Þess er m.a. að geta að umtalsverðar breytingar urðu á skipan þingflokka og valdahlutföll- um í þinginu eftir kosningarnar 1987. Þessar breyting- ar komu sérstaklega niður á Sjálfstæðisflokknum því að hinn nýi þingflokkur, Borgaraflokkurinn, var að mestu leyti klofningur úr Sjálfstæðisflokknum. Auk- inn þingstyrkur Kvennalistans varð einnig til þess að breyta valdahlutföllum, og það því fremur að Kvenna- listinn starfar í reynd sem þrýstihópur og hefur ekki haft áhuga á að taka þátt í stjórnarmyndunum. Þessi breyttu valdahlutföll og fjölgun framboðsaðila og þingflokka hefur á áþreifanlegan hátt haft í för með sér óstöðugleika um flokkasamstarf innan þingsins. Það er almenn reynsla í þingræðislöndum að því fleiri sem þingflokkar eru því meiri vandi er að mynda þingræðislega sterkar ríkisstjórnir. Þessi almennu sannindi um fjölda þingflokka og áhrif slíks ástands hafa sýnt sig í því að á þessum 28 mánuðum frá þingkosningum hafa setið tvær ríkis- stjórnir. Hin fyrri sat í 13 mánuði eftir langt stjórnar- myndunarþóf. Þingræðislega var þessi ríkisstjórn, sem Þorsteinn Pálsson var í forsæti fyrir, sterk meirihlutastjórn og hefði af þeim sökum átt að geta setið lengi. En ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar átti ekki langt líf fyrir höndum. Innan þeirrar ríkisstjórnar varð ekki samkomulag um að mæta efnahagsvandanum með nauðsynlegum aðgerðum í þágu útflutningsatvinnu- veganna. Vandi efnahagslífsins lá þó fyrst og fremst í stórfelldu rekstrartapi og skuldasöfnun sjávarútvegs- greina og annarra útflutningsfyrirtækja. Rekstrarað- stæður útflutningsgreina voru reyndar komnar á það stig haustið 1987, um það bil sem ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar tók við, að þá þegar var nauðsynlegt að grípa til róttækra björgunaraðgerða. Frjálshyggjuliðið í Sjálfstæðisflokknum kom í veg fyrir að tekið yrði á þessum vanda sem þurfti. Stjórnarforysta Þorsteins Pálssonar skildi því eftir sig meiri vanda en við var tekið þegar hún hófst og var þó ærinn fyrir. Það kom í hlut núverandi ríkisstjórnar undir forystu Steingríms Hermannssonar að greiða úr efnahags- vandanum. Núverandi ríkisstjórn hefur þá fáu mánuði sem hún hefur setið, einbeitt sér að því að losa sjávarútveginn úr skuldafjötrum. í því efni hefur hún náð verulegum árangri við mjög erfiðar aðstæður. Hitt er annað að nýr vandi steðjar að efnahagslífinu. Það er nú ljóst að samdráttarskeið sjávarútvegs verður lengra en ástæða var til að vona. Þess vegna verður þjóðin að vera viðbúin því að áframhald verði á ströngum efnahagsaðgerðum til þess að tryggja at- vinnureksturinn og atvinnuástandið almennt. Ekki er það neitt launungarmál að vandi núverandi ríkisstjórnar er hinn formlegi þingstyrkur hennar. Sú staðreynd hefur legið fyrir frá upphafi. Samstarf ríkisstjórnar og Alþingis tókst eigi að síður vel á síðasta þingi. E.t.v. verður svo einnig á komandi þingi. Hitt er þó æskilegra að takast megi að endurskipuleggja ríkisstjórnina með þátttöku Borg- araflokksins eins og viðræður hafa staðið um. llllllllllllllllllllll GARRI lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Snöggsoðnir stúdentar ísland liggur norðarlega á hnett- inum og hér hagar svo til að vetur eru dimmir og kaldir en sumur björt og heit. Þetta hefur meðal annars sett mark sitt á skólakerfið hér á landi. Svo lengi sem elstu menn muna hefur það tíðkast að nemendur ynnu á sumrin. Sumarfrí er tiltölulega langt, miðað við það sem annars staðar gerist, og helgast það af legu landsins. Þegar skólum lýkur á vorin halda nemendur út í atvinnulífið. Allir, sem skynbragð bera á, eru á einu máli um að þessu kerfi eigi ekki að breyta. Fyrst og fremst vegna þess að sumarvinnan reynist fólki kannski ekki miður lærdóms- rík heldur en bóknámið yfir vetur- inn. Með því komast unglingar ■ nána snertingu við atvinnulífið í landinu og kynnast því af eigin raun. Þeir læra að taka til hend- inni, finna til ánægjunnar af því að koma að notum í þjóðfélaginu og fá tilfinningu fyrir því hvernig þjóð- félagið hér hjá okkur starfar. Útlenda kerfið í fjöhniðluin síðustu dagana hef- ur Sighvatur Björgvinsson alþm. verið að kynna niðurskurðarhug- myndir Alþýðuflokksins á útgjöld- um ríkisins. Meðal þess, sem hann hefur hreyft, er að hér eigi að lækka stúdentsaldurinn og útskrifa yngra fólk með stúdentspróf en nú er gert. Svona svipað og gerist í ýmsum nálægum löndum, þar sem fólk vinnur ekki á sumrin. Svo er skemmst frá að segja að ekki verður séður nokkur skynsamlegur botn í þessum hug- myndum þingmannsins og krat- anna. Ef lækka á stúdentsaldurinn - vel að merkja án þess að slaka á kröfunum - þýðir það einfaldlega að lengja verður skólaárið. Svona í áttina við það sem er víða í útlöndum þar sem fólki er haldið með æmum tilkostnaði í skóla nánast allan ársins hring. Það þýðir einfaldlega að skólarnir verða reknir áfram með sömu afköstum og nú er, og þá væntanlega með sama tilkostnaði. Með óbreyttum nemendafjölda verður vitaskuld að halda þar uppi sömu kennslu og nú er. Það hlýtur að kosta það sama, hvor hátturinn sem hafður er á. Þess vegna verður ekki séð að fjárhagslegur sparnað- ur geti orðið, svo neinu nemi, af því að lengja skólaárið til að lækka stúdentsaldur. Nema þá að hug- myndin sé að fækka í skólunum og neita þar þá einhverjum um að- göngu. Er það kannski það sem kratarnir vilja? Þess vegna verður ekki séð að hugmynd Sighvats Björgvinssonar um að lækka hér stúdentsaldur geti leitt til nokkurs peningalegs sparn- aðar fyrír ríkið. Hún er vanhugsuð og tekur ekki mið af ríkjandi aðstæðum í landinu. Útlenda kerf- ið á ekki við hér. Gagnsemi sumarvinnunnar En það alvarlegasta við þessa hugmynd Sighvats Björgvinssonar er þó hitt að hún tekur ekki tillit til þeirrar gagnsemi sem skólafólk hefur af sumarvinnu sinni. Hún afneitar þeirri bláköldu staðreynd að fólk lærír óhemju mikið af því að taka beinan þátt í atvinnulífinu í nokkra mánuði yfir sumarið. Hvað eru þeir til dæmis ekki margir lögfræðingarnir, læknarnir, prestarnir eða kennararnir sem hafa unnið sem unglingar til dæmis í byggingarvinnu, í landbúnaði eða í fiski? Dettur þeim krötunum í alvöru í hug að halda því fram að sú reynsla, sem þetta fólk hefur aflað sér með þessu, hafi verið því gagnslaus? Það er satt að segja ekki annað að sjá af þeim málflutningi sem við höfum síðustu daga verið að heyra frá Sighvati Björgvinssyni. Svo er að sjá að hann vilji keyra alla unglinga landsins inn í lokaðar skólastofnanir og halda þeim þar síðan vandlega vernduðum fyrir öllu sem heitir kynni af atvinnulíf- inu utandyra. Afleiðingin getur svo vissulega ekki orðið nema ein. Upp vex í landinu fólk sem er troðfullt af bókafróðleik, en á sama tíma al- gjörír grasasnar í öllu sem viðkem- ur atvinnulífinu sem afkoma þess byggist þó öll á. Út úr slíku kerfi hlýtur þannig að koma fjöldinn allur af fólki sem ekki verður hægt að flokka undir annað en þröng- sýna sérfræðinga. Duglega fólkið, sem kynnir sér atvinnulífið og aflar sér síðan þeirr- ar menntunar sem þar kemur best að gagni, kemur hins vegar ekki út úr slíku kerfi. En aftur á móti er það einmitt fólkið sem við þurfum á að halda. Hér vantar okkur fólk sem sýnir útsjónarsemi og dugnað, og sem notar hvort tveggja síðan til að koma að gagni í undirstöðu- greinunum. Ekki steingelda sér- fræðinga sem ekkert vita annað en það sem þeir hafa lesið í bókum. Garrí. IIHIIffilBllilllll VÍTT OG BREITT . III .......Illlllllllln Frestur er á illu bestur „Ólafur G. Einarsson formaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins segir að álitlegur hópur flokks- manna vilji bíða sem lengst í von um aukið fylgi auk þess sem nokk- uð stór hópur vilji áreiðanlega bíða með borgarstjórnarkosning- ar.“ Þessi véfrétt birtist á forsíðu Alþýðublaðsins í fyrradag og til' ofurlítils skilningsauka er rétt að taka fram að fyrirsögnin er „Margir sjálfstæðismenn vilja bíða með kosningar.“ Þegar flett var áfram kom í ljós heilsíðu grein um það stórskrýtna stjórnmálaviðhorf sem fram kom í > forsíðufréttinni. Þar fylgdi með ágæt mynd af einbeittu andliti þingflokksformanns Sjálfstæðis- flokksins og var allt þetta undir dálkaheitinu Skotmarkið. Þvef- síðu fyrirsögn var tekin beint úr munni leiðtoga þingflokksins, og var hann búinn að taka að sér að segja þingflokki Borgaraflokks fyr- ir verkum jafnframt sínum eigin og er það hraustlega gert. „Borgara- flokksins að fella stjórnina,“ sagði Ólafur, og nú er eftir að sjá hvaða forystu þingflokkur Borgara- flokksins lýtur. Eigi skal kjósa Eftir allar þessar merku upplýs- ingar var hripari þessara lína orð- inn svo ruglaður í pólitíkinni, að hann treystist ekki til að leggja í að lesa það mikla mál sem á eftir kom. Þess í stað var forsíðufréttin lesin aftur og enn aftur og var ekki um að villast. Þarna stóð skýrum stöfnum að margir sjálfstæðismenn vilji bíða með borgarstjórnarkosn- ingar í von um aukið fylgi, væntan- lega með það í huga að kosningar fæli fylgið frá íhaldinu og að pólit- ísk tilvera þess sé best tryggð með því að kjósa sem sjaldnast eða kannski alls ekki. En hvernig á að fresta borgar- stjórnarkosningum eftir að kjör- tímabilinu lýkurerTímanum hulin ráðgáta en ef það getur orðið Sjálfstæðisflokknum til fylgisaukn- ingar hlýtur einhver leið að finnast hvað svo sem stjórnarskráin kveð- ur á um. En það eru fleiri fjölmiðlar en Alþýðublaðið sem skrifa dularfull- ar fréttir um hvoru megin veggjar Bogaraflokkur muni kjósa sér legstað á þingi komanda og hvernig stjóm og stjórnarandstöðu muni reiða af í þeim átökum sem þá hefjast. Hlutkesti meirihlutans DV flennir í gær yfir alla sína forsíðu að líklegast muni hlutkesti aftur ráða meirihluta og er látið að því liggja að sjálfstæðismenn muni hafna samstarfi við Borgaraflokk- inn um nefndakjör á Alþingi. Þar er haft eftir Óla Þ. að Sjálfstæðis- flokkurinn vilji halda lífi í stjórn- inni til vors. Enn er farið í smiðju til Ólafs G. þingflokksformanns, og á baksíðu er hann hafður fyrir þeim orðum að „sumir okkar telja best að stjórnin lifi til vors.“ Síðan segir hann að ekki komi til mála að eiga samstarf við Borgaraflokk um nefndakjör á þingi nema að flokk- urinn lýsi yfir fullri andstöðu við stjórnina. Það telur viðmælandi fréttahauka fráleitt og stefni því allt í að hlutkesti ráði úrslitum við val í nefndir í haust. Og Óli Þ. segir að sjálfstæðis- menn séu að hugsa um að fá góða kosningu í borgarstjórn í vor. Þarna er samt hvergi getið um þá ágætu hugmynd að fresta borgar- stjórnarkosningunum og er það nokkur hugarléttir í öllu því pólit- íska moldroki sem þyrlað er upp kringum Borgaraflokkinn sem eng- inn veit hvað ætlar að verða úr. Síðar í sömu frétt er haft eftir Ólafi G. að hann sjái annars ekkert sem bendi til annars en að Borgara- flokkurinn styðji stjórnina jafnvel fyrir að fá formennsku í nefndum. Ekki veit maður hvort á að spyrja DV eða Ólaf G. Einarsson hvernig stendur á því að varpa þurfi hlutkesti um meirihluta í nefndum ef Borgaraflokkurinn gengur til liðs við stjórnarflokkana. Ómögulegt að sjá hvers konar túlkun það er á þingsköpum að varpa þurfi hlutkesti í atkvæða- greiðslu ef meirihluti er fyrir hendi. En það er auðvitað í stíl við að fresta borgarstjórnarkosningum til að auka þingfylgi og er þá spurn- ingin hvort ekki sé lika vænlegt að fresta þingkosningunum og ef það verður til þess að íhaldið fái meiri- hluta mætti varpa hlutkesti um hvort það ætti að vera í stjórn eða stjórnarandstöðu. Eða svoleiðis. Einhvem tíma var sagt að það væri skrýtin tík þessi pólitík. En stórskrýtin verður hún fyrst þegar fréttahaukar fara að barna ummæli stjórnmálamanna á þann veg að þingsköp og stjórnarskrá verða marklaus plögg og frásagnargleðin lyftir þrasinu á flug og allt jarðsam- band rofnar. OÓ

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.