Tíminn - 01.09.1989, Blaðsíða 16

680001 —686300
RÍKISSKJP
NÚTÍMA FLUTNINGAR
Hafnarhúsinu v/Tryggvagötu,
S 28822
ÞRðSTIIR
685060
FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER1989
Miklar hækkanir á vöru og þjónustu framundan:
Landbúnaðarvörur
hækka um nærri 10%
Landbúnaðarvörur hækka 1. september að meðaltali um
10%. Hækkunin er nokkuð mismunandi milli vörutegunda.
Meginástæður fyrir hækkuninni eru verðhækkanir í þjóðfé-
laginu. Aðföng til landbúnaðar hafa hækkað allmikið. Inn í
þessa hækkun kemur leiðrétting á launaliö bóndans en
bændur hafa mátt þola raunlaunalækkanir umfram aðra
landsmenn á undanförnum mánuðum.
Mjólk hækkar úr 63,10 kr. í 70,90
kr. eða um 11%. Rjómi og smjör
hækka meira eða um 14%. Einn peli
af rjóma hækkar úr tæplega 127 kr.
í tæplega 145 kr. Smjör hækkar úr
480 kr. kílóið í 546 kr. Ostur og skyr
hækka um 10-11%. Heildsöluverð á
eggjum hækkar um 7%.
Laun bóndans hækka um 7,5%
frá 1. júní. í launaútreikningnum er
gert ráð fyrir að kúabændur hafi
291,28 kr. á tímann. Ofan á það
bætist síðan álag, orlof og sérstök
uppbót fyrir desember.
Sex manna nefnd hefur ekki enn
lokið við að reikna út verð á sauð-
fjárafurðum en talað hefur verið um
að þær hækki nálægt 10%. Sú hækk-
un kemur væntanlega til fram-
kvæmda um miðjan næsta mánuð.
Fleira hækkar en landbúnaðarvör-
ur því að Verðlagsráð hefur þegar
leyft að sement og ýsa hækki um
tæplega 10%. Hitaveitur munu
hækka gjaldskrár sínar. Gjaldskrá
Hitaveitu Reykjavíkur mun t.d.
hækka um 10%.
Forystumenn verkalýðshreyfing-
arinnar mótmæltu þessum hækkun-
um í gær á fundum með forsætisráð-
herra. Þeir telja að ekki hafi verið
beitt aðhaldi í verðlagshækkunum
eins og lofað hafði verið í samning-
unum í vor. ASÍ sendi forsætisráð-
herra bréf í gær þar sem hann er
spurður um fyrirætlanir ríkisstjórn-
arinnar í atvinnumálum, verðlags-
málum, skattamálum, vaxtamálum,
lífeyrismálum og félagsmálum. For-
sætisráðherra hefur þegar svarað
bréfinu.
-EÓ
Reykjavík:
Mikiðumóhöpp
Harður árekstur varð milli tveggja
bifreiða á gatnamótum Réttarholts-
vegar og Sogavegar skömmu fyrir
klukkan tvö í gærdag. Ökumenn
beggja bifreiðanna voru fluttir á
Slysadeild. Bifreiðarnar köstuðust
til við áreksturinn og lenti önnur
þeirra á ljósastaur.
. Að sögn lögreglu var óvenju mikið
um óhöpp í umferðinni í gær. Þrett-
án árekstrar voru tilkynntir til lög-
reglu á tímabilinu frá kl. 9.00 til
18.00, þar af níu árekstrar frá klukk-
an eitttilhálf þrjú. í tveimurárekstr-
anna var um að ræða slys á fólki. Þá
má reikna með að 5 til 8 árekstrar
hafi orðið til viðbótar, en ökumenn
gert upp málin án afskipta lögreglu.
-ABÓ
Frá árekstrínum sem varð á mótum
Réttarholtsvegar og Sogavegar.
Ökumenn bifreiðanna voru fluttir á
sjúkrahús. Tímamynd Pjelur
Guðmundur Bjarnason,
heilbrigðisráðherra:
Lægri skatt
á grænmeti
og kornvöru
Guðmundur Bjarnason lagði
til á ríkisstjómarfundi í gær að
kornmatur, kartöflur, grænmeti
og ávextir lentu í lægra þrepi
virðisaukaskattsins sem fyrir-
hugað er að taka upp um ára-
mótin. Þessar vörur lentu þá í
flokki með mjólk, kjöti og fiski
sem rætt hefur verið um að
lentu í lægra þrepinu í þessu
kerfi.
Þessa tillögu heilbrigðisráð-
herra ber að skoða í ljósi þings-
ályktunartillögu um manneldii-
og neyslustefnu sem samþykkt
var á síðasta þingi og nýrrar
ályktunar sem Manneldisráð ís-
lands gerði í vikunni. í áskomn
Manneldisráðs segir m.a.:
„Samkvæmt opinberri
manneldis- og neyslustefnu ber
stjórnvöldum að taka mið af
settum manneldismarkmiðum
við ákvörðun tolla og skatta og
hvers konar annarra opinberra
aðgerða sem hafa áhrif á verð-
lag matvara. Lægri virðisauka-
skattur á innlendum afurðum
eingöngu væri ekki í samræmi
við stefnu stjórnvalda í mann-
eldismálum, enda þótt innlend
matvara sé heilnæm er eitt
helsta markmið í manneldis-
stefnu okkar að draga úr fitu-
og sykurinnihaldi matvara, en
auka neyslu á grófu korni, kart-
öflum, grænmeti og ávöxtum.
Hærri virðisaukaskattur á þess-
um hollu matvörum gengi þvert
á manneldisstefnuna og því tel-
ur Manneldisráð íslands rétt að
lægra þrep virðisaukaskatts taki
einnig til þeirra matvara sem
helst ber að auka samkvæmt
ofanskráðu, þ.e. konmatar, kar-
taflna, grænmetis, og ávaxta.“
Fjármálaráðherra segir ummæli Þorsteins
Pálssonar alröng og tóman misskilning:
Get hitt hann hvar
og hvenær sem er
Haukur Halldórsson formaður Stéttarsambands bænda um nýjan búvörusamning:
Rammasamning til 2000
„Þetta er nú alrangt hjá Þorsteini
Pálssyni og byggt á miklum mis-
skilningi. Þvert á móti hefur náðst
óvenju góður árangur við að fram-
fylgja fjárlögum fyrra árs, eins og
ég mun gera grein fyrir innan
örfárra daga. Þannig að stjórn
mála þar er í mjög góðu lagi,“
sagði Ólafur Ragnar Grímsson
þegar Tíminn bar undir hann um-
mæli Þorsteins Pálssonar er hann
viðhafði á blaðamannafundi á mið-
vikudaginn. Þorsteinn sagði að
enginn fjármálaráðherra hefði fyrr
eða síðar orðið uppvís að jafn
mikilli ósannsögli og núverandi
fjármálaráðherra, einnig að allar
stóru yfirtysingar ráðherrans hefðu
hrunið.
Fjármálaráðherra sagði
jafnframt: „Það sem hefur gerst frá
því að fjárlög voru samþykkt er að
það voru teknar nýjar ákvarðanir,
til dæmis í tengslum við kjarasamn-
inga og eins um auknar niður-
greiðslur og einnig aukningu á
tryggingabótum. Þegar maður
skoðar útgjaldastjórnunina þá er
hún með þeim hætti að það munar
ekki nema 11 milljónum á útgjalda-
áætlun fyrir fyrstu sjö mánuði árs-
ins og hinni raunverulegu niður-
stöðu. Miðað við þá mörgu tugi
milljarða sem þarna er um að ræða
er það ótrúlega lítill munur.
Samanborið við fjármálastjórn
Þorsteins Pálssonar sjálfs þá er ég
reiðubúinn hvenær sem er og hvar
sem er að hitta Þorstein Pálsson og
leggja fram tölurnar. Því ef niður-
staðan af hans búskap er yfirfærð á
núgildandi verðlag þá er þar ellefu
milljarða halli.“
SSH
I hugmyndum Stéttarsambands
bænda um nýjan búvörusamning,
sem tekur gildi 1992, eða þegar
núverandi samningur rennur út er
gert ráð fyrir að um verði að ræða
rammasamning um þróun búvöru-
framleiðslunnar til ársins 2000. Þetta
kom fram í ræðu Hauks Halldórs-
sonar formanns Stéttarsambands
bænda á aðalfundi sambandsins á
Hvanneyri sem hófst í gær.
Það er skoðun Stéttarsambandsins
að aðeins geti orðið um heildstæða
landbúnaðarstefnu að ræða ef meg-
inatriði í framkvæmd hennar liggi
fyrir nokkur ár fram í tímann og er
tímabilið frá 1992 til aldamóta talið
hæfilegt markmið.
Gert er ráð fyrir að samningurinn
fjalli fyrst og fremst um framleiðslu
mjólkur og kindakjöts, en hægt
verði með sérsamningum á samn-
ingstímanum að fella aðrar fram-
leiðslugreinar að samningnum. Þá
er einnig gert ráð fyrir því í hug-
myndum Stéttarsambandsins að um-
samið afurðamagn taki á samnings-
tímanum mið af markaðsþróun.
í hugmyndunum er bent á mögu-
leika til þess að spara útflutningsbæt-
ur og ná niður birgðum með því að
á verðlagsárunum 1990 til 1992
greiði ríkissjóður einstökum fram-
leiðendum sem nemur hlutfalli launa
og fjármagnskostnaðar í verði sauð-
fjárafurða fyrir allt að 15% af full-
virðisrétti þeirra í stað þess að þeir
framleiði upp í réttinn. Þannig yrði
tekjutryggingarákvæðum samnings-
ins haldið, en hann ekki nýttur að
fullu til framleiðslu.
-ABÓ
Forsætisráðherra um drög að þjóðhagsspá:
Útlitið er dökkt
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, segir að þau drög að
þjóðhagsspá sem nú liggi fyrir
breyti verulega þeim áformum sem
uppi hafi verið í ríkisstjórninni í
efnahagsmálum þar sem horfurnar
séu mun dekkri en gert hafi verið
ráð fyrir. í drögunum er gert ráð
fyrir að heildarverðmæti sjávarafla
minnki um rúmt sex og hálft prós-
ent á næsta ári. Forsætisráðherra
segir að ljóst sé að grípa þurfi til
róttækra aðgerða til að takast á vi<
þann aukna samdrátt sem þar e
spáð í landsframleiðslu, þriðja ári<
í röð. Steingrímur segist vonast ti
þess að hagsmunaaðilar f samfélag
inu fáist til samvinnu um að taka i
þeim vanda sem fylgi slíkum sam
drætti, s.s. atvinnuleysi og kaup
máttarrýrnun. Samkvæmt drögun
að þjóðhagsspá má búast við ;
milli 2 og 3% atvinnuleysi á næsti
ári og 3-4% samdrætti kaupmáttar