Tíminn - 15.09.1989, Qupperneq 6

6 Tíminn
Föstudagur 15. september 1989
Tímiim
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGfslason
Aöstoðarritstjóri: OddurÓlafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, fþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: >
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og með 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Skýr ályktun
í stjórnmálayfirlýsingu Landssambands fram-
sóknarkvenna, sem nýlega hélt landsfund sinn, er
að finna ályktanir um ýmis málefni í samræmi við
kjörorð fundarins: Virðum líf - Verndum jörð.
Þar er ekki síst fagnað þeirri ákvörðun nýrrar
ríkisstjórnar að stofna umhverfisráðuneyti. Telur
landsþingið að aukin áhersla á þennan málaflokk
í stjórnkerfinu muni efla forvarnarstarf og bæta
lífsskilyrði fyrir komandi kynslóðir í landinu.
Framsóknarkonurnar ályktuðu um það að fram-
fylgja þurfi reglum um ofnýtingu, mengun og
önnur umhverfisspjöll af mannavöldum. Slíkt
verði best gert með því að stofna til skipulegrar
auðlindanýtingar, þar sem forðast sé að ganga of
nærri umhverfinu eða spilla lífríkinu.
Þá ályktaði landsfundurinn um nauðsyn virkrar
byggðastefnu og tók svo til orða að lykilatriði í
baráttunni fyrir jafnvægi í byggð landsins sé að
heilbrigt og fjölbreytt atvinnulíf fái þrifist um allt
land og þar geti stjórnvöld ráðið miklu um.
Hins vegar harmaði landsfundurinn þá miklu
byggðaröskun sem sífellt ætti sér stað og taldi að
úr henni mætti draga með því að fylgja m.a. fast
fram markaðri stefnu um jöfnun á orkuverði og
símakostnaði, sem þegar er farið að framkvæma í
áföngum, en ástæða væri til að hraða sem mest.
Landsfundur framsóknarkvenna minnti á þá
stefnu Stéttarsambands bænda að setja ætti sem
forgangsverkefni í landbúnaðarmálum að leita
leiða til að lækka búvöruverð til neytenda. Með
þessu verða samtök framsóknarkvenna fyrst allra
pólitískra samtaka til að vekja athygli á þessu
áhersluatriði bændastéttarinnar í verðlagsmálum
landbúnaðarins og taka heilshugar undir þessa
stefnu.
Jafnframt andmælti landsfundurinn hugmyndum
og ráðagerðum um frjálsan innflutning landbúnað-
arvöru og taldi það aðför að sjálfstæði þjóðarinnar.
í því sambandi er ástæða til að nefna skelegga
ályktun Landssambands framsóknarkvenna gegn
inngöngu íslands í Evrópubandalagið. Segir í
landsfundarályktuninni að með aðild að slíku
bandalagi yrðu íslendingar að fórna sjálfsákvörð-
unarrétti sínum í hendur miðstjórnarvaldi Evrópu-
bandalagsins og með því væri þjóðfélagsgerð og
þjóðmenningu stefnt í voða.
Tíminn vill vekja sérstaka athygli á ályktun
Landssambands framsóknarkvenna í Evrópu-
bandalagsmálinu vegna þess hversu hiklaust fram-
sóknarkonur hafna öllum vangaveltum um það
mál og styðja ályktun sína einni mikilvægustu
röksemdinni gegn hugmyndum um aðild að banda-
laginu sem er sú að íslendingar yrðu að þola
skerðingu á fullveldi íslenska lýðveldisins við að
ganga í bandalagið. Framsóknarkonurnar átta sig
á að Evrópubandalagsmálið er fyrst og fremst
pólitískt mál, spurning um valdahlutföll og ákvarð-
anatöku.
lllllllllllllllll GARRI !' ... ...
Nýtt verðmætaskyn
Á fyrri árum var ■ Reykjavík
allþekktur borgari einn sem af
allslags kúnstugu kaupsýslubralli
hafði hlotið auknefnið „fíni“. Af
honum eru til ýmsar sögur, eins og
gengur með marga kynjafugla, og
þar á meðal er sú að er hann eitt
sinn hafði óvenju mikið fé í hönd-
um og var að telja seðlana, rakst
hann á fimmkrónaseðil meðal
þeirra. Þá á sá „fíni“ að hafa sagt
dolfallinn: „Nei, hvað er nú fimm-
kallinn að gera með peningunum“.
Talsverðir uppgangstímar hér í
þjóðfélaginu á undanförnum árum
hafa orðið til þess að persónur af
tagi hins „fína“ þykja ekki lengur
neinir sérviskufuglar. Þvert á móti
hefur þeim farið mjög fjölgandi,
sem borist hafa mikið á og lagt alla
virðingu gagnvart verðmætum fyrir
róða. Mögulegt hefur verið að efna
til allrahanda stórfjárfestinga, sem
frá upphafi voru fásinna ein og svo
um hnútana búið af hendi þeirra
„fínu“ að þeir þurfa ekki að taka
neinum teljandi áföllum vegna
ráðslags síns, en nægir að setja upp
sakleysissvip og yppta öxlum.
Virðingarleysi þetta fyrir verð-
mætum á undanförnum árum hefur
smitað út frá sér um alit þjóðfélag-
ið, og er fuU ástæða tíl að óttast
afleiðingar þess, ekki síst nú er
harnar á dalnum í efnahagslífi.
Sérstaklega má búast við óhoUum
afleiðingum þessa fyrir yngri kyn-
slóðina.
Það þótti t.d. vondur siður hjá
bömum hér áður fyrr að leifa mat.
Þess vom meira að segja dæmi á
heimUum að þeim var ekki leyft að
standa upp frá borðum fyrr en þau
höfðu lokið því sem fyrir þau var
borið. Þessi strangleiki var ekki tU
kominn af mannvonsku, heldur
gjama af því að foreldrarnir höfðu
sjálfir þekkt kröpp kjör og höfðu í
heiðri þann vísdóm að þeim famast
best sem vinnur hörðum höndum
og hatar óhóf. Með þessu var
bömum innrætt virðing fyrir hinu
daglega brauði, sem nú er fáþekkt.
Algengara mun að böm mundu
bjóða föður eða móður sem ætluðu
að aga þau með slíku móti í „eina
bröndótta“. í stað virðingar fyrir
verðmætum hefur haldið innreið
sína sú heimspeki að allt fáist fram
með frekjunni.
Frekja og tUætlunarsemi margra
unglinga nú er ekki þeim að kenna,
heldur þeim viðhorfum sem þeir
fuUorðnu hafa fyrir þeim, þau
viðhorf að allur munaður sé sjálf-
sagður og eigi að fást strax. Þessi
viðhorf era ríkjandi í samfélaginu
og bömin sjá þau blasa við hvar-
vetna - hjá einstaklingum, fyrir-
tækjum og í stjómsýslu. ÖU um-
fjöllun fjölmiðla endurspeglar svo
þennan anda.
Þótt ekki sé verið að hvetja
foreldri tU þess að taka upp þann
sið að neyða bam eða ungUng tU
að éta það sem hann með engu
móti kann að hafa lyst á, mætti fólk
gjama andæfa brengluðu verð-
mætaskyni tíðarandans á einhvera
hátt. Að þessu ættu ekki aðeins
foreldrar að gæta heldur líka þeir
sem gegna opinberum embættum
eða hafa verið kosnir á fuUtrúasam-
kundur í nafni almennings. Undan- -
látssemi fyrir hverskonar sérvisku-
legum og óhóflegum kröfum gerir
ekki annað en brengla þá mynd
sem stjómendumir þurfa að hafa í
augum almennings, og sjálf lýð-
ræðismyndin skmmskæUst. En því
ver er það svo að margur stjóm-
málamaðurinn kýs fremur að vinna
gegn betri vitund, en eiga á hættu
að hann sé álitinn ekki nægilega
greiðasamur og velviljaður, sem af
misskUningi er Iagt að jöfnu við
lýðræðisleg viðhorf. Þess vegna
gerist það oft að í nafni lýðræðisást-
ar era framdar allra handa breUur
og strákapör, sem vísast afla vin-
sælda meðal einhverra hópa, en
almenningur verður að borga brús-
ann fyrir. Þetta er séríslenskt fyrir-
bæri, sem ætla mætti að valdhöfum
í fæstum löndum Vestur-Evrópu
og Bandaríkjunum mundi ekki
haldast uppi. Kannske vegna þess
að þar líðst mönnum ekki að ausa
út miklnm fjármunum, nema þeir
séu í alvöra fýrir hendi, en era ekki
sýndarpeningar, eins og auður þess
„ffna“ sem mun aldrei hafa verið
auðugur maður, þótt hann kynni
að láta sem svo væri.
í anda þessa á uppeldi bama og
ungmenna líka að vera, þegar kem-
ur að þvi að umgangast verðmæti.
Forráðamenn æskunnar verða að
hafa í huga að sá meðalvegur sem
ekki tekst að rata á heimilinum
mun ekki auðfundnari, þegar
menn era orðnir „stórir“.
Garri
lllllllllllllli VlTTOGBREITT IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÍII1III[IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1IIIIII^ .III
ÓVARIN BORG
Lögreglumenn í Reykjavík hafa
talið það góðan stuðning í kjara-
baráttu sinni að básúna út um borg
og bý að þeir séu alltof fáir og og
að sparnaðarráðstafanir yfirvalda
Ieiði til þess að lögreglan ráði
hvergi nærri við verkefni sín. Sem
sagt að það er lögreglan sjálf sem
tilkynnir að ofbeldismenn geti farið
sínu fram þar sem löggæslan ræður
ekkert við ástandið.
Svo láta einstakir lögreglumenn
í fjölmiðla að þeir sú hræddir við
að sinna skyldustörfum sínum
vegna fámennis en fjölda og styrk-
ieika misindismanna, sem auðvitað
ganga á lagið og fara sínu fram þar
sem löggæslumenn nota öll tæki-
færi til að koma veikleika sínum á
framfæri.
Óspektir og ofbeldi fara í vöxt
og enginn fær við neitt ráðið. Rán
á götum úti telst vart lengur til
tíðinda og breddur eru orðnar
algeng og tiltæk amboð þegar
stinga þarf einhvem í kviðinn eða
skera á háls á göíum úti eða inni f
skemmtanahúsum.
Umfferð án löggæslu
í fyrrinótt gerðu einhverjir
spaugarar sér til gamans að henda
sprengjum af handahófi á íbúðar-
götur og eiga sjálfsagt margir eftir
að fjargviðrast út af því tiltæki þótt
annað hafi ekki skeð en að álíka
margar rúður brotnuðu og á venju-
legri sunnudagsnóttu í miðborg-
inni.
Margir hmkku upp úr svefni við
öflugar dynamítsprengingar, en
áreiðanlega ekki fleiri en að öllu
jöfnu liggja andvaka eftir að hafa
vaknað, kannski aftur og aftur,
þegar illmenni á skellinöðmm og
öðmm farartækjum með tvígeng-
isvélum, geysast um inni í íbúða-
hverfum. Eða þá þeir spellvirkjar
og friðarspillar sem grenja um
göturnar í pústkerfalausum bílum
að næturlagi.
Allt þetta hefur lögreglan látið
afskiptalaust ámm saman og til-
kynnir núna að hún þori ekki að
fara um göturnar að næturlagi
þegar hópar meira og minna
dmkkinna fáráðlinga leggja bæjar-
hverfi eins og miðbæ höfuðborgar-
innar undir sig.
Ef til er eitthvað sem kallast
umferðarlögregla er það lið ein-
hvers staðar annars staðar en í
umferðinni. Þar fer hver og einn
sínu fram og virðast reglugerðar-
ákvæði í umferðarlögum vera álíka
mörg og bílstjóramir sem aka
ávallt eins og þeim sýnist, hvað
sem svo kann að standa í umferðar-
lögum, sem er svo vel gætt í
dómsmálaráðuneytinu, að hvorki
löggæslan né bílstjórar hafa frétt af
þeim pappímm.
Hljótt um
umferðarofbeldi
Margir eiga eftir að jesúsa sig
mikið í allri umræðunni um spreng-
ingamar á Bergþómgötu og öldu-
götu og mörg spakleg athugasemd-
in verður gerð um hvemig komið
er fyrir vesalings borgumnum sem
nú eiga yfir höfði sér að vera
sprengdir í loft upp hvenær sem er.
Minna er talað um að daginn á
undan sprengingakvöldinu vom
margir bílar klesstir og klipptir í
sundur. Margir fluttir á slysadeild
og enn fleiri bílar á verkstæði eða
ruslahauga. Pólitíið hafði meira að
segja orð á því að óvenjumikið hafi
verið um árekstra og talsvert að
gera.
Þennan dag gekk á með helli-
dembum og dimmum skúmm. Þeir
sem neyddust til að taka þátt í því
öngþveiti sem kallað er bílaumferð
þennan dag ættu að vita hvílík
brjálsemi hafði gripið um sig meðal
allra þeirra ökumanna sem aldrei
gera greinarmun á veðri, birtu eða
færð. Hver morðkandidatinn af
öðmm tróðst og mddist um í
umferðinni og þarf enginn að vera
hissa á hvemig fór. Ofbeldið í
umferðinni er nefnilega alltaf látið
afskiptalaust.
Lögreglan var auðvitað upptekin
við að mæla og taka skýrslur á
slysastöðum og gengu ökuníðingar
sjálfala að venju.
Eignatjón og slys á fólki varð
margfait meira í umferðinni í
Reykjavík á miðvikudag en af
bombunum, sem sprengdar vom
einhverjum til skemmtunar að
kvöldi.
En sprengukastið er og verður
samt sem áður litið miklu alvarlegri
augum og mikið kapp verður lagt
á að finna sökudólga. í bflaumferð-
inni er enginn sekur.
Það liggur í augum uppi að
bæjarfélag eins og Reykjavík hefur
engin efni á að halda uppi löggæslu
og hefur að mestu gefist upp á því.
Borgin og íbúar hennar em því
óvarðir gegn öllu því ofbeldi sem
tröllríður húsum og heilum
hverfum.
Löggæslan hefur dregið sig í hlé
og staurblankir ráðamenn vita ekki
sitt rjúkandi ráð. OÓ