Tíminn - 03.03.1990, Blaðsíða 2

10
HELGIN
Laugardagur 3. mars 1990
FRÁ BORGARSKIPULAGI REYKJAVÍKUR
Lóðirnar 6A, 6B og 8 við Hátún, Staðgr.r. 1.235.3,
sem markast af Hátúni, Laugarnesvegi og
Laugavegi.
Hér með er auglýst samkv. 17. og 18. gr. laga nr.
19)1964 nýtt hámark nýtingar á ofangreindum reit
og flokkast reiturinn samkv. Aðalskipulagi Reykja-
víkur 1984-2004 þannig:
Blönduð athafnasvæði miðsvæðis 0,70 -1,10.
Er þessi breyting einnig samræmd aðliggjandi reit
sem er með viðmiðunar nýtingu 0,70 - 0,89.
(Lóðirnar Hátún 6 og Nóatún 17).
Nánari upplýsingar eru veittar á Borgarskipulagi
Reykjavíkur, Borgartúni 3,3. hæð alla virka daga frá
kl. 09.00 - 16.00 til 17. apríl 1990.
Athugasemdum, ef einhverjar eru skal skila skriflega
á sama stað eigi seinna en 2. maí 1990.
Húsdýragarður
Laus eru til umsóknar eftirtalin störf við Húsdýra-
garð í Laugardal.
1. Dýrahirðir - yfirmaður.
ráðning frá 1. apríl 1990, menntun og starf-
sreynsla á líffræðisviði æskileg.
2. Umsjónarmaður fræðslu
Ráðning frá 1. júní 1990. Uppeldisfræðileg
menntun á líffræðisviði æskileg.
Umsóknum skal skilatil starfsmannastjóra Borgar-
verkfræðings, Skúlatúni 2 á sérstökum eyðublöð-
um sem þar fást fyrir kl. 16, föstudaginn 16. mars
1990. Nánari upplýsingar eru veittar hjá Garðyrkju-
deild Borgarverkfræðings, í síma 18000.
Skip til sölu
Kauptilboð óskast í Vitaskipið Árvakur, þar sem
það liggur við suðurhöfnina í Hafnarfirði, í því
ásigkomulagi sem skipið er nú í.
Skipið verður til sýnis eftir nánara samkomulagi
við forstöðumann Vitamálastofnunar og gefur
hann jafnframt allar nánari upplýsingar: sími
27733.
Tilboð leggist inn á skrifstofu vora eigi síðar en 14.
mars n.k. kl. 11 f.h. og verða þá opnuð í viðurvist
viðstaddra bjóðenda.
INNKAUPASTOFNUN RIKISINS
__ BORGARTUNI 7. 105 REYKJAVIK
Tilboð óskast í ýmsar gerðir af röntgenfilmum
ásamt framköllunarefni fyrir ríkisspítala og nokkur
sjúkrahús.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu Innkaupastofn-
unar ríkisins, Borgartúni 7, Reykjavík.
Tilboðsfresturertil kl. 11 .OOf.h. þann 23. apríl n.k.
INNKAUPASTOFNUN RIKISINS
BORGARTUNI 7. 105 REYKJAVIK _
Hjólhýsi óskast
Hef hug a áð kaupa hjólhýsi. Ýmsar gerðir koma
til greina.
Upplýsingar í síma 91-31041 eftir kl. 17.30.
Astarsaga
en hann fer að gefa stokknum gætur.
Hún þykist ekki vilja láta taka hann
af sér, en sleppir honum þó við
hann. En þegar hann fær henni hann
aftur, án þess að opna hann, segir
hún eggjandi:
„Það var gott þú laukst honum ekki
upp!“
Og það er ekki að sökum að spytja
— hann linnir auðvitað ekki látum
fyrr en hann fær að sjá í stokkinn.
Og hvað er það þá annað sem hann
sér en franska bréfið, sem hún sagð-
ist hafa kastað á eld! Og hún horfir
ffaman í hann og segir:
„Gísli, því ert þú að stríða mér?“
Þá þrýstir hann hönd hennar og
flýtir sér burt, því hann þorir ekki að
bíða þess sem verða vill.
Svo er það einn sunnudag að pró-
fasturinn er inni í Viðey og allir í
Landakoti famir út, nema Ástríður.
Hún er að búa sig, láta á sig sjal og
hatt. Þá getur hann ekki stillt sig
lengur. Hann grípur utan um hana,
en hún reynir með hægð að slíta sig
af honum. Hún er ekki reið og þegar
hún talar til hans er rödd hennar i
senn þmngin ást og sorg. Þá verður
hann skelkaður og sleppir henni. En
fyrir utan dymar tekur hún svo inni-
lega í höndina á honum að ylurinn
læsir sig inn að hjartarótum. Og
hann spyrt hvort hún sé reið.
„Nei, Gísli,“ svarar hún. „Því er nú
miður — ég get það ekki.“
Hann spyr hvort hún muni ætíð fyr-
irgefa sér allt.
„Já, alténd allt“. Og hún þrýstir
hönd hans enn heitar en áður.
En stundum finnst honum hún vera
öðmvísi í viðmóti en hún er vön. Þá
gremst honum og hann leitast við að
hefna sín með því að stríða henni.
En fyrr en varir fyllast augu hennar
támm, og þá klökknar hann líka. Og
þau gráta bæði um stund, uns þau
leita huggunar hvort hjá öðm.
Og loks segir hún það: Hún elskar
hann innilega. Hann er búinn að
margganga á hana, en hún hefur allt-
af svarað:
„Þú veist það, Gísli“.
Eftir þau svör hafði hún flýtt sér
burtu og lokað sig inni. Þau kyssast
heitt og innilega og þau hvíslast á
ástarorðum. Og nú fær hann að vita
að hún hefur elskað hann Iengi.
Sæluvíma fýrstu ástarínnar
Það er langt liðið á sumar er þetta
gerist, en elskendumir í Landakoti,
sem hvíla í sælli vímu sinnar fyrstu
ástar, grunar ekki nálægð neins
hausts. Þau skynja ekkert nema feg-
urð lífsins, sem leikur á svo heillandi
strengi vestur í Landakoti.
Frá fognuði þessara daga er hann
rifinn, því hann verður að fara austur
að Hjálmholti í Flóa og vera þar
þrjár vikur. Þar býr Páll sýslumaður
Melsted, sem átt hafði Önnu Sigríði,
móðursystur hans að konu, en hún
dó einmitt snemma á þessu sumri.
En prófastsdóttirin unga bíður hans
með opinn faðm og mjúkar varir, er
hann kemur aftur úr Flóanum og enn
eiga þau yndislega daga. Nú gerist
skuggsýnt á kvöldin og dimman er
indæl, þegar veðrið er gott. Þá bíður
hann úti, þegar rökkva tekur, og því
er að treysta — innan skamms kem-
ur hún.
Dagamir liða í ljúfum draumi, uns
skólinn á Bessastöðum krefst síns.
Nýja skólabyggingin stendur nær
fullgerð í brekkunni hinum megin
kvosarinnar, þar sem bærinn er. Hún
blasir við frá Landakoti í allri sinni
reisn. En einn vetur enn verður þó
skóli á Bessastöðum. Fram hjá því
verður ekki komist.
Ekki er langt á milli Bessastaða og
Reykjavíkur, en þó var sú vegalengd
ástföngnum pilti ærinn trafali fyrir
meira en hundrað árum. Ast hans var
ekki þolinmóð. Haustið 1844 gekk
Gísli Brynjólfsson oft niður að sjó á
Bessastöðum og settist þar á stein og
lét sig dreyma að hann legði hönd að
brjósti Ástríðar Helgadóttur, fyndi
hjartslátt hennar og heyrði hana
hvísla ástarrómi: „Æ, Gísli. Ég hef
aldrei elskað neinn nema þig. Aldrei
Landakot hefur nú breytt um svip, en hús dómkirkjuprestsins stóð á
hér um bil á sama stað og húsið við hliðina á kirkjunni hérá myndinni.
nokkum tíma get ég elskað nokkum
mann eins mikið og þig. Kysstu
mig! Hvenær ætli ég verði búin að
kveðja þig, þegar þú ferð?“
Því að nú er elskendunum farin að
standa nokkur ógn af fyrirhugaðri
námsför unnustans til Kaupmanna-
hafnarháskóla.
Á afmælisdegi Ástríðar, 20. febrú-
ar, stóð hann undir húsgaflinum á
Bessastöðum og horfði yfir fjörðinn
til hennar, sem hann vissi að líka
mundi horfa yfír til sín af Landa-
kotshæðinni. Og þar orti hann ástar-
ljóð, og þegar hann færði henni þau,
tók hún gítarinn sinn af þilinu og
söng þau fyrir hann.
Hann lét sér nefnilega ekki draum-
ana og skáldskapinn nægja. Hann
fór um hverja helgi til Reykjavíkur
og sat öllum stundum hjá Ástríði.
Prófastshjónin gengu fram og aftur
um húsið en þau óraði ekki fyrir því
hvað var að gerast. Þau hugðu að
Gísli og Ástríður væm að lesa sam-
an frönsku eða þýsku. — Æ, hvað
þau gátu verið glámskyggn og
bamaleg, prófastshjónin.
Allt kemst upp
Svo dregur bliku á loft einn
sunnudag í desembermánuði. Gísli
og Ástríður hafa setið heima í
Landakoti um messuna, ein slns liðs,
og messur em langar hjá mælsku-
klerkinum Helga G. Thordersen. En
þó ekki nógu langar. Gísli verður of
seinn fyrir. Er prófastsfrúin kemur
heim eftir tvær klukkustundir, flýtir
unustinn sér svo mikið að hann
skellir hurðinni á þumalfingurinn á
sér og fyrirgangurinn kemur upp um
hann.
Næst þegar hann kemur í prófasts-
húsið er leyndarmálið á vitorði for-
eldranna. Elskendumir hafa átt sína
síðustu frjálsu stund. Enginn er reið-
ur, en þó verður engu um þokað til
betri vegar. Elskendunum er einfald-
lega bannað að tala saman og Ástríði
er skipað að gleyma unnusta sínum.
Þetta er gert af mildi en óbifanlegri
festu og mánudaginn fyrir jól er
þeim leyft að kveðjast. Sjálfur stend-
ur prófasturinn álengdar og hefur gát
á öllu meðan Ástríður hjúfrar sig
grátandi að brjósti unnusta síns,
skelfur í faðmi hans og óskar sér
dauða frekar en þess hlutskiptis er
hún nú sér fram á.
Áður en þau skilja leggur hún hönd
að brjósti hans og segist vilja einu
sinni enn fmna hjarta hans slá. Síðan
hnígur hún niður á stól með höndina
undir enninu og tárin flóandi um
vangana og mælir ekkaþmnginni,
grátkæfðri röddu:
„Aldrei skal ég gleyma þér. Ég skal
alltaf biðja fyrir þér.“
En unnustinn ungi gengur út, því
að afskömmtuð kveðjustund er liðin.
Hann strýkur tár af augum sér. Það
er svalur vindur af austri mánudag-
inn fyrir jól 1844 og tungl veður í
dökkum skýjum. Allt er óhugnanlegt
og það tekur í sárin.
Leynifundir
Séra Helgi G. Thordersen var
höfðingi í lund og þegar hann reisti
timburhúsið í Landakoti hafði hann
látið gera þar stofu svo stóra að hún
var á þeirri tíð kölluð salurinn. Á
salnum vom veglegir gluggar. Ekki
mun prófasturinn þó hafa ætlað
þessa glugga til ástarþinga, en þeir
verða nú athvarf elskendanna, sem
ekki mega hittast. Að þcssum glugg-
um læðist Gísli á kvöldin, þegar
hann er í Reykjavík og þá kemur
Ásríður með ljós og þau tala saman
gegnum rúðurnar. Þrátt fyrir allar
sorgir brosa þau og em glöð yfir því
einu að fá þó að sjást í laumi í gegn-
um glugga. Ef hurð er hreyfð em
bæði flúin á samri stundu, en jafn-
skjótt og kyrrð kemst á eru bæði
komin aftur að glugganum. And-
streymið hvetur Gísla aðeins til þess
að sækja helgarferðimar til Reykja-
víkur enn fastar en áður. Prófasts-
hjónin, sem halda að þau hafi kæft
ástaróra unglinganna í fæðingu, ger-
ast mýkri á maninn og slaka á bönn-
um sínum. En ástarævintýri þeirra er
samt komið á allra vitorð og Gísli
Magnússon ffá Þorlákshöfn, sem er
nýkominn frá Kaupmannahöfn að
loknu málfræðinámi og hefur lagt
hug á hina glæsilegu prófastsdóttur í
Landakoti hættir við að biðja hennar
sér til handa af þeim sökum.
Og nú fara elskendumir að gerast
djarfari. Þau láta sér ekki lengur
nægja að kyssast í gegnum gler. Á
síðkvöldum, þegar kyrrð er komin á
í prófastshúsinu, gengur elskhuginn
til fundar við unnustuna, sem bíður
hans full eftirvæntingar og skelfur af
ást og ótta við faðmlög hans og býð-
ur honum að síðustu góða nótt með
heitum kossi. — En þegar að því
kemur að hann verður að fara aftur
suður að Bessastöðum, til þess að
byrja nýja viku i skólanum, er það
heldur ekki nema með höppum og
glöppum að hann getur kvatt hana. I
skólanum verður lítið um lestur, en
hann verður samt efstur á prófi og
þakkar það því að Ástríður biður
fyrir honum.
Þegar Ástríður er orðin ein eftir
heima, sest hún niður og skrifar vin-
konu sinni, sem heitir Arnetta Sí-
vertsen, sögu ástar sinnar og segir
henni allar sínar leyndustu þrár og
hugrenningar.
Veður skipast í lofti
Af vorinu 1845 fara litlar sögur.
Við skulum vona að þau Ástríður
Helgadóttir og stúdentinn ungi hafi
átt sem flestar yndisstundir saman.
Þeim auðnaðist ekki að eiga þær síð-
ar. Um sumarið sigldi Gísli til Kaup-
mannahafnar, þar sem hann skyldi
hefja laganám við háskólann.
Elskendumir, sem ekki máttu njót-
ast, skildu með sárum trega.
Prófastsdótturinni í Landakoti var
ekki lagið að gleyma og vafalaust
hafa ástarbréf farið á milli þeirra
Gísla. Foreldrar hennar urðu þess
skjótt áskynja að hún var síður en
svo afhuga unnusta sínum, og þegar
séra Helgi var skipaður biskup og
fór utan með póstskipinu til vígslu
síðla vetrar 1846, leyföi hann dóttur
sinni að fara með sér. Hún átti að fá
að sjá sig um í öðm landi, en senni-
lega hefur hún þó fyrst og ffemst átt
að fá að sjá Gísla. Foreldrar hennar
hafa látið undan staðfestu hennar og
einbeittum vilja, og það verður ekki
annað séð en þeir hafi veitt sam-
þykki sitt til þess að þau Gísli ættust,
þegar hann hefði lokið námi. Sólin
skein aftur í skýjarofi á vonarhimni
elskendanna.
Síðsumars tóku þau land á Eyrar-
bakka, hinn nývígði biskup íslend-
inga og dóttir hans, og þaðan riðu
þau til Reykjavíkur. Ljúfar minning-
ar hafa vafalaust vaknað í huga
stúlkunnar, þegar kom aftur heim í
„salinn“ í Landakoti, þar sem hún
hafði eitt sinn staðið á kvöldum með
kerti í hendinni óg beðið þess að
sveinninn ungi veitti henni athygli
og kæmi á gluggann. En nú varð hún