Tíminn - 23.06.1990, Blaðsíða 3

L
Laugardagur 23. júní 1990
HELGIN
13
skrána, hafa ákveðið að hún mundi
ekki giftast höfuðsmanninum. Þetta
skelfdi þá sem fannst að hún ætti
ekki að taka slík formsatriði alvar-
lega, en líka aðra, sem fannst óbæri-
legt að hún skyldi svo mikið sem
hafa látið sér slíkan ráðahag til hugar
koma. Umfjöllun blaða um þetta mál
og það er prinsessan síðar trúlofaðist
Anthony Armstrong Jones (sem varð
Snowdon lávarður við brúðkaup
þeirra), sýndi íram á þær þverstæður
sem hlutu að myndast er konunglegt
fólk vildi virðast taka þátt í daglegu
lífi. Því fylgdi að það gaf færi á að
með því yrði fylgst að því marki að
valda mundi skaða og að hegðun
þess yrði rangtúlkuð.
1957 varð konungsfjölskyldan fyrir
gagnrýni af öðrum toga og hún
byggðist ekki á slúðursögum. Altrin-
cham lávarður ritaði grein í National
Review og sagði: „Drottningin flytur
ræður sínar þannig við opinber tilefni
að það er hræðilegt að hlusta á það og
röddin er eins og í teprulegri skóla-
stelpu. Hún er alveg úr tengslum við
nútímann og og ráðgjafar hennar eru
staðnaðir karlar sem ekkert vita hvað
gerist utan veggja kerfisins.“ Þessi
gagnrýni var áreiðanlega hluti af
þeirri almennu óánægju sem ríkti
meðal almennings með stöðu breskra
mála, eftir slæma útreið Breta við
Súez. Konungsfjölskyldan mátti
heyra ýmis fleiri móðgandi ummæli
og drottning var gagnrýnd (mjög
ranglátlega) þegar hún bað McMillan
að mynda stjóm á eftir Sir Anthony
Eden. Hafði hún þó farið fyllilega að
fyrirmælum stjómarskrárinnar og
hlýtt tillögum ráðuneytisins.
Erffið ferðalög
En þessi gagnrýni er löngu hljóðn-
uð. Eftir 1957 hefur Elísabet farið
margar erfiðar ferðir er sumar, eins
og heimsókn hennar til Ghana 1961
og til Kanada 1964, reyndu á vegna
vandræðalegs ástands stjómmála-
lega. Það er bæði Ghana og Kanada
héldust innan Samveldisins var
áreiðanlega ekki minnst að þakka því
trausti er hún ávann sér við þessi til-
efni. Árið 1973 nefhdi hún í jólaboð-
skap sínum tvo atburði sem þá merk-
ustu á liðnu ári. Var annar brúðkaup
dóttur hennar, Önnu, og Mark
Philips, ungs herforingja af alþýðæu-
ættum, en faðir hans rak matvæla-
verksmiðju. En hinn atburðurinn var
ráðstefna Samveldisríkjanna í Otta-
wa. Þótti þetta merki um hve umhug-
að henni væri um einingu Samveldis-
ins.
Árið 1977 var silfurbrúðkaup drottn-
ingar og manns hennar hátíðlegt
haldið um allt Samveldið og ferðuð-
ust þau það ár 56 þúsund mílur til
þess að taka þátt í hátíðarhöldum
þegnanna.
Heimsóknir hennar til annarra landa
yrði of langt mál upp að telja. Haust-
ið 1954 lauk hún heimsókn þeirri til
Samveldislandanna sem orðið hafði
að fresta við dauða föður hennar og
fór hún þá til Bermuda, Jamaica, Fiji-
eyja, Tonga, Nýja Sjálands, Ástralíu,
Ceylon, Uganda, Möltu og Gíbraltar.
Með heimsókn sinni til íslands nú
heftir hún heimsótt öll Norðurlöndin.
Til Finnlands fór hún 1976, til Dan-
merkur 1979, til Noregs 1981 og til
Sviþjóðar 1983.
Fjölskyldan fremur
en þjóöhöföing-
inn sjálfur
Drottningin á sex bamaböm. Þau
em Peter Philips, fæddur 1977, sonur
Önnu prinsessu og Mark Philips og
dóttir þeirra Zara. Hin bamabömin
em þeir William prins, fæddur 1982
og Henry prins, fæddur 1984, synir
prinsins af Wales og lafði Diönu
Höfuð elstu veraldlegrar
stofnunar Bretaveldis
Spencer. Þá er það Beatrice prins-
essa, dóttir þeirra Andrew hertoga af
York og Söm Ferguson. Hún er fædd
1986. Aðra dóttur eignuðust þau svo
á þessu ári. Prinsinn af Wales kvænt-
ist árið 1981. Hann hefur sem kunn-
ugt er margoft komið til íslands.
Annimar við hinar opinbem skyldur
hafa aukist ffemur en hitt á tækniöld
og er konungsfoiskyldan, fremur en
þjóðhöfðinginn einn, orðin tákn kon-
ungsríkisins. Þetta endurspeglar að
nokkm að þau drottningin, Filippus
prins og nánustu ættingjar þeirra em
mjög samrýnd. Á okkar tímum er
konungsfjöiskyldan líka ekki lengur
sá pýramídi, reistur samkvæmt vegt-
yllum, sem áður var. Á hana er litið
sem samstæða heild, þar sem allir
meðlimimir hafa mikilvægu hlut-
verki að gegna. Sjónvarpið hefur rek-
ið smiðshöggið á þessa þróun. Kvik-
myndagerðarmenn hafa útbúið ffam-
haldsþætti um hinar konungbomu
persónur og fylgst er með daglegu
lífi þeirra nógu grannt til þess að al-
menningi finnst hann þekkja þær
harla vel. Þegar Anna prinsessa gift-
ist árið 1973 leyfðist sjónvarpsmönn-
um að fylgjast með undirbúningum
að tjaldabaki og er brúðhjónin komu
ffam á svalir hallarinnar gafst fólki
kostur á að sjá umhverfið með þeirra
augum, þar sem sjónvarpsvélum var
komið fyrir við hlið þeirra.
Þótt gagnrýnibylgjan ffá 1957 hafi
löngu fjarað út, þá er langt ffá því að
konungsfjölskyldan sé alveg ffið-
helg. Stúdentar mótmæltu heimsókn
drottningar til Stirling háskóla og
dýravemdarsinnar hafa lýst andúð
sinni á því að Anna prinsessa fer á
veiðar. Þá fmna vinstri sinnaðir og
þingmenn Verkamannaflokksins með
jöfnu millibili að fjárveitingum
þingsins til hirðarinnar.
Þau forréttindi sem drottningin nýt-
ur em óbreytt að mestu ffá því sem
verið hefur. Sú ákvörðun íhalds-
flokksins að kjósa formann sinn
sjálfir í stað þess að þjóðhöfðinginn
útnefndi hann, varð ekki til annars en
að létta skylduverki af drottningunni,
sem aldrei var hægt að vinna svo að
öllum líkaði. Sir Alec Douglas Home
var síðasti forsætisráðherrann, sem
útnefndur var eftir viðræður þjóð-
höfðingjans við aldursforseta flokks
hans, ffemur en samkvæmt vilja
flokksins sem heildar. Þó mundi
koma í hlut drottningar að skera úr, ef
svo færi að niðurstöður fengjust ekki
í kosningu, eins og við lá að gerðist
1974.
Einkahagir
í sviðsljósinu
Eins og á var minnst em einkahagir
og áhugmál meðlima konungsfjöl-
skyldunnar stöðugt í sviðsljósinu.
Þannig hefur ekki farið fram hjá
neinum að gæðingar drottningar hafa
unnið til fjölda verðlauna á kapp-
reiðum og dóttir hennar hefur getið
sér orð sem knapi á heimsmæli-
kvarða. Starf Filippusar prins að
dýravemd er á allra vitorði. Það hef-
ur aflað honum meira álits en þá er
hann hefur viljað gera breskum iðn-
aði til góða. Karl prins hefur reynst
gæddur góðum hæfileikum til há-
skólanáms, en slíkir eiginleikar hafa
verið óþekktir í fjölskyldunni ffá því
Albert, mann Viktoriu drottningar,
leið.
Hlutverk Elísabetar hefur verið að
halda þeim gmnni í horfínu sem
konungdómur í Bretlandi byggir á,
en án þess að Bretar né aðrir geti
treyst á að hann muni aldrei raskast.
HELGINA 23.6.-24.6.
LAUGARDAG KL. 10-16, SUNNUDAG KL. 12-16
TJALDVAGNARNIR KOMNIR
• Fellihýsí
• Tjöld
• Tjaldvagnar
• o. fl. o. fl.
1 TJALDVAGNAR
• Innifalið í verði vagnsins er:
Stórt fortjald
Botn í fortjald
Eldavél með 3 hellum
Gasjafnari • gardínur
Borð • varadekk
_FJORÐí
Hjaiteyrargðtu 4 - Simi (9Sj 22275
• reístur á 15 sek.
SEGLAGERÐIN
ÆGIR
EYJASLOÐ 7 - SIMI 62-17-SO
• fýrír allar árstíðir
• allur hugsanlegur
útbúnaður