Tíminn - 08.09.1990, Síða 16

AUGLÝSINGASÍMAR: 680001 —686300
RÍKISSKIP
NUTIMA FLUTNINGAR
Halnarfiusmu v Tryggvogoiu,
S 28822
SAMVINNUBANKINN
í BYGGÐUM LANDSINS
IVIiSSAIM
Réttur bíll á
réttum stað.
Ingvar
Helgason hf.
Sœvarhöföa 2
Sími 91-674000
KU
y;; HOGG-
> DEYFAR
VersliA hjá fagmönnum
v arahlutir
Hamarsböfða 1 - s. 67-6744 1
Ií 11111111
LAUGARDAGUR 8. SEPTEMBER1990
Alver á Keilisnesi þýðir að um 1350 ný störf verða til, þar af 580 á Suðurnesjum.
___________Heldur fleiri störf verða til verði álverið staðsett í Eyjafirði:_
Alver á Keilisnesi þýðir
áframhaldandi byggðaröskun
(skýrslu frá Byggðastofnun, sem lögð varfram á ríkisstjómarfundi í
vikunni, kemur fram að stofríunin reiknar með að um 30% af starfs-
liði álvers á Keilisnesi komi frá Suðumesjum og 70% af höfuðborg-
arsvæðinu. Hlutfall Suðumesjamanna muni síðan hækka og verða
komið f 50% áríð 1997. Reiknað er með að ársverk í álverí staðsettu
á Keilisnesi verði um 1350, þar af komi 580 frá Suðumesjum en um
770 frá höfuðborgarsvæðinu.
í skýrslu Byggðastoftiunar er
reynt að meta þær breytingar sem
verða á vinnumarkaði í tengslum
við byggingu nýs álvers. Áætlað er
að 645 starfsmenn vinni í álverinu.
Mun fleiri störf verða til vegna
áhrifa ffá álverinu, en þar er átt við
hin svokölluðu margfeldisáhrif.
Þessi margfeldisáhrif verða nokk-
uð mismunandi milli svæða. Talið
er að þau verði mest á höfuðborg-
arsvæðinu, þar myndist tvö störf til
viðbótar við hvert eitt í álveri. Á
Eyjafjarðarsvæðinu myndast 1,3
viðbótarstörf, á Reyðarfirði 1,0 en
á Suðumesjum 0.8. Byggðastofnun
áætlar að höfuðborgarsvæðið njóti
margfeldisáhrifa af nýju álveri hvar
sem það verður staðsett á landinu,
mest ef það er staðsett á Suðumesj-
um.
Álver leysir ekki öll
byggðavandamál
Sigurður Guðmundsson hjá
Byggðastofnun sagði í samtali við
Tímann að meginniðurstaða
Byggðastofnunar væri að ef álver
yrði staðsett á Keilisnesi haldi
áff am sú neikvæða þróun í byggða-
málum sem verið hefur. Verði Keil-
isnes fyrir valinu verði að grípa til
umfangsmikilla mótvægisaðgerða
til þess að koma í veg fyrir að stað-
arvalið valdi meiri skaða fyrir þró-
un byggðar f landinu.
Verði álverið staðsett í Eyjafirði
megi hins vegar búast við að þar
hefjist nýtt vaxtarskeið eftir sam-
drátt undanfarinna ára. Sigurður
tók hins vegar skýrt ffam að álver á
landsbyggðinni væri engin töffa-
lausn. „Sumir virðast telja að álver
sé lausn á byggðavanda allrar þjóð-
arinnar. Það er ekki rétt. Þó að álver
rísi i Eyjafirði verðm byggðavandi
annarra héraða sá sami.“
Sigurður óttast að sá hanaslagur,
sem staðið hefur undanfama mán-
uði milli landshluta um staðarvalið,
valdi skaða umffam það sem nauð-
synlegt hefði verið. „Það hefur alla
tíð legið fyrir að álverið yrði reist á
einum þeirra þriggja staða sem
helst hafa verið inni i myndinni í
sambandi við stað undir álver. Það
er óhjákvæmilegt að hinir tveir
staðimir verði undir.“ Sigurður
segir óljóst hvaða áhrif það hefur
þegar í ljós kemur að væntingar
sem margir hafa um byggingu ál-
vers í sínu héraði verða ekki að
veruleika.
„Menn hafa talað um að það sé
hægt að blása upp svo miklu pólit-
isku moldviðri í kringum ákvörð-
unina um staðarvalið að það muni
hafa áhrif út fyrir eftiahagslegu
áhrifin." Sigurður sagði ábyrgð
stjómmálamanna í þessu efhi vera
mikla. Ekki mætti fylla fólk óþarfa
svartsýni, jafnvel þó að það fengi
ekki vinnu af álveri. Sigurður
minnti á að alltaf hefur verið talað
um að gripa til aðgerða til að vega
upp á móti þeirri byggðaröskun
sem álverið kann að hafa í for með
sér. Sigurður sagði hins vegar að ef
menn létu vonbrigði í sambandi við
staðarval ná tökum á sér, væri hætt
við að mönnum þættu aðgerðimar
vera ómerkilegar dúsur.
Álver í Eyjafirði þýö-
ir 1500 ný ársverk
Byggðastofnun telur engan vafa
leika á að álver við Eyjafjörð verði
mikil lyftistöng fyrir atvinnulíf í
héraðinu, en stoftnmin telur að ekki
veiti af því að staðan í atvinnumál-
um við Eyjaíjörð sé veik. Fjöldi
fólks á vinnumarkaði i Eyjafirði
eykst um u.þ.b. 100 ársverk á ári,
en atvinnuleysi er þar nú um 200
ársverk. Því má ljóst vera að nauð-
synlegt er að flytja talsvert af
vinnuafli til Eyjafjarðarsvæðisins,
verði álveri valinn staður þar. Talað
er um 800 ársverk i þessu sam-
bandi, en það þýðir að samtals um
1600 manns koma til með að flytja
á svæðið á næstu 4-5 árum. Erfitt er
að spá um hvaðan þetta fólk kemur,
en Byggðastofhun telur líklegast að
það komi ffá hémðum á Norður-
landi, Austiu-landi og Vestfjörðum.
Heildarviðbót á vinnumarkaði
vegna álvers með matgfeldisáhrif-
um er tæplega 1500 ársverk. Ekki
er reiknað með að tilkoma álvers
ryðji burt neinum störfum í Eyja-
firði.
Meginniðurstaða Byggðastofnun-
ar er því að álver í Eyjafirði muni
ekki raska umtalsvert þeirri mynd
búferlaflutninga á landsbyggðinni,
sem verið hefiir, heldur spyma
gegn flutningum fólks til höfuð-
borgarsvæðisins.
Flytja veröur 2100
manns austur verði
álverið í Reyðarfirði
Byggðastofnun telur að álver í
Reyðarfirði myndi þýða gerbylt-
ingu í búsetu á Austfjörðum.
Reiknað er með að þegar álverið
verður komið í fiillan rekstur, verði
þörf fyrir 1300 ársverk þar. Ljóst er
að ef álver verður reist í Reyðar-
firði verða að eiga sér stað miklir
fólksflutningar á vinnusvæðið, en
það saman stendur af Egilsstöðum,
Reyðarfirði, Eskifirði og Fáskrúðs-
firði. Byggðastofnun áætlar að
2100 verði að flytjast á svæðið á
næstu ámm, en það er 47% aukn-
ing á ibúafjölda þar.
Byggðastofnun telur að grípa
verði til ákveðinna ráðstafana til að
álver á Reyðarfirði valdi ekki skað-
legri röskun. Orðrétt segir í skýrsl-
unni: „Við teljum mjög áhættusamt
miðað við aðra valkosti að leggja
til að reisa álver i Reyðarfirði. Ef
það ætti að takast farsællega þyrfti
að skipuleggja mjög itarlega alla
uppbyggingu sem gera þarf við
hlið byggingaffamkvæmda við ál-
verið sjálft. Er þar átt við byggingu
íbúðarhúsnæðis, samgöngubætur
og alla opinbera þjónustu sem þarf
til að hinn skyndilegi vöxtur mann-
fjölda verði áfallalaus."
Um 50% starfs-
manna verði af Suð-
urnesjum verði ál-
verið á Keilisnesi
Keilisnes liggur nokkum veginn
mitt á milli höfuðborgarsvæðisins
og megin þéttbýlisins á Suðumesj-
um. Þvi má reikna með að fólk
muni sækja vinnu ffá báðum svæð-
unum, en þó gætu vinnureglur
verkalýðsfélaga tryggt Suðumesja-
mönnum forgang að vinnu.
Ef einungis er tekið tillit til land-
ffæðilegra aðstæðna og íbúafjölda
má reikna með að 90% starfs-
manna í álveri á Keilisnesi komi ffá
höfuðborgarsvæðinu.
Sigurður Guðmundsson Tijá
Byggðastofnun segir hins vegar
líklegra að hlutur Suðumesja-
manna verði mun hærri, eða u.þ.b.
30%, þegar verksmiðjan tekur til
starfa og hækki síðan ár ffá ári
þannig að skiptingin verði um 50%
árið 1997. Þetta er allt önnur niður-
staða en Ólafiir Ragnar Grímsson
fjármálaráðherra las út úr skýrsl-
mmi eftir ríkisstjómarfund á mið-
vikudag, en þá talaði hann um að
einungis 10% mannaflans kæmi af
Suðumesjum.
Sigurður segir erfitt að meta hvort
miklir fólksflutningar verði til Suð-
umesja ef álverið verður byggt þar.
Ljóst þykir þó að þeir fólksflutn-
ingar á höfuðborgarsvæðið sem
staðið hafa yfir undanfarin ár
myndu halda áffam, hugsanlega í
enn meira mæli. Sigurður sagði að
reikna mætti með talsverðri upp-
byggingu í Vogum þegar fram líða
stundir. Hann benti jafhffamt á að
yfirmenn og sérffæðingar myndu
að öllum líkindum verða búsettir á
höfuðborgarsvæðinu en almennir
verkamenn á Suðumesjum.
Verði álver reist á Keilisnesi og
50% mannaflans kæmu ffá Suður-
nesjunum er reikaað með að um
580 ný störf verði til á Suðumcsj-
um þegar tekið hefur verið tillit til
margfeldisáhrifa og um 750-770
störf á höfuðborgarsvæðinu.
Miklum endurbótum á
rannsóknarskipinu
Árna Friðrikssyni lokið:
Kostnaður um
100 milljónir
Nýlega er lokið umfangsmiklum end-
urbótum á rannsóknarskipinu Áma
Friðrikssyni. Skipið var smíðað í Bret-
landi árið 1967 og er því orðið 23 ára
gamalt. Það var upphaflega notað til
sildarleitar, en hin síðari ár við maigs
konar aðrar hafrannsóknir. Endurbæt-
umar felast einkum í því að byggt var
yfir afturhluta skipsins og allt tog- og
vindukerfi þess að endumýjað. Þá
vom vélar skipsins yfirfamar og end-
umýjaðar eftir því sem þurfa þótti. Ný
og fullkomin rannsóknarstofa var
smíðuð á milliþilfari og sjórannsókn-
arstofa á effa þilfari var endumýjuð.
Það var skipasmíðastöð Þoigeirs og
Ellerts á Akranesi sem sá um breyting-
amar. Samtals kostuðu þær tæpar
hundrað milljónir króna. -hs.
Útför Geirs Hallgrímssonar var gerö firá Dómkirkjunni í gær að viðstöddu miklu fjölmenni. Útförín var á vegum ríkisins og hér má sjá Þorstein
Pálsson og Davíð Oddsson, fbrmann og varaformann Sjálfstæðisflokksins, bera kistuna ásamt Jóhannesi Nordal seðlabankastjóra, Haraldi
Sveinssyni, framkvæmdastjóra Morgunblaðsins, Ólafí B. Thors, stjómarformanni Sjóvá-Almennra, Matthíasi Johannessen, ritstjóra Morgun-
blaðsins, Styrmi Gunnarssyni, ritstjóra Morgunblaðsins, og Bimi Bjamasyni, aðstoðamtstjóra Morgunblaðsins. Prestur við útförína var séra
Ámi Bergur Sigurbjömsson. Kammersveit Reykjavíkur lék við athöfnina og félagar úr karíakómum Fóstbræðrum sungu. Organisti var Marteinn
Hunger Fríðríksson. Ungir sjáifstæðismenn mynduðu fánaborg fyrír utan kirkjuna að athöfninni lokinni. Tímamynd: pjetur