Tíminn - 22.09.1990, Blaðsíða 6

14
HELGIN
Laugardagur 22. september 1990
SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL
Geðbilaöur glæpamaður
var náðaðuraf vangá
Eftir mikinn eltingarleik, þijú morð, mannrán og
margs kyns ofbeldi og ógnir af hálfu hins hundelta,
sá hann bara eina útgönguleið ... en allt þetta var í
raun óþarfi.
— Auðvitað erum við hrædd. Ég er
með haglabyssu, veiðiriffil og tvær
skammbyssur. Vöpnin eru hlaðin og
ég hika ekki við að beita þeim. Hver
sá ókunnugur, sem kemur upp stíginn
og er ekki lögreglumaður, tekur
mikla áhættu.
Missouri-bóndinn sem mælti þessi
orð var með lífið í lúkunum af skelf-
ingu og þótti engum mikið. Óttinn al-
tók sveitaþorpið Wright City í Norð-
vestur-Missouri eins og farsótt. Allir
íbúar gengu um vel vopnaðir og fóru
ekki út úr húsum sínum nema í brýn-
ustu erindum. Þannig hafði það verið
síðan geðveikur maður skipaði sjálf-
an sig í dauðasveit og réðst inn í þetta
1.200 manna samfélag, mánudags-
kvöldið 22. september 1986.
Á einni klukkustund skaut hann á
mann á mótorhjóli, myrti lögreglu-
mann, réðst á þijár konur og stal
tveimur bílum. Það bættist við morð,
mannrán og rán í þremur ríkjum og
var kallað mesta glæpaalda í mið-
vesturríkjunum síðan Dillinger og
Baker-mamma voru þar á ferðinni.
Náunginn sem nú var að verki hefði
sómt sér vel í safni meðal heimilda
um álíka ruglað fólk.
Eltingaleikurinn um þijú ríki hófst
með því að lögreglunni í Indianapol-
is var tilkynnt um skotárás. Það var
kl. 8.17 að morgni mánudags 22.
september 1986. Sá sem hringdi
sagði að fómarlambið lægi á götunni
og væri líklega látið.
Lögreglumenn og sjúkralið hröðuðu
sér að húsi við East Pleasant Run
Parkway. Við gangstéttarbrúnina þar
lá maður í jakkaíotum og voru bringa
hans og andlit alblóðugt. Við lauslega
skoðun sást strax að hann var látinn
og breitt var yfir líkið. Maðurinn hét
Thomas E. Gahl, var 39 ára og skil-
orðseftirlitsmaður lögreglunnar.
Vitni sögðu lögreglunni að Gahl
hefði gengið að húsinu og barið að
dyrum. Enginn svaraði en Gahl hélt
áfram að banka. — Hann vissi að
einhver var heima, sagði kona í
næsta húsi. — Hann ætlaði ekki að
hætta fyrr en einhver kæmi til dyra.
Nokkrum mínútum síðar heyrði
konan skothvell og óp. — Ég hljóp
að glugganum og sá mann standa yf-
ir hinum i jakkafotunum. Hann lá á
jörðinni og hrópaði: — Gerðu það
ekki. Hinn skaut hann þá aftur.
Kona handan götunnar sá allt sem
gerðist og sagði lögreglunni að fóm-
arlambið hefði ekki á nokkum hátt
ögrað banamanni sinum. — Hann
var á leið frá húsinu þegar hann var
skotinn. Hann átti enga möguleika.
Þetta var hræðilegt.
Maður á mótorhjóli átti leið fram-
hjá. Hann heyrði þrjú skot og sá
mann með sítt hár og þykkt alskegg
hlaupa inn í húsið. — Hann kom aft-
ur út rétt á eftir og fór upp í gráan
Ford-pallbíl, sagði það vitni. —
Hann var með byssu og virtist hafa
skipt um fot.
Eltingarleikurinn hefst
Byssumaðurinn var Michael Wayne
Jackson, 41 árs og fyrram fangi frá
Ponotoc í Mississippi. Nágrannar
sögðu að hann hefði hafst við í hús-
inu þama í tæpan mánuð. Við athug-
un lögreglunnar kom í ljós að húsið
hafði staðið mannlaust lengi og þar
var hvorki rafmagn né vatn í krönum.
Kettir og kanínur hlupu þar út og inn.
Allt var fullt af rasli og tómum niður-
suðudósum. I einu herberginu stóð
höfuðlaus jólasveinn og fót vantaði á
eina stólinn sem inni var. Dýnur á
gólfum vora greinilega fleti þess sem
þama hafðist við.
Lögreglan sendi þegar út lýsingu á
Jackson og gráa bílnum en menn
vom varla búnir að snúa sér við þeg-
ar tilkynnt var um tvö mannrán og
aðra skotárás. Kl. 8.32 var skotið á
eiganda verslunar við Meridian-
stræti. Þegar lögreglan kom lá mað-
urinn, J.B. Hall, innan við búðar-
borðið og vantaði á hann hálft andlit-
ið eftir haglaskot.
Tveimur mínútum áður hafði hinn
vinsæli, ókvænti eigandi búðarinnar
verið að spjalla við viðskiptavin og
maður frá brauðgerð raðað brauði í
hillur þegar náungi með þykkt al-
skegg mddist inn og veifaði hagla-
byssu. Hann óð að búðarborðinu og
hrópaði: — Hvar í fjáranum er send-
illinn?
— Við sögðum ekkert, sagði vinur
Halls lögreglunni. — Náunginn
stakk byssunni undir höku Halls og
skipaði honum að tæma peningakass-
ann. Hall seildist eftir peningunum
en var ekki nógu snöggur að afhenda
þá að áliti byssumanns svo hann
hleypti af.
Vitni úti fyrir sá skeggjaða manninn
með byssuna hlaupa út og stökkva
upp í brauðbílinn sem ökumaður var
í þann veginn að fara á. Lögreglan
sendi út allsheijarviðvörun og lýs-
ingu á bílnum sem síðast sást aka
norður Meridian-stræti.
Klukkan 8.45 hringdi ökumaður
brauðbílsins til lögreglunnar af al-
þjóðaflugvelli Indianapolis. — Hann
ógnaði mér með byssunni og skipaði
mér að aka, sagði sendillinn. — Ég
gerði eins og hann sagði.
Meðan lögreglan leitaði á flugvell-
inum var grái pallbíllinn athugaður
vandlega en hann stóð á bak við
verslun Halls. í honum fannst hálfur
pakki af haglaskotum, ótal tóm skot-
hylki, stráhattur, blár jakki og kort af
Indiana-ríki. Sönnunargögnin þóttu
benda til þess að Jackson hefði í huga
að ffemja mörg rán á næstunni.
Ekki varð þó ráðið af þessu dóti
hvar hann myndi láta til skarar skríða
næst. Það kom þó í Ijós þegar rætt var
við mann sem hafði ekið húsbónda
sínum á Holiday Inn-hótelið á flug-
vellinum sex minútum áður en Jack-
son sleppti sendlinum.
Konur og barn
í gíslingu
— Ég fór inn til að hringja og síðan
affur út í bíl, sagði maðurinn. — Ég
var að ræsa hann þegar farþegadym-
ar opnuðust og þar stóð maður með
stóra haglabyssu. — Út með þig,
æpti hann að mér. Ég lyfti höndunum
og hypjaði mig en hann fór á bílnum.
Bíllinn geystist ffá flugvellinum og
stansaði 11 mínútum síðar við hús
við Charles Avenue þar sem 27 ára
gömul kona var á leið til vinnu sinn-
ar, en hún var sjúkraliði á Wishard-
sjúkrahúsinu. Þegar lögreglan náði
loks tali af henni var hún orðin sjúk-
lingur með brotinn fótlegg.
— Hann gekk að mér með byssuna
og sagðist þurfa bílinn, sagði konan.
Hún lét hann fá lyklana og bjóst við
að hann tæki bílinn og færi. Þess í
stað greip hann um handlegg hennar
og dró hana inn i bílinn við hlið sér.
Hún sagði að hann hefði fyllt bílinn
af bensíni á næstu bensínstöð en ekið
burt án þess að borga og stefht norð-
ur í Clinton-umdæmi.
Konan var gísl í 75 skelfilegar mín-
útur áður en hún ákvað að reyna að
komast undan. Hún sá tækifærið þeg-
ar byssumaðurinn hægði á sér við
umferðarskilti í Frankfort í Indiana.
— Ég opnaði dymar og lét mig detta
út, sagði hún. — Ég meiddi mig á
handlegg þegar ég skall á malbikið
og það var skelfilegt að finna fótinn
brotna þegar hann varð undir aftur-
hjólinu. Henni tókst samt að sleppa.
Hróp konunnar drógu að fólk sem
hjálpaði henni. Hún var flutt á Clin-
ton-sjúkrahúsið þar sem fóturinn var
gipsaður og gert var að sárum á hand-
legg og öxl og hún fékk róandi lyf.
Lýsing hennar á mannræningjanum
kom alveg heim og saman við Mi-
chael Wayne Jackson. — Ég taldi
hann bijálaðan, sagði hún lögregl-
unni. — Hann var með þykkt og úfið
skegg. Ég virti hann vel fyrir mér af
því ég vissi að lögreglan þyrfti góða
lýsingu. Það var silfurlituð málning á
andliti hans og buxum. Hann var
kurteis við mig en ég sá að hann var
fullur örvæntingar.
Lögreglan fann bíl konunnar yfir-
gefinn við hjólhýsasvæði í útjaðri
Frankfort, þar sem Jackson tók aðra
27 ára konu og ungan son hennar í
gíslingu og neyddi hana til að aka.
Hún var á drapplitum Mercury. Hún
sagði að þau hefðu ekið um 15 mín-
útna akstur út fyrir bæinn en þar
fengu hún og bamið að fara úr bíln-
um.
— Ég bað hann að sleppa okkur, því
drengurinn var með brunasár og átti
að fara í meðferð á slysadeidina.
Hann sagði að það væri í lagi en tók
giftingarhringinn minn og alla pen-
inga sem ég hafði á mér.
Blíölyndur sem barn
Jackson nefndi ekki við konuna
hvert för hans væri heitið eða hvað
Þegar Thomas Gahl, eftirlrtsmað-
ur skilorðs, barði að dyrum fékk
hann haglaskot í andlitið.
hann heföi í hyggju. Lögreglan gerði
ráð fyrir að hann færi til Illinois, aft-
ur til Indianapolis eða í suðurátt. Eft-
ir kortinu að dæma ætlaði hann til
Springfield í Missouri þar sem hann
haföi verið fangelsaður. — Það er
erfitt að segja fyrir um hvað hann
gerir, sögðu lögreglumenn i Indiana-
polis. — Hann er bilaður á geði og
stórhættulegur. Hann væri vís til alls.
Þessi geðsjúki glæpamaður var svo
sannarlega undarlegur. Lyf gætu
hjálpað honum, en hann tók þau ekki
samkvæmt fyrirmælum. Auk þess
neytti hann fiknieíha, kókaíns, am-
fetamíns og heróíns. Eitt skilyrði
þess að hann var Iátinn laus gegn
skilorði var að hann tæki aðeins þau
Iyf sem læknar skrifúðu upp á, en
Jackson lét engan segja sér fyrir
verkum í því frekar en öðru.
Hann haföi ekki alltaf verið ofbeld-
issinnaður. Þegar hann var drengur á
býlinu heima hjá sér i Mississippi
varð honum illt af að horfa á móður
sína höggva kjúklinga. — Honum
þótti vænt um allt á sinn hátt, sagði
náinn ættingi hans um hann. — Hann
vildi að öll dýr væru fijáls og ekkert
væri haft í búrum eða stíum.
En drengurinn sem var svo mikill
dýravinur breyttist í uppreisnargjam-
an ofbeldissegg. Árið 1962 var hann
handtekinn ásamt tveimur öðram
unglingum fyrir að ræna leigubíl-
stjóra í Indianapolis. Á næstu tveim-
ur áratugum gekk hann út og inn um
fangelsisdyr i Indiana, Tennessee og
Missouri þar sem hann sat af sér
dóma fyrir nauðgun, líkamsárás,
mannrán, bílþjóínaði, innbrot og rán.
Hann hafði verið handtekinn 35 sinn-
um.
Sálfræðingar sögðu hann haldinn
ofsóknaræði og ofbeldishneigð og
hann haföi nokkram sinnum verið
vistaður á stofhunum. — Hann var
ágætur meðan hann tók lyfin reglu-
lega, sagði annar ættingi hans. — Ef
misbrestur varð á því lenti hann í
vandræðum. Jackson var illa við lyf-
in. Hann kvartaði yfir að þau gerðu
sig latan og máttlausan. Hann sagðist
heldur ekki þarfhast þeirra. Lyf væra
handa bijáluðu fólki og hann væri
alls ekki bijálaður. Læknar sögðu
þessi viðbrögð algeng hjá geðbiluðu
fólki og vissulega var Jackson alvar-
lega geðsjúkur.
Stundum lýsti sjúkdómurinn sér I
afbrigðilegu skopskyni. Eitt sinn
meðan Jackson beið réttarhalda, af-
henti hann veijanda sínum lista með
nöfhum fólks sem hann sagði geta
vottað að hann væri heill á geðsmun-
um og hinn vænsti maður. Á listanum
voru nokkur nöfh heimsffægs fólks. í
annað sinn, meðan hann sat inni í
Indianapolis, sendi hann Reagan for-
seta hótunarbréf og skrifaði undir
það sem Ted Kennedy, Marion-fang-
elsinu.
Fíkniefni
og geðlyf
Öllu verra bréf fengu ættingjar hans
frá honum 1985. Þá var hann enn í
fangelsi og kvaðst ætla að myrða fólk
og hræða vegna þess að hann þyrfti
að hefna harma sinna.
Jackson kvæntist árið 1964 en skildi
í fangelsi nokkram árum síðar. Þau
giftust aftur 1971 en skildu þá eftir
ár. Hann átti tvær dætur og haföi að-
eins séð þær þrisvar um dagana.
Þegar Jackson var ekki í fangelsi,
gæsluvarðhaldi eða á stofnunum,
starfaði hann sem verkamaður, eink-
um við logsuðu og trésmíðar. Hann
átti vanda til að hóta yfirmönnum og
starfsfélögum þegar eitthvað fór úr-
skeiðis og því átti hann erfitt með að
halda nokkru starfi. Hann var at-
vinnulaus þegar hann tók til við
glæpina í þetta sinn.
Þegar lögreglan fór yfir feril hans á
skýrslum þótti næsta undarlegt
hvemig stóð á því að nokkrum dytti í
hug að náða hann og sleppa honum
lausum meðal fólks. 1. mars 1985 var
hann handtekinn fyrir búðaþjófhað
og viku seinna var leitað í bíl hans,
þar sem fúndust heimasmíðuð hagla-
byssa og fjórar bensínsprengjur.
Meðan Jackson var í fangelsi skrif-
aði náinn ættingi hans lögreglustjóra
fjögur bréf þar sem hann varaði
sterklega við ofbeldi hans og sendi
umsögn geðlæknis með. Jackson ját-
aði að hafa haft byssuna og sprengj-
umar í fórum sínum og var fangels-
aður í Springfield. Þrir geðlæknar
kváðu upp úr með að hann væri
hættulegur umhverfi sinu og þyrfti á
meðferð í einangrun að halda. Sak-
sóknari fékk dómsúrskurð til að hon-
um yrði haldið á geðsjúkrahúsi þegar
fangavist hans lyki.
Þrátt fyrir allar viðvaranir var Jack-
son náðaður í april 1986. Sálfræðing-
ur á hælinu viðurkenndi að hann væri
hættulega geðsjúkur en taldi að allt
yrði i lagi meðan hann tæki tiltekið
lyf.
Skömmu eftir að Jackson var látinn
laus, var lögreglunni gert viðvart um
að hann neitaði að taka lyfin og hag-
aði sér undarlega. Ættinginn sagðist
halda að hann væri farinn að taka