Tíminn - 17.01.1991, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 17. janúar 1991
Tíminn 9
FÓLK | . , . ... . . . .
Kólumbíu
— aðallega vegna þess
hvað hún er falleg!
Þar til fyrir fáum mánuðum var hún varla
þekkt utan þeirra múra sem eiga að
umkringja leynilögreglu Kólumbíu, en þar
vann hún sem lágt launaður ritari. En
óheppilegur hnútur á örlögunum varð tii þess
að gerbreyta lífí Diönu Fonseca, 27 ára
gamallar fegurðardísar. Núna er hún köliuð
Mata Hari Kólumbíu.
Þessi nafngift hefur vafasamt gildi
en stafar að hluta til af því hvað Di-
ana er falleg. Hún var einu sinni
kjörin fegurðardrottning lögregl-
unnar og það er ekki svo lítil upp-
hefð í landi þar sem slík keppni er
litin jafnalvarlegum augum og fót-
boltakeppni. Nafngiftin er þó að
meirihluta vegna þess að Diana var
handtekin og kærð fyrir að vera
njósnari fyrir hinn illræmda eitur-
lyfjahring sem kenndur er við Med-
ellín.
Mynd af henni var birt í yfirstærð á
forsíðum blaðanna f landinu og
hleypti ímyndunarafli almennings
af stað sem enn eitt dæmið um
ótrúlega klæki eiturlyfjabarónanna
til að koma sínu fólki að í innstu
hringjum stjómvalda.
Ákærumar gegn
Diönu felldar niður
- en það breytir engu
Sú staðreynd að allar ákærur á
hendur henni hafa verið felldar nið-
ur hafa lítil áhrif haft í þá átt að
draga úr ákefð almennings við að
velta vöngum yfir hversu langt inn í
efstu valdalögin í landinu eiturlyfja-
hringimir hafa komið sínum
mönnum.
f ljós kom að mistök Diönu vom
þau að hún hafði tekið upp sambúð
við Guillermo Gomez, háttsettan
starfsmann Medellín- eiturlyfja-
hringsins, sem e.t.v. hefur fengið
mikilvægar upplýsingar hjá henni
til að gera auðveldari skipulagn-
ingu hryðjuverka. Lögreglan hefur
þá trú að Gomez hafi eingöngu sýnt
henni áhuga vegna þess að hún
starfaði hjá þeim.
Gomez var handtekinn á sama
tíma og Diana í október sl. og
kærður fyrir að hafa í sinni vörslu
mörg tonn af dýnamíti sem notað
var til árása á ríkiseignir. Eitur-
lyfjabarónamir gerðu sér vonir um
að þeim mætti takast að hrella
stjórnvöld svo að þau legðu á hill-
una áætlanir um að framselja þá til
Bandaríkjanna, en þar áttu þeiryfir
höfði sér margra ára fangelsis-
dóma.
Fjölmiðlar í Kólumbíu skemmtu
sér hið besta við að fara ofan í
saumana á sögu Diönu. Þeir drógu
fram kvikmyndir frá þeim sögulega
atburði þegar hún var krýnd feg-
urðardrottning lögreglunnar 1988,
klædd skrúða sem hefði hæft Kle-
ópötru.
Reyndar má segja að það hvað Kól-
umbíumenn eru uppteknir af Di-
önu Fonseca segi eins mikið um af-
stöðu þeirra til kvenna og um það
hversu vel ágengt eiturlyfjabarón-
unum hefur orðið við að koma sínu
fólki að innan lögreglunnar og í
öðmm stofnunum ríkisins, en hug-
myndin um svikular tælandi konur
á sér djúpar rætur í þjóðsögum
Kólumbíu.
Njósnarar eitur-
lyfjabarónanna
á hverju strái
innan ríkisstofnana
Enginn vafi leikur á að þær stofn-
anir sem berjast gegn eiturlyfjum í
Kólumbíu eiga í miklum vandræð-
um vegna starfsmanna, sem em á
mála hjá eiturlyfjahringunum.
Þessar stofnanir, og herinn, hafa
haldið uppi stöðugri leit að Pablo
Escobar, hinum alræmda foringja
Medellín-hringsins, og öðmm hátt-
settum eiturlyfjafurstum, en sú leit
hefur hingað til ekki borið árangur.
Álitið var að vinna þessara aðila,
ásamt þeirri stefnubreytingu
stjórnvalda að lofa vægari refsing-
um til handa þeim eiturlyfjabrösk-
umm sem gæfu sig sjálfviljugir
fram í stað framsals til Bandaríkj-
anna, hefðu borið nokkum árangur
í desember sl., þegar Fabio Ochoa,
einn eiturlyfjabarónanna, gaf sig
fram við lögregluna.
Hins vegar halda bandarískir og
evrópskir eiturlyfjalögreglumenn
því fram að launaðir flugumenn eit-
urlyfjasalanna, einkum og sér í lagi
I_________________________________
Áríð 1988 var Diana Fonseca
kosin fegurðardrottning lögregl-
unnar í Kólumbíu. Nú er nafn
hennar á hvers manns vörum í
landinu þar sem hún hefur veríð
sökuð um að leka upplýsingum
til eituríyfjabarónanna.
innan hersins, hafi átt stóran þátt í
því að stórlaxar eins og Escobar
hafa til þessa komist hjá handtöku.
Sú var tíðin að starfsemi Escobars
var svo umfangsmikil að farið var
að líta á hana sem aðra yfirstjórn í
landinu. Og satt best að segja hefur
reynst ógerlegt að koma böndun-
um á hina ábatasömu kókaínsölu
þrátt fyrir gífurlega aðstoð Banda-
ríkjamanna við kólumbísk stjóm-
völd í þeirri baráttu.
Kostimir eru:
„Silfur eða blý,
peningar eða bani“
„Okkur hefur orðið nokkuð ágengt
J þessu stríði," segir lögregluforingi
einn sem áður vann með Diönu
Fonseca. En hann bætti því við að
það væri „alvarlegt vandamál"
hversu margir flugumenn eitur-
lyfjasalanna væru búnir að koma
sér fyrir í öryggisþjónustunni og á
öllum stigum opinberrar stjórn-
sýslu.
Hann sagði það auðvelt verk fyrir
þá sem hefðu yfir jafnmiklu fé að
ráða og eiturlyfjabarónarnir að
kaupa sér þjónustu fjölda fólks.
„Það er sérstaklega auðvelt ef fólki
em gefnir þeir kostir sem eitur-
lyfjabarónarnir gefa því, annað-
hvort silfur eða blý, peningar eða
bani,“ segir hann.
Flest þau Evrópulönd sem rétt
hafa Kólumbíu hjálparhönd í bar-
áttunni við eitursalana, harðneita
að eiga samstarf við kólumbíska
herinn vegna þeirrar spillingar sem
ríkir innan hans. Evrópulöndin
kjósa heldur að vinna með lögregl-
unni, sem að vísu er tortryggð en
nýtur þó meira trausts vegna þess
að komið hefur fyrir að lögreglu-
mönnum, sem sannast hefur að
hafa verið glæpamönnunum innan
handar, hefur verið refsað.
Óbeitin á kommúnist-
um sameinar
herínn og eitur-
lyfjabarónana
Ein aðalástæða þess að herinn hef-
ur svo vont orð á sér er sú að nokkr-
ir æðstu yfirmenn hans aðhyllast
sömu harðskeyttu andkommún-
ismastefnu og eiturlyfjasalamir.
Þeir hafa komið sér saman um sam-
eiginlegan óvin, marxistaskæruliða
sem hafa staðið í stríði við ríkisvald-
ið í yfir 30 ár eða lengur en nokkur
önnur skæruliðahreyfing í Róm-
önsku Ameríku.
Reyndar hafa eiturlyfjabarónarnir
komið á fót mörg þúsund manna
liði, sem herinn hefúr þjálfað og
búið vopnum. Þessu liði er ætlað
að mynda „sjálfsvamar“hópa til að
berjast gegn skæmliðunum í dreif-
býlinu. Eiturlyfjasalarnir hafa líka
keypt ísraelska og breska málaliða
til að þjálfa þessa vopnuðu „sjálf-
svamar“hópa í meðferð sprengi-
efna og flókinna hemaðaraðgerða.
Því er haldið fram að ítök eitur-
lyfjasalanna í hemum séu svo mikil
að sveitum hersins sem berjast
gegn eiturlyfjasölunum úr lofti séu
oft ekki gefin fyrirmæli um hvert
ferðinni sé heitið fyrr en þær eru
komnar á loft. Erlendir sérfræðing-
ar í eiturlyfjabaráttu halda því fram
að eina skýringin á því hvað Esco-
bar hefur oft tekist að sleppa naum-
lega sé að hann fái upplýsingar úr
innsta hring þeirra sem eiga að
berjast gegn honum.
Háttsettur yfirmaður í hernum í
Medellín, heimabæ Escobars og
höfúðmiðstöð í heimsviðskiptun-
um með kókaín, hefur staðfest
þetta. Þegar þessi liðsforingi tók við
yfirstjóm nærliggjandi herstöðvar
íét hann skipta um allar símalínur
þangað í vamaðarskyni. Hann
bannaði líka mönnum sínum að
hafa nokkur samskipti við íbúana á
staðnum.
„Áður en hálfur mánuður var lið-
inn voru allar símalínurnar hlerað-
ar á ný og eiturlyfjabraskaramir
vissu aftur um hverja hreyfingu hjá
okkur. Við vitum ekki hvemig þeir
fara að þessu, en þeir gera það,“
segir hann.