Tíminn - 20.04.1991, Blaðsíða 5

Laugardagur 20. apríl 1991
Tíminn 13
hve traustum grundvelli stendur oröstír hans?
eða sjónhverfingamaður?
fínstilla ameríska lýðræðið") og —
bomm — nú er hámarkinu náð.
Móses á fjallinu
Wolfe stiklar nú á hinum miklu
nöfnum: Marx, Weber, Nietzsche.
Wolfe hefur miklar mætur á Nietz-
sche — höfundi orðanna „Guð er
dauður", en hann spáði því að á tutt-
ugustu öldinni mundu verða háðar
ferlegar styrjaldir, öldin mundi ein-
kennast af sjálfseyðingarhvöt og
menn muni leita nýrra gilda. Wolfe
segir að þessa dagana séu allir að
leita trúarlegra lausna.
Hann segir að trimmarar öðlist trú-
arlega tilfinningu með því að reyna á
líkamann og að lyftingamenn bíði
eftir „uppljómuninni". En einkum
bendir hann á að í viðskiptaskólan-
um í Harvard séu menn ekki ein-
göngu að sækjast eftir efnalegri vel-
gengni lengur. Þeir eru farnir að
ræða um siðfræði líka. Sé Wolfe að
leika Móses á fjallinu, þá virðist
margt orka tvímælis, sem á lögmáls-
töflur hans er skrifað.
„Ég átti von á meira sannfærandi
rökum," sagði Dixon arkitekt á eftir.
„Þetta var skemmtilegt spjall — en
ég kannaðist við margar af sögun-
um“.
Sleipur sölumaður
Wolfe kann vel að vera skemmtileg-
ur og hann bregður sér auðveldlega í
líki margra persóna og talar með
mismunandi mállýskuhreimi. Hann
vill að áheyrendur fari ánægðir heim
— og kaupi fleiri bækur eftir Tom-
Wolfe.
Sé Wolfe kænn skrumari, þá eru
hvítu fötin vel valið vörumerki. Þau
gegna sama hlutverki og digri vin-
dillinn hjá Groucho Marx. Hann hef-
ur klæðst svona fötum frá því um
1960 — segir þau vera „skaðlausa
ögrun". Hann mun eiga minnst 40
hvíta klæðnaði.
Wolfe er enn upp á sitt besta, en
hann hefur verið í sviðsljósunum í
Bandaríkjunum í þrjátíu ár. Hann
hefur alltaf kunnað að velja rétta
tímann. Hann velgdi hljómsveitar-
stjóranum Leonard Bernstein undir
uggum þegar hann ritaði eitt sinn
grein (Radical Chick) um hann og
hina frjálslyndu vini hans, eftir að
þeir höfðu boðið félögum í baráttu-
samtökunum Svörtu pardusdýrin í
veislu heima hjá Bernstein. Og fleiri
goð skulfu á stallinum þegar hann
tók nútíma arkitekta til bæna í bók-
inni „From Bauhaus to Our House“.
Þá fékk og listamafían á Manhattan
að finna til tevatnsins í „The Painted
Word“. Ríku frúrnar, sem svelta sig
til þess að vera gjaldgengar í sam-
kvæmislífinu, eru ekki öfundsverðar
af myndinni af þeim í „Bálkestinum".
Jann Wenner, útgefandi tímaritsins
Rolling Stone, segir að hann hafi
skiiið tíðarandann og lýst honum
betur en nokkur annar. Orð er hann
bjó til komust á allra varir. „í fram-
tíðinni munu sagnfræðingar skilja
Ameríku nútímans best með því að
lesa Tom Wolfe,“ segir Wenner.
Dickens nútímans
En það hlálega er að sextugur er
Tom Wolfe sjálfur orðinn að nokkurs
konar goði. Hann lifir og hrærist í
aflokuðum hópi bókmenntamanna á
Manhattan. Þar með er ekki sagt að
hann hljóti enga gagnrýni frá öðrum
bókmenntapáfum.
Nýleg ritgerð Wolfe í tímaritinu
Harper’s stórhneykslaði samkvæm-
issalina f New York. Hann sagði að
hinar innhverfu og rýru skáldsögur á
síðari hluta 20. aldarinnar hefðu
engu hlutverki að gegna. Það væri
hann, Wolfe, sem bæri kyndil þeirra
Dickens og Thackeray. Hann ritaði
samskonar stór og digur raunsæis-
bókmenntaverk. Hér þótt mönnum
Wolfe slá öll met ósvífninnar.
En það sem mest hefur farið í taug-
arnar á betra fólkinu er að Wolfe fæst
ekki til að fylgja neinni réttlínu. Þeg-
ar það var alveg dottið úr tísku að
skrifa um stríðshetjur ritaði hann
metsölubók um efnið — „The Right
Stuff“. í „Bálkestinum" lýsir hann
ótta rfkra, hvítra At^eríkana við þá
svörtu. „Hann er broddfluga," segir
Craydon Carter, ritstjóri skopblaðs-
ins Spy. „Hann hefur gaman af því að\
viðra óvinsælar skoðanir."
Tvímælalaust er hann stjarna og
eins og allar stjörnur í Ameríku
verður hann að brosa rétt, taka í
hönd fjölda manna og árita bækur.
Að fyrirlestrinum í Tampa loknum
mun hann sækja kampavínsveislu,
sem hann hefur fallist á að þiggja af
þeim bókmenntasinnuðu í borginni.
Þeir mæta með snjáð eintak af
„From Bauhaus to Our House" í vas-
anum og vonast eftir að fá tveggja
mínútna áheyrn mannsins í hvítu
fötunum.
Fyrirlestri Wolfes er nú komið að
nútímanum. Hvað um hinn trú-
hneigða tíunda áratug, Tom? Mun
hann liggja á bæn lon og don?
Fátt um svör
En þegar Wolfe á að fara að svara fýr-
irspurnum vefst honum furðu mjög
tunga um tönn. Nú er minna um
handatilburðina og alvöruþungann,
sem hann beitti í ræðustólnum.
Hann er næstum vandræðalegur.
„Siðrænn trúarhiti er einmitt þetta
— hiti!“ segir hann hæglátlega. „Það
er of snemmt að segja hvað gerist, ef
ný trúarbrögð ryðja sér til rúms. Ég
veit ekki hvort þau munu endast. A
sinn hátt er níundi áratugurinn enn
ekki liðinn."
Ég spyr mig hvort þessi heims-
kunni veðurhani tíðarandans sé bara
þreyttur í kvöld. Þessi næmi skynjari
virðist einskis hafa orðið var er tíð-
indum sætir.
En hvað ber nýr áratugur í skauti
sér? Menn vilja að vitringurinn segi
sér það. „Ég bíð fram til ársins 1998
með að kveða upp úr um það,“ segir
hann varlega. En til hvers var hann
þá að halda fyrirlestur með svo stóru
nafni? „Það er miklu auðveldara að
tala en að skrifa," segir hann og lík-
lega eru það mestu vísdómsorð hans
í kvöld.
Samt fær hann hinar ágætustu
undirtektir hjá frammámönnum
borgarinnar, eins og Arnold Kotler,
sem er stórathafnamaður og hefur
lesið hvert orð er Wolfe hefur skrif-
að. Hann gengur fram og aftur um
salinn, prúðmannlegur og fjarlægur
og togar í ermalíningarnar, eins og
prinsinn af Wales. Satt að segja gæti
hann verið Karl prins, svo lotningar-
fullir eru nærstaddir.
„Hann er sá mesti," segir Shelton
og heldur á safni blaðagreina frá sjö-
unda áratugnum eftir Wolfe. Þetta er
einmitt það sem Wolfe vill heyra.
Hann er ritstritarinn, sem vill að af-
urðir sínar séu bundnar í gyllt leður,
en ekki pakkaö utan um fiskinn.
Hann vill vera höfundur kenniorða
dagsins í dag. „Radical Chic" má nú
segjast hafa verið meitluð í stein og
sama má segja um „Me Decade" og
„Social X-Ray“. Kannske eigum við
von á bók með nafninu „Siðrænn
trúarhiti".
„Verk hans munu lifa," segir Kotler
af sannfæringarkrafti postulans. Það
álítur Wolfe greinilega líka. Hann
hlýtur hjartanlegt lófatak og menn
færa honum gjöf.
„Bókin mun lifa!" hrópar hann og
lyftir upp handleggjunum, eins og
boxari í hringnum. Þar með hverfur
hann af vettvangi með Wolfe- aðdá-
endurna í halarófu á eftir sér.“
Innkaupastofnun ríkisins, fyrir hönd Rikisspitala, óskar eftir til-
boðum í unnið DILKAKJÖT.
Gerður verður samningur til eins árs um sölu á dilkakjöti til eld-
húsa Rikisspítala. Á árinu 1990 keyptu eldhús Ríkisspítala um
32,2 tonn af dilkakjöti, þar af 13,0 tonn af úrbeinuðum lærum, 9,4
tonn af smásteik og 3,0 tonn af úrbeinuðu hangikjöti.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Borgartúni 7, Reykja-
vík, gegn 5000 kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað þriðjudaginn 30. apríl 1991 kl.
11.
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7.105 REYKJAVÍK
ÞJÁLFUNAR- OG RÁÐGJAFARMIÐSTÖÐ
AUSTURLANDS, EGILSSTÖÐUM
Tilboð óskast i innri frágang Þjálfunar- og ráðgjafarmiðstöðvar
svæðisstjórnar fatlaðra á Austurlandi. Húsið stendur við Árskóga
á Egilsstöðum og er 488 m2.
Verktími ertil 15. febrúar 1992.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu Innkaupastofnunar ríkisins,
Borgartúni 7, Reykjavík, til og með miðvikudeginum 8. maí gegn
10.000,- skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað, þriðjudaginn 14. maí kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7.105 REYKJAVlK
FÉLAGSMÁLASTOFNUN REYKJAVlKURBORGAR
Síðumúla 39-108 Reykjavík - Sími 678500
Fax 686270
STARFSMAÐUR
Starfsmann vantar í eldhús og við þrif að Dal-
braut 18-20. Upplýsingar gefur forstöðumaður í
Norðurbrún 1 og í síma 686960.
Umsóknarfrestur er til 26. apríl nk.
Umsóknum skal skila til Félagsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar, Síðumúla 39, á umsóknar-
eyðublöðum sem þar fást.
FÉLAGSRÁÐGJAFAR
Félagsráðgjafa eða fólk með hliðstæða menntun
(t.d. á sviði sálar- eða uppeldisfræða) vantar til
starfa við fjölskyldudeild, Hverfi II og Hverfi III.
Um er að ræða nýjar stöður.
Upplýsingar gefur Auður Matthíasdóttir í síma
74544 og Erla Þórðardóttir í síma 678500. Um-
sóknarfrestur er til 2. maí nk.
SUMARAFLEYSINGAR
Fjölskyldudeild auglýsir eftir fólki í sumarafleys-
ingar í júní-ágúst. Menntun á sviði félags-, upp-
eldis- eða sálarfræði æskileg. Upplýsingar gefur
yfírmaður fjölskyldudeildar í síma 678500.
ÚTBOÐ
Bæjarsjóður Hafnarfjarðar óskar eftir tilboðum í
malbiksyfirlagnir sumarið 1991.
Um er að ræða viðgerðarvinnu á eldra malbiki
víðs vegar um bæinn, svo sem holuviðgerðir, af-
réttingu, hjólfarafyllingu og malbiksyfirlögn.
Útboðsgögn verða afhent, frá og með þriðjudeg-
inum 23. apríl nk., á skrifstofu bæjarverkfræð-
ings í Hafnarfirði, Strandgötu 6, gegn 10.000 kr.
skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað þriðjudaginn 30.
apríl kl. 11.00.
Bæjarverkfræðingurínn í Hafnarfírði