Tíminn - 14.05.1991, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 14. maí 1991
Tíminn 5
Átján ær hafa gengið úti í vetur í norðanverðum Patreksfirði.
Hugsanlega hafa þær verið þarna í tvo eða þrjá vetur:
Útigangsær í
Patreksfiröi
Fundur ráðherra EB og EFTA þar sem
reka átti lokahnykkinn á samningavið-
ræður um evrópskt efnahagssvæði:
Orófómurum
tilhliðrun?
Talið er a.m.k. átján kindur hafi gengið úti í vetur í norðanverðum Patreks-
fírði. Ekki er talið útilokað að ærnar hafí dvalið þarna lengur en einn vetur.
Famar hafa verið nokkrar ferðir til að reyna að handsama féð, en það hefur
gengið illa vegna þess að það er mjög styggt. Fyrír páska tókst Unnsteini
Pálssyni, sjómanni á Patreksfírði, að handsama þrjár kindur. Hann hefur
sinnt þeim síðan og í lok aprfí eignuðust tvær þeirra lömb.
Menn urðu fyrst varir við æmar þar
sem þær voru að kroppa í fjallinu fyr-
ir ofan Patreksfjörð. Síðar urðu sjó-
menn varir við kindumar f fjörunni
þegar þeir sigldu út fjörðinn. í mars
og apríl voru gerðar tilraunir til að
handsama kindumar, en það gekk illa
vegna þess að æmar em sérstaklega
styggar og yfir mjög erfítt land að
fara.
Fyrir páska fór Unnsteinn með hund
í göngutúr út með firði og náði þá
þrem kindum, einni veturgamalli á
og tveimur tveggja eða þriggja vetra.
Hann komst með þær heim með því
að beita ýmsum kúnstum við flutn-
ingana. Hann fékk síðan lánað gamalt
fjárhús og útvegaði sér hey og hefur,
ásamt konu sinni og bróður, alið þær
þar.
Kindumar þrjár bera greinileg
merki kuldans sem getur verið mikill
á þessum slóðum, ekki síst þegar
saman fer mikið frost og hvass vind-
ur. Eyru ánna eru kalin og sama má
segja um skinn víðar á höfði þeirra.
Unnsteinn sagði að æmar væru allar
ómarkaðar og hann sagðist vera full-
viss um að þær hefðu aldrei komið á
hús. Sé þetta rétt, bendir flest til að
æmar hafi lifað þama tvo eða þrjá
vetur.
„Æmar Voru ljónstyggar og það var
erfitt að eiga við þær til að byrja með.
Þær hafa róast mikið síðan og núna er
hægt að klappa þeim,“ sagði Unn-
steinn.
Unnsteinn sagði að æmar hefðu ver-
ið illa á sig komnar þegar hann náði
þeim. Hagar á þessu svæði eru nánast
engir, en fjörubeit er nokkur og lík-
legt er að hún hafi bjargað þeim. Auk
þess geta þær komist í lyng og mosa.
,Af þessum þrem ám var ein vetur-
gömul og hún var ákaflega létt. Ég
gat auðveldlega tekið hana undir aðra
hendina og haldið á henni eins og
hvolpi. Ég var hálf hissa á að æmar
skyldu geta borið lifandi lömbum,"
sagði Unnsteinn. Hann sagði að æm-
ar væru fomar að braggast Til merk-
is um það nefndi hann að þær hefðu
fljótlega gengið úr ullinni, en þær
voru í tveimur og þremur reyfum.
Það var í lok apríl sem tvær kind-
anna báru. Lömbin eru spræk og
dafna vel, þrátt fyrir að mæður þeirra
hafi mátt þola erfiðan vetur og lítið og
Iélegt fæði.
Unnsteinn sagðist hafa haft hug á að
ná hinum kindunum, en sagði að það
gæti orðið erfiðara núna. Þær séu
famar úr fjörunni og komnar eitt-
hvað inn á fjall. Unnsteinn sagðist
hafo gert sér ferð 1. maí út fyrir bæ-
inn í þeim tilgangi að reyna að finna
ærnar. Hann sagðist þá hafa séð átta
kindur og fjórtán nýborin lömb.
Ólafur Amfjörð, sveitarstjóri á Pat-
reksfirði, ákveður hvað gera á við
æmar. Hann sagðist gera ráð fyrir að
með þær yrði forið eins og hvert ann-
að óskilafé sem ekki tekst að bera
kennsl á, en slíku fé ber að lóga á
kostnað sveitarsjóðs. Það verður
væntanlega gert í haust. Unnsteinn
sagðist hins vegar hafa hug á að eign-
ast kindumar og þá væntanlega lóga
þeim í haust. Hann sagði að vanda-
málið væri bara hvað ætti að gera við
þær í sumar. Hann sagði að sér hefði
dottið í hug að geyma þær í einni af
Breiðafjarðareyjum. -EÓ
Síðast þegar fréttist í gær-
kvöldi virtist eitthvað þokast í
samkomulagsátt í viðræðum
EB og EPTA um myndun evr-
ópsks efnahagssvæðis í Brus-
sel. Ráðherrar frá aðildarlönd-
um EB og EFTA funduðu í
gærkvöldi eftir að embættis-
menn höfðu fundað, en ljóst
var eftir fundina í gærdag, að
EB mun ekki gefa eftir með
kröfur um aðgang að fiskimið-
um íslendinga og Norðmanna í
staðinn fyrir tollaívilnanir.
í fréttum RÚV kl. 22 var greint frá
því að Norðmenn og íslendingar
hefðu gefið ádrátt um veiðar EB-
þjóða úr sameiginlegum fiskistofn-
um sínum. Þetta var haft eftir ut-
anríkisráðherra Dana, Uffe EHe-
mann Jensen. Ekki náðist í Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkis-
ráðherra í gærkvöldi vegna þessara
frétta.
Eitthvað þokaðist í samkomulag-
sátt í gær í einstökum málum, m.a.
náðist samkomulag um sérstakan
dómstól EB og EFTA þar sem
meirihluti dómenda yrði frá EB. í
fréttaskeytum Reuters síðdegis í
gær kom fram að flest benti til að
ótímabært hefði verið að boða til
þessa fundar. Margir hefðu orðið
fyrir vonbrigðum þegar það hafi
verið ítrekað að tollaívilnanir
kæmu ekki til greina án þess að
floti EB fengi að veiða 30 þúsund
tonn innan lögsögu íslands og
Noregs.
—SE
100 ára sparisjóður
Frá Stefáni Císlasyni,
fréttaritara Tímans á Hólmavík.
Sparisjóður Kirkjubóls- og Fella-
hreppa í Strandasýslu er 100 ára á
þessu árí. Afmælisins var minnst
með kaffisamsæti í Sævangi sl.
sunnudag, að loknum aðalfundi
sjóðsins.
Sparisjóðurinn var stofnaður að
Heydalsá í Kirkjubólshreppi 19.
janúar 1891. Aðalhvatamenn að
stofnun sjóðsins voru þeir Guðjón
Guðmundsson alþingismaður á
Ljúflingsstöðum og sr. Arnór Árna-
son á Felli. Samkomulag þeirra ná-
grannanna þótti ævinlega stirt, en
þeir stóðu þeim mun þéttar saman
um hagsmunamál byggðarlagsins,
svo sem stofnun sparisjóðsins og
fleiri mál.
Starfsemi sparisjóðsins hófst í raun
20. janúar 1891, en þá lagði Bogi
Benediktsson inn fyrstu peningana,
kr. 19,70. Fyrstu árin stækkaði sjóð-
urinn hægt, en á síðustu árum hafa
umsvifin vaxið jafnt og þétt. Sam-
kvæmt ársreikningum sjóðsins fyrir
síðasta ár voru heildarinnlán hjá
sjóðnum í árslok 1990 101,3 millj-
ónir króna og höfðu þá aukist um
21,3% frá fyrra ári. Hagnaður á ár-
inu 1990 var rúmar 5 milljónir
króna og eiginfjárhlutfall í árslok
49%, reiknað samkvæmt lögum um
sparisjóði. í 100 ára sögu sjóðsins
hefur aldrei tapast svo mikið sem
ein króna f sambandi við útlán.
í tilefni aldarafmælisins ákvað
stjórn sparisjóðsins að veita fjórum
aðilum fjárstyrki, hvern að upphæð
125 þúsund. Þessir aðilar eru
Hólmavíkurkirkja, Kollafjarðar-
kirkja, Björgunarsveitin Björg á
Drangsnesi og Björgunarsveitin
Dagrenning á Hólmavík. Auk þess
færði stjóm sparisjóðsins lestrarfé-
lögunum í Kirkjubóls- og Fella-
hreppum bókagjafir.
Sparisjóðsstjóri er Grímur Gísla-
son og hefur hann gegnt starfinu í
15 ár. Sjóðurinn er til húsa á heimili
sparisjóðsstjórans að Kirkjubóli, en
þar hefur sjóðurinn haft aðstöðu
óslitið frá árinu 1946. Auk spari-
sjóðsstjórans er einn starfsmaður.
Stjórnarformaður Sparisjóðs
Kirkjubóls- og Fellahreppa er Jón
Gústi Jónsson í Steinadal.
Lelkskólinn við Áffaheiði sem opnaður var sl. föstudag.
Kópavogur:
Timamynd: PJetur
Síóastliðinn föstudag var opnað-
ur nýr leikskóli í Kópavogi, og er
hann við ÁifaheiðL Hann er sér-
staklega hannaður með sveigjan-
lega starfsemi í huga.
Húsið er teiknað af Sigurði
Harðarsyni aridtekt, en aðrir
hönnuðir eru Gunnar- Ólafsson
verkfræðingur og Auður Sveins-
dóttir iandslagsaridtekt. Bygging-
arframkvæmdir hófust haustlð
1989 og er þetta einnar hæðar,
600 fermetra timburhús sem
skiptist í þrjár deildir. Kostnaður
með öllum búnaði, lóð og leik-
tækjum er um 73 miiljónir króna.
Á Áifaheiði geta dvalist um það
bii 100 börn, 4 tfí 9 klukkustund-
ir i dag og er samaniagður dvaiar-
tfmi baraanna um 600 stundir á
dag. Stöðugiidi starfsmanna eru
1,2 og ieikskólastjóri er Óiína
Geirsdóttir fóstra.
-sbs.
Bændaskólinn á Hólum hefur fengið heimild til að útskrifa stúdenta:
23 búfræðingar útskrifuðust
Frí Guttormi Óskarssyni,
frettaritara Tímans á Sauöáricróki:
Bændaskóianum á Hólum í Hjaltadai
var siitið föstudaginn 3. maí við há-
tiðlega athöfh í Hóladómkirkju að
viðstöddu fjölmenni. Sr. Sigurður
Guðmundsson vígslubiskup flutti
hugvekju. Kirkjukór Hóladómkirkju
söng við undiríeik Pálínu Skúladótt-
ur.
23 búfræðingar útskrifuðust, 13 af
búfræðibraut og 10 af fiskeldisbraut.
Hæstu einkunn á búfræðiprófi hlutu
Ásdís E. Gísladóttir frá Hofsá í Svarf-
aðardal og Valdimar Ó. Sigmarsson
frá Sólheimum í Sæmundarhlíð,
Skagafirði. Þau fengu 1. einkunn 8,9,
og hlutu veglega bókagjöf frá Búnað-
arfélagi íslands.
Skólinn var fullsetinn í vetur sem
undanfarin ár. Tvær meginbrautir eru
við skólann, fiskeldisbraut og bú-
fræðibrauL Búfræðibrautin skiptist
svo í hrossarækt og reiðmennsku
annars vegar og almenna búfræði
hins vegar. Verkleg kennsla, einkum í
reiðmennsku, var stóraukin í vetur. f
ræðu skólastjóra, Jóns Bjamasonar,
kom fram að skólinn hefur fengið
heimild til að brautskrá stúdenta sam-
kvæmt sérstakri námsskrá.
Meginmarkmið skólans er sérhæft
búfræði- og fiskeldisnám, en þeir
nemendur, sem lokið hafa ákveðnum
einingaijölda í framhaldsskóla og þ.á
m. almennum kjama til stúdentsprófs
í íslensku, stærðfræði og erl. tungu-
málum, eiga þess nú kost að ljúka
stúdentsprófi frá Hólaskóla.
Með sérstakri yfirlýsingu landbúnað-
arráðherra sl. vetur er stefnt að aukn-
um rannsóknum og tilraunum í fisk-
eldi og fiskirækt á vegum Bændaskól-
ans í samvinnu við Hólalax hf. og
Veiðimálastofnun á Hólum. Verður
höfuðáhersla lögð á bleikjurannsókn-
ir og bleikjukynbætur. Er mjög mikil-
vægt fyrir skólann að geta tengt sam-
an rannsóknir og kennslu.
Nú í vor stofhuðu nemendur, starfs-
fólk og skólinn, Nemendagarða Hóla-
skóla. Það er sjálfstæð stofnun sem
hefur að markmiði byggingu og rekst-
ur leiguíbúða fyrir nemendur skólans.
En húsnæðisskortur háir nú starf-
semi skólans. Gert er ráð fyrir að
Nemendagarðamir eignist fyrstu
íbúðimar nú í haust.
Hafin er bygging Ijárhúsa fyrir lið-
lega 300 fjár og gert er ráð fyrir að
byggingu þeirra ljúki á næsta ári.
Fjölbreytt námskeiðahald og endur-
menntunarstarf fer fram á vegum
skólans. Námskeiðin eru yfirleitt 3- 6
daga og tekið er fyrir ákveðið afmark-
að eftii. Liðlega 400 manns sóttu slík
námskeið við skólann á síðasta ári.
Framleiðnisjóður landbúnaðarins
styrkir þessi námskeið, en aukin
þekking, fæmi og símenntun er for-
senda þess að landbúnaðurinn bæti
samkeppnisaðstöðu sína.