Tíminn - 13.06.1991, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 13. júní 1991
Tíminn 3
Undirheimar Reykjavíkur kannaðir fyrir áhrif dellukvikmynda.
Smástrákar dregnir upp úr hitaveitubrunnum og holræsum.
Hver eru áhrif kvikmynda á börn og unglinga?
Skjaldbökuæði
grípur um sig
Laxá í Kjós opnuð:
Fyrsta holl
meö 32 laxa
Lögreglan í Reykjavík sótti tvo drengi í fyrrakvöld ofan í hitaveitu-
brunn á Eskitorgi í Reykjavík. Skömmu síðar þurfti lögreglumaður
að skríða um niðdimm holræsi Breiðholts, með vasaljós eitt að
vopni, í leit að skjaldbökuaðdáendum. Hann fann þá hins vegar ekki,
en verkið var víst ekki geðslegt.
alþjóðavettvangi heldur en ella. En
alþjóðleg ráðstefna er fyrirhuguð í
London í mars á næsta ári.
-js
Fyrsta hollið í Laxá í Kjós lauk veið-
um í gær, en áin opnaði á mánudag.
Drógu veiðimennimir 32 laxa úr
ánni. Flestir komu þeir fyrir hádegi
á opnunardaginn, þá komu 18 laxar
á land og byrjaði því veiðisumarið
vel á þeim bæ.
Það var ekki að heyra annað en það
gætti einnig bjartsýni í upphafi
veiðitímabils í Laxá í Aðaldal. Fyrir
hádegi fýrsta daginn á mánudag
veiddust níu fiskar. Þar á meðal var
einn stórlax, nítján punda. Telst
hann sá stærsti, sem veiðst hefur í
sumar, en mikið vatn á vafalítið eftir
að renna til sjávar í þeim efnum. Alls
hafa komið upp úr ánni um 20 laxar.
GS.
Allir þessir drengir voru að herma
eftir uppáhalds teiknimyndahetjum
sínum, skjaldbökunum, en mikið
skjaldbökuæði hefur gripið um sig á
meðal barna á landinu eftir að kvik-
myndir hafa verið sýndar þar sem
skjaldbökur nokkrar eru aðalgarp-
amir. Þær búa í holræsum New
York, hafa orðið fýrir áhrifúm geisl-
unar og rotta nokkur hefur kennt
þeim austurlenska bardagalist. Með
tilliti til þessa nýjasta tískufýrirbær-
is barnanna er verðugt að velta fýrir
sér áhrifum kvikmynda og teikni-
mynda á börn og unglinga, og það
var einmitt gert á ráðstefnu kvik-
myndaeftirlita á Norðurlöndum,
sem haldin var í Norræna húsinu í
Revkjavík 10.-12. júní s.l.
A ráðstefnunni var m.a. rætt um
hvort samhengi væri á milli vaxandi
og harðnandi ofbeldis unglinga og
sífellt hrikalegri ofbeldisatriða í
kvikmyndum. Þær myndir eru oft
gerðar eftir formúlu spennumynda,
Aöalfiindur Rauða
Aðalfundur Rauða kross íslands
var haldinn í Hafnarfirói 7. og 8.
júní sJ. Yfirskrift fundarins var
„Sjálfboóin þjónusta — starf
sjálfboðaliðans f þágu hugsjóna
Rauöa krossins".
Fram kom, að sjáifboðin þjón-
usta er ein aðalundirstaða þess
mannúðarstarfs sem Rauði
krossinn innir af hendi um heim
allan. Á fundinum kom einnig
fram hversu mikið vinnuframlag
sjálfboðaliða væri og hvað þeir
gerðu. Sjálfboðaliðar Rauða
krossins á íslandi unnu saman-
lagt a.mJf. 55 þúsund klukku-
stundir í fyrra.
Kvennadeild Reykjavíkurdeildar
Rauða krossins er stærsti ein-
staki sjálfboðaliðahópurinn inn-
an hreyfmgarinnar. í deildinni
eru 700 konur og um 300 þeírra
eru viricar og vdnna reglulega.
Samtals sköa þær um 23 þús-
und klukkustundum á ári. Næst-
um allt þeirra starf er unnið í
þágu sjúkra og aldraðra.
Sjálfboðaliðar Rauða krossins
um land aSt unnu að eriendum
verkefhum, fatasöfnun og fata-
gerð. Næstum 4 þúsund stundir
voru unnar vegna fióttamanna,
sem komu til landsins, og sjálf-
boðalfðar vörðu álíka tíma til
nwðarvania.
Alyktun kom fram á aðalfund-
inum J>ar sem skorað var á Al-
þingi Islendinga aósjátil þess að
heimilt verði að endurgreiða
virðisaukaskatt af sjúkrabifreið-
um og búnaði þeirra, á sama hátt
og hehnilað var að endurgreiða
söluskatt. -js
með heimsþekktum stjömum f að-
alhlutverkum.
Auður Eydal, forstöðumaður Kvik-
myndaeftirlits ríkisins, segir það
áhyggjuefni að ofbeldisatriði í kvik-
myndum verði sífellt harðari og ljót-
ari. Þær myndir falli þó ekki undir
lögin um bann við ofbeldismyndum.
A íslandi er það „vandamál dags-
ins“, að í kvikmyndahúsunum er
ekki ströng dyragæsla. Yngri börn
geta því skotist inn í sal þar sem ver-
ið er að sýna mynd bannaða innan
16 ára.
Það er einnig umhugsunarvert að
hrátt ofbeldi í barnamyndum er oft
réttlætt með því að hinir „góðu“ eru
að hefna/refsa fýrir illvirki. Ofbeldið
er þá sýnt eins og skemmtun sem
blönduð er gríni.
Auður Eydal kveður réttlætingu á
ofbeldi og ofbeldi til skemmtunar
vera tiltölulega nýtilkomið. Spyrja
megi hvort samhengi sé á milli vax-
andi og harðnandi ofbeldis meðal
unglinga og jafnvel barna, og sífellt
hrikalegri ofbeldisatriða í myndum.
Allar slíkar rannsóknir vantar á ís-
landi. Til eru hins vegar erlendar
rannsóknir og menn hafa komist að
ýmsum niðurstöðum, en engri af-
gerandi um að þarna sé beint sam-
band á milli. Auður telur hins vegar
skynsemina segja okkur að þarna
geti verið um áhrif að ræða, a.m.k.
þegar til langs tíma er litið.
Auður Eydal segir að auk þessa hafi
verið rætt á ráðstefnunni, hvernig
reglur mætti setja um gervihnatta-
sjónvarp á alþjóðavettvangi.
Þegar horft er til framtíðar, er ljóst
að vinni Norðurlöndin saman geta
þau haft meiri áhrif á stefnumótun á
aldar.
Hátíðardagskrá á Árbæjarsafhi:
IBIÍÍI
Dagana 16. og 17. júní verða svo-
nefndir handverksdagar á Árbæj-
arsafni. Báða dagana frá kl. 13:30
til 17:00 fæst fólk við störf eins
og skósmíði, bókband, netahnýt-
vefnað og tóvinnu. Þar að auki
verða bakaöar lummur í Árbænum
og Jón fisksali verður á svæðinu
með varning sinh.
í DiUonshúsi verða seldar veit-
ingu, prentun, myndskurð, spjald- ingar og Karl Jónatansson leikur á
harmómku fyrir gestL Aðgangur
er ókeypia fyrir böm, öryrkja og
eldri borgara, en 250 krónnr fýrir
aðra. Safnið verður lokað þriðju-
Um 62% kjósenda Framsóknarflokksins vilja tveggja flokka kerfi á íslandi:
61% LANDSMANNA VILL
FÆKKA ÞINGMÖNNUM
1 skoðanakönnun, sem Skáís fram-
kvæmdi fýrir Samtök sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu 19. til 24. mars
sl., kemur fram að nokkur stuðning-
ur er við breytingar á núverandi kjör-
dæmaskipan. Einnig kemur fram að
meirihluti kjósenda er fýlgjandi jöfn-
un atkvæðisréttar og það á bæði við
um kjósendur á Reykjavíkursvæðinu
og á landsbyggðinni.
Könnunin var gerð símleiðis og
spumingum var beint til þeirra, sem
svöruðu í símann og voru 18 ára eða
eldri.
Hringt var í 800 númer og náðist
samband við 602 eða 75.3% úrtaks-
ins.
Spurt var hvort viðkomandi væri
fýlgjandi því að landið yrði eitt kjör-
dæmi, því yrði skipt í einmennings-
kjördæmi eða kjördæmaskipan yrði
óbreytt. Það kom fram að um 48%
kjósenda vill að núverandi kjördæma-
skipan haldist óbreytt. Rúm 16% vilja
að landinu verði skipt í eitt kjördæmi
og 12% vilja að landið verði einmenn-
ingskjördæmi. Tæplega 16% segjast
ekki þekkja nægilega vel til málsins,
rúm 3% gáfu önnur svör og 3.5%
svöruðu ekki spumingunni.
Það em því um 30% kjósenda, sem
ekki em sáttir við núverandi kjör-
dæmaskipan og vilja að henni verði
breytt.
Einnig var spurt hvort viðkomandi
fýndist að fækka ætti þingmönnum,
fjölga þeim eða þingmannatalan ætti
að haldast óbreytt. Um 61% að-
spurðra vildu láta fækka þingmönn-
um, 31% vildu óbreyttan fjölda og 8%
svömðu ekki eða voru óákveðnir.
Enginn vildi láta fjölga þingmönnum.
Niðurstöður um fækkun og óbreytt-
an fjölda þingmanna voru svipaðar á
Reykjavíkursvæðinu og á landsbyggð-
inni.
Um 60% kjósenda á Reykjavíkur-
svæðinu vildu að þingmönnum yrði
fækkað og 62% kjósenda á lands-
byggðinni voru samsinntir því. Af-
staða til fjölda þingmanna var svipuð
eftir því hvaða flokk fólk kaus og yfir-
leitt vildu yfir 55% kjósenda allra
flokka að þingmönnum yrði fækkað.
Kjósendur Alþýðubandaíagsins vom
þeir einu sem skám sig úr, en 25%
þeirra vildu að þingmönnum yrði
fækkað og 75% vildu að fjöldi þing-
manna yrði óbreyttur.
Þáttakendur skoðanakönnunarinnar
vom spurðir hvort þeir væm fýlgjandi
því að vægi atkvæða yrði jafnað,
þannig að hver kjósandi hefði sem
næst eitt atkvæði án tillits til búsetu.
Tæplega 61% vom fýlgjandi jöfnun
atkvæðisréttar á þann hátt. Þar af
vom tæplega 70% kjósenda á Reykja-
víkursvæðinu fýlgjandi því og um
45% íbúa á landsbyggðinni. Rúmlega
25% aðspurðra vom ekki fylgjandi
jöfnun atkvæðisréttar.
Um 42% þeirra, sem búa á lands-
byggðinni, vom ekki fýlgjandi því og
16% íbúa á höfuðborgarsvæðinu vom
ekki heldur sáttir við það.
Tæp 9% þátttakenda í könnuninni
vom fýlgjandi jafnara vægi en nú er,
þó ekki eins og getur um í umræddri
spumingu, og aðrir vom óákveðnir
eða þekktu ekki nógu vel til málsins.
Einnig vom þátttakendur spurðir
hvort þeir teldu að tveggja flokka kerfi
væri æskilegt á íslandi. Um 49% svör-
uðu þessari spumingu játandi og
svipað hlutfall var á milli kjósenda á
Reykjavíkursvæðinu og á landsbyggð-
inni. Um 62% kjósenda Framsóknar-
flokksins taldi það æskilegt og um
53% kjósenda Sjálfstæðisflokksins.
Það vom 44% þátttakenda sem svör-
uðu spumingunni neitandi. Um 41%
kjósenda á Reykjavíkursvæðinu vildu
ekki tveggja flokka kerfi og 50% kjós-
enda úti á landi töldu að það væri ekki
æskilegt hér á landi. Rúmlega 56%
kjósenda Alþýðuflokksins vildu ekki
tveggja flokka kerfi, 58% kjósenda
Kvennalista töldu það ekki æskilegt
og tæplega 69% kjósenda Alþýðu-
bandalags vom einnig á móti því.