Tíminn - 08.08.1991, Qupperneq 10

10 Tíminn
M MINNING
Fimmtudagur 8. ágúst 1991
Kvðld-, natur- og helgldagavarsla apóteka I
Reykjavtk 2.-8. ágúit er I Háaleltlsapótekl
og VesturbaBjarapóteki. Það apótek sem
fynr er nefnt annast eitt vörsluna frá Id.
22.00 að kvöldl tll kl. 9.00 aö morgni vlrka
daga en kl. 22.00 á sunnudögum. Upplýs-
ingar um læknls- og lyljaþjónustu eru gefn-
ar I sima 18888.
Neyðarvakt Tannlæknafélags Islands
er starfrækt um helgar og á stórhátlðum. Slm-
svarl 681041.
Hafnarfjörður: Hafnarfjarðar apótek og Norð-
urfoæjar apótek eru opin á virkum dögum frá
kl. 9.00-18.30 og til skiptis annan hvem laug-
ardag kl. 10.00-13.00 og sunnudag kl. 10.00-
12.00. Upplýsingar I slmsvara nr. 51600.
Akureyri: Akureyrar apótek og Stjömu apótek
eru opin virka daga á opnunartlma búða. Apó-
tekin skiptast á slna vikuna hvort að sinna
kvöld-, nætur- og helgidagavörslu. A kvöldin er
opið I þvi apóteki sem sér um þessa vörslu, til
kl. 19.00. A helgidögum er opiö frá kl. 11.00-
12.00 og 20.00-21.00. Á öðrum tlmum er lyfja-
fræðingur á bakvakt Upplýsingar eru gefnar I
slma 22445.
Apótek Keflavfkur: Opið virka daga frá k.
9.00-19.00. Laugardaga, helgidaga og al-
mennafrldaga kl. 10.00-12.00.
Apótek Vostmannaoyja: Opiö virka daga frá
kl. 8.00-18.00. Lokaö I hádeginu milli kl. 12.30-
14.00.
Selfoss: Selfoss apótek er opið til kl. 18.30.
Opið er á laugardögum og sunnudögum kl.
10.00-12.00.
Akranes: Apótek bæjaríns er opiö virka daga
til kl. 18.30. Opiö er á laugardögum kl. 10.00-
13.00 og sunnudögum kl. 13.00-14.00.
Garðabær Apótekið er opið rúmhelga daga kl.
9.00-18.30, en laugardaga kl. 11.00-14.00.
Læknavakt fyrir Reykjavfk, Seltjamames og
Kópavog er I Heilsuvemdarstöð Reykjavikur
alla virka daga frá kl. 17.00 6108.00 og á laugar-
dögum og helgidögum allan sólarhringinn.
A Seltjamamns! er læknavakt á kvöldin kl.
20.00-21.00 og laugard. Id. 10.00-11.00. Lokað á
sunnudögum.
Vitjanabeiönir, slmaráðleggingar og tlmapant-
anlr I slma 21230. Borgarspftallnn vakt frá kl.
08-17 alla virka daga fyrir fólk sem ekkl-
hefur heimilislækni eða nær ekki 6I hans (slmi
696600) en slysa- og sjúkravakt (Slysadeild)
sinnir slösuðum og skyndiveikum allan sólar-
hringinn (siml 81200). Nánari upplýsingar um
lyfjabúöir og læknaþjónustu erugefnar I slm-
svara 18888.
Ónæmisaðgerðlrfyrírfulloröna gegn mænusótt
fara fram á Heilsuvemdaretöð Roykjavfkur á
þriðjudögum kl. 16.00-17.00. Fólk hafi með sér
ónæmissklrteinl.
Seltjamames: Opið er hjá Tannlæknastofunni
Eiðistorgl 15 virka daga kl. 08.00-17.00 og
20.00- 21.00, laugardaga kl. 10.00-11.00. Slmi
612070.
Garðabæn Heilsugæslustöðin Garöaflöt 16-18
er opin 8.00-17.00, slmi 656066. Læknavakt er I
slma 51100.
Hafnarflörður Heilsugæsla Hafnartjaröar,
Strandgötu 8-10 er opin virka daga kl. 8.00-
17.00, slmi 53722. Læknavakt simi 51100.
Kópavogur Hellsugæslan er opin 8.00-18.00
virka daga. Slmi 40400.
Keflavfk: Neyöarþjónusta er allan sólarhringinn
á Heilsugæslustöö Suðumesja. Slml: 14000.
Sálræn vandamál: Sálfræðistöðin: Ráögjöf I
sálfræöilegum efnum. Slmi 687075.
Alnæmlsvandlnn. Samtök áhugafólks um
alnæmisvarrdann vllja styöja smitaöa og sjúka
og aðstandendur þeirra, slmi 28586.
Landepltallnn: Alla daga kl. 15 til 16 og kl 19
til kl. 20.00. Kvennadelldin: kl. 19.30-20.00.
Sængurkvennadelld: Alla daga vikunnar kl.
15-16. Helmsóknartlmi fyrir feður kl. 19.30-
20.30. Bamaepftall Hrlngsine: KI. 13-19 alla
daga. Öldmnartæknlngadelld Landepltal-
ane Hátúni 10B: Kl. 14-20 og eftir samkomu-
lagi. - Landakoteepltall: Alla virka kl. 15 til kl.
16 og Id. 18.30 fll 19.00. Bamadeild 16-17.
Heimsóknartlmi annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. - Borgarspftallnn I Fossvogl:
Mánudaga til föstudaga kl. 18.30 til 19.30 og
eftir samkomulagi. Á laugardögum og sunnu-
dögum kl. 15-18.
Hafnarbúðlr Alla daga kl. 14 til kl. 17. - Hvlta-
bandlð, hjúkrunardeild: Heimsóknartlmi frjáls
alla daga. Grensáedeild: Mánudaga ti föstu-
daga kl. 16-19.30. - Laugardaga og sunnu-
daga kl. 14-19.30. - Heileuvemdaretöðln: Kl.
14 til kl. 19. - Fæðlngarheimili Reykjavlkur: Alla
daga kl. 15.30 til kl. 16.30. - Kleppsspltall:
Alla daga kl. 15.30 til kl. 16 og kl. 18.30 6! kl.
19.30. - Flókadolld: Alla daga kl. 15.30 til kl.
17. Kópavogshælið: Eftir umtall og kl. 15 til kl.
17 á helgidögum. - Vlfllsstaðaspftali: Heim-
sóknartlmi daglega kl. 15-16 og kl. 19.30-20. -
SL Jósepsspftall Hafnarflrðl: Alla daga kl.
15-16 00 19-19.30.______________________
Sunnuhlfð hjúkrunarheimili I Kópavogi: Heim-
sóknartlmi kl. 14-20 og eftir samkomulagi.
SJúkrahús Keflavfkurfæknlshéraðs og
heilsugæslustöðvar: Vaktþjónusta allan sólar-
hringinn. Slmi 14000. Keflavlk-sjúkrahúslð:
Heimsóknartlmi virka daga Id. 18.30-19.30.
Um helgar og á hátlöum: XI. 15.00-16.00 og
19.00-19.30. Akureyrl- sjúkrahúslö: Heim-
sóknartlmi alla daga kt. 15.30-16.00 og 19.00-
20.00. Á bamadeild og hjúkrurrardeild aldraðra
Sel 1: Kl. 14.00-19.00. Slysavarðsstofuslmi frá
ki. 22.00- 8.00, slmi 22209. SJúkrahús Akra-
ness: Heimsóknartlmi Sjúkrahúss Akraness er
alla daga kl. 15.30-16.00 og kl. 19.00-19.30.
Reykjavfk: Neyðarsími lögregiunnar er 11166
ogOOO.
Seltjamames: Lögreglan slmi 611166,
slökkviliö og sjúkrabifreið slmi 11100.
Kópavogur Lögreglan slmi 41200, slökkvilið
og sjúkrabifrelð slml 11100.
HafnarQðrður Lögreglan slml 51166, slökkvi-
lið og sjúkrablfrelð slmi 51100.
Ktflavfk: Lögreglan slmi 15500, slökkvfllð og sjúkrabll
slmi 12222, sjúkrahús 14000,11401 og 11138.
Vestmanneyjar Lögreglan, slmi 11666, slökkvUið
slmi 12222 og sjúkrahúsið slmi 11955.
Akurayrl: Lögreglan slmar 23222, 23223 og
23224, slökkviliö og sjúkrabifreið slml 22222.
(saqðrður Lögreglan slml 4222, slökkvilið slml
3300, brunasfmj og sjúkrabifreið slmi 3333.
Pétur Jónsson
bóndi, Egilsstöðum
Fæddur 23. október 1904
Dáinn 1. ágúst 1991
Deyrfé,
deyja frændur,
deyr sjálfr it sama;
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getr.
Mér finnst vel við hæfi, er Péturs
frænda míns er minnst, að vitna í
ofanritað erindi úr Hávamálum. í
fyrsta lagi vegna þess að Pétur var
sérstakur persónuleiki, minnis-
stæður hverjum þeim er af honum
höfðu kynni og í öðru lagi vegna
þess að hann hafði sjálfur mikið dá-
læti á íslendingasögunum og ís-
lenskum fornbókmenntum og vitn-
aði oft í þær í tækifærisræðum og
daglegum viðræðum.
Pétur var fæddur á Egilsstöðum á
Völlum 23. október 1904. Foreldrar
hans voru Jón Bergsson, prests í
Vallanesi, bóndi og kaupmaður á
Egilsstöðum, og Margrét Péturs-
dóttir frá Vestdal í Seyðisfirði. Jón
Bergsson keypti jörðina Egilsstaði
og hóf þar búskap um 1889. Á Egils-
stöðum var þá fremur lítill búskap-
ur, en Jón breytti jörðinni í stórbýli
og vann jafnframt markvisst að því
að efla þá samfélagslegu stöðu sem
síðan hefur þróast á Egilsstöðum,
með því að koma þar upp ýmsum
stofnunum, s.s. póst- og símaþjón-
ustu, stofna fyrstu verslun á Héraði,
kaupa vagna og hefja flutninga um
Fagradalsbraut er hún opnaðist og
reka gistihús.
Pétur ólst því upp á Egilsstöðum
hjá foreldrum sínum á miklum um-
svifatímum á fjölmennu heimili,
næstyngstur átta systkina, en þau
eru talin í aldursröð: Þorsteinn,
kaupfélagsstjóri á Reyðarfirði, Sig-
ríður, símstöðvarstjóri á Egilsstöð-
um, Sveinn, bóndi á Egilsstöðum,
Egill, læknir á Seyðisfirði, Ólöf,
verslunarmaður á Egilsstöðum,
Bergur, bóndi á Ketilsstöðum, Pét-
ur, og Unnur, fimleikakennari í
Reykjavík, sem nú er ein lifandi
þeirra systkina.
Pétur stundaði nám í Eiðaskóla og
Samvinnuskólanum og útskrifaðist
þaðan 1923. Síðan hélt hann til
Noregs og stundaði þar nám á lýð-
háskóla 1925-1926. Eftir það kom
hann heim og stundaði búskap með
móður sinni á Egilsstöðum II, en
faðir hans lést 1924.
í mars 1929 kvæntist Pétur eftirlif-
andi konu sinni Elínu Ólafsdóttur
Stefhensen, prófasts í Bjarnarnesi,
Hornafirði, og hófu þau búskap
sama ár á Egilsstöðum II. Pétur og
Elín eignuðust fjögur börn. Þau
eru: Jón, dýralæknir á Egilsstöðum,
kvæntur Huldu Matthíasdóttur, Ól-
afur, sem fórst af slysförum rúm-
lega tvítugur, Margrét, póstfulltrúi
á Egilsstöðum, gift Jónasi Gunn-
laugssyni, ogÁslaug, bankafulltrúi í
Kópavogi, gift Viðari Sigurgeirs-
syni.
Pétur gegndi fjölda starfa auk bú-
skaparins. Hann sá um póstferðir
frá Reyðarfirði um Fagradal frá
unglingsárum fram til þess tíma er
bfiar tóku við. Þessar ferðir voru
farnar á hestum og á vetrum á
hestasleðum, voru þær oft mjög erf-
iðar og gátu tekið fleiri sólarhringa,
reyndi þá á karlmennsku og kjark.
Auk þessa annaðist Pétur póstferðir
um Upphérað, báðum megin Lagar-
fljóts og í Skriðdal, þar til mjólkur-
bflar tóku að ganga reglulega, eða
allt ffam undir 1950. Þá gegndi Pét-
ur fjölda trúnaðarstarfa og tók þátt í
margs konar félagsmálum innan
sveitar og utan. Hann var sýslu-
nefndarmaður í 12 ár, fulltrúi á að-
alfundum Stéttarsambands bænda í
mörg ár, í stjórn þess og jafnframt í
Framleiðsluráði landbúnaðarins í 8
ár. Hann var formaður fasteigna-
matsnefndar Suður-Múlasýslu 1939
og fulltrúi á Fjórðungsþingi Aust-
urlands meðan það starfaði. Pétur
var í hreppsnefnd Vallahrepps og
síðar í hreppsnefnd Egilsstaða-
hrepps um skeið. í stjórn Kaupfé-
lags Héraðsbúa átti hann sæti í um
það bil 30 ár.
Þessi upptalning er aðeins lítið
brot af félagsmálastarfi Péturs, en
hann var mikill hugsjónamður og
lét sér fátt óviðkomandi sem hann
taldi til heilla og framfara í sínu
byggðarlagi eða í landsmálum. Það
voru þó félagasamtök sem honum
voru trúlega hugleiknari en önnur,
en það voru félagasamtök hesta-
manna. Hann var aðalhvatamaður
að stofnun Hestamannafélagsins
Freyfaxa 1952 og aðaldriffjöður og
formaður þess í 20 ár og síðar heið-
ursfélagi þess. Hann var fulltrúi á
Landsþingum hestamanna um ára-
bil og kjörinn heiðursfélag Lands-
sambands hestamannafélaga á 25
ára afmæli þess.
Pétur var sannur hestamaður. Frá
unga aldri hrærðist hann í hestum,
hestamennsku, tamningum, útreið-
um og ferðalögum á hestum. Hann
dáði fjörhesta og fannst lítið koma
til þeirra hesta sem þurfti að ríða
með písk í hendi. Margan glæstan
gæðinginn eignaðist hann á lífsleið-
inni. Er vélaöldin gekk í garð dofn-
aði mjög yfir hestamennskunni víða
um land. Notkun hesta lagðist víða
af ef frá er talin nytsemi hans í
smalamennskum. Á Fljótsdalshér-
aði mátti að heita undantekning ef
maður sást á hestbaki á árunum í
kringum 1950. Allir ferðuðust á bfl-
um eða traktorum. Þetta átti ekki
við um Pétur. Á hverjum degi bæði
sumar og vetur sást hann ríðandi á
gæðingum sínum; á leið í heyskap-
inn, á beitarhúsin eða bara á útreið
sér til ánægju, eða eins og hann
orðaði það: „Til að örva sálargleðina
og komast í betri snertingu við
náttúruna og almættið."
Pétur var mikill unnandi íslenskr-
ar náttúru sem hann taldi eitt feg-
ursta dæmi sköpunarverksins.
Hann sagði mér að amma sín, Ólöf
Bjarnadóttir, sem varð nærri 104
ára og hélt andlegri reisn fram á síð-
asta æviár, hefði vakið athygli sína á
náttúrunni og dýrð íslenska vors-
ins. Hann fór oft með eftirfarandi
vísubrot, eftir Eggert Ólafsson, sem
hann hafði numið af ömmu sinni:
Ég var bónda af borinn
brjóstum móður á.
Vakti hún mig á vorin
verkin Guðs að sjá.
Pétur fór ekki troðnar slóðir í byrj-
un vélaaldar. Hann sleppti aldrei
beislinu en honum fannst þó hlut-
verk hestsins sem „þarfasti þjónn-
inn“ lokið. Hann vildi finna honum
nýtt og verðugt hlutverk, hann vildi
gera hann að „þjóni gleðinnar", að
sálubæti sem slær á streituna á tím-
um tímaleysisins, eins og hann komst
að orði. Hestamennskan er mannbæt-
andi, sagði Pétur, og holl íþrótt jafnt
fyrir unga sem aldna og hún er besta
uppeldismeðal fyrir æskuna sem
hægt er að fá.
Ferðalög á hestum í góðum félags-
skap var Péturs mesta yndi, enda
hafði hann riðið ísland þvert og endi-
langt, og trúlega hafa fáir íslendingar
ferðast víðar á hestum en hann. ,Á
hestbaki skynjar maður landið, sög-
una og fortíðina,“ • sagði Pétur eitt
sinn. „Þeir sem þjóta á rjúkandi ferð í
bflum á þjóðvegum landsins fara á
mis við slíkt og þjóðin tapar hluta úr
sinni sál, verður fátækari, og sjálfri
þjóðmenningunni fer að hraka."
Pétur var mikill gleðimaður og
húmoristi í sérflokki. Flestir sem
hann þekkti munu eflaust lengi
minnast hans vegna þeirrar miklu
geislandi gleði sem frá honum stafaði,
hvar sem hann var staddur í vinahópi.
Hans frábæri húmor, frásagnarlist og
tækifærisræður áttu sér engan líka.
Hann gat vitnað jafnt í ættfræði,
fornsögur og biblíuna og á gleði-
stundum var hann jafnan hrókur alls
fagnaðar. Hestaferðalög og styttri
reiðtúrar með Pétri vor ávallt unaðs-
stundir sem seint líða manni úr
minni. Atburðir og umræður úr þess-
um ferðum eru gjarnan rifjuð upp við
ýmis tækifæri. Leiftrandi orðsnilld
hans og gullvægar setningar munu
lengi í minnum hafðar. Undan þessu
glaðværa og glettna yfirborði gægðist
þó alvaran alltaf út. Pétur var í raun
mikill alvörumaður, góðvild, hjálp-
semi og greiðasemi var honum í blóð
borin og hann vildi leysa úr hvers
manns vandræðum. Pétur sagði
stundum: „Það eru bara til tvær
manngerðir, aristokrat og demikrat,
ég er demokrat."
Pétur var mikill vinur vina sinna.
Hann var mjög tilfinningaríkur og
viðkvæmur og síðustu ljóðlínumar
úr kvæði Jónasar Hallgrímssonar,
„Hvað er svo glatt", sem Pétur hafði
miklar mætur á og hafði oft yfir, lýsa
best hans innra manni.
ástúð á heimili þeirra Péturs og El-
ínar, og vil ég þakka fyrir hönd okk-
ar allra margar ánægjustundir og
vináttu.
Pétur frændi er allur, hann lést á
Fjórðungssjúkrahúsi í Neskaupstað
aðfaranótt 1. ágúst sl. eftir stutta
legu. Það er í sjálfu sér ekki sorgar-
efni ef maður sem hefur lifað hefur
lifað góðu og giftusömu lífi hátt í
níutíu ár skiptir um tilverustig, það
er aðeins lífsins gangur. En við vin-
ir hans söknum hans innilega og
jafnframt þökkum við honum allar
þær fjölmörgu ánægjustundir sem
við höfum notið með honum.
Konu hans Elínu Stephensen,
börnum þeirra og fjölskyldum,
sendi ég og fjölskylda mín innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Ingimar Sveinsson
iiU sim in : >■?&' 'ítí
f 1 3 n
- -i K
uu w WL . ■
6326.
Lárétt
I) Nafn. 5) Tbl. 7) Raka. 9) Dauði.
II) Grastotti. 12) Kyrrð. 13) Aum.
15) Hlé. 16) Maður. 18) Lengri.
Lóörétt
1) Týnir. 2) Þoka. 3) Leyfist. 4) Hár.
6) Máttarstaur. 8) Mánuð. 10) Púki.
14) Fundur. 15) Fæddi. 17) Svik.
Þá er það víst að bestu blómin gróa
í brjóstum sem að geta fundið til.
Pétur hafði alla tíð sérstakan hæfi-
leika til að laða að sér ungt fólk.
Hann gaf sér alltaf góðan tíma til að
tala við börn og unglinga, ekki sem
siðameistari eða vandlætari, heldur
sem jafningi, og hann reyndi alltaf að
leita eftir og laða fram það góða í
hverjum einstaklingi. Með sínum
einstaka hæfileika, samspili glað-
værðar, glettni og alvöru, tókst hon-
um fyrirhafnarlaust og ómeðvitað að
komast í sálusamband við unga fólk-
ið og ná trausti þess og hylli. Pétur
vitnaði oft í ljóðlínur Þorsteins Er-
lingssonar þar sem hann segir:
Ef æskan vill rétta þér örvandi
hönd
þá ertu á framtíðar vegi.
Félagsfræðingar og sálfræðingar
nútímans, sem eru að glíma við
„unglingavandamál" í dag gætu
hrósað happi ef þeir hefðu aðeins
brot af þessum hæfileika Péturs.
Frá því ég fyrst man eftir mér, hef-
ur alltaf verið mjög náið samband
milli okkar Péturs frænda, eins og
ég alltaf kalli hann. Heimili þeirra
Péturs og Elínar var mitt annað
heimili. Eg lék mér við syni þeirra
Jón og ólaf sem voru á svipuðu reki
og ég. Ég var þar alltaf velkominn
og mætti þar aíltaf góðvild og hlýju
eins og ég væri þeirra eigin sonur.
Eftir að ég varð fullorðinn áttum
við Pétur mörg sameiginleg áhuga-
mál, og það ekki síst hestamennsk-
una. Pétur var minn fyrsti læri-
meistari í hestamennskunni, við
riðum mikið út saman og störfuð-
um lengi saman að félagsmálum
hestamanna á Héraði. Frá þessum
stundum er margs að minnast og
margt fer um hugann sem ógjörn-
ingur er að lýsa með fátæklegum
orðum á blaði.
Konu minni og börnum hefur allt-
af verið tekið með sömu hlýju og
Ráðning á gátu no. 6325
Lárétt
1) Faldar. 5) Jól. 7) Smá. 9) Tek. 11)
Tá. 12) Fa. 13) Ugg. 15) Lag. 16)
Æli. 18) Prúðar.
Lóðrétt
1) Fastur. 2) Ljá. 3) Dó. 4) Alt. 6)
Skagar. 8) Mág. 10) Efa. 14) Gær.
15) Lið. 17) Lú.
Ef bilar rafmagn, hitaveita eða vatnsvelta
mð hrlngja I þessi sfmanúmer:
Rafmagn: I Reykjavik, Kópavogi og Seltjam-
amesi erslmi 686230. Akureyri 24414, Kefla-
vlk 12039, Hafnarflörður 51336, Vestmanna-
eyjar 11321.
Hltavelta: Reykjavlk slmi 82400, Seltjamar-
nes slmi 621180, Kópavogur 41580, en eftir
kl. 18.00 og um helgar I slma 41575, Akureyri
23206, Keflavlk 11515, en efflr lokun 11552.
Vestmannaeyjar slmi 11088 og 11533, Hafrv
arfjörður 53445.
Slmi: Reykjavlk, Kópavogi, Seltjamamesi,
Akureyri, Keflavlk og Vestmannaeyjum tit-
kynnist I sfma 05.
Bilanavakt hjð borgarstofnunum (vatn,
hitaveita o.fl.) er I slma 27311 alla virka daga
frá kl. 17.00 fll kl. 08.00 og á helgum dögum
er svarað allan sólarhringlnn. Tekiö er þar vlö
fllkynningum á veitukerfum borgarinnar og I
öðrum tilfellum, þar sem borgarbúar telja sig
þurfa aö fá aöstoð borgarstofnana.
7. ðgúst 1991 kl. 9.15
Kaup Sala
Bandarikjadollar.....60,490 60,650
Sterllngspund.......103,368 103,642
Kanadadollar.........52,744 52,884
Dönskkróna...........9,1182 9,1423
Norskkróna...........9,0338 9,0576
Ssnsk króna..........9,7157 9,7414
Flnnskt mark........14,6447 14,6835
Franskur franki.....10,3792 10,4067
Belglskur frankl.....1,7131 1,7176
Svissneskur franki....40,3738 40,4806
Hollenskt gylllnl...31,3055 31,3883
Þýskt mark..........35,2855 35,3789
Itölsk Ifra.........0,04718 0,04730
Austurrískur sch.....5,0147 5,0280
Portúg. escudo.......0,4115 0,4126
Spðnskur pesetl......0,5646 0,5661
Japanskt yen........0,44493 0,44610
Irskt pund...........94,295 94,544
Sérst. drðttarr.....81,4304 81,6458
ECU-Evrópum.........72,3491 72,5404