Tíminn - 23.11.1991, Qupperneq 4

4 Tíminn
Laugardagur 23. nóvember 1991
Tryggingastofnun annaðist meðlagsgreiðslur með nær 11.500 börnum í fyrra:
Dráttarvextir á meðlög
stórlega minnkað vanskil
Eftir að tekið var að reikna dráttarvexti á meðlagsskuldir,
„gleyma“ meðlagsskyldir feður miklu síður að greiða meðlögin
— sem aftur hefur sparað Jöfnunarsjóði sveitarfélaga hundraða
milljóna útgjöld á fáum árum. Árin 1976-1985 tókst Innheimtu-
stofnun sveitarfélaga aðeins að innheimta af meðlagsskuldum
sem svaraði um 60% af meðlögum, sem stofnunin greiddi árið á
unaan. Eftir upptöku dráttarvaxta frá 1986 fór innheimta óðum
að batna, þannig að innheimtuhlutfallið hafði t.d. hækkað í 80%
í fyrra.
Árið 1988 námu meðlagsgreiðsl-
ur Jöfnunarsjóðs hátt í fjórðungi af
framlagi hans til sveitarfélaganna.
Má segja að meðlagsskyldir for-
eldrar hafi þannig í raun sagt um
3.100 börn sín „til sveitar" — þ.e. á
Jöfnunarsjóð sveitarfélaga — það
ár. í ár er áætlað að um 160 millj-
óna kr. meðlagsgreiðslur lendi á
Jöfnunarsjóði, eða sem nemur árs-
meölagi um 1.800 barna. í fyrra
greiddi Innheimtustofnun meðlög
með sem svarar 11.440 börnum að
meðaltali allt árið, en það eru t.d.
16% allra Iandsins barna á aldrin-
um 0-17 ára.
Árbók sveitarfélaga 1991 greinir
m.a. frá árangri innheimtustofn-
unar sveitarfélaga. Stofnunin er
eign allra sveitarfélaga í landinu.
Meginhlutverk hennar er að inn-
heimta frá meðlagsskyldum for-
eldrum þau meðlög, sem Trygg-
ingastofnun hefur greitt með
óskilgetnum börnum og/eða börn-
um fráskilinna foreldra, og endur-
greiða þau til Tryggingastofnunar.
Það lendir síðan á Jöfnunarsjóði
sveitarfélaga að borga þau meðlög,
sem ekki tekst að innheimta —
þ.e. það sem á vantar að meðlags-
skuldirnar, sem Innheimtustofnun
tekst að ná inn, nægi til fullra skila
við TVyggingastofnun ríkisins
vegna útborgaðra meðlaga árið áð-
ur. Frá 1984 varð sú breyting á lög-
um, að Innheimtustofnun skyldi
gera full skil á meðlagsskuldum
við Tryggingastofnun innan 2ja
mánaða frá því að meðlagið var
greitt. Þessi lagabreyting hafði í
för með sér stórhækkuð útgjöld
fyrir Jöfnunarsjóð sveitarfélaga.
Greiðslur Jöfnunarsjóðs vegna
meðlagsskulda hafa verið sem hér
segir frá 1985:
Meðlagsgreiðslur úr
Jöfnunarsjóði
1985
1986 ....140 millj.kr.
1987 ....156 millj.kr.
1988
1989 ....181 millj.kr.
1990 ....223 millj.kr. 1)
1991 ....160 millj.kr. áætlun
1985-91 - .. ....1.213 milljónir kr.
Reiknað til verðlags þessa árs,
svarar þessi rúmlega 1,2 milljarða
meðlagskostnaður, sem lent hefur
á Jöfnunarsjóði, sem svarar hátt í
1,9 milljörðum króna.
Til nokkurs samanburðar má t.d.
benda á að heildartekjur allra
sveitarfélaga í landinu af fasteigna-
sköttum eru áætlaðar 4,2 milljarð-
ar á þessu ári. Árangur bættrar
innheimtu síðustu árin má t.d.
marka af því, að reiknaö til núvirð-
is svara árlegar meðlagsgreiðslur
Jöfnunarsjóðs til um og yfir 300
milljóna árin 1985/88, en fara
væntanlega niður í 160 milljónir á
þessu ári. Má t.d. benda á að með-
lagsgreiðslur jöfnunarsjóðs 1988
námu sem svaraði hátt í fjórðungi
877 milljóna heildarframlags
sjóðsins til sveitarfélaganna í land-
inu sama ár. En samsvarandi hlut-
fall er komið niður í tæplega 9% á
þessu ári. Há upphæð 1990 er
skýrð þannig að raunverulega sé
þar um 14 mánaða tímabil að
ræða, en greiðslur ársins hafi
numið 192 m.kr. Fyrsta starfsár
Innheimtustofnunar, 1972, hafði
Tryggingastofnun milligöngu um
greiðslu meðlaga með um 6.300
bömum. Það svaraði þá til 8,5%
allra barna og unglinga í Iandinu á
aldrinum 0-17 ára.
Á síðasta ári greiddi TVygginga-
stofhun meðlag með um 11.440
börnum, sem þá svaraði til 15,8%
allra barna á fyrrgreindum aldri.
Vantar því ekki mikið á að fjöldi
barna, sem fá framfærslueyri
gegnum Tryggingastofnun, hafi
hlutfallslega tvöfaldast á s.I. tveim
áratugum.
Það vekur líka nokkra athygli að
þótt þjóðinni hafi í heild fjölgað
um hátt í 50 þúsund (úr 207.200
í 255.900) frá stofnun Inn-
heimtustofnunar, þá hefur fs-
lendingum undir 20 ára aldri
samt fækkað um 3.700 á þessum
tveim áratugum.
- HEI
Kostnaður við Fljótsdalsvirkjun er þegar orðinn 1,9 milljarður:
Hannað og rannsak-
að fyrir 1,9 milljarð
Valgerður Jóhannsdóttir formaður Félags fréttamanna, Örn Þórisson framkvæmdastjóri Miðlunar hf.,
og Lúðvík Geirsson formaður Blaðamannafélagsins.
Félag fréttamanna, Blaðamannafélagið og Miðlun hf.:
SAMNINGAR UM HÖFUNDARRÉTT
Kostnaður vegna undirfoúnings
framkvæmda við Fljótsdalsvirkjun,
þ.e. hönnunar og rannsókna, er
orðinn 1,9 milljarður á verðlagi í
desember 1990. Landsvirkjun hef-
ur þegar afskrifað rúman 1,2 millj-
arð af þessari upphæð, en þar er um
að ræða rannsóknir og hönnun
vegna eldri hugmynda um Fljóts-
dalsvirkjun.
Þetta kom fram í svari iðnaðarráö-
herra við fyrirspurn frá Hjálmari
Jónssyni (Sjfl.) varaþingmanni.
35 milljónum var varið til hönnun-
ar og rannsókna vegna Fljótsdals-
virkjunar árið 1989, 277 milljónir
árið 1990 og 266 milljónir á þessu
ári. Samtals eru þetta 578 milljónir.
Samsvarandi tölur vegna Fljótsdals-
línu eru 12 milljónir fyrir árið 1989,
21 milljón fyrir árið 1990 og 32
milljónir á þessu ári, eöa samtals 65
milljónir. Þetta eru samtals 643
milljónir króna.
Þá er ótalinn kostnaður vegna eldri
rannsókna vegna Fljótsdalsvirkjun-
ar, sem voru unnar á árunum 1983-
1989. Sá kostnaður er samtals 1.253
milljónir krória. Þessi kostnaður
vegna fyrri hugmynda um Fljóts-
dalsvirkjun hefur verið afskrifaður í
reikningum Landsvirkjunar. Heild-
arkostnaður vegna Fljótsdalsvirkj-
unar er því 1.896 milljónir á verðlagi
í desember 1990.
Árið 1989 var unnið við kortlagn-
ingu berggrunns og virkjunartilhög-
un var þá endurskoðuð í heild. í
fyrra var unnið við rannsóknir á
virkjunarsvæðinu, hönnun mann-
virkja og gerð útboðsgagna. Að auki
voru lagðir vinnuvegir á Fljótsdals-
héraði. í sumar var lokið við þessa
vegagerð. -EÓ
Félag fréttamanna, Blaðamannafé-
lagið og Miðlun hf., sem safnar upp-
lýsingum úr fjölmiðlum, hafa gert
samning um rétt höfunda að frétt-
um, þannig að þeir fá greiðslur fyrir
afnot af fréttum og fréttatengdu efni
félagsmanna.
Þessir samningar helgast m.a. af
því að frá því í upphafi ársins hefur
Miðlun hf. tekið upp útvarps- og
sjónvarpsefni og gert af því handrit.
Þau standa nú viðskiptavinum Miðl-
unar til boða, rétt eins og annað efni
fjölmiðla sem hún hefur í sín tíu ár
haft á boðstólunum. -aá.
ERLENT FRETTAYFIRLIT
JERÚSALEM • (sraelar og Palestlnumenn munu taka upp
þráðinn þar sem frá var horfið í friðarviðræðunum i Madrid, i
Washington þann 4. desember. Samninganefnd Palestínu-
manna tilkynnti þetta í gær.
TÝRUS, Lfbanon • (sraelskir byssumenn og hermenn úr
suður- Ilbanska hernum skutu á þorp í suðurhluta Libanon í
gærdag.
ZAGREB, Júgóslavíu - Að sögn Tanjug- fréttastofunnar
hefur júgóslavneski herinn náð tveimur króatlskum þorpum i
viðbót á sitt vald. Þaö eru Emestinovo og Laslovo.
SAMEINUÐU ÞJÖÐIRNAR - Boutros Boutros Ghali, aö-
stoðarforsætisráðherra Egypta-
lands, hefur verið kosinn næsti fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Eftlr að kjör hans hefur verið staðfest
formlega, er búist við að hann taki
við embætti af Javier Perez de Cu-
ellar (janúar á næsta ári. Ghali var í
för með Anwar Sadat Egyptalands-
forseta, í friðarförinni til Jerúsalem í
nóvember 1977. Hann fór fyrir nefnd
frá Kaíró til viðræðna við (sraela árið
1978 í Camp David. Ghali talar arab-
ísku, ensku og frönsku reiprennandi.
Hann er kristinn, en kona hans er Gyðingur. ( Bagdad segja
diplómatar að með kjöri hans ( embætti ffamkvæmdastjóra
S.Þ. muni tortryggni fraka í garð stofnunarinnar aukast til
muna. Afriskir diplómatar hafa sagt að nú só kominn tími tii
að maður úr þeirra heimsálfu taki við embætti framkvæmda-
stjóra S.Þ. og hefur þeim nú orðið að ósk sinni.
BANGKOK • Rúmlega 1.200 óbreyttir borgarar, hermenn
og skæruliðar hafa látist undanfamar sex vikur í átökum á
milli búrmanskra sveita og skæruiiða í óshólmum Irrawaddy-
fijóts.
BASERKE BHINI, Indlandi - Átján meðiimir í Síkhafjöl-
skyldu, sem voru i brúðkaupsvelslu, voru myrtlr í gær. Lög-
reglan segir að augljóslega hafi veriö um ættarerjur að ræða.
PHNOM PENH - Roland Dumas, utannkisráðherra Frakk-
lands, varð fyrstur ráðherra frá löndum Öryggisráðs S.Þ. til
að heimsækja Kambódíu siðan friðarsáttmáli var undirritaður
í síðasta mánuði. Stríð hefur geisað þar undanfarin 13 ár.
SEÚL • Norður-Kóreumenn hafa samþykkt að undirrita
samning sem heimilar alþjóðlegri vopnaeftiriitsnefnd að rann-
saka kjamorkuáætiun þeirra. Þetta kemur fram í frétt dag-
blaðs í Suður- Kóreu.
ALBENGA • Fjölskylda ftala eins, sem lá dauöur f baðkeri á
heimili sfnu í nokkurár, varfullviss um að hann væri í fangelsi
og voru þvl ekkert að grennslast fyrir um hann, að sögn lög-
reglunnar. Jarðneskar leifar Carmelo Ligato, sem var 36 ára,
fundust i íbúð hans á fimmtudaginn. Krufningalæknir komst
að því að þetta væru likamsleifar Ligatos. Rannsóknir benda
til að hann hafi kafnað. Hann hefur sennilega verið dáinn í
rúmlega fjögur ár. Lögreglan segir að fjölskyldan hafi ekki
haft neinar áhyggjur af honum, þvi hann hafi nokkrum sinn-
um veriö handtekinn fyrir smáglæpi. „Við töldum að hann
væri (fangelsi," segir ónafngreindur ættingi.
LONDON • Ali Akbar Velayati, utanrikisráðherra frans, seg-
ir að (ranir séu enn fylgjandi þeirri stefnu sinni að Salman
Rushdie sé réttdræpur, þrátt fyrir að fastafulltrúi írana hjá
S.Þ. hafi sagt að Rushdie þurfi ekki lengur að óttast um líf sitt.
Rushdie er breskur rithöfundur. Hann hefur verið undir lög-
regluvemd slðan árið 1989, en þá fyrirskipaði Ayatollah Ru-
hollah Khomeini, trúarleiðtogi Irana, múslímum að drepa
hann, og sagði að bók hans, Söngvar Satans, væri guðlast.
TÓKÍÓ • Unglingsstúlka í gagnfræðaskóla í Osaka lést í
gær af áverkum, sem hún hlaut af barsmfðum nokkurra
skólafélaga sinna. Móöir hennar segir að skólafélagar henn-
ar hafi lagt hana f einelti siðastliöið ár. Hún segist hafa rætt
við skólayfirvöld vegna þessa, án þess að fá neinu breytt.
Stúlkan var aðeins 15 ára. Lögreglan yfirheyrir nú fjóra skóla-
féiaga hennar vegna þessa.