Tíminn - 02.09.1992, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Miðvikudagur 2. september 1992
■HminningI
Ingimundur S. Magnússon
frá Bœ í Króksflrði
Hinn 29. ágúst síðastliðinn var til
moldar borinn hinn mæti maður
Ingimundur Magnússon húsa-
smíðameistari, Hofgörðum 2 á Sel-
tjamamesi, ættaður frá Bæ í Reyk-
hólasveit. Hann lést úr krabbameini
21. ágúst síðastliðinn eftir stutt en
hart banastríð, tæplega 59 ára gam-
all.
Hann varð harmdauði öllum
mönnum, sem hann þekktu, virtur
og vinsæll mannkostamaður, sem
ævinlega og alls staðar kom fram til
góðs og hafði bætandi áhrif á um-
hverfi sitt, hvar sem hann fór. Hann
var einstaklega háttvís, grandvar og
gætinn í orðúm og hið mesta prúð-
menni í öllum háttum. Gerhugull,
ráðhollur og svo traustvekjandi að
menn leituðu gjarnan til hans þegar
einhvers þótti við þurfa, sem gott
var að geta borið undir skynsemi
hans og góðvilja. Og sem hann var
góðum gáfum gæddur, velvirkur og
vel að sér í öllu, sem hann tók sér
fyrir hendur, varð hann fljótt eftir-
sóttur til vandasamra verka og
ábyrgðarstarfa. Gat hann sér hvar-
vetna gott orð og brást í engu því,
sem honum var til trúað. Því var
hann mikils metinn af húsbændum
sínum og samverkamönnum, elsk-
aður og dáður af ástvinum sínum,
eiginkonu, bömum og stórum
systkinahópi og öllu skylduliði. Ég
var svo einn í miklum fjölda
óskyldra og óvandabundinna, sem
hittum hann með einhverjum hætti
á lífsleiðinni og fundum fljótt hve
mikilsháttar maður hafði orðið á
vegi okkar.
Leiðir okkar lágu saman þegar ég
flutti vestur í Reykhólasveit þar sem
ég átti heima í 20 ár. Þá var Ingi-
mundur unglingur innan við tvítugt
á miklu menningarheimili á stór-
býlinu Bæ í Króksfirði í stórum
systkinahópi. Við kynntumst vel og
nokkrum árum seinna var ég svo
lánsamur að vera í brúðkaupi hans
er hann gekk að eiga glæsilega
stúlku, Sjöfn Smith úr Reykjavík.
Það var eftirminnilegt brúðkaup, því
að Hákon, tvíburabróðir Ingimund-
ar, gekk þá sömu stund að eiga fal-
lega stúíku af Barðaströnd, Unni
Jónsdóttur frá Vaðli. Og svo hélt fað-
ir bræðranna, höfðinginn Magnús
Ingimundarson, veglega brúðkaups-
veislu í Hótel Bjarkalundi þangað
sem flestum úr sveitinni var boðið
og mörgum öðrum víða að. Fleira er
eftirminnilegt frá þessu brúðkaupi
og ég þykist vita að þau, sem voru
brúðhjón þá, muni það með mér þó
að ekki verði meira um það sagt hér.
En þama treystust vináttubönd,
sem ekki hefur slaknað á síðan.
Þegar þetta rifjast upp fyrir mér á
gamals aldri nú við ótímabært and-
Iát Ingimundar frá Bæ, kemur
margt merkilegt upp í hugann. Arið
1948, þegar ég fór vestur með áætl-
unarbfl til að taka við prestsembætti
á Reykhólum, þekkti ég engan mann
þar. Læknirinn hafði lofað að sækja
mig í Bjarkalund og hýsa fyrsta kast-
ið. En þegar þangað kom, var engan
lækni að sjá. Ég var ungur og kvíð-
inn, og skimaði ráðvilltur í allar átt-
ir. Þá gekk til mín höfðinglegur
maður, sem þarna var staddur, bauð
fram aðstoð sína og spurði hvort ég
væri kannski presturinn. Svo rétti
hann fram hönd og bauð mig vel-
kominn og kynnti sig. Magnús í Bæ.
Handtakið hans var það fyrsta, sem
mætti mér þar í sveit, og sá mann-
þekkjari, sem hann var, vissi hann af
mannviti sínu og höfðingslund hvað
mér kæmi best á þeirri stundu og
kom því vel til skila í handabandinu,
svo vel að ég gleymi því aldrei með-
an ég lifi. Handtak hans var öðruvísi
en annarra manna, það var í því svo
mikill innileiki, svo mikil meining,
velvild og traust og fleira, sem ólýs-
anlegt er.
Þannig urðu fyrstu kynni mín af
Magnúsi í Bæ og síðan hans fólki,
Sigríði húsfreyju og bömunum,
sem vom nú óðum að stálpast og
sum orðin fullorðin. Þau drógu öll
dám af Magnúsi, hvert með sínu
móti, ævinlega með vinsemd og
trygglyndi, hjálpsemi og velvilja.
Þannig minnist ég systkinanna frá
Bæ og húsbændanna. Þeim á ég öll-
um mikla skuld að gjalda, sem aldr-
ei verður hægt að greiða. Samt get
ég ekki látið það vera, nú við andlát
vinar míns, Ingimundar Magnús-
sonar, að segja frá því hve mikils ég
mat hann og hve vænt mér þótti um
þau hjónin frá fyrstu tíð, og votta
Sjöfn og börnum þeirra samúð
mína, þó að skammt dugi.
Minningin um velvilja, vináttu og
tryggð systkinanna frá Bæ er snar
þáttur í því, sem mér þykir einna
mest um vert í lífshlaupi mínu þar
vestra fyrr á árum.
Ingimundur Sigurður Magnússon,
eins og hann hét fullu nafni, var
fæddur á Reykhólum 11. september
1933. Fæddist þá um leið tvíbura-
bróðir hans, Hákon. Þeir voru
yngstir barna foreldra sinna. Eldri
voru Sigríður, Lúðvík, Amdís og Er-
lingur, og svo fóstursystir þeirra,
Hulda Pálsdóttir, sem var elst og ólst
upp með þeim eins og væri hún skil-
getin systir þeirra.
Foreldrar Ingimundar voru Magn-
ús Ingimundarson, stórbóndi,
hreppstjóri og vegaverkstjóri frá Bæ
í Króksfirði, sem var mikilsháttar
maður og héraðshöföingi á sinni tíð,
og kona hans, Jóhanna Kristín Há-
konardóttir frá Reykhólum, en móð-
ir hennar var Arndís Bjamadóttir, og
bændahöfðinginn Bjami Þórðarson
á Reykhólum því langafi Ingimund-
ar. Ég hef það fyrir satt að Jóhanna,
móðir Ingimundar, hafi verið ein-
staklega væn kona, þekkt fyrir
hjartagæsku sína og hjálpsemi við
smælingja. Þegar hún og Magnús
Ingimundarson hófu búskap var erf-
itt um jarðnæði í sveitum. Fyrstu
árin vom þau í Bæ með Ingimundi,
föður Magnúsar, síðan á Hríshóli og
Miðjanesi. Og á þeim ámm eignuð-
ust þau öll sex bömin sfn og Huldu
Pálsdóttur, sem þau tóku í fóstur og
ólu upp sem sína dóttur. Seinast
vom þau á Reykhólum með Hákoni
og Arndísi, en fluttu þaðan að Bæ í
Króksfirði er móðir Magnúsar hafði
dáið og faðir hans bmgðið búi. Þau
bjuggu síðan í Bæ og þar ólst Ingi-
mundur upp.
Þá gerðist sú sorgarsaga í júlí 1937
að húsfreyjan á bænum, Jóhanna
Hákonardóttir, dó á besta aldri, frá 7
börnum ungum. Hún var aðeins 36
ára gömul, tvíburamir vom þá í
fmmbernsku og elsta bamið, fóstur-
dóttirin Hulda, nýfermd. Þetta varð
skiljanlega hið mesta áfall fyrir ung
börnin og mikilhæfan húsbóndann,
sem harmaði mjög ágæta konu sína.
Þá gerðist falleg saga, sem sneri
þessari hörmung á besta veg. Á
heimilinu í Bæ var ljósmóðir
hreppsins, Sigríður Guðjónsdóttir,
og hjúkraði veikri vinkonu sinni.
Þegar Jóhanna sá að hverju dró með
veikindi sín, mun hún hafa beðið
Sigríði að yfirgefa ekki börnin og
annast þau í bemsku sinni. Og það
gerði sú mæta kona Sigríður Guð-
jónsdóttir svo sannarlega. Hún gekk
þeim öllum f móðurstað. Og það
veit ég að Ingimundur var henni
ákaflega þakklátur og unni henni
mjög, eins og reyndar systkinin öll.
Sigríður var húsfreyja í Bæ með
Magnúsi í 22 ár og héldu þau uppi
slíkri höfðinglegri reisn að frægt
varð um allt land. Gestrisni þeirra,
góðgerðir og góðvilji virtust engin
takmörk eiga á heimili þeirra. Þau
eignuðust tvo drengi, sem bættust
við systkinahópinn: Ólaf, sem lengst
af fylgdi móður sinni, og Gunnlaug,
sem er yngstur.
Það fer ekki hjá því að uppeldi á
svona miklu menningarheimili hafi
varanlega áhrif á þá, sem njóta. Það
sannaðist á Ingimundi Magnússyni,
hann var verðugur fulltrúi sinnar
ættar og jók ágæti áa sinna með
drengskap sínum og mannsbrag.
Ingimundur lærði húsasmfði og
varð góður iðnaðarmaður. Hann
lagði víða hönd að verki og stjórnaði
smíði fjölda húsa og mannvirkja,
svo sem skólahúsa og annarra bygg-
inga, sem ég kann ekki að nefna.
Hann hafði oftast mannaforráð og
fór vel með.
í stuttu æviágripi í Kennaratali
stendur að hann hafi tvítugur tekið
handavinnukennarapróf frá kvöld-
skóla iðnaðarmanna í Vestmanna-
eyjum. Tvo vetur var hann kennari
við gagnfræðaskólann þar. Meistara-
réttindi í húsasmíði fékk hann 1964,
lauk prófi úr Meistaraskólanum í
Reykjavík 1978. Hann var kennari
við Héraðsskólann á Reykjanesi við
ísafiarðardjúp 1958-1966.
Og árið 1958 varð hann bóndi í Bæ
í Króksfirði á bemskuheimili sínu.
Ári seinna, hinn 25. júlí 1959, giftist
hann unnustu sinni, Sjöfn Karólínu
Smith úr Reykjavík, Sverrisdóttur
loftskeytamanns. Þau stofhuðu ný-
býlið Hábæ úr Bæjarlandi og bjuggu
þar við reisn og myndarskap til 1977
er þau fluttu til Reykjavíkur. Ingi-
mundur varð hreppstjóri, svo sem
verið höfðu faðir hans og afi. Fór
honum það vel úr hendi eins og
annað. Hann hafði ætfð traust
manna og tiltrú.
Ekki dugði honum búskapurinn og
trúnaðarstörf í sveitinni. Hann
stundaði jafnframt húsbygginga-
vinnu með búskapnum og Iagði
hönd að verki víða. Mér er það t.d.
minnisstætt, að þegar Vestfirðingar
héldu mikla Iandnámshátíð í Vatns-
dal á Barðaströnd 1974 var hann þar
verkstjóri við miklar framkvæmdir,
sem gera varð til undirbúnings
stórri hátíð lengst inni í óbyggðum
dal. Þegar þau Ingimundur og Sjöfn
fluttust til Reykjavíkur með börnum
sínum fjórum, sem þau höföu eign-
ast í Bæ, stofnuðu þau heimili vest-
ur á Seltjarnamesi þar sem heitir í
Hofgörðum númer 2. Bömin eru:
Magnús, byggingameistari í Bolung-
arvík; Laufey Anna, heima hjá móð-
ur sinni; Sverrir, matsveinn í
Reykjavík; og Hjördís, nemi og býr
heima. Þau búa nú við mikinn harm
og syrgja ágætan heimilisföður.
Þeim vildu allir góðir menn geta
lagt eitthvert lið. Og ég veit að þar
mun muna um Bæjarættina, sem
margreynd er í baráttu við þrautir
og mannskaða og ætíð komið styrk-
ari úr hverri raun.
Frá 1983 var Ingimundur eftirlits-
maður með fasteignum ríkisins á
vegum fjármálaráðuneytisins og fór
að vanda vel með mikla ábyrgð og
mannaforráð. Ekki var við öðru að
búast en að hann ætti í því starfi far-
sæla framtíð. En þá tók það vald í
taum, sem allir verða að lúta. í júlí
greindist hann með banvænan sjúk-
dóm, sem dró hann til dauða mán-
uði síðar. Hann háði hart banastríð
með fullri meðvitund fram á sein-
asta dag, gekk æðrulaus og ósmeyk-
ur gegn örlögum sínum. Hann dó
21. ágúst. Þann sama dag fyrir ná-
kvæmlega 10 árum sfðan var Magn-
ús faðir hans jarðsunginn í Reyk-
hólakirkjugarði.
Blessuð sé minningin um Ingi-
mund Sigurð Magnússon frá Bæ f
Króksfirði. Þórarinn Þór
Söngur í Safni Sigurjóns
Sú var tíð, og ekki fyrir löngu, að
æðra tónlistarlff í landinu lagðist í
dvala yfir sumarmánuðina — ekki
boðið upp á annaö en sálmasöng og
sveitabölí. En nú er öldin önnur, og
meðal fastra liða hafa verið vikuíeg-
ir tónleikar í Listasafni Sigurjóns
Ólafssonar í Reykjavík. Aðsókn hef-
ur allajafna verið mjög góð, og það
svo mjög að tónlistarumfjölluður
Tímans lenti í því fyrir skemmstu að
verða frá að hverfa ásamt fjölda ann-
arra tilvonandi áheyrenda. Þriðju-
daginn 25. ágúst var sömuleiðis
prýðileg aðsókn, en þá hélt Rann-
veig Sif Sigurðardóttir sína fyrstu
opinberu söngleika hér í höfuðborg-
inni.
í tónleikaskrá kemur fram, að
Rannveig hefur síðastliðin tvö ár
stundað barokksöngnám f Hollandi
og hefur nú lokið prófi f sönglistinni
eftir sex ára nám í útlöndum. Hún
hefur háa sópranrödd og mjög tæra,
en líklega ekki mikla — tilvalda fyr-
ir breska músík frá öllum tímum.
Enda hófst söngurinn á þremur lög-
um eftir John Dowland (d. 1626), en
þýskur lútuleikari að nafni Stefan
Klar spilaði undir. Þetta söng Rann-
veig mjög fellega, og einnig tvö verk
annars bresks stórmeistara úr fom-
mannahópi, Henrys Purcell (d.
1695); nú spilaði Hólmfríður Sig-
urðardóttir með á píanó. Og Ioks
kom aría úr Magnificat eftir Bach (d.
1750).
Næst flutti Rannveig fjóra ljóða-
söngva eftir Schubert og Schumann
við undirleik Hólmfríðar. Hér
reyndist hún veikari á svellinu en í
barokkinu, því enda þótt rödd henn-
ar minni talsvert á Elly Ameling,
fræga Schubertkonu, þá náði Rann-
veig ekki að flytja þann rómantíska
tilfinningahita sem tilheyrir 19. öld-
inni.
Loks sveiflaði Rannveig sér til loka
20. aldar, og frumflutti flokk sex
sönglaga eftir Báru Grímsdóttur (f.
1960) við ljóð eftir Stein Steinarr.
Mönnum þótti þetta vel takast, bæði
hjá tónskáldi og söngkonu. Hins
vegar er það mín skoðun, að höf-
undar sönglaga hafi ekki ennþá
fundið hinn rétta tón í viðskiptum
sínum við Stein; þessi sönglög
margra tónskálda em öll einhvem
veginn í sama stflnum, með keim af
þeirri tómhyggju og tilgangsleysis-
trú sem einkennir flest ljóð þessa
prýðilega skálds.
Þetta vom vemlega skemmtilegir
tónleikar. Rannveig Sif syngur mjög
fallega, með léttleika, af kunnáttu
og öryggi; hljóðfæraleikaramir, sem
með henni léku, gerðu það sömu-
leiðis af mestu prýði. Hins vegar á
Rannveig ennþá eftir að sýna betur
ýmsa eiginleika sem miklar söng-
konur prýða, svosem raddstyrk og
tilfinningahita. Því enda þótt efnis-
skráin spannaði hartnær fjórar aldir,
frá tærleika barokksins um svellandi
tilfinningar rómantíkurinnar til vél-
rænu nútímatónlistar, þá kom söng-
konan sér hjá því að taka vemlega á,
eða sá ekki ástæðu til þess. Söngstfll
Rannveigar, eins og hann birtist á
þessum tónleikum, hæfði því best
hinu elsta og hinu yngsta. Sig.SL
Frá vinstri: Stefan Klar, lútuleikari, Rannveig Sif Sigurðardóttir, mezzosópran, Hólmfrlöur Siguröardóttir,
píanóleikari.