Tíminn - 06.01.1993, Blaðsíða 9

Tíminn - 06.01.1993, Blaðsíða 9
Miðvikudagur 6. janúar 1992 Tíminn 9 Jólaóratorían Jón Stefánsson og Kór Langholts- kirkju hafa gert það að hefð að flytja Jólaóratoríu Bachs milli jóla og ný- árs. Nú var hún flutt í sjöunda sinn, en með því að flutningurinn hefur jafnan verið endurtekinn, og stund- um oftar en einu sinni, hefur kór- inn flutt þetta stórvirki á annan eða jafnvel þriðja tug sinnum, þegar allt er talið. Enda segja kunnáttumenn, að Kór Langholtskirkju sé mesti og besti Bach-kór vor, og Jón Stefáns- son þá væntanlega helsti túlkandi Bach- óratoría nú um stundir. í þetta sinn voru einsöngvarar með kórnum þau Michael Goldthorpe, sem söng hlutverk guðspjalla- mannsins og tenóraríurnar, Ólöf Kolbrún Harðardóttir (sópran), Rannveig Fríða Bragadóttir (alt) og Magnús Baldvinsson (bassi), en Sig- urbjörg Hjörleifsdóttir (sópran) steig fram úr röðum kórmanna í smáaríum. Kamm- ersveit skipuð hljóðfæraleikurum mestmegnis úr Sinfóníuhljóm- sveit íslands lék með; Júlíana Elín Kjartansdóttir var konsertmeistari. Eins og allir vita, var Bach 18.- aldar maður (d. 1750), samtíma- maður Eggerts Ólafssonar og Skúla fógeta, að ógleymdum Páli Bjarna- syni Vídalín (d. 1757) sem var sam- tíma Bach í Leipzig 1745-50 og um- gekkst þar ýmsa merka menn. Enda hefur dr. Jakob Benediktsson leitt að því líkur, að Páll kunni að hafa heyrt Bach spila, einn nafnkenndra íslendinga. Á þeim 250-300 árum, sem liðin eru síðan Bach var á dögum, hefur fleira bylst í heimi hér en hug- myndir um það hvernig verk hans séu kórréttast flutt. Tæplega hafði hann yfir mjög mannmörgum kór- um að ráða, en hins vegar var hann dæmalaust fimur hljómborðsleik- ari. Og nú segja mér fróðir menn það nýjast, að talið sé að Bach hafi spilað orgelverk sín miklu hraðar en t.d. Albert Schweitzer aðhylltist fyrir miðja öldina, og þannig hefur þetta sveiflast fram og aftur — stór- ir kórar og litlir, hægt og hratt, nú- tímahljóðfæri og samtímahljóðfæri, o.s.frv. Hins vegar segi ég, að hafi meistarinn verið að skrifa fyrir ein- hverja aðra en sjálfan sig og Al- mættið, þá hefði hann tæplega fyllt tónlist sína af hinu fíngerðasta lesi og kontrapunkti ef enginn ætti að geta heyrt það öðru vísi en sem gný, sem óumflýjanlega hlýtur að vera niðurstaðan ef stór kór syngur slík verk hratt. Þess vegna ætti líklega að flytja Jólaóratoríuna og önnur slík verk því hægar sem kórinn er stærri, ef raddimar eiga að heyrast almennilega. En það má helst að flutningi Jóns Stefánssonar nú fyrir áramótin fmna, að hann vildi fara fullgeyst, þannig að jafnvel sumir einleikskaflar í hljóðfærunum nutu sín ekki til fulls — hlutunum var ekki gefinn nægur tími til að ske. Fyrir utan þetta á ég ekkert annað en lof um kór og hljómsveit: Jafn- fallegustu þættimir voru sálmamir sem kórinn söng einn, og þarna tóku fagra einleikskafla fiðlurnar Júlíana Elín og Zbigniev Dubik, Bernharður Wilkinson (flauta), Kristján Stephensen (óbó), Haf- steinn Guðmundsson (fagott) og Ásgeir Stein- g r í m s s o n (trompet), en grunnbassa spil- uðu Nora Korn- blueh (selló) og Gústav Jóhannes- son (orgel). Hinn síðastnefndi er nú búinn að spila á orgelið í öllum stórvirkjum Bachs, og flestum þeirra mörgum sinnum. Michael Goldthorpe er gamal- reyndur sem guðspjallamaður í Jólaóratoríuflutningi Kórs Lang- holtskirkju, enda mjög góður í þessu hlutverki. Samt get ég ekki varist þeirri hugsun að Bach hafi haft á að skipa ennþá raddfimari söngvumm í þessar „instrúmental" aríur sínar, sem kalla á mjög hreina og ömgga tónmyndun og sérstaka öndunartækni, því laglínurnar em nánast endalausar. Magnús Bald- vinsson stóð sig afbragðsvel — hann hefur óvenjulega hljómmikla og fallega bassarödd. Miður tókst tvísöngsaría hans og Ólafar Kol- brúnar, en vel hins vegar bergmáls- aría hennar. Rannveig Fríða Braga- dóttir söng prýðilega, sérstaklega er á leið, en mun ennþá eiga sitthvað ólært í Bach-öndun, sem sennilega er sérstakt fag eins og áður kom fram. Það er mikill menningar- og raun- ar stórborgarbragur að því að flytja hér reglulega stórvirki Bachs, eins og Jón Stefánsson og kór hans hafa gert undanfarin ár. Vér tökum ofan fyrir honum og liði hans öllu. Sig.St. (— >1 FffeMVJ IQm 1 V UIUi > M PAGBOKKg Oröuiisti 1. janúar 1993 Forseti íslands hefúr í dag samkvæmt tillögu orðunefndar sæmt eftirtalda ís- lendinga heiðursmerkjum hinnar ís- lensku fálkaorðu: 1. Ámi Bjömsson, læknir, Reykjavík, riddarakross fyrir læknisstörf. 2. Ásgeir Pétursson, fv. sýslumaður, Reykjavík, riddarakross fyrir störf í opin- bera þágu. 3. Ásgerður Búadóttir, veflistakona, Reykjavík, riddarakross fyrir myndlist. 4. Dr. Bjöm Guðbrandsson, læknir, Reykjavík, riddarakross fyrir friðun fugla. 5. Guðmundur Þorsteinsson, dómpró- fastur, Reykjavík, riddarakross fyrir störf að kirkjumálum. 6. Halldór Þormar, prófessor, Reykjavík, riddarakross fyrir vísindastörf. 7. Jón Nordal, tónskáld, Reykjavík, stór- riddarakross fyrir tónlist. 8. Kristjana Ragnheiður Ágústsdóttir, Búðardal, riddarakross fyrir störf að fé- lags- og skólamálum. 9. Ólafur Davíðsson, ráðuneytisstjóri, Reykjavfk, stórriddarakross fyrir störf í opinbera þágu. 10. Ólafur Jensson, framkvæmdastjóri, Reykjavík, riddarakross fyrir störf að íþróttamálum fatlaðra og þroskaheftra. 11. Salóme Þorkelsdóttir, forseti Al- þingis, Mosfellsbæ, stórriddarakross fyr- ir störf í opinbera þágu. 12. Steindór Hjörieifsson, leikari, Garðabæ, riddarakross fyrir leiklisL 13. Torfi Jónsson, oddviti og bóndi, Torfalæk, Torfalækjarhreppi, riddara- kross fyrir störf að félags- og sveitar- stjómarmálum. 14. Þráinn Þórisson, fv. skólastjóri, Skútustöðum, Mývatnssveit, riddara- kross fyrir störf að fræðslu- og uppeldis- málum. 15. Viggó E. Maack, skipaverkfræðing- ur, Reykjavík, riddarakross fyrir störf að siglingamálum. Félag eldri borgara Laugardaginn 9. janúar n.k. mun Göngu-Hrólfur, gönguklúbbur innan Fé- lags eldri borgara í Reykjavík og ná- grenni, taka á móti Hana nú-hópnum úr Kópavogi. Hópamir munu hittast á Miklatúni upp úr kl. 10 f.h. og fara í leiki, ef veður verð- ur gott Síðan verður gengið að félags- heimili Félags eldri borgara að Hverfis- götu 105. Verður þar sest að kaffiveiting- um og haldið áfram að gera sér ýmislegt til skemmtunar fram undir kl. 14. Minnisbók Bókrúnar 1993 Minnisbók Bókrúnar 1993, 7. árgangur, almanak í dagbókarformi, er komin út fyrir nokkru. Ný efnisatriði em við hvem dag, flest varðandi konur, Iíf þeirra og störf fyrr og nú. Heilsíðuljósmynd er við upphaf hvers mánaðar. Sagt er frá starfsemi Kvennaathvarfsins og að venju kynnt samtök kvenna, að þessu sinni „Delta Kappa Gamma“, félag kvenna í fræðslustörfum. Ljóð-stafir eru eftir Ingibjörgu Haralds- dóttur og hún er einnig í hópi pistlahöf- unda, auk hennar þau Guðrún Ágústs- dóttir varaborgarfulltrúi, Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir fjölmiðlafræðingur, Jó- hanna Kristjónsdóttir blaðamaður og Ævar Kjartansson útvarpsmaður. Björg Einarsdóttir, formaður útgáfúfé- lagsins Bókrúnar, fylgir Minnisbókinni úr hlaði, en ritstjóri er Valgerður Krist- jónsdóttir. Minnisbók Bókrúnar 1993 er hönnuð af Elísabetu Cochran og prentuð í Odda; hún fæst á bóksölustöðum og kostar kr. 780. Ennfremur hjá útgáfunni í síma 14156. Tippi er mikii jólamanneskja ... Tippi Hedren er nú þekktust fyrir að vera móðir Melanie Griffith — en Tippi Hedren vann sér heims- frægð hér á árunum, þegar hún hreppti aðalhlutverkið í kvik- mynd Alfreds Hitchcock, Fuglarn- ir. Síðan er mikið vatn runnið til sjávar og Tippi hefur lagt gjörva hönd á margt. Sem stendur er að- aláhugamál hennar Shabala-dýra- verndunarsvæðið, norðaustur af Los Angeles, sem hún kom á fót með fyrrverandi manni sínum, Noel Marshall, og þar telur hún heimili sitt. Jólin hafa lengi verið Tippi hug- stæð og hún getur ekki hugsað sér að halda þau hátíðleg án nán- ustu fjölskyldu sinnar. Venjulega koma ættingjarnir til hennar til Shabala, en í þetta sinn varð því ekki við komið og þá varð bara að snúa dæminu við. Hún minnist jólanna í barnæsku með sérstakri ánægju. Fjölskyld- an var fátæk, en hún eyddi jólun- um saman. Og Tippi vandist þeim sænska sið að hafa lútfisk í mat- inn á aðfangadagskvöld, þar sem faðir hennar var sænskur; kalk- únn var aftur á móti á borðum á jóladag. Allir fóru í kirkju á að- fangadagskvöld og aftur á jóla- dagsmorgun og jólagjafirnar voru teknar upp á aðfangadagskvöld. Þessum siðum reynir Tippi að viðhalda enn þann dag í dag. Og hún lætur ekki jólakortaskriftirn- ar farast fyrir, að vfsu urðu kortin ekki nema 2000 í þetta sinn í stað 3500 áður! En þessi jól sá hún í hendi sér að yrðu ekki haldin í gamla góða bernskusiðnum, það reyndist ekki mögulegt að safna fjölskyldunni saman. Móðir hennar og Melanie dóttir hennar búa í Las Vegas og hjá Melanie og fjölskyldu hennar eyddi hún jóladeginum. Systir hennar og hennar börn búa f hefur ýmislegt afrekaö sjálf! ... og Tippi er líka mikil dýramanneskja. Jólakortin voru ekki nema 2000 f þetta sinn! Portland, Oregon, og þangað kom Tippi því ekki við að fara. Og mað- ur hennar var í Arcadia. Þar sem hún mátti ekki til þess hugsa að heilsa ekki upp á dýrin sín í Shabala um hátíðina, flýtti hún sér aftur þangað, enda eru ein minnisstæðustu jólin hennar þaðan þegar urðu stórflóð 1978, en eitthvert fallegasta dýrið sem hún hefur séð, hálft ljón og hálft tígrisdýr, kom í heiminn meðan á þeim ósköpum stóð. Minnisstæð- ustu jólin hennar eru hins vegar þau fyrstu eftir að Melanie fædd- ist. Tippi hefur svohljóðandi boð- skap að flytja mönnunum: „Ég vildi óska að mennirnir kæmu fram hver við annan eins og dýrin mín koma fram hvert við annað, taka á móti öðrum eins og þeir eru og láti vera að búa til heil- margar reglur og fyrirskipanir, og gera allar þessar kröfur hver til annars. Dýrin gefa hvert öðru rúm. Og þau sætta sig við hvað sem er.“

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.