Tíminn - 09.10.1993, Qupperneq 5

Laugardagur 9. október 1993
Tíminn 5
»p*§8p|jpgj| jjjgg
m, •" I
Gassagangur heilbrigðisráðherra
Kristín Einarsdóttir skrifar
Það var sérkennileg sýning sem lands-
feðumir settu á svið fyrir alþjóð á liðnu
sumri. Farsi er tæplega rétta orðið til að
lýsa þessu sjónarspili, svo yfirgengilegt
var það. Hér hefur enn einu sinni sýnt
sig að veruleikinn tekur öllum skáld-
skap fram. Jafnvel fjarstæðusögur
blikna.
Stríðið um landbúnaðarmál, sem
næstum hafði gengið af ríkisstjórninni
dauðri á vordögum, blossaði upp að
nýju. Eins og menn vita, þá er orðið
djúpt á hugsjónamálum hjá Alþýðu-
flokknum, en þegar kemur að innflutn-
ingi á landbúnaðarvömm breytist göm-
ul glóð í loga hjá þeim fáu, sem enn hafa
ekki komið sér fyrir hjá því opinbera.
Fyrr en varði var hálf ríkisstjómin kom-
in í hár saman og hver veifaði sínu tré.
Utanríkisráðherra túlkaði lögin að eigin
geðþótta, taldi álit Alþingis þar engu
skipta og gerði ekkert með úrskurð for-
sætisráðherra um forræði varðandi inn-
flutning á búvömm. Forsætisráðherra
sá ástæðu til að hirta ráðherra Alþýðu-
flokksins og sagði að þeir hefðu komið
óheiðarlega fram í málinu. Nú, þegar til
þings er komið, hafa þeir engan veginn
jafnað sig eftir hildarleiki sumarsins.
Grundvallarbreytingar á
samfélaginu
í tvö ár hafa stjómarflokkarnir verið að
draga kjark úr þjóðinni og notfært sér
tímabundna erfiðleika til að koma fram
grundvallarbreytingum á samfélaginu:
Niðurskurði á félagslegri þjónustu,
menntakerfið hefur verið svelt,
kennslustundum er fækkað, skólagjöld
lögð á nemendur og námsmönnum vís-
að á bankakerfið eða foreldra sína, séu
þeir aflögufærir. í heilbrigðismálum
hefur verið farið að með dæmalausu of-
forsi og nýi heilbrigðisráðherrann geng-
ur þar fram með enn meiri gassagangi
en sá fyrri og er þá langt til jafnað.
Ólýðræðisleg vinnubrögð
Síðustu daga hefur mikið verið rætt
um þá ákvörðun
heilbrigðisráð-
herra að loka
1 e i k s k ó 1 u m
sjúkrahúsanna
og meðferðar-
heimilinu í
Gunnarsholti.
Þessi ákvörðun er
dæmigerð fyrir framgöngu ráðherra
ríkisstjómarinnar í ýmsum málum.
Ákvörðun er tekin og síðan er ætlast til
að Alþingi leggi blessun sína yfir gjöm-
inginn. Oft stendur þingið frammi fyrir
orðnum hlut, eyðileggingin er orðin
staðreynd og oft ógjörningur að snúa
við. Vinnubrögð af þessu tagi eiga auð-
vitað ekki að líðast í lýðræðisþjóðfélagi.
Nauðsynlegt er að endurskoða og end-
urbæta eftir því sem þörf er á, en það
verður að gera af yfirvegun og gæta þess
að gera það þannig að ekki sé rifið niður
allt sem byggt hefur verið upp.
Leikskólar sjúkrahúsanna
Sjúkrahús landsins eru stofnanir sem
þurfa á sérhæfðu starfsfólki að halda.
Eitt af því, sem gert hefur verið til að fá
starfsfólk til vinnu, er að bjóða upp á
leikskóla fyrir bömin. Sjúkrahúsin hafa
séð sig neydd til að gera þetta, vegna
þess að sveitarfélög og þá sérstaklega
Reykjavíkurborg hafa ekki komið til
móts við þarfir bama fyrir leikskóla á
meðan foreldrar em við vinnu. Þessa
staðreynd verður að horfast í augu við.
Heilbrigðisráðherra getur ekki látið
sem hann viti þetta ekki. Með ákvörðun
sinni að loka leikskólum sjúkrahúsanna
án fyrirvara setur hann starfsemi þeirra
í mikla óvissu. Margar konur, sem þar
vinna, geta ekki haldið áfram störfum ef
þær fá ekki vist-
un fyrir börn
sín. Það er ein-
kennilegt að
þegar á að
spara, er byrjað
á skúringakon-
um og bömum,
en þeir sem
meira hafa em látnir í friði.
Gunnarsholt
Önnur ákvörðun, sem heilbrigðisráð-
herra er búinn að taka, er lokun með-
ferðarheimilisins í Gunnarsholti og á
með því, eftir því sem heyrst hefur, að
spara 40-60 milljónir króna á ári. í um-
ræðum á Alþingi var bent á að kostnað-
ur ríkisins við meðferðarheimilið hefði
verið um 29 millj. króna árið 1992. Það
er því vandséð hvemig draga á úr kostn-
aði um allt að tvöfaldri þeirri upphæð
með því að leggja heimilið niður.
Auðvitað er ekkert því til fyrirstöðu að
endurskoða og hagræða hjá þeim stofn-
unum sem sjá um meðferð áfengis- og
eiturlyfjasjúklinga, eins og hjá öðmm.
En það verður að gera af skynsemi og að
vel athuguðu máli, ef árangur á að nást.
Hér eins og annars staðar verður að líta
á málið í heild. Þeir vistmenn, sem nú
dvelja í Gunnarsholti, verða flestir að fá
inni á öðrum stofnunum og því fylgir
óhjákvæmilega kostnaður.
Hvers vegna var valið að loka heimilinu
í Gunnarsholti? Um langt árabil hefur
verið rætt um að flytja ríkisstofnanir frá
höfuðborgarsvæðinu út á land. Ef það er
niðurstaða heilbrigðisráðuneytisins að
minnka eigi stuðning ríkisins við með-
ferð áfengis- og eiturlyfjasjúkra, hvers
vegna var þá ekki lagt til að flytja aukna
starfsemi út á land, í stað hins gagn-
stæða? Hægri höndin virðist ekki vita
hvað sú vinstri gerir.
Stefnan bitnar á konum
Stefna ríkisstjórnarinnar er slæm fyrir
þjóðina í heild, en sérstaklega bitnar
hún á konum. Niðurskurður í velferðar-
kerfinu kemur fyrst og fremst niður á
þeim. Sparnaður á sjúkrahúsum leiðir
til þess að fólk er sent heim og þá em
það konumar sem ætlast er til að sjái
um þá sjúku. Hver haldið þið að hugsi
um bömin sem send em heim af leik-
skólunum? Fyrst og fremst konumar.
Miklu fleiri konur en karlar em at-
vinnulausar og enn á að þrengja þeirra
hag. Með þessu er ég ekki að segja, að
ekki sé nauðsynlegt að gæta aðhalds og
sparnaðar og kunna sér hóf. Það er bara
ekki sama hvernig að málum er staðið.
Það er löngu tímabært að breyta þeim
leikreglum, sem hingað til hefur verið
farið eftir. Það þarf hugarfarsbyltingu.
Nú er kominn tími til að taka ærlega til
hendinni í stjórnkerfinu. Konur verða
að koma að þeirri tiltekt, annars mun
illa fara. Ég er viss um að konur þessa
lands em tilbúnar að bjóða fram krafta
sína til að þrífa upp eftir þá valdsmenn,
sem sett hafa mark sitt á samfélagið allt
of lengi.
Höfundur er þingkona Kvennalistans.