Tíminn - 13.10.1993, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 13. október 1993
Tíminn 7
VEITINGAHÚSIÐ GULLNI HANINN erfarið að bjóða upp á ýmíslegt góðgæti úr íslenskum mat. Þar má m.a.
fá steikta hrútspunga og sviðasultu. Veitingamaðurinn á Gullna hananum bauð nokkrum framámönnum í landbún-
aðargeiranum að smakka. Hér fá Guðrún Helga Jónasdóttir, forstöðumaður Upplýslngaþjónustu bænda, og Amór
Karisson, formaður Samtaka sauðfjárbænda, sér punga að smakka. Tfmamynd Ámi Bjama
Ný rannsókn gefur til kynna að tengsl séu á milli neyslu jurtafitu og
hjarta- og æðasjúkdóma:
Er jurtafita skað-
leg heilsunni?
Niðurstöður nýrrar langtímarannsóknar á tengslum fituneyslu og
hjarta- og æðasjúkdóma á vegum læknadeildar Harvard-háskól-
ans í Bandaríkjunum, benda til að neysla smjörlíkis geti aukið lík-
ur á hjartasjúkdómum. Könnunin bendir til að jurtafita sé ekki
heilsusamlegri en dýrafita eins og haldið hefur verið fram.
Könnun Harvard-háskólans náði
til mataræðis 85.095 kvenna í átta
ár. Könnunin leiddi í ljós að bein
tengsl eru á milli neyslu fæðu sem
unnin er úr hertri jurtafitu og aukn-
um líkum á hjarta- og æðasjúkdóm-
um. Alls greindist 431 kona með
hjarta- og æðasjúkdóm á meðan
rannsóknin stóð yfir. í Ijós kom að
líkumar voru 67% meiri að fá
hjartasjúkdóm hjá þeim konum sem
höfðu að jafnaði neytt boðsmjörlflds
í 10 ár eða lengur en hjá konunum
sem neyttu þess ekki að staðaldri.
í matvælaiðnaði er algengt að not-
uð sé hert jurtafeiti en við herðingu
breytist hún úr fljótandi yfir í fast
form. Við þá breytingu virðist jurta-
olían annars vegar auka magn LDL-
blóðfitu í blóðinu, sem er talin geta
valdið hjarta- og æðasjúkdómum og
hins vegar geta dregið úr HDL-blóð-
fitu, sem er talin vinna gegn skað-
legum áhrifum LDL-gerðarinnar.
Með hliðsjón af niðurstöðu rann-
sóknarinnar hefúr m.a. Danska nær-
ingarráðið varað við neyslu hertrar
jurtaolíu og hvatt almenning til að
draga úr notkun þeirra fæðuteg-
unda sem innihalda mikið af henni,
sem er aðallega smjörlíki og ýmis
matvara unnin úr iðnaðarsmjörlíki,
s.s. kökur, smákökur og hvítt brauð.
Harvard-rannsóknin er ein fjöl-
margra nýlegra rannsókna sem eru
að kollvarpa fyrri hugmyndum um
skaðsemi hörðu dýrafitunnar fyrir
heilsuna, en í langtímarannsóknum
hefur reynst erfitt að sýna fram á
bein tengsl hjarta- og æðasjúkdóma
og neyslu hennar.
Þessi nýja vitneskja þýðir þó ekki
að gefið verði grænt Ijós á neyslu
fituríkrar fæðu af þeirri einföldu
ástæðu að offita er skaðleg heils-
unni. -EÓ
Ný samtök um stjórnarskrárbót og þjóðaratkvæði:
Ætla að beita sér
á þingmannsefnin
Þvottahús selt
fyrir 60 millj.
Fyrirhugað er að breyta þvottahúsi
Ríkisspítalanna í hlutafélag á næsta
ári. Jafnframt er stefnt að því að selja
hlutafé fyrir 60 milljónir króna. í
fjárlagafrumvarpi fyrir næsta ár er
fjárveiting til Ríkisspítalanna lækk-
uð um þessa upphæð. í greinargerð
með frumvarpinu segir að ef ekki
takist að selja hlutabréfin, verði ann-
að hvort að draga úr starfsemi spítal-
anna eða auka umsvif þvottahússins.
-EÓ
HEILSUGÆSLUSTÖÐVAR I REYKJAVÍK
STJÓRNUNARSVIÐ
Inflúensubólusetning á vegum
heilsugæslustöðvanna í
Reykjavík, Heilsugæslustöðvar
Seltjarnarness og sjálfstætt
starfandi heimilislækna
Um þessar mundir er að hefjast bólusetning gegn inflú-
ensu á vegum heilsugæslustöðvanna í Reykjavík,
Heilsugæslustöðvarinnar á Seltjamamesi og sjálfstætt
starfandi heimilislækna. Samkvæmt upplýsingum land-
læknis er öldruðum, hjarta- og lungnasjúklingum og fólki
með skert ónæmiskerfl sérstaklega ráðlagt að láta bólu-
setja sig gegn inflúensu.
Bólusetningar eru framkvæmdar á heilsugæslustöðvun-
um í Reykjavík og Heilsugæslustöðinni á Seltjamarnesi.
Stöðvarnar eru:
Heilsugæslustöð Árbæjar, Hraunbæ 102, sími 671500,
Heilsugæslustöð Grafarvogs, Hverafold 1-3, sími 681060,
Heilsugæslustöðin Efra-Breiðholti, Hraunbergi 6, sími 670200,
Heilsugæslustöðin í Mjódd, Þönglabakka 6, sími 670440,
Heilsugæslustöðin i Fossvogi. Borgarspítala, sími 696780,
Heilsugæslustöð Álftamýrar, Álftamýri 5, sími 688550,
Heilsugæslustöð Hliðasvæðis, Drápuhlíð 14, sími 622320,
Heilsugæslustöð Miðbæjar, Vesturgötu 7, sími 625070,
Heilsugæslustöðin Seltjamamesi, Suðurströnd, sími 612070.
Ennfremur annast sjálfstætt starfandi heimilislæknar í
Reykjavík þessar bólusetningar.
12. október 1993.
Heilsugæslan í Reykjavík.
Heilsugæslustöðin á Seltjarnarnesi.
Borgarendurskoðandi
Staða borgarendurskoðanda er laus til umsóknar. Borgar-
endurskoðandi skal hafa starfsréttindi sem löggiltur end-
urskoðandi.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fýrri störf
sendast undirrituðum eigi síðar en 10. nóvember n.k.
Ráðið verður í stöðuna frá 1. janúar 1994.
Reykjavík, 12. október 1993.
Borgarstjórinn í Reykjavík
Stofnuð hafa verið samtök til að rýmka lög um þjóðaratkvæða-
greiöslur og torvelda valdaframsal til ríkjasamtaka. Samtökin ætla
aö vinna þverpólitískt fyrir næstu alþingiskosningar og vilja að
fólk hliðhollt þeim raðist upp á framboðslista flokkanna.
I bréfi frá Samtökum um stjómar-
skrárbót og þjóðaratkvæði, segir um
þettæ „Starf samtakanna verður að
kynna sér afstöðu þingmannsefna til
málstaðar samtakanna og ennfremur
að vinna að því, að sem flestir kjósend-
ur eigi kost á þingmannsefnum, sem
heita því að láta hann ganga fyrir öðru,
hver sem afstaðan til þjóðmála er að
öðru leyti."
Samtökin vilja setja þrjú ákvæði til
tryggingar sínum baráttumálum. Að
framsal á valdi til ríkjasamtaka verði
að hljóta 5/6 atkvæða á Alþingi. Að
þriðji hluti þingmanna geti vísað ný-
samþykktum lögum til Alþingis og
óski flórði hluti kjósenda þess með
undirskrift, skuli bera lög sem tekið
hafa gildi undir bindandi þjóðarat-
kvæði.
Bjöm S. Stefánsson, einn af stofn-
endum Samtaka um stjómarskrárbót
og þjóðaratkvæði, segir að baki þeim
standi einstaklingar á höfuðborgar-
svæðinu og úti á landi, með sitt eigið
skipulag. „Við höfum reynt að hafa
þetta sem þverast á flokkana, þannig
að ekki sé hægt að tengja þetta einum
flokki fremur en öðrum,“ segir Bjöm.
Tilfefni þess að samtökin em stofnuð
er sagt nýfengin reynsla af meðferð
EES-málsins, sem kalli á aðgerðir Al-
þingis strax eftir næstu kosningar. í
bréfi samtakanna segir að tvisvar hafi
reynt á afstöðu þingmanna til þjóðar-
atkvæðagreiðslu um EES-samning-
inn, einn flokkur hafi verið einhuga
andvígur henni en þrír fylgjandi.
Bjöm S. Stefánsson segir að Samtök
um stjómarskrárbót og þjóðaratkvæði
tengist ekki Samstöðu um óháð ís-
land, samtökum EES- andstæðinga.
Menn vilji ekki að þessu tvennu sé
ruglað saman, enda hafi margir verið
sammála því að bera EES-samninginn
undir þjóðaratkvæði, þó svo að þeir
hafi ekki lagst gegn honum. Hann
vildi ekki gefa upp nöfn annarra stofn-
félaga í samtökunum, utan nafns Am-
þórs Helgasonar. -ÁG
RAFTÆKNIVERSLUN FALKANS • RAFTÆKNIVERSLUN FÁLKANS • RAFTÆKNIVERSLUN FÁLKANS
NOVENCO
páKviFryfi og hítablAsárar
I FARAR-
BRODDI
Staðlaðar einingar hitablásara frá Novenco til loftræsingar
og lofthitunar í íbúðarhús, skemmur, bílskúra,
veitingahús og verkstæði. Höfum einnig
þakblásara og þakhettur fyrir skemmur,
skrifstofubyggingar, verkstæði o.fl.
Novenco er dönsk gæðavara.
Veitum tæknilega ráðgjöf við val
á loftræsibúnaði og hitablásurum.
RAFVÉLAVERKSTÆÐI FÁLKANS
HÖFÐABAKKA 9 • SÍMI: 91-685518
Mótorvindingar, dæluviðgerðir
og allar almennar rafvélaviðgerðir.
Pekking Revnslá Þjónusta
FÁLKINN
SUÐURLANDSBRAUT 8 • 108 REYKJAVÍK
SÍMI: 91-81 46 70 • FAX: 91-68 51 74
• RAFTÆKNIVERSLUN FÁLKANS • RAFTÆKNIVERSLUN FÁLKANS • RAFTÆKNIVERSLUN FÁLKANS • RAFTÆKNIVERSLUN FÁLKANS •