Tíminn - 08.12.1993, Blaðsíða 2

Miðvikudagur 8. desember 1993
LEIÐARI
/
-t
Ótvíræður stuðningur
við landbúnaðinn
Bent hefur verið á það hér í
Tímanum að íslendingum beri
að standa við þá samninga, sem
þeir gera við fjölþjóðasamtök
sem aðra. Oftast eru samning-
amir gerðir á ábyrgð ríkisstjóma
og ber þeim að framfylgja þeim.
En ríkisvaldið verður einnig að
standa við þá samninga, sem
gerðir em við ihnlenda aðila, og
fara málin að vandast þegar þeir
fara að stangast á við samninga,
sem gerðir eru við erlend ríki
eða samtök.
Svo er því til að mynda varið
um búvörusamninginn og tví-
hliða samning við Evrópu-
bandalagið um innflutning
landbúnaðarafurða. Og svo er
Gattsamkomulag í sjónmáli. Ef
standa á við búvörusamninginn,
verður eitthvað undan að láta
hvað varðar samning um inn-
flutning búvara og þarf tals-
verða stjórnvisku til að láta
dæmið ganga upp. Svipað verð-
ur uppi á teningnum, ef svo-
nefnd Uruguaylota Gattsamn-
ingsins verður samþykkt í
næstu viku, eins og allt útlit er
á.
Útkoma úr skoðanakönnun,
sem DV gerði um hug lands-
manna til vemdunarsjónarmiða
annars vegar og til lítt hefts inn-
flutnings á landbúnaðarvörum
hins vegar, er fróðleg. Álit fólks
skiptist til helminga samkvæmt
könnuninni.
Spurt var um hvor væri mikil-
vægari, tvíhliða samningurinn
við EB eða búvörusamningur-
inn, og er fylgið nær hnífjafnt.
En þau úrslit breyta ekki því að
ríkisstjómin verður að taka af-
stöðu og eitthvað verður undan
að láta, þegar fara á að sameina
lítt sættanleg sjónarmið.
í*að, sem kannski kemur mest
á óvart í könnuninni, er hve
búvörusamningurinn nýtur
mikillar samúðar landsmanna.
Miklu púðri hefur verið eytt í
áróðrur gegn honum og öflug-
ustu fjölmiðlar landsins em not-
aðir til að sýna fram á hversu
óhagkvæmur hann sé neytend-
um, þjóðinni allri og jafnvel
bændum og búaliði líka.
Samkvæmt því á búvömsamn-
ingurinn að festa úrelta land-
búnaðarstefnu í sessi, valda öll-
um hallarekstri ríkissjóðs, sam-
kvæmt formúlum sem upp em
gefnar og koma í veg fyrir heil-
brigða búskaparhætti og heiðar-
lega samkeppni á mörkuðum.
Tvíhliða samningurinn við EB
á aftur á móti að bæta lífskjör
almennings gífurlega með lágu
vömverði, sem helgast af hafta-
lausum innflutningi og lágum
tollum. Ágæti innflutnings á
kjöt- og mjólkurvörum er tí-
undað með þeim áherslum að
verð, gæði og fjölbreytni muni
gera lífið svo miklu notalegra
hér á norðurslóð.
Hér skal ekki deilt um hvort
haftalaus innflutningur á bú-
vörum sé eins æskilegur og
hnökralaus og áróðurinn vill
vera láta. En ljóst er að lands-
menn gleypa hann ekki hugs-
unarlaust og eru varkárir í af-
stöðu sinni til hömlulauss inn-
flutnings á niðurgreiddum bú-
vömm frá EB-löndum.
Greinilegt er að stuðningurinn
við íslenskan landbúnað er mun
meiri en ætla mætti, miðað við
þær forsendur sem að manni er
haldið. Enginn efast um gæði
innlendu framleiðslunnar, en
það er verðið sem helst er ás-
teitingarsteinn og alls kyns mis-
vísandi útreikningar á hag-
kvæmni þess að búa að eigin
framleiðslu eða flytja vöruna
inn mgla fólk í ríminu.
Líklegt má telja að sá öflugi
stuðningur við íslenskan land-
búnað, sem fram kemur í skoð-
anakönnun DV, stafi að hluta af
því að það er öryggi í því að vera
sjálfum sér nægur hvað varðar
matvælaframleiðslu á ótryggum
tímum. Mörgum hrýs líka hugur
við að blómlegar sveitír leggist í
auðn og sjónarsviptir verður að,
ef kýr hverfa úr haga og fé úr
hlíðum. Landið verður ekki samt
eftir, ef búskapur í dreifðum
byggðum leggst af. Það kemur
margt fleira til en hagkvæmnin
ein, þegar taka á afstöðu til vals
á milli innlendrar búvörufram-
leiðslu og óhefts innflutnings.
Hvemig standa á samtímis að
því að efna búvörusamninginn
og tvíhliða samning við EB um
innflutning á búvömm, er verk-
ur rikisstjómarinnar. Hitt er Ijóst
að á meðan helmingur lands-
manna vill talsvert til þess vinna
að viðhalda landbúnaði á íslandi,
þótt svo neytendur þurfi að
kosta einhverju til að elsti og
einn veigamesti atvinnuvegur
þjóðarinnar verði ekki lagður í
rúst með einhliða og fljótfæmis-
legum ákvörðunum.
Réttleysi gegn hávaðamengun
> r-
Kærðurfyrir
miWnnhávaða
A RAS
í borgum og baejum þar sem yfir-
völd láta velferð borgaranna sig
einhveiju skipta, em reglugerðir
og lögreglusamþykktir sem banna
hávaðamengun yfir tilteknum
mörkum. Ef til að mynda Lund-
únabúi telur sig verða fyrir ónæði
vegna hávaðamengunar frá ná-
granna eða öðrum, sem hafa yfir
öflugum hljómflutningstækjum
að ráða eða hávaðasömum at-
vinnutækjum, getur hann hringt í
lögregluna og kvartað. Hávaðinn
er mældur og sé hann yfir óleyfi-
legum mörkum, sjá lögregla og
dómstólar, ef til þeirra kasta kem-
ur, um að halda hávaðaseggjum
niðri og vemda þann sjálfsagða
rétt borgaranna að fá að lifa í friði
fyrir þeim.
í Reykjavík þarf að þefa uppi
ákvæði í byggingarreglugerð um
hljóðeinangrun svefnherbergja tfl
að finna einhvers konar takmörk-
un á leyfilegum hávaða, sem gerir
mörgum erfitt úm svefn og lífið
leitt.
Svona vamarleysi gegn einni af
höfuðplágum nútímans, óheyri-
legum hávaða, er óvíða að finna
þar sem réttur manna tfl að vera
látinn í friði á heimflum sínum er
einhvers virtur.
Ósvífni
Hortugir frekjudallar, sem reka
krá í Reykjavík og eiga öflug
hljóðmögnunartæki, hafa látið
kvartanir og kærur íbúa nærliggj-
andi húsa sem vind um eyru
þjóta. Þeim kemur ekkert við
hvort fólk hefur heimilisfrið á
kvöldum eða getur sofið á nótt-
um. Mengunarvaldamir sögðust
halda uppteknum hætti, hvað
sem nágrannamir segðu, og lengi
vel fundust engin máttarvöld sem
gátu gætt réttar þeirra sem við há-
vaðann urðu að búa. Ófétin
dældu út hávaðanum í skjóli
máttleysis yfirvalda.
Það var ekki fyrr en heflbrigðis-
fulltrúinn fann ákvæðið í bygg-
ingasamþykktinni um hávaða-
mörkin í svefnherbergjum að far-
ið var að mæla. í svefnstöðum í
nágrenni krárinnar, sem mengun-
in stafar frá, var hávaðinn ríflega
helmingi meiri en leyfilegt er. Upp
úr því létu mengunarvaldamir
undan og lofa að láta hljóðein-
angra græjur sínar sem hafa
svona hátt.
Það eru ekki aðeins krár og
skemmtistaðir, sem spilla heimfl-
isfriði og tmfla nætursvefn borg-
aranna. Víða í heimahúsum em
öflugir hljóðmagnarar, sem skeyt-
ingarlitlir dónar nota til að æra
, sjálfa sig og það sem verra er, ná-
granna sína ekki síður, og em oft
tfl mikils ama.
Yfirleitt þýðir ekkert að kvarta,
því þeir sem svona hegða sér, em
tilfinningasljóir gagnvart umhverfi
sínu og öðm fólki. Þeir hlusta því
hvorki á bænir né hótanir, en
hækka prumpið sitt sem mest þeir
geta, fullir mannvonsku og and-
úðar á samferðafólki sínu.
Fómarlömbin em vamarlaus,
því ákvæði um takmörkun há-
vaða er ekki að finna í reglugerð-
um eða lögreglusamþykktum,
nema í byggingarreglugerð þar
sem kveðið er á um einangrun
svefnherbergja.
Illvirkjar
Hávaðamengun berst víðar að
en úr hljóðmögnurum dægurtón-
listar og er varnarleysið gegn
henni alls staðar hið sama. Um-
ferðarhávaði er mörgum óþol-
andi, en hann verður að umbera
hvað sem tautar og raular.
Þegar ökutæki em skoðuð verða
hljóðkútar að vera í góðu lagi, og
fæst ekki fullnaðarskoðun á bíla
eða mótorhjól nema hljóðdeyfar
séu í góðu lagi. Hins vegar hefur
lögreglan ekkert við það að at-
huga, þótt allt útblásturskerfi bíla
og vélhjóla sé í megnasta ólagi all-
an ársins hring, nema á skoðunar-
daginn.
Mótorhjólamenn margir hveijir
taka hljóðdeyfa í sínum útblást-
urskerfum úr sambandi, tfl að há-
vaðinn frá þeim sé sem mestur.
Óprúttnir strákar djöflast á hávað-
amaskínum sínum um götur og
torg allan sólarhringinn og gefa
grimmt í tfl að gera sem mestan
óskunda. Löggæslan lætur þetta
óátalið, þykir sjálfsagt að illfyglin
fái að skemmta sér og vfll ekkert
af því vita að það sé á kostnað
borgaranna.
Margir íslendingar hafa komið í
útlendar borgir. Þeir ættu að
reyna að rifja upp hvort þeir hafi
nokkurs staðar rekist á mótor-
hjólagengi með allt á útopnu í
miðborgum eða þéttbýlum íbúð-
arhverfum, eins og er daglegt
brauð í henni Reykjavík og ná-
grannabyggðum.
Löggjöf um hávaðamengun nær
eingöngu yfir skemmtistaði þar
sem hún er mæld innandyra. Þeg-
ar hún fer yfir heilsuspillandi
mörk, eru gerðar dauflegar at-
hugasemdir og skaðræðið heldur
áfram.
Um þessi mál þarf reglugerðir og
lögreglusamþykktir, eins og siðað-
ar borgarstjómir gera, og kæru-
málum á ekki að stinga undir stól,
heldur mæla hávaða og sjá um að
farið verði að lögum í þessu efni
sem öðrum.
Reykvíkingar og nágranna-
byggðir hælast um af reyklausri
húsakyndingu og tæru lofti. Hins
vegar vita þeir ekki að þeir búa
við illþolandi hávaðamengun og
eru réttlausir gegn öllum úrbótum
þar á. OÓ
™“ TÍMINN —• Ritsiiórn og skrifstofur: Hverfisgötu 33, Reykjavík
Ritstjóri: Ágúst Þór Árnason • Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson • Fréttastjóri: Stefón Ásgrímsson Póstfang: Póstbólf 5210, 125 Reykjavík
Utgefandi: Mótvægi hf • Stjórnarformaður: Gunnlaugur Sigmundsson • Auglýsingastjóri: Guðni Geir Einarsson. ASalsími: 618300 Póstfax: 618303
• Auglýsingasími: 618322, auglýsingafax: 618321 • Setning og umbrot: Tæknideild Timans • Prentun: Oddi hf. • Útlit: Auglýsingastofan Örkin • MónoSaráskrift 1400 kr. VerS í lausasölu 125 kr. •
4